Yunus Emre'nin Hayatı Eserleri

yunus emre şiirleri
yunus emre kimdir
yunus emre sözleri
yunus emre eserleri

A) HAYATI
Yaşamı konusunda tatmin edici veri olmadığı gibi onunla ilgili kaynaklarda anlatılanlar da birbirini tutmaz Nerede, hangi yılda doğduğu kuşkusuz bilinmiyor Kimi kaynaklarda Anadolu ’ya Doğu ’dan gelen Türk oymaklarından birine alt olup, 1238 dolaylarında doğduğu söylenirse de kesin değildir 1320 dolaylarında Eskişehir ’de öldüğü söylenir Batı Anadolu ’nun birkaç yöresinde ‘Yunus Emre ’ adını taşıyan ve onunla ilgili görüldüğünden ‘makam ’ adı verilen yer vardır Yapılan araştırmalara kadar şiirlerinin toplandığı Divan ölümünden yetmiş sene sonra düzenlenmiştir Anadolu ’da ‘Yunus Emre ’ adını taşıyan ve Yunus Emre ’den çok sonraları yaşayan başka şairlerin yapıtlarıyla karışan şiirlerinin bir bölümü dil incelemeleri sonunda ayıklanmış, bu nedenle 357 şiirin onun olduğu konusunda görünüm birliğine varılmıştır Yine Yunus Emre adını içeren ve başka şairlerin elinden çıktığı ileri sürülen 310 şiir daha derlenmiştir Onun dil, şiir ve akıl bakımından özgünlüğü ve etkisi, birincil düzenlenen Divan ’daki şiirleri nedeniyledir
Yunus Emre ’nin şiirinde, edebiyat tarihi bakımından, dil, hafıza, duygu ve yaratıcılık gibi dört önemli sorun sergilenir Bu sorunlar bir görüş ve inanış bütünlüğü içinde ele alınır, insan konusunda odaklaştırılır Şiirde işlenen konular ise insan, Tanrı, Varlık Birliği, sevgi, yaşama sevinci, barış, cihan, vefat, yetkinlik, olgunluk, alçakgönüllülük, erdem, eliaçıklık gibi genellikle gerçek yaşamı ilgilendiren kavramlardır O, bu kavramları, şiirinin bütünlüğü içinde temel unsur olarak sergilemiştir
İnsan bir ’sevgi varlığı ’dır, tin ile ceset gibi iki öbür tözden kurulmuştur Tin tanrısaldır, ölümsüzdür, gövdede kaldığı sürece geldiği özün ve yüce kaynağa, tanrısal evrene dönme özlemi içindedir Vücut dağılır, kendini kuran öğelere ayrılır İçinde insanın da bulunduğu bütün varlık evreni toprak, su, ateş ve esinti gibi dört ilkeden kurulmuştur Bu dört ilke yaratılmıştır, yaratıcı da Tanrı ’dır Tanrı, bu dört ilkeyi yarattıktan daha sonra, ayrı olarak oranlarda birleştirerek varlık türlerinin oluşmasını sağlamıştır İnsan sevgi yoluyla Tanrı ’ya ulaşır, çünkü insanla Tanrı aralarında özdeşlik vardır Fakat, insanın bu madde evreninde bulunması, tinin kutsal kaynaktan uzaktan kalması bir ayrılıktır Bu ayrılık insanı, yaşamı boyunca Tanrı ’yı düşünme, ona açlık duyma olaylarıyla aleyhinde karşıya getirmiştir Doğrusu insanTanrıkâinat üçlüsü birlik içindedir, var olan yalnız Tanrı ’dır, türlülük bir ‘dış görünüş ’cins Çünkü Tanrı, kendi özü gereği, bütün varlık türlerini kapsar, her varlıkta yansır Evreni kuran öğelerle insanın gövdesini yaratıcı ilkeler özdeştir Bu özdeşlik kutsal tözün tüm varlık türlerinde, biçimlendirici bir unsur olarak bulunmasından dolayıdır Tanrısal tözün nesnel varlıklarda bulunması bir ‘yansıma ’ niteliğindedir, çünkü Tanrı yarattığı nesnede yansıyınca ‘oluş ’ gerçekleşir
Sevgi insanda birleştirici, bütünleştirici bir cereyan niteliğindedir Yunus Emre, sevgiyi Tanrı ve onun yarattığı tüm varlıklara karşısında duyulan bir yakınlık, bir eğilim diye anlar Sevginin ereği yüce Tanrı ’ya baki olana kavuşmak, onun varlığında bütünlüğe ulaşmaktır Tanrı insanla özdeş olduğundan kendini seven Tanrı ’yı, Tanrı ’yı seven kendini sever Çünkü sevgi kendini başkasında, başkasını kendinde bulmaktır Sevginin olmadığı yerde, öfke, kırgınlık, çözülme ve birbirinden kopukluk gibi negatif durumlar ortaya çıkar Sevginin değerini yalnız seven bilir, hoşlanmak de bir akıllılık, bir olgunluk işidir Yeterince aydınlanmamış, Tanrı ışığından mahrum kalmış bir gönülde sevginin yeri yoktur Bütün varlık türlerini birbirine bağlayan, onları kutsal evrene yönelten sevgidir Sevgi bir çıkar arabulucu olmadığından seven karşılık beklemez Arkadaş kişi gerçek seven kimsedir (âşık) Dost diğer bir anlamda da Tanrı ’dır, kişinin gönlünde ışıyan tözdür
Yunus Emre ’de yaşamak tanrısal tözün bir yansıması olan evrende sevinç duymaktır Çünkü, tüm varlık türlerinde Tanrı görünmektedir, bu nedenle severek, düşünerek yaşamayı haberdar olan kimse her yerde Tanrı ile aleyhinde karşıyadır Yaşamak belli nesnelere kopamamak, yalnız gelip geçici varlıkları olmak için çırpınmak değildir Böyle bir yaşama biçimi kişiyi kutsal tözden uzaklaştırdığı gibi yetkinlikten, bilgelikten de yoksun kılar Yunus Emre ’nin dilinde bilge kişinin adı ‘eren ’dir Eren barış içinde yaşamayı, tüm insanları kardeş görmeyi, kendini sevmeyeni bile sevmeyi bilen kişidir Onun gönlü yalnız sevgiyle, arkadaşlık duygularıyla doludur Evreni bir kutsal görünüm alanı olarak bildiğinden, erenin evrene aleyhinde da sevgisi, saygısı vardır Erenin gözünde insan bir minik evrendir, büyük cihan ise kutsal tözün kuşattığı ölümsüz varlık alanıdır Eren olma aşamasına ulaşmış kişide erdem, alçakgönüllülük, eli açık sözlülük, yetkinlik, olgunluk bir tamlık içinde bulunur
Ölüm tinin gövdeden ayrılıp kutsal kaynağa dönmesiyle gerçekleşir bu nedenle vefat tinle cisim aralarında bir ayrılıktır Gerçekte vefat yoktur, tinin ölümsüzlüğe ulaşması, ulu kaynağa dönüşü vardır Çünkü, tüm varlık türleri kutsal tözün yansıması olduğundan, salt ölüm de laf konusu değildir Ölümün bir diğer anlamı da bilgiden, erdemden, yetkinlikten, sevgiden yoksun kalmaktır
Yunus Emre ’nin şiirinde YeniPlatonculuk ’tan kaynaklanan Tasavvuf öğretisinin tüm sorunları bulunur Bunlara yeni bir çözüm getirmez, YeniPlatonculuk ’un yöntemine dayanarak yorumlar ileri sürer bu nedenle onun şiiri YeniPlatonculuk ’un Türkçe açıklanışıdır
Yunus Emre ’nin edebiyat tarihi bakımından, kayda değer bir yanı da Anadolu ’da, Türkçe şiir dilinin öncüsü olması ve tasavvuf sorunlarını yalın, kolay anlaşılabilir bir dille söyleyişi nedeniyledir Şiirlerinin ölçüsü, Türkçe ’nin ses yapısına uymayan ‘aruz ’ olmakla birlikte söyleyişi akıcı, akıcı bir nitelik taşır Tasavvufun en baskı anlaşılabilir kavramlarını, Türkçe ’nin ses yapısına uygun biçimde dile getirir, şiirinde duygu ve us birliğinden oluşan bir derinlik görülür Yer yer yalın insanlar söyleyişine yakında olacak olan dilinde manâahenk bağlantısı bütüncül bir içerik taşır Ona kadar kayda değer olan bir sözü etkili biçimde söylemektir böylece sözün boş bir kavram olmaması, bir varlık sorununu, bir düşünceyi dile getirmesi gerekir İnsan ama söz söyleme yetisiyle insandır, konuşan Tanrı durumundadır Yunus Emre ’de Türkçe, şiir dili olma yanında, düşünceyi içeren, ifade eden bir odak özelliği kazanmıştır
B) ESERLERİ
1 Divan, (ös), 1943
2 Risaletü ’nNushiye, (ös), 1965 *