Radyoaktiflik nedir

Radyoaktiflik ne çağrıda bulunmak

Kendiliğinden ışıma yapabilen maddeler radyoaktif maddelerdir Radyoaktiflik çekirdek yapısıyla ilişkilidir Radyoaktif bir atom hangi bileşiğin yapısına girerse , o bileşiği radyoaktif yapar

Radyoaktif maddeler kaslı birer enerji kaynağıdır Radyoaktif Elementler bu enerjiyi kendiliklerinden yayınlarlar ve bu ol ayı hiçbir şekilde önlemek mümkün değildir

Atomun çekirdeğinde yer alan temel tanecikler Proton ve nötron olup bunlara nükleon adı verilir

Nükleon proton & nötron

Radyoaktiflik özelliği ; Elementlerin katı , istikrarsız gaz veya bileşik halinde olması etkilemez


Atomun kütlesi çekirdek deki proton ve nötronların kütleler i toplamına eşit olması gerekirken daha küçüktür , bu arada ancak kütle farkı ;

E m c2 biçiminde enerjiye dönüşür

Bu enerjiye bağlanma enerjisi denir Bir atomda nükleon başina düşen baglanma enerjisi ne kadar büyükse , atom pek kararli yapida olur

Bu enerji çekirdekteki nükleonları bir arada tutan enerjidir

Atom çekirdeğinde istikrar veya bağdaşmama , proton nötron sayıları arasındaki ilişki şöyle genellenebilir:

1 Atom numarası 120 arasındaki atomların çekirdeklerinde proton sayısı nötron sayısıdır

2 Atom numarası 2083 arasındaki çekirdeklerde nötron sayısı proton sayısından fazladır

3 Atom numarası 83 deri büyük olan elementlerin çekirdekleri değişken olup radyoaktiftir

4 Atom numarası ve nötron sayısı çift olan atomların , atom numarası ve nötron sayısı tek olan atomlara tarafından , daha çok sayıda kararlı izotopu vardır

5 En kararlı çekirdekler , keza nötron hem de proton sayıları çift olanlardır 0820285082 proton veya nötron sayısına sahip çekirdekler özellikle kararlıdır Bu sayılara sihirli sayılar denir

Radyoaktif Bozunmalar

Atoma dıştan herhangi bir etki olmadan , kendiliğinden bozunarak daha küçük parçalara ayrılması ve bu bölünme esnasında ışıma yapmasına radyoaktiflik , bu cins ışıma yapan elementlere de radyoaktif atom denir

Radyoaktif , Şubat 1896da Henri Becquerel ( Henri Bekerel ) tarafindan , potasyum uranil sülfatin yaydigi işinlarin bazi maddelerden geçip fotograf plagini karartmasiyla keşfedildi

Radyoaktif elementlerin bileşiklerinde de radyoaktif özelligi tıpkı görülür Bu yüzden radyoaktif kimyasal ya da fiziki etkilere ve degişmelere bagli bir özellik degildir Yalnızca çekirdek yapisina bagli ve çekirdekte olan bir degişmedir

Radyoaktif elementler , radyoaktif ışımalar ile kendiliğinden başka istikrarlı elementlere dönüşür Atom çekirdeklerinin kararlığı nötron ve proton sayısıyla ilgilidir Doğada yer alan atomların nötron sayıları , proton sayılarına kadar grafiğe geçirildiğinde aşağıdaki grafik elde edilir

Grafik istikrar kuşağının dışındaki çekirdekler kararsızdır Bu elementler radyoaktiftir

genel olarak np 1,5 olan çekirdekler kararlı veya az kararlı , np 1,5 olan çekirdekler kararsızdırKararsız çekirdek yapısına sahip olan elementler ,istikrarlı bir çekirdek yapısına gelmek için alfa( ) , beta

( ) ,pozitron ( ) bozunması ve elektron yakalaması biçiminde bozunmaya uğrayarak ışıma yapar Bu elementlere ışıma yapan anlamında radyoaktif element denir

Atom çekirdeklerinde nükleon ( esas tanecik) başina düşen baglanma enerjisi o çekirdegin kararliliginin ölçüsüdür Atom çekirdeklerinde tanecik sayisi arttikça baglanma enerjisi azalir Çekirdek kararsizligi arttikça radyoaktif olma özelligi artar

Atomlardaki çekirdek olayları kimyasal olaylardan farklıdır Radyoaktivite ve çekirdek olayları ile ilgili aşağıdaki sonuçlar çıkarılabilir:

Radyoaktiflik , dış etkenlere emrindeki değildir Bir atomun radyoaktifliği sıcaklık , basınç , çözünme , kimyasal tepkimeye girme gibi olaylarla değişmeyen
Bir atom radyoaktif ise , o atomun oluşturdugu bileşikler de radyoaktiftir kimyasal olaylar radyoaktifligi degiştirmez
Radyoaktif olaylarda açığa meydana çıkan veya gereken enerji kimyasal olaylara kadar çok fazladır
Radyoaktif atomlar istikrarlı çekirdeğe dönüşebilmek için çeşitli ışımalar ( Radyoaktif bozunma) yaparlar *