Psikolojik yardım almayı düşünmek başlı başına kritik ve önemli bir seçimdir. O randevuyu
almaya karar verildiği anda, beraberinde birçok şeye de karar verilmiş olunur. Yardıma
ihtiyacınız olduğuna, ya da içinde bulunduğunuz duruma dair yardım istediğinize karar
vermişsinizdir artık, bunu kabullenmiş olmak bile terapötik sürecin bir parçasıdır ve daha bir
ruh sağlığı uzmanından randevu almadan yardım almaya başladığınızı gösterir. Hakeza,
kendinize içinde bulunduğunuz durumu istediğiniz kadar etkili bir şekilde ve tek başınıza
yönetemediğinizi, eğer böyle giderse sıkışıp kalacağınızı telkin etmiş, ilerlemek ve içinde
bulunduğunuz sorunları aşıp önünüze bakmaya dair kararınızı kendinize bildirmişsinizdir.
Anlaşılacağı üzere, bu süreç evvela kendinizle konuşmanızla, iç konuşmanızı biriyle
paylaşmak istemenizle başlar, uzun süre duymadığınız taraflarınız, geçiştirdiğiniz sorunlarınız
bağırmaktadır artık ve onlara kulak vermek zorundasınızdır; ve onları biri daha, güvendiğiniz
biri duysun istemeye başlamışsınızdır.
Bir ruh sağlığı uzmanı olarak söyleyebilirim ki, daha ilk randevu telefon konuşmasında
netleştirildiğinde bile hattın diğer tarafında bulunan kişi, bir anda bir değişime uğrar. Esasında
bu değişime niyetlenmesinin bir sonucudur, yani istediği değişimi, istediği sonuçları temin
etmek; istemediklerini de bir kenarı koyabilmek için ilk adımı atmıştır. Artık daha kolay ve
rahat nefes almaktadır, ümitlenmek kadar kendi için, sadece kendi için yapacağı bir şeye
başlamanın hazzının onu kapladığını sezinlerim sesinden; bizzat böyle bir cümle kurmasa da
adeta “hayatımın geri kalanı için en önemli adımı şimdi attım” demektedir telefonun diğer
ucundaki danışanım.
Peki bu ilk adımdan sonra neler gelecek? Boşa kürek çektiğini hissetmemek, kırılmamak,
yılmamak ve bu kararlılığı sürdürmek nasıl mümkün olacak? Peki ya daha önemlisi, bu ilk ve
en önemli adımı atmadan önce, nelere dikkat etmeli, neler gözden geçirilmeli?
Danışmanlık sürecinden elde etmek istedikleriniz ve beklentileriniz üzerine düşünün.
Herhangi bir şeyde olduğu gibi psikolojik yardım sürecinde de beklentiler üzerine düşünmek
önemlidir, ki bu yardım talebi pekala beklentisizlik, isteksizlikle de ilgili olabilir. Örneğin,
geçmişinizde kalmış ama hala etkilerini üzerinde hissettiğiniz bir olaya odaklanmış
olabilirsiniz; sosyal ilişkilerde kendinizi yetersiz görüyor ve iletişim becerilerinizi geliştirmek
istiyor olabilirsiniz; hatta sadece konuşmak ve bunun nereye varacağını süreç içerisinde
görmek istiyor da olabilirsiniz.
Danışmanlık sürecinden beklenti ve istekleriniz kadar önemli olan bir şey de, süreçte
karşılaşacağınız yeni sorunlarla, beklentilerinize ulaşmak için karşınıza çıkan engellere
meydan okumanız bir emek ve çaba göstermenizi gerektirecektir, hatta bazen de, daha derinde
yatan “asıl” sorun süreç içerisinde farkedeceğiniz bir şey olacak. Aynı randevu alırken
verdiğiniz ilk kararda sebat edebileceğinizden emin olmanız veya emin olamamanız da süreci
şekillendirecek ve her halükarda sizin hisleriniz, beklentileriniz ve yaptıklarınız, adım adım
kararlarınız bu süreci şekillendirecek.
Bir miktar araştırma yapın.
Bulunduğunuz bölgede, ilçede ya da ilde bulunan psikolojik danışman ve terapistleri
araştırmak; hem verdiğiniz ilk kararın nasıl şekillendireceğinizi görmek hem de nasıl bir
uzmandan yardım almak isteyeceğinizin şekillenmesi açısından önemli.
Eğer sormaktan çekinmeyecekseniz, yakın çevrenize size önerebilecekleri bir uzman olup
olmadığını sormak da bir seçenek olabilir. Bu aşamada, farklı bir engelle karşılaşabilirsiniz,
ruh sağlığı hizmetlerinin bir işe yaramadığı çıkarımında bulunmuş deneyimleri olanların
deneyimlerini dinlemek zorunda kalabilirsiniz, bir anda sizin için endişelenenleri
sakinleştirme görevi üzerinize kalabilir ya da size acıyan bakışlarla karşı karşıya kalmanız da
mümkün. Ya da sonuç olarak sadece istediğiniz uzman önerisini size sorduğunuz
yakınlarınızdan biri verebilir. Sadece, karşılaşabilme ihtimaliniz olan şeyler içerisinde bunlar
da var ve bunlara da hazır olmanız önemli. Ya da birinden öneri almayı bir yana bırakıp,
sadece kendiniz de yardım alacağınız uzmanı aramayı ve bulmayı tercih edebilirsiniz.
Terapistinizi bulduktan sonra, eğer isterseniz diğer ayrıntıları da sormanız ve/veya
araştırmanız mümkün. Çok uzağa gitmek istemiyorsanız size daha yakın bir yerdeki birini
seçebileceğiniz gibi, süreç içerisinde randevularınızdan önce yolda olmanın sizi gevşettiğini
ve görüşmelerinizden önce size iyi geldiğinin farkına varmanız da pekala mümkün. Eğer
arabanız varsa ve görüşmelere onunla gidecekseniz, yakınında arabanızı park edebileceğiniz
yerler bulunup bulunmadığını öğrenmek de sizi her gittiğinizde park yeri bulma stresi
yaşamaktan uzak tutacaktır. Araştırmanızdaki sonraki aşama, terapi için gideceğiniz ofisin ve
terapistin çalışma saatleri olabilir, kendi programınıza uydurabileceğiniz saatlerde çalışan bir
terapist ile çalışmak yaptığınız işe göre sizin için daha uygun olabilir. Bunların hepsi genel
olarak terapi süreci sırasında gerek zaman, gerek mekan ile ilgili karmaşaların ve anlık stres
faktörlerinin terapi sürecinizi olumsuz etkilememesi için üzerinde durabileceğiniz şeyler, aynı
şekilde fiziksel ve zamansal şartların sizi etkilemeyeceğini düşünüyorsanız ya da kendi
şartlarınız dolayısıyla zaten etkilemeyeceğinden eminseniz; pekala bu ayrıntılar ile
ilgilenmemeyi tercih etmemeniz de mümkün.
Bütçenizi gözden geçirin ve/veya yeniden düzenleyin.
Harcamalarınızı, gelir ve giderlerinizi, terapi sürecine yapacağınız harcama ile birlkite tekrar
gözden geçirin. Psikolojik danışmanlık ve psikoterapinin size maliyeti seans başı olacak,
seanslarınızı maddi sebeplerle ertelemek ya da geçiştirmek zorunda kalırsanız da bu
alabileceğiniz faydanın önüne geçen bir unsur olacak. Bu açıdan, daha ilk randevunuzu
aldığınızda, alacağınız psikolojik yardım hizmetinin bir süre bütçenizde yer edeceğini hesaba
katın.
İlk randevunuz için telefon etmeden önce sorularınızı hazırlayın.
Tercihinize göre belirteceklerinizi de not alabilirsiniz; adres, isim, telefon numarası, randevu
saati gibi ayrıntıları not almak için elinizin altında bir kağıt kalem bulundurmak da iyi olabilir.
Randevu için aradığınız ruh sağlığı uzmanına nasıl çalıştığını, seansların süresinin ne kadar
olduğunu ya da standart olarak ne sıklıkla görüşmelere gideceğinizi, terapistin lisans ve
mezuniyetleri gibi ayrıntıları sormaktan çekinmeyin. Bunun yanında randevuların son dakika
iptalleri söz konusu olduğunda ne yapılacağı, hava çok kötü olduğunda – mesela çok yağmur
yağdığında-, ölüm kaza gibi durumlarda randevu erteleme söz konusu ise nasıl bir yol
izleneceği gibi ofis prosedürlerini öğrenmeniz de hem faydalı olacak hem de sürece entegre
olmanızı kolaylaştıracaktır.
Tüm bunlardan sonra, randevunuzu aldınız ve terapi süreciniz başladı. Terapi sürecinizden
maksimum verim alabilmek için taleplerinizi belirtmekten, içinizden geçeni paylaşmaktan
çekinmeyin (“ben bu konuda zorlanmaya başladım, ne yapabilirim bu aşamadan sonra?” vb.)
Psikolojik danışmanlık sürecine kendinizden ne verirseniz ancak onu alabilirsiniz, bu her
zaman kolay değildir. Zihinsel efor sarfetmenizi, içgörünüzü devreye sokmanızı, zaman ve
emek harcamaya dair isteğinizin sürekliliğini ve daha birçok kişisel şeyi gerektirir. Ancak, en
önemli aşamayı atlattınız ve artık, eğer ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız bir randevu
almaya hazırsınız.