Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Mustafa İsmet İnönü
Doğum 24 Eylül 1884İzmir
Ölüm 25 Aralık 1973Ankara
Iş Asker, devlet adamı
Görevi 2 Cumhurbaşkanı
Tayin Süresi 11 Kasım 1938 – 22 Mayıs 1950
Önce gelen Mustafa Kemal Atatürk
Sonradan gelen Celal Bayar
Katıldığı savaşlar Balkan Savaşları, I Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı
Mustafa İsmet İnönü, Cumhuriyet'in ilanından sonraki Türkiye'nin birincil başbakanı ve ikinci cumhurbaşkanı olan, İstiklal Madalyası sahibi asker ve devlet adamıdır Atatürk'ten sonra Cumhuriyet Halk Müziği Partisi'nin başına geçti ve Ulusal Şeflakabı ile anıldı Atatürk ’ün yakın arkadaşıdır Kurtuluş Savaşı'na katıldı ve Lozan Antlaşması'nı imzaladı 19251937 yılları aralarında 12 yıllık kesintisiz başbakanlık yaptı ve 16 yıl 4 ay ile Türkiye'de cumhuriyet tarihinin en uzun süreli başbakanlık yapan siyasetçi konumuna erişti Hayattayken de ölümünden daha sonra da icraatlarıyla tartışmalara konu oldu
YAŞAMSAL
1884 yılında İzmir ’de doğan İnönü, babasının tayininin Sivas ’a çıkması üzerine ilk öğrenimine burada başladı 1892 yılında Sivas Askeri Rüşdiyesi ’ne, 1897 yılında Topçu Harp Okulu İdadi bölümüne girdi 1901 yılında Mühendishanei Berri Hümayun ’a başlayan İnönü eğitimini tamamladıktan daha sonra yüzbaşı rütbesi ile Edirne ’deki 2 Ordu ’nun 8 Alayı ’ında göreve başladı
1912 yılında binbaşılığa yükseldi ve önemli hizmetlerde bulundu 2 yıl daha sonra kaymakamlığa yükselen İnönü, 1915 yılında Çanakkale ’de yer alan 2 Ordu kurmay başkanlığına tayin edildi ve benzer sene miralay oldu
Ülke içi problemlerinden nedeniyle sıkça devir yeri değişen İnönü, I Dünya Savaşı ’ndaki hizmetlerinden dolayı 4 takvim sefer kıdemi kazandı ve keza 11 nişan ve madalya ile ödüllendirildi
Mondros Mütarekesi ’nin imzalanmasından sonradan İsmet Paşa ’da birçok subay gibi gerçekten işsiz kaldı Yalnız İstanbul ’un resmen işgal altına alınması Türk askerini harekete geçirdi ve 1920 yılında açılan Büyük Millet Meclisi ’ne Edirne mebusu olarak katıldı ve Erkanı Harbiyyei Umumiyye vekili oldu I İnönü ve II İnönü savaşlarının getirdiği kazançlar ve arkadasından gelen Sakarya Meydan Muharebesi İsmet Paşa ’yı ferikliğe yükseltti
Ulusal Çaba ’nin kazanılmasının arkasından Mudanya Mütarekesi müzakerelerine Türk heyeti başkanı olarak katılan İsmet Paşa, 2 Kasım ’da murahhas başkanı seçildi 1923 yılında çalışmalarına başlayan II Türkiye Büyük Millet Meclisi ’ne Malatya mebusu olarak girdi
CUMHURİYET DÖNEMİ
Cumhuriyet ’in ilan edilmesinden sonra cumhurbaşkanı seçilen Mustafa Kemal Paşa, birincil cumhuriyet hükümetini kurma görevini İsmet Paşa ’ya verdi 1923 yılında kurulan Ahali Fırkası başkanlığına da vekaleten devir edildi
Londra ’dan İsmet Paşa ’ya gönderilen ve halifeliğin kaldırılmamasını isteyen mektupların başvekilin eline geçmeden önce bir takım İstanbul gazetelerinde yayımlanması hükümeti harekete geçirdi ve bu mektupları yayımlayanlar hakkında dağıtılmış cezalar, Halife Abdülmecid Efendi ’nin geleceği konusundaki tartışmalar, bu makamın kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurt dışına gönderilmesi ile mahkeme sonuçlandı
Doğu ’da Şeyh Said isyanının çıkması, hükümeti harekete geçirdi ve 2 istiklal mahkemesi kurulmasını önerge eden İsmet Paşa bu fikrini kabul ettirdi Basına karşı sert tedbirler alınırken birçok gazete kapatıldı, doğu illerinde sıkı idare ilan edildi Diğer tarafta muhalefet parti Bakanlar Kurulu ’nun kararı ile kapatılınca 1937 yılında İsmet İnönü başvekil olarak iktidarda kaldı ve çoğu inkılap ’da bu dönemde yapıldı
SOYADI KANUNU
1934 yılında Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi Mustafa Kemal Paşa ’ya özel bir kanunla Atatürk soyadını verdiğinde Atatürk ’te İsmet Paşa ’ya İnönü soyadını yerinde gördü 3 sene daha sonra İnönü ve Atatürk ’ün arasındaki uyuşmazlık su yüzüne çıktı ve hükümet, tüm devlet imkanlarına karşın hesaplı yapıda bir atak geliştiremeyince İnönü ’den görevden çekilmesini istedi; bu durumda aradaki gerginliğin tırmanmasına niçin oldu 1937 yılında görevinden istifa eden İnönü, Cumhuriyet Halk Partisi başkan vekilliğinden de alındı ve Malatya milletvekili olarak görevini sürdürdü
ATATÜRK'TEN DAHA SONRA
Atatürk ’ün ölümü üstüne 1938 yılında toplanan Türkiye Büyük Insanlar Meclisi İnönü ’yü cumhurbaşkanı seçtiği gibi aynı zamanda ‘ ’Değişmez genel başkan ’ ’ da seçti Cumhurbaşkanlığı süresince ‘ ’Milli Şef ’ ’ olarak nitelenen İnönü, mutlak yetkiler ile devleti yönetti Yeni bir takım kurarak, kendi siyasal programlarını yürüttü Okullarda ders programları değiştirildi, paralardan Atatürk ’ün resimleri kaldırılarak kendi resimleri konuldu, sert bir ekonomik ve sosyal politika yürüttü
II Dünya Savaşı ’nın son yıllarındaki hesaplı ve sosyal sıkıntılar, basında ve halk kitlelerinde yönetimin eleştiri edilmesine yol açtı 1950 seçimlerinde partisi ile birlikte İnönü büyük bir yenilgiye uğradı ve 195060 yılları aralarında asıl muhalefet partisi olarak mecliste bulundu Ezanın yeniden Arapça okunmaya başlanması, dini eğitimde serbestlik gibi hususlarda laiklikten taviz verildiği iddiasını sürekli gündeme getiren İsmet İnönü, iktidarmuhalefet ilişkilerinin en ince ayrıntısına kadar gerinleşmesine yol açtı
1960 yılı darbesinden sonra, 3 koalisyon hükümetine başkanlık yapan İnönü, 1965 yılında iktidarı bıraktı 1969 yılı genel seçimlerinde de Cumhuriyet Halk Müziği Partisi büyük farkla seçimi kaybetti ve politikası onaylanmadığı için kongreden düşürüldü 34 yıla yakın bir vakit genel başkanlık yapan İsmet İnönü, partiden istifa etti 1973 yılında Ankara ’da hayatını kaybetti, Anıtkabir ’e defnedildi
TAHSIS SÜRESİNDEKİ İCRAATLARI
Türkiye ’nin II Dünya Savaşı ’na girmemesi onun en önemli başarısı olarak kabul edilir Siyasi manevralarında açıkgöz, zeki, muhaliflerine karşısında tavizsiz olarak tanındı
Dini eğitim veren kurumlar kapatıldığından bu alandaki ihtiyaç sayıları fazla sınırlı olan cami görevlileri göre karşılanmaya çalışılmışsa da, meydana gelen geniş çaptaki haylazlık ehliyetsiz kişilerce dolduruldu, bunun sonuçları ise uzun vadede zararlı oldu 21 Haziran 1941 tarih ve 4055 sayılı kanunla ezanın ve kametin Türkçeleştirilmesi ve buna uymayanlar için hapis ve para cezasının belirlenmesinin gerisinde yaşanan gelişmeler, muhaliflerce “din ve manevi olarak düşmanlığı yapıldığı şeklinde değerlendirildi Lakin savaş sonrası dönemdeki siyasi koşullar, toplumsal baskılar ve parti içi muhalefetin direnmesiyle devletin laiklik politikasında yumuşamalar görüldü, türbelerle ilgili yasa hafifletilerek bir takım türbeler ziyarete açıldı, 1948 yılında hacca gideceklere döviz görev edildi, 1949 yılında Ankara ’da bir ilahiyat fakültesi açılmasına izin verildi ve tekrar aynı yıldan itibaren ilkokullara din dersi konuldu *
Doğum 24 Eylül 1884İzmir
Ölüm 25 Aralık 1973Ankara
Iş Asker, devlet adamı
Görevi 2 Cumhurbaşkanı
Tayin Süresi 11 Kasım 1938 – 22 Mayıs 1950
Önce gelen Mustafa Kemal Atatürk
Sonradan gelen Celal Bayar
Katıldığı savaşlar Balkan Savaşları, I Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı
Mustafa İsmet İnönü, Cumhuriyet'in ilanından sonraki Türkiye'nin birincil başbakanı ve ikinci cumhurbaşkanı olan, İstiklal Madalyası sahibi asker ve devlet adamıdır Atatürk'ten sonra Cumhuriyet Halk Müziği Partisi'nin başına geçti ve Ulusal Şeflakabı ile anıldı Atatürk ’ün yakın arkadaşıdır Kurtuluş Savaşı'na katıldı ve Lozan Antlaşması'nı imzaladı 19251937 yılları aralarında 12 yıllık kesintisiz başbakanlık yaptı ve 16 yıl 4 ay ile Türkiye'de cumhuriyet tarihinin en uzun süreli başbakanlık yapan siyasetçi konumuna erişti Hayattayken de ölümünden daha sonra da icraatlarıyla tartışmalara konu oldu
YAŞAMSAL
1884 yılında İzmir ’de doğan İnönü, babasının tayininin Sivas ’a çıkması üzerine ilk öğrenimine burada başladı 1892 yılında Sivas Askeri Rüşdiyesi ’ne, 1897 yılında Topçu Harp Okulu İdadi bölümüne girdi 1901 yılında Mühendishanei Berri Hümayun ’a başlayan İnönü eğitimini tamamladıktan daha sonra yüzbaşı rütbesi ile Edirne ’deki 2 Ordu ’nun 8 Alayı ’ında göreve başladı
1912 yılında binbaşılığa yükseldi ve önemli hizmetlerde bulundu 2 yıl daha sonra kaymakamlığa yükselen İnönü, 1915 yılında Çanakkale ’de yer alan 2 Ordu kurmay başkanlığına tayin edildi ve benzer sene miralay oldu
Ülke içi problemlerinden nedeniyle sıkça devir yeri değişen İnönü, I Dünya Savaşı ’ndaki hizmetlerinden dolayı 4 takvim sefer kıdemi kazandı ve keza 11 nişan ve madalya ile ödüllendirildi
Mondros Mütarekesi ’nin imzalanmasından sonradan İsmet Paşa ’da birçok subay gibi gerçekten işsiz kaldı Yalnız İstanbul ’un resmen işgal altına alınması Türk askerini harekete geçirdi ve 1920 yılında açılan Büyük Millet Meclisi ’ne Edirne mebusu olarak katıldı ve Erkanı Harbiyyei Umumiyye vekili oldu I İnönü ve II İnönü savaşlarının getirdiği kazançlar ve arkadasından gelen Sakarya Meydan Muharebesi İsmet Paşa ’yı ferikliğe yükseltti
Ulusal Çaba ’nin kazanılmasının arkasından Mudanya Mütarekesi müzakerelerine Türk heyeti başkanı olarak katılan İsmet Paşa, 2 Kasım ’da murahhas başkanı seçildi 1923 yılında çalışmalarına başlayan II Türkiye Büyük Millet Meclisi ’ne Malatya mebusu olarak girdi
CUMHURİYET DÖNEMİ
Cumhuriyet ’in ilan edilmesinden sonra cumhurbaşkanı seçilen Mustafa Kemal Paşa, birincil cumhuriyet hükümetini kurma görevini İsmet Paşa ’ya verdi 1923 yılında kurulan Ahali Fırkası başkanlığına da vekaleten devir edildi
Londra ’dan İsmet Paşa ’ya gönderilen ve halifeliğin kaldırılmamasını isteyen mektupların başvekilin eline geçmeden önce bir takım İstanbul gazetelerinde yayımlanması hükümeti harekete geçirdi ve bu mektupları yayımlayanlar hakkında dağıtılmış cezalar, Halife Abdülmecid Efendi ’nin geleceği konusundaki tartışmalar, bu makamın kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurt dışına gönderilmesi ile mahkeme sonuçlandı
Doğu ’da Şeyh Said isyanının çıkması, hükümeti harekete geçirdi ve 2 istiklal mahkemesi kurulmasını önerge eden İsmet Paşa bu fikrini kabul ettirdi Basına karşı sert tedbirler alınırken birçok gazete kapatıldı, doğu illerinde sıkı idare ilan edildi Diğer tarafta muhalefet parti Bakanlar Kurulu ’nun kararı ile kapatılınca 1937 yılında İsmet İnönü başvekil olarak iktidarda kaldı ve çoğu inkılap ’da bu dönemde yapıldı
SOYADI KANUNU
1934 yılında Türkiye Büyük Halk Müziği Meclisi Mustafa Kemal Paşa ’ya özel bir kanunla Atatürk soyadını verdiğinde Atatürk ’te İsmet Paşa ’ya İnönü soyadını yerinde gördü 3 sene daha sonra İnönü ve Atatürk ’ün arasındaki uyuşmazlık su yüzüne çıktı ve hükümet, tüm devlet imkanlarına karşın hesaplı yapıda bir atak geliştiremeyince İnönü ’den görevden çekilmesini istedi; bu durumda aradaki gerginliğin tırmanmasına niçin oldu 1937 yılında görevinden istifa eden İnönü, Cumhuriyet Halk Partisi başkan vekilliğinden de alındı ve Malatya milletvekili olarak görevini sürdürdü
ATATÜRK'TEN DAHA SONRA
Atatürk ’ün ölümü üstüne 1938 yılında toplanan Türkiye Büyük Insanlar Meclisi İnönü ’yü cumhurbaşkanı seçtiği gibi aynı zamanda ‘ ’Değişmez genel başkan ’ ’ da seçti Cumhurbaşkanlığı süresince ‘ ’Milli Şef ’ ’ olarak nitelenen İnönü, mutlak yetkiler ile devleti yönetti Yeni bir takım kurarak, kendi siyasal programlarını yürüttü Okullarda ders programları değiştirildi, paralardan Atatürk ’ün resimleri kaldırılarak kendi resimleri konuldu, sert bir ekonomik ve sosyal politika yürüttü
II Dünya Savaşı ’nın son yıllarındaki hesaplı ve sosyal sıkıntılar, basında ve halk kitlelerinde yönetimin eleştiri edilmesine yol açtı 1950 seçimlerinde partisi ile birlikte İnönü büyük bir yenilgiye uğradı ve 195060 yılları aralarında asıl muhalefet partisi olarak mecliste bulundu Ezanın yeniden Arapça okunmaya başlanması, dini eğitimde serbestlik gibi hususlarda laiklikten taviz verildiği iddiasını sürekli gündeme getiren İsmet İnönü, iktidarmuhalefet ilişkilerinin en ince ayrıntısına kadar gerinleşmesine yol açtı
1960 yılı darbesinden sonra, 3 koalisyon hükümetine başkanlık yapan İnönü, 1965 yılında iktidarı bıraktı 1969 yılı genel seçimlerinde de Cumhuriyet Halk Müziği Partisi büyük farkla seçimi kaybetti ve politikası onaylanmadığı için kongreden düşürüldü 34 yıla yakın bir vakit genel başkanlık yapan İsmet İnönü, partiden istifa etti 1973 yılında Ankara ’da hayatını kaybetti, Anıtkabir ’e defnedildi
TAHSIS SÜRESİNDEKİ İCRAATLARI
Türkiye ’nin II Dünya Savaşı ’na girmemesi onun en önemli başarısı olarak kabul edilir Siyasi manevralarında açıkgöz, zeki, muhaliflerine karşısında tavizsiz olarak tanındı
Dini eğitim veren kurumlar kapatıldığından bu alandaki ihtiyaç sayıları fazla sınırlı olan cami görevlileri göre karşılanmaya çalışılmışsa da, meydana gelen geniş çaptaki haylazlık ehliyetsiz kişilerce dolduruldu, bunun sonuçları ise uzun vadede zararlı oldu 21 Haziran 1941 tarih ve 4055 sayılı kanunla ezanın ve kametin Türkçeleştirilmesi ve buna uymayanlar için hapis ve para cezasının belirlenmesinin gerisinde yaşanan gelişmeler, muhaliflerce “din ve manevi olarak düşmanlığı yapıldığı şeklinde değerlendirildi Lakin savaş sonrası dönemdeki siyasi koşullar, toplumsal baskılar ve parti içi muhalefetin direnmesiyle devletin laiklik politikasında yumuşamalar görüldü, türbelerle ilgili yasa hafifletilerek bir takım türbeler ziyarete açıldı, 1948 yılında hacca gideceklere döviz görev edildi, 1949 yılında Ankara ’da bir ilahiyat fakültesi açılmasına izin verildi ve tekrar aynı yıldan itibaren ilkokullara din dersi konuldu *
