Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Küreselleşmenin Tarihi,
Küreselleşmenin Tanımı,
Küreselleşmenin Türkiye'ye Etkileri
Küreselleşme Hakkında Bilgi
Küreselleşme Nedir?
Küreselleşme sözcüğünü yirmi yüzyılın son çeyreğinin başlarından itibaren, özellikle 1990 ’lı yıllarda duyar ve kullanır olduk
Terimin İngilizce karşılığı globalisation (globalleşme) olup, kökündeki “globe sözcüğü üç boyutlu dairesel bir fiziksel şekli, ikinci anlamıyla da dünyayı veya diğer bir ifade yer küreyi ifade etmektedir
Küreselleşmenin o kadar fazla tanımı bulunmaktadır Meydan Larousse ’ nin tarifine kadar global “tamamen ele alınmış olan manasındadır
Bir tanınma göre ; küreselleşme, ideolojik açıdan değerlendirildiğinde, kapitalist sistemin kendisini devam ettirebilmesi için daha fazla üretmek ve daha fazla mal satış ihtiyacını yerine getirmek amacıyla dünya pazarında serbestleşme ve sınırların kaldırılması sürecidir
Küreselleşme taraftarlarına tarafından küreselleşme ; hesaplı, siyasal, sosyal ve kültürel değerlerin ve bu değerler çerçevesinde oluşmuş birikimlerin milli sınırlar dışına taşarak dünya geneline yayılması olup, ülkeler arasında fiziksel ve ekonomik özgürlüklerin geliştirilmesi anlamını taşımaktadır Yani küreselleşme, bambaşka toplumsal kültürlerin ve inançların daha yakından tanınması, ülkeler arasında her türlü ilişkinin yaygınlaşması ve yoğunlaşması ; ideolojik ayrımlara dayalı kutupların ortadan kalkması sonuçlarını doğuran zaruri bir süreçtir
Küreselleşme karşıtlarına tarafından ise küreselleşme ; soğuk savaş döneminden sonra, Batı ’ nın zaferini yeni bir açılımla dünya geneline yaymasıdır Bu açılımla uluslar arası sermayenin egemenliği dikkatsiz – kayıtsız şartsız hale gelmekte ve dünya ölçeğinde tekelleşmektedir Dolayısıyla küreselleşme karşıtları küreselleşmeyi “emperyalizmin yeni yüzü olarak görmektedirler diyebiliriz
Küreselleşme herkese hoş çağrışımlar yaptıran bir sözcük Herkes kendi tabi olduğu inanç sistemi ya da ideoloji açısından, küreselleşme kavramına sıcak bakmasını kışkırtma eden ve mümkün kılan nedenler bulabilir Fareli köyün kavalcısının kavalından da herkesin kulağına güzel gelen nağmeler döküldüğü içindir oysa bütün köyün çocuklarını peşinden sürükleyebilmişti
Küreselleşmenin Kısa Tarihçesi :
1989 yılında soğuk savaşın sona ermesinin peşinde içinde bulunduğumuz dünya fazla hızlı bir değişim sürecine girmiş bulunmaktadır Bu sürecin temelleri uzun yıllar öncesine dayanan bir küreselleşme süreci olarak değer biçmek içten olacaktır Bu süreçte üç esas nokta tartı taşımaktadır Bunların ilki ; 1453 yılında Osmanlılar göre İstanbul ’ un fethiyle sona eren Ortaçağ karanlığından kurtulmaya çalışan Batı ’ nın deniz fazla yeni keşiflere yelken açmasıyla ortaya meydana çıkan zenginleşmelere dayalı gelişmelerdir Bu süreç, Avrupa ’ da 1800 ’ lü yılların sonlarında başlayan endüstri devrimine değin devam etmiştir
İkinci temel dönüşüm noktası ise 1890 ’ da başlayan endüstri devrimi olmuştur Endüstrii devrimini yaşamaya başlayan Kıta Avrupa ’ sında ortaya meydana çıkan gelişmeler farklı alanlara yönlendirilmiş şekillerde dünyanın diğer bölümlerine de ulaşarak insanlığı büyük ölçüde etkisi altına almıştır Bu dönemin ardındaki yaşanan sömürgecilik ise o dönemdeki küreselleşmenin nihai sonuçlarını oluşturmuştur Vakit içinde şekil değiştirerek küreselleşme yada küreselleştirme çabaları soğuk savaşın bittiği 1990 ’ lı yıllara kadar gelmiştir
1990 ’ lı yılların başından itibaren küreselleşme üçüncü esas çıkış noktasını yakalamıştır 1970 ’ li yıllardan itibaren dünya ekonomisinde laf sahibi olmaya başlayan fazla uluslu şirketler, 1990 yılından daha sonra “yeni dünya düzeni kavramı civarda tek kutuplu dünyada batıyı, tek hesaplı ve siyasi baskı haline getirme planını ortaya koymuştur
Burada açıklama edilen üç temel çıkış noktasından sonuncusu içerik ve yöntem olarak diğerlerinden ayrılmaktadır 1990 ’ lı yıllarda ön plana çıkan küreselleşme çabalarının ardında, yüzyıla yakın bir süre diliminde ortaya çıkan gelişmelere bakıldığında, bilim ve teknolojide ortaya meydana çıkan gelişmeler açısından yukarıda farzedilen ilk iki çıkış noktasından farklı olarak, piyasalara ulaşmada artık zaman ve mesafe kavramının anlamını yitirdiği görülmektedir Bu fazla önemli bir gelişmedir ve batı sermayesinin yegane gelir kapısını teşkil etmektedir
Küreselleşmenin Etkileri
Tarihsel süreç incelendiği süre dünyanın bazen tek kutuplu, ara sıra iki, bazen de çok kutuplu uluslar arası sistemlere sahne olduğu görülecektir Bu uluslar arası sistemlerin en fazla değişime uğradığı zaman dilimi 20 asır olmuştur 20 yüzyıl içerisinde ; II Dünya Savaşı öncesinde genelde zor dengeleri üstüne kurulu ve eşit güçte çoğu devletin oluşturduğu “çok kutuplu II Dünya Savaşı ’ n dan sonradan ABD ve Sovyetler Birliğinin oluşturdukları soğuk savaş yıllarının etmen olduğu “iki kutuplu ve en son olarak da 1992 yılında Sovyetler Birliği ’ nin dağılmasıyla, ABD ile süren ezeli rekabetten vazgeçmesiyle ve soğuk savaşın sona ermesiyle beliren “tek kutuplu uyum edinmek üzere ayrı uluslar arası sisteme tanık olmuştur
II Dünya Savaşı sonrası Sovyet Rusya tehdidiyle gerilimli bir ortam yaşamış Batı Avrupa ülkeleri önce NATO ‘ yu kurarak kendi güvenliklerini sağlamışlar, ama ondan sonradır fakat etkileri günümüze değin uzanan hesaplı artış hamlesini gerçekleştirebilmişlerdir Çünkü güvenlik şemsiyesi olmadan idareli büyümenin sağlanması beklenemezdi Güvenlik şemsiyesi sağlandıktan sonradan ABD hükümetlerince Avrupa ’ ya yapılan Marshall yardımları büyümede dominant faktörü oynamıştır Görülen odur fakat küreselleşmenin temelleri o günlerde atılmaya başlamıştır O günlere kadar totaliter rejimlerle yönetilmiş olan Almanya bile fazla yönlü işbirliklerine bedel veren sağlam bir demokrasi ülkesi durumuna gelmiştir
Soğuk savaş ardından dünyadaki bütün ülkelerin birbirleri ile diyalog kurmaları, birbirleri ile iyi ilişkiler içine girerek, yeniden savaş ortamının oluşmamasını temin etmek maksadıyla attıkları büyük bir adımdır Bu dönemdeki bir takım yöresel nitelikteki çatışmalar ve savaş açık havada, ülkelerin coğrafyalarını büyük ölçüde değiştirecek büyük savaşlar yaşanmamıştır Çok kutuplu dönemlerin aksine ülkelerin coğrafyaları yerleşik gözükmektedir Bu sayede dünyada baş döndürücü bir metamorfoz başlamıştır Daha önceleri savaşlarla yitirilen kaynaklar bilim, teknoloji ve insanlığın refahı için harcanmaya başlamıştır Ancak bu toz pembe tabloya bakılarak büyük güçlerin diğer güçler üzerindeki bağımsızlık haklarından vazgeçildiği sonucu çıkarılmamalıdır Yeni dünyada bundan böyle bir ülkeyi fethetmek için somut etap basma ve işgal etmek gerekli görülmemektedir Ekonomik olarak cılız güçleri egemenliği altına elde etmek ve buna tabi olarak istediği siyasal kararları, aldırabilmek ve uygulatabilmek, menfaatlerine hizmet edecek şekilde uluslar üstü seviyede örgütler ve birlikler kurarak ve ilgisi zarfında olan ülkeleri bunlara aza gerçekleştirmek, böylece dolambaçlı yollardan cılız güçleri kendine bağlantı kurmak yeni dünya düzeninde gelişmiş ülkelerin küresel stratejisi durumuna gelmiştir
Tıpatıp küreselleşme öncesi yaşanan olaylarda olduğu gibi, dünyada etkinliği artı olan gelişmiş ülkelerin sadece askeri güce sahip olmalarının tatmin edici olmadığı, bunun yanına ekonomik güce de sahip olmaları gerektiği gerçeği gibi, küreselleşmenin aşağı yatan gerçekte de öncü olan ülkelerin bu konuyu başlıca aldıkları saklanamaz bir reel olarak ortaya çıkmaktadır Bu durumda bize ; savaş ve tek kurşun atılmadan ülkelerin kontrole alınmasını, böylece de küreselleşme maskesi kullanılarak avantaj elde edilme isteğinin yattığı gerçeğini düşündürmektedir dahası dünya enerji kaynaklarının artan bir şekilde azalması, gelişmiş ülkelerin enerji kaynaklarının bulunduğu bölgelerde istikrarı temin etmek görüntüsü altında, etkinliklerini çoğaltmak ve jeostratejik konumdaki ülkeler üzerinde nüfuz etmek ve mevcut nüfuzlarını gözetmek istemeleri sonucunda da bu oluşumu göstermek istedikleri aşikardır
Küreselleşmenin Hesaplı Boyutu :
Küreselleşme felsefesinin en kayda değer kolu ekonomiktir Bir alıcının ve birde satıcının olduğu pazarda metamorfoz arabulucu olarak, paraya gereklilik vardır Küreselleşmede önümüze meydana çıkan sorunlardan biri de dünya nüfusunun % 25 ’ ni teşkil etmesine karşılık, dünya sermayesinin % 80 ’ inin küreselleşmeyi motive eden batılı ülkelerin (G7) elinde bulunması problemidir İleri teknoloji, mal ve hizmet üretimi ile birlikte benzer merkez sermaye gücünü de elinde bulundurmaktadır
Küresel idareli yapılanmada önemli rol oynayan üç örgüt bulunmaktadır Bunlar Uluslar arası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ve önceleri GATT daha sonra Dünya Ticaret Örgütü (WTO) dür İşte bu kurumlar dünyayı ekonomik anlamda küresel bir hoşgörüyle yönetme eğilimindeki kurumlar olarak küreselliğin ekonomik ve finansal boyutuna da ağırlığını koymuş örgütlerdir
Alıcı ve yatırıma ihtiyaç duyan ülkeler, küreselleşme denkleminde benzer anda iki şeyi istek eder durumdadır Birincisi üretmek için gerekli olan teknoloji, mal ve hizmetler, ikincisi bunları alacak para
Küreselleşmenin idareli boyutunun iki etkeni vardır Bunlar küresel imal ve küresel finanstır Üretimin küreselleşmesi ; sermayenin imal alanı olarak dünyayı bir tüm biçimde değerlendirmesi, küreselleşmiş üretim sisteminin parçalarının maliyet avantajı ve ekonomik açıdan en yerinde bölgelerde gerçekleştirmesidir Şüphesiz ama hammadde, ara malı, emek ve dışsal maliyetler üretim maliyetini dolayısıyla yatırım bölgelerini etkiler
Küresel finansı ya da finansın küreselleşmesini, ulusal devletler tarafından düzenleme dışı bırakılmış, kendi kuralı ile 24 saat ve elektronik bir şekilde yürütülen para hareketi olarak betimleyebiliriz Finansın bu denli küreselleşmesinin en manâlı nedeni ve hızlandırıcısı bilgisayar teknolojisidir Bugün İstanbul ’ daki bir borsacı dünyanın herhangi bir uygun işlem gören bir menkul kıymeti alıp satma olanağına sahip olabiliyor Bunun anlamı tüm dünyada hükümetlerden bağımsız olarak 24 saat baştan başa finansın akışı, dolayısıyla sermayenin küreselleşmesi demektir Bu akışta olan da sermayeyi hükümetlerin kendi ülkelerine çekebilmeleridir
Bu koşul bayrakları, vatanları ve ordularıyla egemen olan ülkeleri istemedikleri bedelleri ödeme mecburiyeti ile karşısında karşıya bırakmaktadır Ve bu işlem fazla çabuk ilerlemektedir Gelişmekte olan ülkeler bu anlamda küreselleşmenin kıskacına düşme tehdidi ile karşısında karşıyadır İleri teknoloji ürünlerinin ve irtibat teknolojilerinin birbiri ardınca yenilenerek dünyaya sunulması sonsuz ihtiyaçlar listesi oluşturmaktadır
Küreselleşmenin Siyasal Boyutu :
Coğrafya ’ dan bağımsız bir politika, politikadan bağımsız bir ekonomi düşünülemez Jeostratejik temeline oturtulmuş bir ekonomi, politik ise yerinde güçle ve uygun yer ve zamanda başarıyla uygulamaya koyulabilir Bu yönüyle II nci Dünya Savaşından sonra tam anlamıyla karşıt olarak ikiye ayrılmış dünyada, iki öbür model birbirine karşı uygulamaya konmuş ve bu uğraş elli yıl sonra iştirakçi demokrasiyi ve liberal ekonomiyi savunan Batı Dünyası bu aşamanın kazanan tarafı olmuştur
Batılı ülkeler tarafından üretilen mal ve hizmetler ile bunlara ait bilgiler dünyada hudut tanımaksızın özgür olarak seyahat etmek istemektedir Bu durum alıcı ülkelerin pazar nitelikleri, siyasal yapıları ve idare biçimleriyle doğrudan doğruya ilgili olduğu için o ülkelerin mevcut siyasi yapılarının değişmesi “küreselleşmenin bir gereği olarak ortaya çıkmakta, bu noktada da küreselleşme olgusunun en büyük kozu demokrasi ve serbest rejimler olarak gündeme gelmektedir
Demokratik sistemlerin güçsüz ve düzenli olmadığı ülkelerde sınırlamaların ve yasaların varlığı ortaya istikrarsız pazarlar çıkarmakta dolayısıyla siyasal boyutta küreselleşme ülke yönetimlerini nihai hedefte tam demokrasiye varmak mecburiyetiyle aleyhinde karşıya bırakmaktadır Dünyada enerji kaynakları ve coğrafyaların sağladığı stratejik önemden dolayı demokrasi dışı veya görünen o ki adı demokrasi ve cumhuriyet olan bir takım ülke yönetimleriyle batılıların ittifakları gelecekteki bu gerçeği değiştirmeyerek, yalnızca bir geçiş sürecini açıklama edecektir
Demokrasinin ve demokratik hakların gündeme getirilmesi, azınlık haklarını, ayrı kimliklerin kendilerini açıklama edebilmelerini ve kültürlerini koruma isteklerini muhatap ülkelerin siyasal sorunlarının arasına sokmaktadır
seçme parça *
Küreselleşmenin Tanımı,
Küreselleşmenin Türkiye'ye Etkileri
Küreselleşme Hakkında Bilgi
Küreselleşme Nedir?
Küreselleşme sözcüğünü yirmi yüzyılın son çeyreğinin başlarından itibaren, özellikle 1990 ’lı yıllarda duyar ve kullanır olduk
Terimin İngilizce karşılığı globalisation (globalleşme) olup, kökündeki “globe sözcüğü üç boyutlu dairesel bir fiziksel şekli, ikinci anlamıyla da dünyayı veya diğer bir ifade yer küreyi ifade etmektedir
Küreselleşmenin o kadar fazla tanımı bulunmaktadır Meydan Larousse ’ nin tarifine kadar global “tamamen ele alınmış olan manasındadır
Bir tanınma göre ; küreselleşme, ideolojik açıdan değerlendirildiğinde, kapitalist sistemin kendisini devam ettirebilmesi için daha fazla üretmek ve daha fazla mal satış ihtiyacını yerine getirmek amacıyla dünya pazarında serbestleşme ve sınırların kaldırılması sürecidir
Küreselleşme taraftarlarına tarafından küreselleşme ; hesaplı, siyasal, sosyal ve kültürel değerlerin ve bu değerler çerçevesinde oluşmuş birikimlerin milli sınırlar dışına taşarak dünya geneline yayılması olup, ülkeler arasında fiziksel ve ekonomik özgürlüklerin geliştirilmesi anlamını taşımaktadır Yani küreselleşme, bambaşka toplumsal kültürlerin ve inançların daha yakından tanınması, ülkeler arasında her türlü ilişkinin yaygınlaşması ve yoğunlaşması ; ideolojik ayrımlara dayalı kutupların ortadan kalkması sonuçlarını doğuran zaruri bir süreçtir
Küreselleşme karşıtlarına tarafından ise küreselleşme ; soğuk savaş döneminden sonra, Batı ’ nın zaferini yeni bir açılımla dünya geneline yaymasıdır Bu açılımla uluslar arası sermayenin egemenliği dikkatsiz – kayıtsız şartsız hale gelmekte ve dünya ölçeğinde tekelleşmektedir Dolayısıyla küreselleşme karşıtları küreselleşmeyi “emperyalizmin yeni yüzü olarak görmektedirler diyebiliriz
Küreselleşme herkese hoş çağrışımlar yaptıran bir sözcük Herkes kendi tabi olduğu inanç sistemi ya da ideoloji açısından, küreselleşme kavramına sıcak bakmasını kışkırtma eden ve mümkün kılan nedenler bulabilir Fareli köyün kavalcısının kavalından da herkesin kulağına güzel gelen nağmeler döküldüğü içindir oysa bütün köyün çocuklarını peşinden sürükleyebilmişti
Küreselleşmenin Kısa Tarihçesi :
1989 yılında soğuk savaşın sona ermesinin peşinde içinde bulunduğumuz dünya fazla hızlı bir değişim sürecine girmiş bulunmaktadır Bu sürecin temelleri uzun yıllar öncesine dayanan bir küreselleşme süreci olarak değer biçmek içten olacaktır Bu süreçte üç esas nokta tartı taşımaktadır Bunların ilki ; 1453 yılında Osmanlılar göre İstanbul ’ un fethiyle sona eren Ortaçağ karanlığından kurtulmaya çalışan Batı ’ nın deniz fazla yeni keşiflere yelken açmasıyla ortaya meydana çıkan zenginleşmelere dayalı gelişmelerdir Bu süreç, Avrupa ’ da 1800 ’ lü yılların sonlarında başlayan endüstri devrimine değin devam etmiştir
İkinci temel dönüşüm noktası ise 1890 ’ da başlayan endüstri devrimi olmuştur Endüstrii devrimini yaşamaya başlayan Kıta Avrupa ’ sında ortaya meydana çıkan gelişmeler farklı alanlara yönlendirilmiş şekillerde dünyanın diğer bölümlerine de ulaşarak insanlığı büyük ölçüde etkisi altına almıştır Bu dönemin ardındaki yaşanan sömürgecilik ise o dönemdeki küreselleşmenin nihai sonuçlarını oluşturmuştur Vakit içinde şekil değiştirerek küreselleşme yada küreselleştirme çabaları soğuk savaşın bittiği 1990 ’ lı yıllara kadar gelmiştir
1990 ’ lı yılların başından itibaren küreselleşme üçüncü esas çıkış noktasını yakalamıştır 1970 ’ li yıllardan itibaren dünya ekonomisinde laf sahibi olmaya başlayan fazla uluslu şirketler, 1990 yılından daha sonra “yeni dünya düzeni kavramı civarda tek kutuplu dünyada batıyı, tek hesaplı ve siyasi baskı haline getirme planını ortaya koymuştur
Burada açıklama edilen üç temel çıkış noktasından sonuncusu içerik ve yöntem olarak diğerlerinden ayrılmaktadır 1990 ’ lı yıllarda ön plana çıkan küreselleşme çabalarının ardında, yüzyıla yakın bir süre diliminde ortaya çıkan gelişmelere bakıldığında, bilim ve teknolojide ortaya meydana çıkan gelişmeler açısından yukarıda farzedilen ilk iki çıkış noktasından farklı olarak, piyasalara ulaşmada artık zaman ve mesafe kavramının anlamını yitirdiği görülmektedir Bu fazla önemli bir gelişmedir ve batı sermayesinin yegane gelir kapısını teşkil etmektedir
Küreselleşmenin Etkileri
Tarihsel süreç incelendiği süre dünyanın bazen tek kutuplu, ara sıra iki, bazen de çok kutuplu uluslar arası sistemlere sahne olduğu görülecektir Bu uluslar arası sistemlerin en fazla değişime uğradığı zaman dilimi 20 asır olmuştur 20 yüzyıl içerisinde ; II Dünya Savaşı öncesinde genelde zor dengeleri üstüne kurulu ve eşit güçte çoğu devletin oluşturduğu “çok kutuplu II Dünya Savaşı ’ n dan sonradan ABD ve Sovyetler Birliğinin oluşturdukları soğuk savaş yıllarının etmen olduğu “iki kutuplu ve en son olarak da 1992 yılında Sovyetler Birliği ’ nin dağılmasıyla, ABD ile süren ezeli rekabetten vazgeçmesiyle ve soğuk savaşın sona ermesiyle beliren “tek kutuplu uyum edinmek üzere ayrı uluslar arası sisteme tanık olmuştur
II Dünya Savaşı sonrası Sovyet Rusya tehdidiyle gerilimli bir ortam yaşamış Batı Avrupa ülkeleri önce NATO ‘ yu kurarak kendi güvenliklerini sağlamışlar, ama ondan sonradır fakat etkileri günümüze değin uzanan hesaplı artış hamlesini gerçekleştirebilmişlerdir Çünkü güvenlik şemsiyesi olmadan idareli büyümenin sağlanması beklenemezdi Güvenlik şemsiyesi sağlandıktan sonradan ABD hükümetlerince Avrupa ’ ya yapılan Marshall yardımları büyümede dominant faktörü oynamıştır Görülen odur fakat küreselleşmenin temelleri o günlerde atılmaya başlamıştır O günlere kadar totaliter rejimlerle yönetilmiş olan Almanya bile fazla yönlü işbirliklerine bedel veren sağlam bir demokrasi ülkesi durumuna gelmiştir
Soğuk savaş ardından dünyadaki bütün ülkelerin birbirleri ile diyalog kurmaları, birbirleri ile iyi ilişkiler içine girerek, yeniden savaş ortamının oluşmamasını temin etmek maksadıyla attıkları büyük bir adımdır Bu dönemdeki bir takım yöresel nitelikteki çatışmalar ve savaş açık havada, ülkelerin coğrafyalarını büyük ölçüde değiştirecek büyük savaşlar yaşanmamıştır Çok kutuplu dönemlerin aksine ülkelerin coğrafyaları yerleşik gözükmektedir Bu sayede dünyada baş döndürücü bir metamorfoz başlamıştır Daha önceleri savaşlarla yitirilen kaynaklar bilim, teknoloji ve insanlığın refahı için harcanmaya başlamıştır Ancak bu toz pembe tabloya bakılarak büyük güçlerin diğer güçler üzerindeki bağımsızlık haklarından vazgeçildiği sonucu çıkarılmamalıdır Yeni dünyada bundan böyle bir ülkeyi fethetmek için somut etap basma ve işgal etmek gerekli görülmemektedir Ekonomik olarak cılız güçleri egemenliği altına elde etmek ve buna tabi olarak istediği siyasal kararları, aldırabilmek ve uygulatabilmek, menfaatlerine hizmet edecek şekilde uluslar üstü seviyede örgütler ve birlikler kurarak ve ilgisi zarfında olan ülkeleri bunlara aza gerçekleştirmek, böylece dolambaçlı yollardan cılız güçleri kendine bağlantı kurmak yeni dünya düzeninde gelişmiş ülkelerin küresel stratejisi durumuna gelmiştir
Tıpatıp küreselleşme öncesi yaşanan olaylarda olduğu gibi, dünyada etkinliği artı olan gelişmiş ülkelerin sadece askeri güce sahip olmalarının tatmin edici olmadığı, bunun yanına ekonomik güce de sahip olmaları gerektiği gerçeği gibi, küreselleşmenin aşağı yatan gerçekte de öncü olan ülkelerin bu konuyu başlıca aldıkları saklanamaz bir reel olarak ortaya çıkmaktadır Bu durumda bize ; savaş ve tek kurşun atılmadan ülkelerin kontrole alınmasını, böylece de küreselleşme maskesi kullanılarak avantaj elde edilme isteğinin yattığı gerçeğini düşündürmektedir dahası dünya enerji kaynaklarının artan bir şekilde azalması, gelişmiş ülkelerin enerji kaynaklarının bulunduğu bölgelerde istikrarı temin etmek görüntüsü altında, etkinliklerini çoğaltmak ve jeostratejik konumdaki ülkeler üzerinde nüfuz etmek ve mevcut nüfuzlarını gözetmek istemeleri sonucunda da bu oluşumu göstermek istedikleri aşikardır
Küreselleşmenin Hesaplı Boyutu :
Küreselleşme felsefesinin en kayda değer kolu ekonomiktir Bir alıcının ve birde satıcının olduğu pazarda metamorfoz arabulucu olarak, paraya gereklilik vardır Küreselleşmede önümüze meydana çıkan sorunlardan biri de dünya nüfusunun % 25 ’ ni teşkil etmesine karşılık, dünya sermayesinin % 80 ’ inin küreselleşmeyi motive eden batılı ülkelerin (G7) elinde bulunması problemidir İleri teknoloji, mal ve hizmet üretimi ile birlikte benzer merkez sermaye gücünü de elinde bulundurmaktadır
Küresel idareli yapılanmada önemli rol oynayan üç örgüt bulunmaktadır Bunlar Uluslar arası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ve önceleri GATT daha sonra Dünya Ticaret Örgütü (WTO) dür İşte bu kurumlar dünyayı ekonomik anlamda küresel bir hoşgörüyle yönetme eğilimindeki kurumlar olarak küreselliğin ekonomik ve finansal boyutuna da ağırlığını koymuş örgütlerdir
Alıcı ve yatırıma ihtiyaç duyan ülkeler, küreselleşme denkleminde benzer anda iki şeyi istek eder durumdadır Birincisi üretmek için gerekli olan teknoloji, mal ve hizmetler, ikincisi bunları alacak para
Küreselleşmenin idareli boyutunun iki etkeni vardır Bunlar küresel imal ve küresel finanstır Üretimin küreselleşmesi ; sermayenin imal alanı olarak dünyayı bir tüm biçimde değerlendirmesi, küreselleşmiş üretim sisteminin parçalarının maliyet avantajı ve ekonomik açıdan en yerinde bölgelerde gerçekleştirmesidir Şüphesiz ama hammadde, ara malı, emek ve dışsal maliyetler üretim maliyetini dolayısıyla yatırım bölgelerini etkiler
Küresel finansı ya da finansın küreselleşmesini, ulusal devletler tarafından düzenleme dışı bırakılmış, kendi kuralı ile 24 saat ve elektronik bir şekilde yürütülen para hareketi olarak betimleyebiliriz Finansın bu denli küreselleşmesinin en manâlı nedeni ve hızlandırıcısı bilgisayar teknolojisidir Bugün İstanbul ’ daki bir borsacı dünyanın herhangi bir uygun işlem gören bir menkul kıymeti alıp satma olanağına sahip olabiliyor Bunun anlamı tüm dünyada hükümetlerden bağımsız olarak 24 saat baştan başa finansın akışı, dolayısıyla sermayenin küreselleşmesi demektir Bu akışta olan da sermayeyi hükümetlerin kendi ülkelerine çekebilmeleridir
Bu koşul bayrakları, vatanları ve ordularıyla egemen olan ülkeleri istemedikleri bedelleri ödeme mecburiyeti ile karşısında karşıya bırakmaktadır Ve bu işlem fazla çabuk ilerlemektedir Gelişmekte olan ülkeler bu anlamda küreselleşmenin kıskacına düşme tehdidi ile karşısında karşıyadır İleri teknoloji ürünlerinin ve irtibat teknolojilerinin birbiri ardınca yenilenerek dünyaya sunulması sonsuz ihtiyaçlar listesi oluşturmaktadır
Küreselleşmenin Siyasal Boyutu :
Coğrafya ’ dan bağımsız bir politika, politikadan bağımsız bir ekonomi düşünülemez Jeostratejik temeline oturtulmuş bir ekonomi, politik ise yerinde güçle ve uygun yer ve zamanda başarıyla uygulamaya koyulabilir Bu yönüyle II nci Dünya Savaşından sonra tam anlamıyla karşıt olarak ikiye ayrılmış dünyada, iki öbür model birbirine karşı uygulamaya konmuş ve bu uğraş elli yıl sonra iştirakçi demokrasiyi ve liberal ekonomiyi savunan Batı Dünyası bu aşamanın kazanan tarafı olmuştur
Batılı ülkeler tarafından üretilen mal ve hizmetler ile bunlara ait bilgiler dünyada hudut tanımaksızın özgür olarak seyahat etmek istemektedir Bu durum alıcı ülkelerin pazar nitelikleri, siyasal yapıları ve idare biçimleriyle doğrudan doğruya ilgili olduğu için o ülkelerin mevcut siyasi yapılarının değişmesi “küreselleşmenin bir gereği olarak ortaya çıkmakta, bu noktada da küreselleşme olgusunun en büyük kozu demokrasi ve serbest rejimler olarak gündeme gelmektedir
Demokratik sistemlerin güçsüz ve düzenli olmadığı ülkelerde sınırlamaların ve yasaların varlığı ortaya istikrarsız pazarlar çıkarmakta dolayısıyla siyasal boyutta küreselleşme ülke yönetimlerini nihai hedefte tam demokrasiye varmak mecburiyetiyle aleyhinde karşıya bırakmaktadır Dünyada enerji kaynakları ve coğrafyaların sağladığı stratejik önemden dolayı demokrasi dışı veya görünen o ki adı demokrasi ve cumhuriyet olan bir takım ülke yönetimleriyle batılıların ittifakları gelecekteki bu gerçeği değiştirmeyerek, yalnızca bir geçiş sürecini açıklama edecektir
Demokrasinin ve demokratik hakların gündeme getirilmesi, azınlık haklarını, ayrı kimliklerin kendilerini açıklama edebilmelerini ve kültürlerini koruma isteklerini muhatap ülkelerin siyasal sorunlarının arasına sokmaktadır
seçme parça *
