Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Nefis terbiyesi ne demektir? ceşitleri nelerdir
Nefis nedir ?
Bir tarladan iyi mahsul almanın yolu, tarlanın iyi işlenmesinden gecer Eğer tarlaya iyi bir bakım yapılmazsa, yabani otlar ve dikenler her tarafı istila eder İşte, insanın nefsi de tarla gibidir Eğer terbiye edilmezse, kotu kabiliyetler boy gosterir Eğer iyi bir terbiyeden gecse, ondan cok istifade edilir
Ham petrolun arıtılması gibi, nefsin de tezkiyesi (kotu sıfatlardan arındırılması) soz konusudur Bir kısım tasavvuf ehli, nefsin yedi mertebesinden bahsederler Bunlar:
1 Nefsi emmare
2 Nefsi levvame
3 Nefsi mutmainne
4 Nefsi radiyye
5 Nefsi mardıye
6 Nefsi mulheme
7 Nefsi zekiyyedir (1)
Nefsin, terbiyeden gecmemiş hali, nefsi emmaredir (2) Bu haldeki nefis, şiddetle kotuluğu emreder Gunahlara dalmak ister
Kendini kınayan nefse ise, nefsi levvame denir (3) Bu mertebedeki nefis, gunahlardan dolayı kendini kınamaya başlar, pişmanlık duyar
Terbiyenin ilerlemesiyle, nefis mutmainne mertebesine cıkar; Allahdan gelen her şeyi rıza ile karşılar Allahın razı olduğu bir vaziyet kazanır İlahi ilhamlara mazhar olur Arınmış bir nefis haline gelir İlk hali, terbiye edilmemiş vahşi bir ata, son hali ise terbiye edilmiş ve sahibine cok faydalı uysal bir ata benzetilebilir
Bilindiği gibi, sirklerde gosteride kullanılan aslanlar daha kucukten terbiye edilirler Gosteri sırasında, ara sıra ağızlarına yatıştırıcı hap verilir Ta ki, ormandaki gunlerini hatırlamasınlar, sahiplerini parcalamasınlar Onun gibi, nefsin terbiyesine de kucuk yaşlardan başlamak; ayrıca her gun, nefse hitap eden ve onu yatıştıran hakikatlerden okumak gerekir Yoksa, yıllarca terbiyeden gecmiş bir nefis, fırsatını bulduğunda tekrar eski haline donmeye musaittir Nasıl ki, bir yaya bastığımızda, onu yere kadar eğeriz Fakat, ayağımızı gevşettiğimiz olcude, o başını kaldıracaktır Nefis de boyledir İyi bir terbiyeyle sesini keser Uygun bir ortam bulduğunda, tekrar hukmunu icra eder
Bazı zatlar, nefsi oldurmek tabirini kullanırlar Bunun da bir nefis terbiyesi olduğunu kabulle beraber, nefsin mahiyetinde yer alan duyguların, kabiliyetlerin hayra yonlendirilmesinin daha isabetli olacağı kanaatindeyiz Mesela, herkeste şiddetli bir hırs var Hırsın sesini tamamen kesmek yerine, bu hırsın hayırlı işlere yonlendirilmesi daha faydalı olacaktır O zaman, yaptığı ibadeti, hizmeti yeterli gormeyecek, daha ilerisini elde etmeye calışacaktır (4)
Nefis, terbiyeyi kabule musaittir Mesela, herkesin fıtratında cimrilik vardır İslami bir terbiyeyle, cimri bir insanın cok comert bir insan haline gelmesi mumkundur
Nefsin fıtri hali, deli dolu akan bir nehre benzer Terbiye edilmiş hali ise, bu nehrin onune bir baraj yapılıp, cevrenin hem aydınlatılması, hem de sulanması gibidir
Kaynaklar:
1 Yazır, VIII, 5817
2 Yusuf, 53
3 Kıyame, 2
4 Bu konuda bkz Nursi, Mektubat, s 3334
Nefis nedir ?
Bir tarladan iyi mahsul almanın yolu, tarlanın iyi işlenmesinden gecer Eğer tarlaya iyi bir bakım yapılmazsa, yabani otlar ve dikenler her tarafı istila eder İşte, insanın nefsi de tarla gibidir Eğer terbiye edilmezse, kotu kabiliyetler boy gosterir Eğer iyi bir terbiyeden gecse, ondan cok istifade edilir
Ham petrolun arıtılması gibi, nefsin de tezkiyesi (kotu sıfatlardan arındırılması) soz konusudur Bir kısım tasavvuf ehli, nefsin yedi mertebesinden bahsederler Bunlar:
1 Nefsi emmare
2 Nefsi levvame
3 Nefsi mutmainne
4 Nefsi radiyye
5 Nefsi mardıye
6 Nefsi mulheme
7 Nefsi zekiyyedir (1)
Nefsin, terbiyeden gecmemiş hali, nefsi emmaredir (2) Bu haldeki nefis, şiddetle kotuluğu emreder Gunahlara dalmak ister
Kendini kınayan nefse ise, nefsi levvame denir (3) Bu mertebedeki nefis, gunahlardan dolayı kendini kınamaya başlar, pişmanlık duyar
Terbiyenin ilerlemesiyle, nefis mutmainne mertebesine cıkar; Allahdan gelen her şeyi rıza ile karşılar Allahın razı olduğu bir vaziyet kazanır İlahi ilhamlara mazhar olur Arınmış bir nefis haline gelir İlk hali, terbiye edilmemiş vahşi bir ata, son hali ise terbiye edilmiş ve sahibine cok faydalı uysal bir ata benzetilebilir
Bilindiği gibi, sirklerde gosteride kullanılan aslanlar daha kucukten terbiye edilirler Gosteri sırasında, ara sıra ağızlarına yatıştırıcı hap verilir Ta ki, ormandaki gunlerini hatırlamasınlar, sahiplerini parcalamasınlar Onun gibi, nefsin terbiyesine de kucuk yaşlardan başlamak; ayrıca her gun, nefse hitap eden ve onu yatıştıran hakikatlerden okumak gerekir Yoksa, yıllarca terbiyeden gecmiş bir nefis, fırsatını bulduğunda tekrar eski haline donmeye musaittir Nasıl ki, bir yaya bastığımızda, onu yere kadar eğeriz Fakat, ayağımızı gevşettiğimiz olcude, o başını kaldıracaktır Nefis de boyledir İyi bir terbiyeyle sesini keser Uygun bir ortam bulduğunda, tekrar hukmunu icra eder
Bazı zatlar, nefsi oldurmek tabirini kullanırlar Bunun da bir nefis terbiyesi olduğunu kabulle beraber, nefsin mahiyetinde yer alan duyguların, kabiliyetlerin hayra yonlendirilmesinin daha isabetli olacağı kanaatindeyiz Mesela, herkeste şiddetli bir hırs var Hırsın sesini tamamen kesmek yerine, bu hırsın hayırlı işlere yonlendirilmesi daha faydalı olacaktır O zaman, yaptığı ibadeti, hizmeti yeterli gormeyecek, daha ilerisini elde etmeye calışacaktır (4)
Nefis, terbiyeyi kabule musaittir Mesela, herkesin fıtratında cimrilik vardır İslami bir terbiyeyle, cimri bir insanın cok comert bir insan haline gelmesi mumkundur
Nefsin fıtri hali, deli dolu akan bir nehre benzer Terbiye edilmiş hali ise, bu nehrin onune bir baraj yapılıp, cevrenin hem aydınlatılması, hem de sulanması gibidir
Kaynaklar:
1 Yazır, VIII, 5817
2 Yusuf, 53
3 Kıyame, 2
4 Bu konuda bkz Nursi, Mektubat, s 3334
