iltasyazilim
FD Üye
Diyaliz ve Şeker Hastalığı
Diyabetik diyaliz hastaları giderek artmaktadır Diyaliz hastalarının yaklaşık 1314'ü Diyabetes Mellitus kökenli olmuştur Bu oranın gitgide artarak artması da beklenmektedir böylece diyalizde diyabetik hastalara özel yaklaşımlar olması gerekmektedir
Diyabette böbrek hastalığı hiperfiltrasyon ve mikroalbuminüri (30300 mggün) ile başlar Artan Bir Şekilde proteinürinin artması ve glomerul filtrasyon hızının azalması ile azotemi görülmesine ve son dönem böbrek hastalığına kadar varır Bu vakit Diyabet tiplerine kadar değişir
İnsuline bağımlı ( Tip I ) Şeker Hastalığı hastalarında son dönem böbrek yetmezliği oluşma süresi 1530 sene arasındadır İnsüline bağımlı olmayan ( Müşteri II ) Şeker Hastalığı hastalarında ise bu zaman 120 yıl arasındadır
DİYABETİK BÖBREK YETMEZLİKLİ HASTADA DİYALİZ ENDİKASYONU :
Kreatinin Klirensi 1020 ml dak olduğunda diyalize başlanmalıdır ( serum kreatinin 35mgdl gibi düşük olsa bile )
Üremi semptomları başlamışsa, kansızlık, kaşıntı, bulantı, kusma, iştahsızlık, halsizlik, nefesin amonyak kokması gibi
Akıcı yüklenmesi varsa ayaklarda ödem (şişlik) arcides ( karın zarı içinde sıvı toplanması ) akciğer ödemi gibi
Serum kreatinini 58mgdl olmuşsa
Not: Erken diyalize alınan Şeker Hastalığı hastalarında yaşamın uzun sürdüğü, göz, yürek, bacak komplikasyonlarının önlenebildiği gösterilmiştir Araştırmalar diyabetik retinopatinin (körlüğe giden göz hast ) diyaliz başlamadan 12 yıl önce hızlandığını göstermiştir
DİYABETİK BÖBREK HASTASI İÇİN HANGİ TEDAVI METODU EN İYİSİ DİR?
Çare seçimi hastanın yaş, eğitim durumu, yaşadığı yer, aile ve sosyal yapısı, hastanın rahatı, beraberindeki hastalıklar ( yürek hast ve körlük gibi ) göz önüne alınarak seçilmektedir
Transplantasyon bilhassa canlı akraba transplantasyonu daha iyi bir çare seçeneği gibi görülmektedir Hemodiyaliz ve periton diyalizi de öteki tedavi seçenekleridir
Diabetik Hastalarda Renal Transplantasyon Kontraendikasyonları :
Yaş 65 sene
Extremite gangreni varsa
Ağır koroner arter hastalığı varsa
Periferik nörapati ya da periferik vaskuler rahatsızlık nedeniyle durağanlık varsa
böbrek nakli yapılmaz
DIYABET VE HEMODİYALİZ
Hastayı hemodiyalize alabilmek için yürek damar cerrahi tarafından damar girişim yeri oluşturmak gerekmektedir Hastaların damarlarında ateroskleroz riski fazla olduğundan bunu oluşturmakta çoğu vakit zordur En açıkçası hastanın kreatinin klirensi 2030 mldk'ya düştüğünde daha hemodiyalize girmeden bunun oluşturulmasıdır Bu operasyondan önce doppler ultrason ile damarların durumuna bakılmalı, geniş çaplı, dinç arter venler tercih edilmelidir Hastanın kendi damarlarından oluşturulan ArterioVenöz fistül ( AVF ) daha sağlıklıdır Brekiosefelik AVF ya da bazilik venin transpozisyonu ile AVF yani dirsek bölgesi fistüllerinin daha uzun ömürlü olduğu gözlemlenmiştir Fistül operasyonundan daha sonra o damarların gelişebilmesi için 46 hafta vakit gerekmektedir Eğer native AVF yapılamazsa arteriovenöz graft ( yapay damar ) ikinci seçenektir İleri damarsal problemleri yer alan hastalarda büyük damarlara ( subklavyen ven ya da juguler ven gibi ) yerleştirilen kalıcı kateterler ile hemodiyaliz yapılabilir ( bu hastalarda kontraendikasyon yoksa periton diyalizi seçim edilmelidir)
Diyalizat kullanımında Diyabetik hastalarda mutlaka bikarbonat seçilmelidir 5,5 mmollt üzüm şekeri ihtiva edenler diyalizdeki ani hipoglisemi oluşumunu önler
Kuru kilo diyabetik hastalarda diyaliz sonunda mutlaka ulaşılması gereken durumdur Yani hastanın üzerinde pozitif sıvı bırakılmamalıdır Lakin diyabetik hastalar ateroskleroz ve otonomik nöropati nedeniyle aşırı sıvı çekimini tolere edemeyip hipotansiyon ve kramp geliştirebilirler Bunun için iki diyaliz aralarında istikrarsız alımının 2 kg'ı geçmemesi ve uzun ve yavaş diyaliz yapmak gerekmektedir Haftada 3 defa 8 saat hemodiyaliz gibi Ya Da sık diyaliz ( haftada 5 defa ) ya da hergece diyalizde bu sorunu çözebilecek yöntemlerdir
Diyaliz Sırasında Oluşan Komplikasyonlar
Hipotansiyon : Diyabetik hemodiyaliz hastalarında diyalizde tansiyon düşüklüğü ve bulantı kusma öteki hastalardan daha sık olur Bu kardiak nedenlerden olabileceği gibi periferik damar rezistansının bozulması, hipoalbuminemi, fena gıda, kansızlık, diyaliz öncesi kullanlınan antihipertansiflere de alt olabilir Önlemek için şunlar yapılabilir:
Yüksek sodyumlu diyalizat ve linear sodyum modeli
Düşük hızda ultrafiltrasyon
Devamsız ultrafiltrasyon
Hipertonik albumin kullanılması
Hct % 30'un üstünde olması
Sabahtan antihipertansif alınmaması
Diyalizde yemek yenmemesi
Üçgenin Taban Olmayan Kenarı egzersizleri
Diyalizat ısısını düşürmek ( özellikle diyaliz sonuna yakın )
Bir Takım ilaçların kullanımı Midodrine ve Fludrocortisone gibi (Türkiye'de değil)
Online hemofiltrasyon
Asetik Asit Tuzufree biofiltrasyon
Hipertansiyon : Diyalize giren Diyabetik hastalarının % 50'si antihipertansif hap kullanmaktadır Diyaliz sırasında hipertansiyon olması aşırı değişken çekimine yan reninangiotensin sistem aktivasyonundan olabilir Diyalizde angiotensin coverting enzim inhibitörleri kullanılabilir Betablokerler diyabetik hastalarda kullanılmaması önerilmektedir Çünkü glukoz kontrolünü bozup hatta hipoglisemi semptomlarını gölgeleyebilir Fakat artı kardiak etkileri de gözlenmiştir Kalsiyum antagonistleri, alfa blokerler gibi antihipertansifler de ikinci seçenek hipertansiyon ilacı olabilir
Aritmi, koroner iskemi :Fazla değişken çekimi, hipotansiyon nedeniyle hastalarda yürek ritim bozukluğu, koroner iskemi, angine pektoris olabilirO2 inhalasyonu, nitrogliserin oral veya supkutan ya da iv kullanılabilir Anti aritmikler aritmi tipine kadar kullanılır Diyabetikler hipopotasemiye daha meyilli olduğundan bilhassa aritmide buna dikkat edilmelidir
Metabolik Denetleme
Kan şekeri kontrolü iyi olan HbA c 7,5 olan hastalar daha uzun yaşarlar Bunun yanına hastaların kardiovasküler hastalıklardan korunması için de kolesterol trigliserid düzeylerinin de yoklama aşağıda olması gerekir
Diyaliz hastaları içinde Tip 2 ( insüline bağımlı olmayan ) diyabet hastaları; Tip 1 (insüline bağımlı ) diyabet hastalarından 2 kat daha fazladır 64 yaşından daha sonra bu 3 katına yükselir Herif 2 hastalarının yaş, şişmanlık, fiziksel aktivitenin azalması ile riski artar Bu hastalar ilk olarak diyet, kilo kaybı, egzersiz önerilmeli Yaklaşık yarısı oral şeker düşürücü ilaçları kullanır Yıllar ilerdikce insülin kullanımı artar Üremik Tip2 hastalarına genel olarak insülin önerilir Lakin oral ilaçlar daha geniş oranda kullanılır
Tip2 diabette hastalığı insülin rezistansı ve uygun olmayan insülin salınım cevabı yaratır Üremi insülin sekresyonunu baskılar bu nedenle tip2 diyabetik üremik hastalar daha eksik şeker düşürücü tedaviye gereklilik duyabilirler ( İnsülin kullanıyorsa dozu azalabilir, oral ilaç kullanıyorsa kesmek gerekebilir) *
Diyabetik diyaliz hastaları giderek artmaktadır Diyaliz hastalarının yaklaşık 1314'ü Diyabetes Mellitus kökenli olmuştur Bu oranın gitgide artarak artması da beklenmektedir böylece diyalizde diyabetik hastalara özel yaklaşımlar olması gerekmektedir
Diyabette böbrek hastalığı hiperfiltrasyon ve mikroalbuminüri (30300 mggün) ile başlar Artan Bir Şekilde proteinürinin artması ve glomerul filtrasyon hızının azalması ile azotemi görülmesine ve son dönem böbrek hastalığına kadar varır Bu vakit Diyabet tiplerine kadar değişir
İnsuline bağımlı ( Tip I ) Şeker Hastalığı hastalarında son dönem böbrek yetmezliği oluşma süresi 1530 sene arasındadır İnsüline bağımlı olmayan ( Müşteri II ) Şeker Hastalığı hastalarında ise bu zaman 120 yıl arasındadır
DİYABETİK BÖBREK YETMEZLİKLİ HASTADA DİYALİZ ENDİKASYONU :
Kreatinin Klirensi 1020 ml dak olduğunda diyalize başlanmalıdır ( serum kreatinin 35mgdl gibi düşük olsa bile )
Üremi semptomları başlamışsa, kansızlık, kaşıntı, bulantı, kusma, iştahsızlık, halsizlik, nefesin amonyak kokması gibi
Akıcı yüklenmesi varsa ayaklarda ödem (şişlik) arcides ( karın zarı içinde sıvı toplanması ) akciğer ödemi gibi
Serum kreatinini 58mgdl olmuşsa
Not: Erken diyalize alınan Şeker Hastalığı hastalarında yaşamın uzun sürdüğü, göz, yürek, bacak komplikasyonlarının önlenebildiği gösterilmiştir Araştırmalar diyabetik retinopatinin (körlüğe giden göz hast ) diyaliz başlamadan 12 yıl önce hızlandığını göstermiştir
DİYABETİK BÖBREK HASTASI İÇİN HANGİ TEDAVI METODU EN İYİSİ DİR?
Çare seçimi hastanın yaş, eğitim durumu, yaşadığı yer, aile ve sosyal yapısı, hastanın rahatı, beraberindeki hastalıklar ( yürek hast ve körlük gibi ) göz önüne alınarak seçilmektedir
Transplantasyon bilhassa canlı akraba transplantasyonu daha iyi bir çare seçeneği gibi görülmektedir Hemodiyaliz ve periton diyalizi de öteki tedavi seçenekleridir
Diabetik Hastalarda Renal Transplantasyon Kontraendikasyonları :
Yaş 65 sene
Extremite gangreni varsa
Ağır koroner arter hastalığı varsa
Periferik nörapati ya da periferik vaskuler rahatsızlık nedeniyle durağanlık varsa
böbrek nakli yapılmaz
DIYABET VE HEMODİYALİZ
Hastayı hemodiyalize alabilmek için yürek damar cerrahi tarafından damar girişim yeri oluşturmak gerekmektedir Hastaların damarlarında ateroskleroz riski fazla olduğundan bunu oluşturmakta çoğu vakit zordur En açıkçası hastanın kreatinin klirensi 2030 mldk'ya düştüğünde daha hemodiyalize girmeden bunun oluşturulmasıdır Bu operasyondan önce doppler ultrason ile damarların durumuna bakılmalı, geniş çaplı, dinç arter venler tercih edilmelidir Hastanın kendi damarlarından oluşturulan ArterioVenöz fistül ( AVF ) daha sağlıklıdır Brekiosefelik AVF ya da bazilik venin transpozisyonu ile AVF yani dirsek bölgesi fistüllerinin daha uzun ömürlü olduğu gözlemlenmiştir Fistül operasyonundan daha sonra o damarların gelişebilmesi için 46 hafta vakit gerekmektedir Eğer native AVF yapılamazsa arteriovenöz graft ( yapay damar ) ikinci seçenektir İleri damarsal problemleri yer alan hastalarda büyük damarlara ( subklavyen ven ya da juguler ven gibi ) yerleştirilen kalıcı kateterler ile hemodiyaliz yapılabilir ( bu hastalarda kontraendikasyon yoksa periton diyalizi seçim edilmelidir)
Diyalizat kullanımında Diyabetik hastalarda mutlaka bikarbonat seçilmelidir 5,5 mmollt üzüm şekeri ihtiva edenler diyalizdeki ani hipoglisemi oluşumunu önler
Kuru kilo diyabetik hastalarda diyaliz sonunda mutlaka ulaşılması gereken durumdur Yani hastanın üzerinde pozitif sıvı bırakılmamalıdır Lakin diyabetik hastalar ateroskleroz ve otonomik nöropati nedeniyle aşırı sıvı çekimini tolere edemeyip hipotansiyon ve kramp geliştirebilirler Bunun için iki diyaliz aralarında istikrarsız alımının 2 kg'ı geçmemesi ve uzun ve yavaş diyaliz yapmak gerekmektedir Haftada 3 defa 8 saat hemodiyaliz gibi Ya Da sık diyaliz ( haftada 5 defa ) ya da hergece diyalizde bu sorunu çözebilecek yöntemlerdir
Diyaliz Sırasında Oluşan Komplikasyonlar
Hipotansiyon : Diyabetik hemodiyaliz hastalarında diyalizde tansiyon düşüklüğü ve bulantı kusma öteki hastalardan daha sık olur Bu kardiak nedenlerden olabileceği gibi periferik damar rezistansının bozulması, hipoalbuminemi, fena gıda, kansızlık, diyaliz öncesi kullanlınan antihipertansiflere de alt olabilir Önlemek için şunlar yapılabilir:
Yüksek sodyumlu diyalizat ve linear sodyum modeli
Düşük hızda ultrafiltrasyon
Devamsız ultrafiltrasyon
Hipertonik albumin kullanılması
Hct % 30'un üstünde olması
Sabahtan antihipertansif alınmaması
Diyalizde yemek yenmemesi
Üçgenin Taban Olmayan Kenarı egzersizleri
Diyalizat ısısını düşürmek ( özellikle diyaliz sonuna yakın )
Bir Takım ilaçların kullanımı Midodrine ve Fludrocortisone gibi (Türkiye'de değil)
Online hemofiltrasyon
Asetik Asit Tuzufree biofiltrasyon
Hipertansiyon : Diyalize giren Diyabetik hastalarının % 50'si antihipertansif hap kullanmaktadır Diyaliz sırasında hipertansiyon olması aşırı değişken çekimine yan reninangiotensin sistem aktivasyonundan olabilir Diyalizde angiotensin coverting enzim inhibitörleri kullanılabilir Betablokerler diyabetik hastalarda kullanılmaması önerilmektedir Çünkü glukoz kontrolünü bozup hatta hipoglisemi semptomlarını gölgeleyebilir Fakat artı kardiak etkileri de gözlenmiştir Kalsiyum antagonistleri, alfa blokerler gibi antihipertansifler de ikinci seçenek hipertansiyon ilacı olabilir
Aritmi, koroner iskemi :Fazla değişken çekimi, hipotansiyon nedeniyle hastalarda yürek ritim bozukluğu, koroner iskemi, angine pektoris olabilirO2 inhalasyonu, nitrogliserin oral veya supkutan ya da iv kullanılabilir Anti aritmikler aritmi tipine kadar kullanılır Diyabetikler hipopotasemiye daha meyilli olduğundan bilhassa aritmide buna dikkat edilmelidir
Metabolik Denetleme
Kan şekeri kontrolü iyi olan HbA c 7,5 olan hastalar daha uzun yaşarlar Bunun yanına hastaların kardiovasküler hastalıklardan korunması için de kolesterol trigliserid düzeylerinin de yoklama aşağıda olması gerekir
Diyaliz hastaları içinde Tip 2 ( insüline bağımlı olmayan ) diyabet hastaları; Tip 1 (insüline bağımlı ) diyabet hastalarından 2 kat daha fazladır 64 yaşından daha sonra bu 3 katına yükselir Herif 2 hastalarının yaş, şişmanlık, fiziksel aktivitenin azalması ile riski artar Bu hastalar ilk olarak diyet, kilo kaybı, egzersiz önerilmeli Yaklaşık yarısı oral şeker düşürücü ilaçları kullanır Yıllar ilerdikce insülin kullanımı artar Üremik Tip2 hastalarına genel olarak insülin önerilir Lakin oral ilaçlar daha geniş oranda kullanılır
Tip2 diabette hastalığı insülin rezistansı ve uygun olmayan insülin salınım cevabı yaratır Üremi insülin sekresyonunu baskılar bu nedenle tip2 diyabetik üremik hastalar daha eksik şeker düşürücü tedaviye gereklilik duyabilirler ( İnsülin kullanıyorsa dozu azalabilir, oral ilaç kullanıyorsa kesmek gerekebilir) *