Özgürlük Anıtı'nın bilinmeyen öyküsü!

Hür Anıtı'nın bilinmeyen öyküsü! serbest anıtının yapılışı hür heykeli yapılışı 1549341453 1549341453 ozgurlukanitininbilinmeyenoykusu5c59131254bf1ozgurlukanitininbilinmeyenoykusu5c59131254bf1 http:img167imageshackusimg1677060freiheitsstatuenycfullvv3Heykel, 19 yüzyılın ortalarında Türk toprağı olan Darı’a dikilmesi maksadıyla Fransızlar kadar hazırlanmış fakat sonradan yaşa nan bazı şanssızlıklar yüzünden Mısır yerine Amerika yolunu tut muştu İşin da ha da ilginç tarafı, heykelin masraflarının büyük kıs mının, zamanın hükümdarı Sultan Abdülaziz tarafından şahsen öden miş olmasıydı 1880’li senelerde Fransa’da yapılan Serbest Heykeli’nin mas raflarının büyük kısmının bizden çıktığını, projesinin New York’a yok, o yıllarda Türk toprağı olan Mısır’a dikilmek üzere hazırlandığını ve son anda yaşanan bir kısmet sizlik neticesinde Amerika’ ya gittiğini bilir misiniz? İşte, kaçırılan bu fırsatın kısa öyküsü: 19 asırda Osmanlı İmparatorluğu’nun toprağı olan Mısır, yüz yılın birincil yıllarından itibaren Kavalalı Mehmed Ali Paşa’ nın soyun dan gelen ‘Hı’ unvanlı valiler göre idare ediliyordu ve içişle rinde egemen ışık halkası gelmişti Mısır valileri, sadece yabancı memle ketlerle imzaladıkları anlaşmalarla finansal protokolleri padişaha tas tepede olan ettirmekle yükümlüydüler ve İstanbul, bu gibi talepleri genel olarak daima yerine getiriyordu Darı Valisi Said Paşa’nın Fransız mühendis Ferdinand de Lesseps’e 1854’te hazırlattığı ve Akdeniz ile Kızıldeniz’i birbirine bağlayacak olan Süveyş Kanalı projesi de onaylanmak için Os manlı hükümdarına sunulmuştu Projenin peşinde Fransa vardı lakin İngiltere, Akdeniz’deki ve Hindistan’daki hakimiyetini sona erdirebilecek olan böyle bir hazırlığa karşı çıkıyor ve zamanın hükümdarı Sultan Abdülaziz’i, projeyi reddetmesi için aralıksız bir baskı aşağıda tutuyordu Said Paşa, İstanbul’un tasdikini beklemedi ve 1854’ün 30 Kasım’ında Fransız mühendise projenin hayata geçirilmesi için zorunlu şirketin kurulması iznini verdi Fransız sermayesiyle kuru lan şirketin hisse senetlerinin tamamı satılınca İngiltere, Sultan Abdülaziz’e daha da artı zorlama yapmaya başladı ve hükümdar, Darı Paşası’nın projesini 12 yıl her tarafında onaylamadı Mısır tarafı ise, İstanbul’un tasdiki gelmeden işe başladı lakin Said Paşa 1863’te ansızın ölüverdi Yerine geçen İsmail Paşa ise Fransız yok, İngiliz taraftarıydı, bu yüzden iktidarının birincil yılla rında projeye gereken önemi vermedi fakat daha sonraki senelerde Kanal’ın Darı’a nasıl bir ha yati değişiklik getireceğini farkedince işe o da dört elle sarıldı Kazılar yaklaşık olarak tamamlanmak üzerey ken Fransız hükümeti, Sultan Abdülaziz’e İngilizler’den daha fazla zorlama yapmaya başladı Sultan Abdülaziz, 1866’nın 19 Mart’ında yayınladığı fermanla Kanal’a müsade verirken Ka fren balatası Şirketi ile Said ve İsmail Paşalar arasında varılan anlaş maları onayladı, diğer taraftan Mısır’ın kanal inşaatı için yaptığı dış borçları da devlet garantisi altına aldı ve kendisi de Kanal Şirketi’nin hisselerine oldukça yüksek bir meblağ yatırdı ASYA’NIN IŞIĞI OLACAKTI Said Paşa ile kanalın mühendisi olan Ferdinand de Lesseps aralarında 1854’te varılan anlaşmanın fazla garip bir maddesi vardı: Kanal’ın Akdeniz’e açıldığı yere dev bir heykel dikilecekti Heykel, firavunlar zamanının giysilerine bürünmüş bir bayan şeklinde olacak ve elinde ‘Asya’nın ışığının Mı sır’dan geldiğini’ sembolize eden bir meşale tutacaktı Sultan Abdülaziz’in ödediği paralar arasında yapılacak olan heykelin masraflarının bir bölümü de vardı Paşa ve mühendis, eseri Fransa’nın tanınmış heykeltraşla rından olan Frederic Auguste Bartholdi’ye sipariş ettiler, hatta oldukça avans da ödendi ve Bartholdi işe başladı Dikileceği yerde monte edilecek şekilde parçalar halinde hazırlanan heykel birkaç sene sonradan bitmiş, kanalın Akdeniz’e açıldığı yerde birkaç hafta içerisinde yerleştirilebilecek hale getirilmiş ve Marsilya’dan bir gemi ile Mısır’ a nakledilmesinin hazırlıklarına bile girişilmişti Ama, Said Paşa’dan sonra Mısır’ın başına geçen İsmail Pa şa, Müslüman bir memlekette böylesine büyük bir heykelin dikil mesinin ahali aralarında hoşnutsuzluk yaratacağını düşündü ve mü hendis Ferdinand de Lesseps’e, heykelin Darı’a getirilmemesi talimatını verdi Mühendis’in Paşa’yı ikna çabaları neticesiz kaldı Süveyş Kanalı 1869 Kasım’ ında dünyanın dört bir tarafından gelen davetlilerin katıldı ğı büyük ama “heykelsiz törenlerle açıldı Bartholdi’nin eseri ise, Mısır’da bu yaşananlardan sonra Paris’te bundan başka poya kondu ve tozlanmaya terkedildi O yıllarda dünyanın bir başka tarafında, Fransa ile Amerika Birleşmiş Devletleri aralarında büyük bir muhabbet yaşanıyor ve taraf lar birbirlerine jest üstüne jest yapıyorlardı HEYKEL, AMERİKA YOLUNDA Paris’te kurulan FransızAmerikan arkadaşlık grubunun lideri olan Edouard Rene Lefebvre de Laboulaye, Fransız Hükümeti’ni Amerikalılar’ın Fransa’n ın dostluğunu tekrar tekrar hatırlamaları için bir armağan gönderilmesi konusunda ikna etti ve hediyenin heybetli bir heykel olması kararlaştırıldı Heykel bir elinde hukuku simgeleyen bir kitap tutacak, öteki elinde de “Dünyayı aydınlatan özgürlüğün sembolü olan bir meşale taşıyacaktı Sipariş gene benzer heykeltraşa, Frederic Auguste Bartholdi’ ye verildi Bartholdi’nin eseri zaten hazırdı, senelerden beri bir depoda beklemedeydi ve tek eksiği üst kısmında, yani elleriyle kollarında ve yüzünde bazı şansın dönmesi yapılmasıydı Amerikalılar heykelin New York’un derhal girişinde yer alan küçük adalardan birine yerleştirilmesine karar verdiler Bartholdi, kaidenin yerini bakmak için New York’a gitti ve Paris’e dönüşünde her tarafta işe başladı Bakır ve çelikten yaptığı heykelin mühendisliği ilgilen diren taraflarını Paris’e kendi adıyla anılan bir kule dikmiş olan Gustave Eiffel ile beraberce çalışarak tamamladı ve 1884 Haziran’ ın ilk günlerinde eserini Fransız hükümetine teslim etti Bartholdi heykelin yüzünü en ince ayrıntısına kadar değiştirmiş ve metale annesi Charlotte’ in siluetini işlemişti Birbirine monte edi lecek şekilde yapılmış 350 parçadan oluşan heykel “İsere adındaki bir Fransız gemisine yüklendi ve 4 Kasım 1885 günü New York’a ulaştı New York’ta, sırası gelmişken heykelin kaidesinin yapımı için bir bağış kampanyası başlamış, birincil bağışı Macar göçmeni olan, New York’ta ‘World’ adında bir gazete çıkartan Joseph Pulitzer yapmış ve kaide için 100 bin dolar vermişti Macar göçmeni gazeteci, daha sonra gazetecilikte dünyanın en büyük ödülü farzedilen “Pulitzerin de isim babası olacaktı Kaidenin inşasından daha sonra sıra heykelin dikilmesine ve devlete ait açılışa geldi Bartholdi, New York’a yanına bu kere Süveyş Kanalı’ nın mühendisi ve heykelin düşünce babası olan Ferdinand de Lesseps’i de alarak gitti ve 1886’nın 25 Ekim’inde yapılan törende eserinin açılışını şahsen yaptı özel baskı