Vertigo

Vertigo, (Latince donmek) baş donmesi ve hareket duygusunun yitirilmesi demektir

Ancak tansiyon duşmesi ile ilgili baş donmeleri bu kapsamda değildir Vertigodan kastedilen labirentit, ic kulak iltihabı, meniere hastalığı gibi durumlarda olan baş donmesidir Korkuya bağlı baş donmesi de vertigo kapsamında yer alır Baş donmesi her hasta tarafından farklı anlatılır Her taraf donuyor, başımı tutamıyorum , yer ayağımın altından kayıyor, bir yana doğru kayıyorum, kafamın ici boşalıyor, gozlerim kararıyor şeklinde acıklamalar sık duyulur Bunların hepsine birden baş donmesi denir

Baş Donmesi Nedir?

Baş donmesi diyince hastanın dengesini sağlamadaki her turlu problem anlaşılır Bu durum hastayı yatağa duşurup gozlerini dahi acamayacağı şiddetten, sadece zaman zaman bir kayma hissine kadar değişebilir Hatta sadece bir goz kararması şeklinde ortaya cıkabilir Tıp dilinde genel olarak vertigo adı verilir

Denge Nasıl Sağlanır?

Dengenin sağlanması hala tam olarak cozulememiş cok karmaşık ve cok fazla organın rol oynadığı bir durumdur Bu konuda rol oynayan organ ve sistemler arasında beyin, omurilik, ic kulak (labirent), gozler, eklem ve kaslar sayılabilir Bu organları etkileyen herhangi bir hastalık baş donmesi ile birlikte o organa ait diğer belirtilerin ortaya cıkmasına neden olabilir Bu kadar cok organın rol oynadığı bir belirti olan baş donmesi doğal olarak sadece bir branş uzmanı tarafından değerlendirilemez Genellikle başlangıcta KBB ve Noroloji doktorları muayene etsede goz, dahiliye veya fizik tedavi branşlarında da muayene olmak gerekebilir

Ne Gibi Şikayetler Hissedilir?

Baş donmesi her hasta tarafından farklı anlatılır Her taraf donuyor, yer ayağımın altından kayıyor, bir yana doğru kayıyorum, kafamın ici boşalıyor, gozlerim kararıyor şeklinde acıklamalar sık duyulur Bunkarın hepsine birden baş donmesi denir Baş donmesi olan hastalarda, sebebin ne olduğuna gore başka belirtilerde olur Kulak hastalıklarına bağlı baş donmelerinde bereberinde kulak cınlaması, işitme azlığı, kulakta basınc hissi, bulantıkusma, kulak akıntısı ve gozlerde anormal hareketler ( nistagmus ) saptanabilir Norolojik hastalıklara bağlı baş donmelerinde ise baş ağrısı, uyuşmalar, felcler, goz hareketlerinde anormallikler olabilir Baş donmesi ile bulunabilecek diğer şikayetler cok değişken olabilir Ancak bircok hastada da sadece baş donmesi mevcuttur

Sebepleri Ne Olabilir?

Yukarıda anlatıldığı gibi baş donmesi bircok organa bağlı olabilir Ancak burada daha cok ic kulaktaki baş donmesi yapan hastalıklardan bahsedilecektir İc kulaktaki herhangi bir hastalık diğer kulak şikayetleri ile beraber baş donmesi yapabilir Ancak sadece baş donmeside oluşabilir Baş donmesi yapan kulak hastalıkları arasında şunlar sayılabilir:

1 USYE (ust solunum yolu infeksiyonları) sonrası ic kulak tutulumu
2 Pozisyona bağlı baş donmesi (BPPV olarak kısaltılır ve ic kulakta dengemizi sağlayan toza benzer bazı maddelerin fizyolojisinin bozulması)
3 Meniere Hastalığı (İc kulaktaki sıvıların kimyasal durumlarının değişerek basınc artışı yapması)
4 Vestibuler Norinit (İc kulaktaki denge ile ilgili sinyalleri beyine ulaştıran sinirin iltihaplanması)
5 Kronik orta kulak iltihaplarının ic kulağa yayılması (labirentit)
6 Menenjit veya diğer ateşli hastalıkların ickulağı etkilemesi
7 İc kulakta veya ic kulak sinirindeki tumoral hastalıklar

Muayenede Ne Gorulur?

Baş donmesi eğer ic kulaktaki bir hastalığa bağlı ise genellikle kulak muayenesinde bir problem gorulmez Sadece orta kulak iltihaplarının ic kulağı etkilemesine bağlı baş donmesi varsa kulak zarında delik ve orta kulakta iltihaplanma gorulur Hastada anormal goz hareketleri saptanabilir Bu goz hareketlerinin yonu hangi kulağın hasta olduğuna dair bazı bilgiler verebilir Baş donmesi gozle gorulen bir problem olmadığı icin mumkun olduğunca cok bilgi edinilmelidir Bu amacla doktorunuz ayakta yada yatarken hatta yururken bazı testlere tabi tutacaktır

Ne Gibi Tetkikler Yapılır?

Baş donmesi icin ne gibi tetkiklerin yapılacağı muayene sonunda elde edilen bilgilere gore yapılır Eğer muayene sonucunda kulakla ilgili bir hastalık olmadığı kararına varılırsa doktorunuz sizi diğer branşlara sevkedecektir Ancak buna karar verirken muayene sonrası bazı tetkikler genellikle yapılır Bu tetkikler arasında en sık başvurulan odiometri adı verilen ve hem işitme hemde ic kulak fonksiyonları hakkında bize bilgi veren test uygulanır Ayrıca yine kulakla ilgili normal filmler, bilgisayarlı tomografi veya manyetik resonans (MR) tetkiki yapılabilir Bu testlere bazı kan tahlilleri de eklenebilir Ancak bircok kulak hastalığında dahi odiometri, bilgisayarlı tomografi ya da MR' ile bile birşey gorulmemektedir Bu gibi testler genellikle tumor gibi daha ciddi problemleri ekarte etmek icin uygulanır

Nasıl Tedavi Edilir?

Baş donmesi kendisi bir hastalık olmayıp başka hastalığın belirtisi olduğu icin oncelikle asıl sebebin tedavisi gerekir Ancak bircok başdonmesi hastasında ortaya net bir sebep konamamaktadır Bu nedenle asıl amac baş donmesini ortadan kaldırmak haline donmektedir Kulak hastalıklarına bağlı baş donmeleri (tumorler haric) genellikle kısa ya da uzun zamanda kendiliğinden ortadan kalkmaktadır Cunku diğer kulak zaman icinde hasta kulağın problemini kompanse etmektedir Bu bazen 6 ay ya da 1 yıla kadar uzayabilir Baş donmesi eğer pozisyonel baş donmesi (BPPV) ise bunun tedavis Epley manevrası denen ve doktorunuzun size muayene masasında uygulayacağı bazı hareketlerle olmaktadır Bu hareketler ic kulaktaki bazı partikullerin yerine oturmasını sağlamaktadır Diğer sebeplerde ilac tedavisi kullanmak gerekir Bu amacla değişik ilaclar kullanılsada hemem hemen hepsi belli oranda baş donmesini azaltırlar Baş donmesi şiddetli olan hastalar bazen serum takılıp hastaneye yatırmak gerekebilir Tumorlere bağlı baş donmelerinin tedavisi tumorun cıkarılmasıdır yani ameliyattır İlac tedavisine cevap vermeyen Meniere hastalığı nda da bazen ameliyat yapılır