Mavi Yolculuk - Tarihçe

Mavi Seyahat Tarihçe Bir Mavi Seyahat Öyküsü Halikarnas Balıkçısının Mavi Yolculuğuna Merhaba : Mavi Gezi doğrusu yarım kalmış bir öyküdür Öykümüzün baş kahramanı Cevat Şakir !! Bu öyküye başlamadan evvel kendisinin acayip yaşam hikayesini kısaca okuyalım Abdülhamit dönemi devlet adamlarından Şakir Paşanın oğludur 1886'da Girit'te doğar Çocukluğunun bir bölümünü babasının büyükelçi olarak bulunduğu Atina'da daha sonra İstanbul'da Büyükada Semt Mektebi ile Robert Kolejde okumuştur (1904) Üniversiteyi İngiltere Oxford Üniversitesi'nde Yeni Çağlar Tarihiokumuştur (1904) Sonradan yurda döndükten sonra çeşitli dergilerde tercüme, karikatür, hikaye ve değişik yazılar yazmıştır Cevat Şakir'in Resimli Hayat dergisinde yayımlanan Hapishane İdama Hükümlü Olanlar Mahsus Asılmağa Nasıl Giderler?başlıklı yazısı Asker kaçaklarının yargılanmadan kurşuna dizildikleriniöne sürdüğü gerekçesiyle İstiklâl Mahkemesi'nce sakıncalı görülmüş ve Cevat Şakir üç sene Bodrum'da kalebentliğemahkum edilmiştir (1925) Oldukça uzun ve maceralı bir yolculuktan daha sonra jandarma onu Bodrum'a getirir İstiklal Mahkemesi'nin elinden idam edilmeden kurtulmak her kula nasip olmadığı için, Cevat Şakir burada merakla karşılanır Kaymakam onu ilçe sınırları içinde bağımsızlık bıraktığı gibi, ev tutmasına bile muavin olur Cevat Şakir dostluk kurduğu halkın arasındaki balıkçılar, süngerciler ve bodrumlulara çok kısa bir süre içinde ahenk sağlar ve kendisini o andan itibaren Halikarnas Balıkçısı diye tanımlar Yazmış olduğu yazıların tamamında doğayıyeşili temizliği, maviyidenizi berraklığı, insanlarıbalıkçılarısaflığı konu almıştır Minicik teknesi Yatağan ile koy koy Gökova'yı dolaşmış, gördüğü doğa güzelliklerini, tarihi zenginlikleri, denizin berraklığını çevresine anlatmaya başlar Halikarnas Balıkçısından kısa talimatlar : Bodrum doğusunda Gökova Körfezi 45 deniz mili içerlere doğru uzanır Orası Nis'ine, Monte Karlo'suna, Dalmaçya kıyılarına taş çıkartır Her küçük koyu Mersin ve başka kokulu ağaçlarla taraflı erimiş bir zümrüt parçasıdır Denizlerinde uçan balıklar uçar Dağlarında herkes 18 bin portakal veren portakal ağaçları yükselir Dünyanın hiçbir yerinde rastlanmayan Buhur ( Liquid Amber Styraxiflua ) ormanları buradadır 1100 metreden denize tepe takla inen uçurumlar mı istersiniz, irili ufaklı ada kümeleri mi istersiniz, altın renkli plajlar mı istersiniz ? Ne isterseniz vardır burada İtalya'yı gör de öl derler Değil a canım; Bodrum'la kıyılarını gör ve yaşa Kıyı boyu zümrüt fıskiyeler gibi hurmaların arasındaki küçük lokantalarla noktalanmıştır Bura aşçıları mitolojik suratlı Orfoz balıkları,renk renk Skaros ve başka balıkları pişirmekte ustalar ustasıdırlar Hele bir ahtapot pilavı pişirsinler, pilavı gören midye dolmaları utançtan kıpkırmızı kesilirler Bu Vesile Ile ilk Mavi Seyahat gezisi şekillenmeye başlar Mavi Gezi Tarihi : id Bilinenin tersine başlangıçta 1945 yılında Kuşadası'ndan başlayıp Bodrum'da sona erdi Bu geziye Eyüboğlu kardeşler yani Sabahattin Eyüboğlu, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Sabahattin Ali, Fuat Ömer Keskinoğlu gibi aydınlatılmış ve sanatçılar katıldı Bu birincil seyahat Macera isimli minicik bir tekne ile her türlü konfordan mahrum idi Teknenin üstteki güvertesinde yatılıyor, yemek yemek ve bulaşıklar sıraya kadar pişirilip sonrada yıkanıyordu Tuvalet ihtiyacı doğada gideriliyordu Kuşadası'ndan güneye seyir edilirken bilhassa Samos Adası ile Samsun dağları arasındaki rüzgarlar ve dalgalar yüzünden katılımcıların çoğunu deniz tuttuğu için bundan sonraki Mavi Yolculuğun Bodrum'dan yapılmasını kararlaştırıyorlar 1950'li yıllarda Bodrum'dan meydana çıkan bu geziler daha çok Gökova Körfezine yapıldı Bu körfezin rüzgardan ve dalgalardan daha korunaklı olması, bitki örtüsünün yeşile bol ve gür olması, yüksek dağlarla çevrilmiş olması ve Sedir Adasının kumu yani söylenceye göre Darı kraliçesi Kleopatra'nın bu adayı fazla sevmesinden nedeniyle Romalı Mark Antonius Mısır'dan gemiler dolusu özel Mısır kumunu buraya getirtmiş ve boşaltmış 1960'lı yıllarda Sabahattin Eyüboğlu önderliğinde Özgürlük isimli tekne ile mavi seyahat serüveni devam etmiş Yapılan tüm mavi yolculukların hedefi eğlenceden fazla, Ege kıyılarını ve kıyılardaki ilkçağ uygarlıklarını takdim etmek, doğadan kopan insanı doğaya geri döndürmek, doğayla her yerde buluşturmak idi Ayrıca doğanın sunmuş olduğu cömert coğrafyaya bu kıyıların yüzyıllar içinde yoğurduğu tarihsel ve kültürsel hazineleri birlikte özümsemekti Tatil geçirmek üzere denizi seçmenin o kadar çok nedeni vardır bir defa, deniz zevkin ta kendisidir… Dalgaların, rüzgârın ve yelken açmanın yarattığı iç rahatlığının birbirlerine karışımı bir başkadır; tekbaşınalık ve kendine tatminkarlık duyguları, doğayla başbaşa irtibat, arkadaşlarla bir arada almak ve kişinin kendi kendineliği, deniz üzerinde doruğa ulaşır Tekneyle gezinmek için, taze taze esen rüzgârın, pırıl pırıl suların ve bol güneşin olduğu pek çok hoş yer vardır Peki, öyleyse neden ille de Türkiye'nin Ege kıyıları seçilir? Nedeni, sadece tekneyle ziyarete gitmek değildir, çünkü dünyanın o kadar çok kıyısında bu haz tadılabilir; oysa, demir atıldıktan sonradan yaşanılanlar önemlidir Ege kıyıları baştan başa koyların ıssızlığı, köylülerin samimiyeti, görülmesi gereken tarihsel yerler… Tüm bunlar Türkiye'yi deniz yoluyla dolaşmayı fazla özelleştirir ntik kalıntıların anayurdu ve en eski çağlarda en meşhur kişilere şahit olmuş Ege'nin Türkiye kıyılarındaki denizinin dünyada eşi sanki yoktur Bilindiği gibi, tarih baştan başa eski Yunanlılar bu kıyılarda bir çok uygarlık kurmuşlardır İskender ve lejyonları, dünyanın bu en zengin şehirlerini yağlamak üzere buralarda durakladılar Bodrum yakınlarında, bir yanda Sezar donanmasını toparlarken, diğer yanda da Antonyo ve Kleopatra, ait kıyılarda keyif sürmekteydiler Aziz Pol (St Paul) sıkça buraya gelerek, Asya'nın yedi kilisesini kurdu sırası gelmişken John da Hz Meryem'i ıslah olmak üzere Kuşadası'nın yukarısındaki dağlarda bulunan son barınağına gönderdi Kanuni Sultan Süleyman, orduların Marmaris'te düzene sokarak, zinde Rodos kalesindeki Haçlı şövalyelerine saldırdı Aynı sularda, General Nelson, Mısır'dan geri çekilen Napolyon'u kovaladı Deniz taşımacılığından yararlanılarak; ticaret, ticari ilişkiler ve medeniyet gelişti, kültür arttı ve bu topraklar tarih boyu orduların sık sık gidilen yer yeri oldular bir zamanlar, kara yolculukları kervancılıktan biraz daha geliştiğinde, denizaşırı ticaretin boyutları, tarihi Ege kıyılarındaki bir çok şehrin kurulmasını ve korunmasını gerektirdi O zamanlar yük gemileri, bugünkü keyfi gemi yolculuklarının rotalarında, kıyıya tamamen yakın seyrediyorlardı ve esinti çıktığında, rahatlıkla koylara sığınabiliyorlardı Bu yörede tarih baştan başa şehirler kurularak, denizciler barındı Bilhassa de Knidos, bugünün Datça'sının yakınlarından, Lorima Yarımadası'nın ucunda yer alan geçen gemilerin mecburen ikmal yaptıkları ve kıyıdan yukarılara dürüst yelken açmadan önce, şiddetli kuzey rüzgârının dinmesini bekledikleri bir noktaya taşındı Zamanla, yaşamlarını deniz ticaretinden karşılayan sayısız Helenistik şehrin bütün direnmelerine karşın, kıyılar dolarak sığlaştı, bu sitelerin önemleri ve deniz ticaretleri artan bir şekilde azaldı 1525 metrelik ticaret gemilerinin çağı yakın zamanlarda sona ermiştir 25 sene değin önce ticari taşımacılığın birçok böyle yerli yapı ahşap teknelerle sürdürmekteydi Yol her tarafında zevkle seyredilen manzaralardan nedeniyle, bu deniz yolculuğunun adına çağdaş bir Türk deyişle Mavi Seyahatdenilmektedir Bugün, lokal kıyı trafiğini yalnızca gezinti tekneleri oluşturur Büyük siklet gemileriyse, açık denizlerde seyreder arada bir yapı edilen balıkçı teknelerinin dışarıda, yüzlerce tersanede, gezinti tekneleri yapı edilmektedir İdeal iklim koşulları, ağırlama edici sular ve her biri kendine özgü güzellikte çoğu sayıda eski liman, koy ve kıyılar, diğer birçok hoş ve albenili özellikler, modern Türkiye'nin misafirperverliği ile Ege'nin Türkiye kıyıları, Akdeniz üzerindeki deniz yolculuğunu fazla cazibeli hale getirmekte ve bu seyir cennetine özel bir isim verdirmektedir: Turkuvaz kıyılar Turkuvaz kıyılar, kuzeyde Kuşadası'ndan güneyde Antalya'ya değin takriben 350 deniz milidir Birbirine karışmış kıvrım kıvrım kıyılar, uzunluğu iki kez artırır Hem körfezin karşısında ve her burnun etrafında ya yeni bir koy uzanır veya minik bir köy, ya da antik bir site yer alır Bodrum'dan çevreye kalkan gezi amaçlı tarifeler fazla çeşitlidir Bodrum yarımadasının kuzey ucundaki ıssız Güllük Körfezi'nde, düzinelerde metruk koy her tarafında gümrah ormanlar sarp kayalık kıyılara dürüst alçalır Ziyaretçiler, sayısız metruk koyun ağaçlıklı yamaçlarında otlayan keçi sürülerinin boyunlarındaki çanların seslerini duyar Güllük Körfezi'nden yalnızca bir kaç kilometre içerilerde antik Didim harabeleri ve Iasos yer alır Allah Vergisi denizci konuklar buralardaki harabelerin aralarında demir atar, lokal denizcilerin yakaladığı balıkları birer birer tadarlar Bodrum'dan güneydoğuya dürüst, Güllükten daha çok bilinen Gökova Körfezi yeralır Gökova'nın sayısız koyları, birer birer, kendilerine has keyiflerin türlerini sunarlar Deniz kenarındaki köy ve tavernalar daha kalabalık ve canlı birer atmosfere sahiptirler Gökova'nın içindeki bir ada üzerinde kurulu antik Keramos şehri kalıntıları da hem ünlüdür Kleopatra kumsalının, Kleopatra ve sevgilisi Antonyüs için Darı'dan getirtildiği rivayet edilir Gökova'nın güneybatı ucunda, bir zamanların en büyük şehri ve antik çağın en büyük heykeltıraşı Preksiteles'in vatanı olan Knidos'un kalıntıları yer alır Bugün Knidos'a ama deniz aracılığıyla ulaşılır; binlerce sene öncesinde de olduğu gibi, bu tarihi liman yatları barındırır Gökova Körfezi'nin ardında güneyde Antalya'ya doğru kıyı 200 eksen uzanır Datça Yarımadası'nın uzun burnunun altındaki Hisarönü Körfezi'nde, allah vergisi denizci konukların keşfedebilecekleri yüzlerce koy ve ada bulunmaktadır Hisarönü'nün ardında bulunan meşhur Marmaris'in geniş koyunda, Türkiye Ege'sinin en büyük otelleri ve marinası yer alır Marmaris'ten Antalya'ya kadar uzanan kıyı, mucizevi güzellikleri gözler önüne serer Karetta Kaplumbağaları'nın son yuvalandıkları yer olan İztuzu kumsalı yemyeşil Dalyan'ı korur Nehrin ağzındaki kumsalın karşı yer alan ufak teknelerin getirdikleri konuklar meşhur Kaunos harabelerini ziyaret ederler Körfeze tamamen sokulmuş Göcek Köyü ile curcunalı Fethiye Limanı, Fethiye Körfezi'nin içindedirler Fethiye'nin güneyindeki Ölü Deniz'in çakıllı kumsalı, benzeri görülmemiş güzellikteki ufak limanı korur Küçük birer köy olan Kalkan ve Kaş'I ziyaret edenler, batık şehri ve Osmanlı Kalesi'ni görme şansını elde ederler Mavi yolculuğun son durağı Antalya'dır Davetli tekne burada eski kasabanın gölgesine demir atar İçindeki ziyaretçiler de Türkiye'nin en büyük ve en ünlü yazlık şehirlerinden birinin gece yaşamından ve misafir etme türlerinden örnekler yaşarlar Bir fazla sık sık gidilen yer limanının büyüleyici ve pırıl pırıl güzelliğinin yanı sıra, Mavi Seyahat sırasında, gulet tipi özel yapıdaki tekne ile böylece çok yer gezilip görülebilir İtalyanca'daki Goulettasözcüğünden gelen Guletler, geleneksel Akdeniz yelkenli teknelerinin çağdaş uyarlamalarıdır Ege çamından yerel olarak inşa edilen guletin, geniş kaburgalı bir güvertesi ve geniş hacimli kabinleri vardır Kaptan, aşçı ve tayfadan oluşan mürettebatı ve doğaya uyumlu görüntüsüyle guletler, turkuvaz kıyıların keyfini çıkartmak için idealdir Denizi yüzlerinde hissetmek için yaratılmış deneyimli veya acemi denizciler, bu turkuvaz suların keyfini çıkartabilmek için, kıyılardaki Kuşadası, Bodrum, Marmaris ya da Antalya gibi ana limanlardan; yat, üstü açık tekne, filotilla ve gulet gibi çeşitli türde tekneler kiralayabilirler Ege'nin Türk kıyıları, doğası, tarihi ve konukseverliği ile, aynı yörelerden farklıdır Buralara kolayca gelinebilir Geldikten daha sonra da, modern dünyanın tasa ve kederlerinden uzaklaşılır Antik tarih, tenha koylar ve zamanın dışında kalmış köyler… Şehirlerin itiş kakışından ve telaşlı sayfiyelerden yalnızca kısa bir mesafedeki bu yerler, en yorgun konukların bile, biraları gelerek keşfetmelerine fırsat verir Mavi Gezi, bir başka yerde katiyen görülemeyecek keşifler yapılacağını garanti eder mavigezicom​