İnfaz yasası yürürlüğe girdi! 90 bin kişiye tahliye

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan yeni infaz düzenlemesine nazaran, infaz hakimliğinin mevcut vazifeleri ortasına Cumhuriyet savcısının ceza ve güvenlik önlemlerinin infazına ait verdiği kararlara karşı yapılan şikayetleri incelemek ve karara bağlamak ile ceza ve güvenlik önlemlerinin infazına ait hakim yahut mahkeme tarafından verilmesi gereken tüm kararları vermek ve işleri yapmak vazifeleri de eklendi.

Bu Kanunla ve öteki kanunlarla verilen vazifeleri yerine getirmek emeliyle her vilayet merkezi ile bölgelerin coğrafik durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde Yargıçlar ve Savcılar Heyetinin olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca infaz hakimliği kuruldu. İnfaz hakimliğinin mevcut vazifeleri ortasına Cumhuriyet savcısının ceza ve güvenlik önlemlerinin infazına ait verdiği kararlara karşı yapılan şikayetleri incelemek ve karara bağlamak ile ceza ve güvenlik önlemlerinin infazına ait hakim yahut mahkeme tarafından verilmesi gereken tüm kararları vermek ve işleri yapmak misyonları de eklendi.

İNFAZ MÜHLETLERİ TEKRAR BELİRLENDİ

Buna nazaran, şartlı salıverilme oranı 2/3’ten yarıya, mükerrirler ve örgütlü kabahatler bakımından infaz oranı 3/4’ten 2/3’e indirildi. Uyuşturucu ticareti ve cinsel istismar kabahatleriyle, terör kabahatlerinin 3/4 olan şartlı salıverilme oranları motamot koruma edildi. Bu hataların çocuklar tarafından işlenmesi halinde 2/3 olan şartlı salıverilme oranı değişmedi.



Taammüden öldürme, yüzün daima değişikliğine sebebiyet veren taammüden yaralama kabahati, özel hayata ve hayatın bilinmeyen alanına karşı cürümler ve devlet sırlarına karşı hatalar ile azap ve eziyet kabahatleri bakımından rastgele bir indirim yapılmadı.

KONTROL HÜRLÜK MÜDDETİ

Kanuna nazaran, kontrollü hürlük uygulamasındaki mevcut 1 yıllık maktu uygulama koruma edilirken açık ceza infaz kurumunda bulunup da şartlı salıverilmesine 1 yıl kalan yeterli halli mahkumların cezalarının kontrollü özgürlük altında infaz edilebileceğine ait karar korunacak.

Hükümlü, kontrollü hürlük uygulaması kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmez yahut kontrollü özgürlük müdürlüğüne müracaat etmez ise cezasını açık ceza infaz kurumunda infaz edecek. Kontrollü özgürlük önlemi uygulanmaya başlandıktan sonra hükümlü hakkında alt sonu 1 yıl yahut daha fazla mahpus cezasını gerektiren kasıtlı bir kabahatten ötürü kamu davası açılmışsa infaz hakimi tarafından mahkumun açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilebilecek.

Kontrollü hürlük ile ilgili yapılan süreksiz düzenleme kapsamında, terör, uyuşturucu ticareti, cinsel atak ve istismar kabahatleri, taammüden öldürme, yüzün daima değişikliğine sebebiyet veren taammüden yaralama hatası ve bayana karşı şiddet, azap ve eziyet hataları ile özel hayatın kapalılığına dair kabahatler hariç 3 Mart 2020’ye kadar işlenen cürümlerde, 1 yıllık kontrollü hürlük müddeti 3 yıla çıkarılacak.

Öte yandan 30 Mart 2020’ye kadar işlenen cürümler bakımından, terör, cinsel taarruz ve istismar, taammüden öldürme cürümleri ve özel hayatın kapalılığına ait hatalar hariç; 0-6 yaş kümesi çocuğu bulunan bayan mahkumlar ile 70 yaşını bitiren mahkumlar hakkında kontrollü hürlük mühleti 4 yıl olarak uygulanacak. Mahkumların maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik yahut kocama nedeniyle hayatlarını cezaevinde yalnız idame ettiremeyen ve 65 yaşını bitiren mahkumların cezası, Adalet Bakanlığının belirleyeceği devlet hastanesinden alınacak sıhhat heyeti raporuyla belgelendirilmek şartıyla, kontrollü hürlük önlemi altında infaz edilecek.



30 Mart 2020’ye kadar cürüm işleyen çocuk mahkumların 15 yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde kaldığı 1 gün, 3 gün; 18 yaşını dolduruncaya kadar kaldığı 1 gün ise 2 gün sayılacak. Kovid-19 salgını nedeniyle açık ceza infaz kurumlarında bulunan mahkumlar ile kontrollü hürlük önlemi uygulanan mahkumlar, 31 Mayıs 2020’ye kadar müsaadeli sayılacak. Bu mühlet, gerektiğinde Sıhhat Bakanlığının teklifiyle her seferinde iki ayı geçmemek üzere Adalet Bakanlığınca üç defa uzatılabilecek.

GÜZEL HALİN BELİRLENMESİ

Mahkumlar, ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm kademelerde, kurallara ahenkleri, yükümlülüklerini yerine getirmeleri, toplumla bütünleşmeye hazır olmaları, tekrar kabahat sürece riskleri bakımından Yönetim ve Müşahede Heyeti tarafından düzgün halin belirlenmesine temel olmak üzere en geç 6 ayda bir değerlendirmeye tabi tutulacak.

Salgın nedeniyle infaz kurumuna dönemeyenler ve örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen hatalarla ilgili olarak alınan bilgilerin doğruluğunun araştırılması bakımından mecburî görülen hallerde, hükümlü yahut tutuklular, istekleri alınmak şartıyla ilgili makamın ve Cumhuriyet başsavcılığının talebi üzerine Sulh Ceza Hakimi kararı ile süreksiz müddetlerle ceza infaz kurumundan alınabilecek. Teklifle, mahkumların mazeret müsaadesini kullanabilmesi için ceza infaz heyetlerinde güzel halli olarak geçirmesi gereken mühlet de kısaltılıyor. Hasta ziyareti maksadıyla verilen mazeret müsaade hakkı ikiye çıkarılıyor. Düzenlemeyle mahkumlara, aileleriyle bağlarını sürdürmelerini yahut güçlendirmelerini ve dış dünyaya ahenklerini sağlamak emeliyle verilen özel müsaade müddeti üç günden yedi güne çıkarılıyor. Hastalık yahut doğal afet üzere mecburî hallerde bu müsaadeler birleştirilerek kullanılabilecek. Salgın hastalık, doğal afet, savaş yahut seferberlik durumunda bu sebeplerden ötürü müsaadeden dönemeyen yahut geç dönen mahkumlara ceza verilmeyecek. Müsaadeden dönmeyen yahut iki günden fazla bir müddet geçtikten sonra dönen mahkumlar ile firar eden mahkumlara bir daha özel müsaade verilmeyecek. Teklifle, Türk Ceza Kanununda yer alan kısa vadeli mahpus cezasının yaptırım seçeneklerinden kamuya faydalı bir işte çalıştırma cezasına ait düzenleme yapılıyor. Buna nazaran hükümlü, bildirim olunan ödeme buyruğu üzerine muhakkak müddet içinde isimli para cezasını ödemezse Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün ölçüsü mahpus cezasına çevrilebilecek. Mahkumun iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya faydalı bir işte çalıştırılmasına karar verilebilecek. Günlük çalışma mühleti, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak formda Kontrollü Özgürlük Müdürlüğü’nce belirlenecek.

ÖZEL İNFAZ TARZLARININ KAPSAMI VE ŞARTLI SALIVERME

Şartlı salıverilme kuralları, Terörle Çaba Kanunu kapsamına giren hatalardan mahkum olan çocuklar hakkında, şartlı salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacak. Şartlı salıverilme oranı üçte ikiden fazla olan kabahatler bakımından ise tabi oldukları şartlı salıverilme oranı uygulanacak.



Mahkumiyete mevzu cürüm nedeniyle doğmuş zararın motamot iade, kabahatten evvelki hale getirme yahut tazmin suretiyle büsbütün giderilmesine dair hukuksal sorumlulukları gizli kalmak üzere; bayan, çocuk yahut 65 yaşını bitirmiş şahısların mahkum oldukları toplam bir yıl, 70 yaşını bitirmiş bireylerin mahkum oldukları toplam iki yıl, 75 yaşını bitirmiş şahısların mahkum oldukları toplam dört yıl, yahut daha az müddetli mahpus cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecek. Toplam 5 yıl yahut daha az vadeli mahpus cezasına mahkum olan yahut isimli para cezası infaz sürecinde mahpus cezasına çevrilen mahkumlardan maruz kaldığı ağır bir hastalık yahut pürüzlük nedeniyle ceza infaz kurumu şartlarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilenlerin cezasının konutunda çektirilmesinde infaz hakimi tarafından karar verilebilecek.

Doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçen ve toplam üç yıl yahut daha az müddetli mahpus cezasına mahkum olan ya da isimli para cezası infaz sürecinde mahpus cezasına çevrilen hükümlü bayanların cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecek. Bu fıkra uyarınca talepte bulunulabilmesi için bayanın doğurduğu tarihten itibaren bir yıl altı ay geçmemiş olması gerekecek.

Konutta infaza karar verdikten sonra çocuk ölmüş yahut anasından öbür birine verilmiş olursa infaz hakimi konutta infaz uygulamasına ait kararını kaldıracak. Cezanın özel infaz adabına nazaran çektirilmesi kararı, infaza başlandıktan sonra da verilebilecek. İnfaz hakimi talep üzerine, cezanın özel infaz tarzına nazaran çektirilmesi sırasında bu yöntemin uygulanmasına son verebilecek.



Özel infaz adabının gereklerine geçerli bir mazeret olmaksızın uyulmaması halinde ise bu metodun uygulanmasına son verilecek ve bu halde infaza açık ceza infaz kurumunda devam edilecek. Özel infaz yöntemine nazaran geçirilen mühlet, infaz basamağında mahsup edilecek. Bu kararlar, terör kabahatleri ile örgüt kurmak, yönetmek yahut örgüte üye olmak kabahatlerinden ya da örgüt faaliyeti kapsamında işlenen kabahatlerden mahkum olanlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen hatalardan mahkum olanlar, isimli para cezası infaz sürecinde mahpus cezasına çevrilenler, şartlı salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası motamot infaz edilenler hakkında uygulanamayacak.

AÇIK CEZA İNFAZ KURUMUNA GEÇECEKLER

Kanuna nazaran, aşağıdaki hallerde mahkumlar hakkında verilen cezalar direkt açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilir:

Terör cürümleri, örgüt kurmak, yönetmek yahut örgüte üye olmak cürümleri ile örgüt faaliyeti kapsamında işlenen cürümler ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen kabahatlerden mahkum olanlar ile ikinci kez mükerrir olanlar ve şartlı salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası motamot infaz edilenler hariç olmak üzere, kasıtlı kabahatlerden toplam üç yıl yahut daha az mahpus cezasına mahkum olanlar.

Taksirli hatalardan toplam beş yıl yahut daha az mühletle mahpus cezasına mahkum olanlar. İsimli para cezası infaz sürecinde mahpus cezasına çevrilenler. İcra ve İflas Kanunu yeterince tazyik hapsine tabi tutulanlar.

Mahkumların kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, yapılan kıymetlendirme sonucunda karar verilecek.



Ayrıyeten, Toplam on yıl ve daha fazla mahpus cezasına mahkum olanlar ile terör cürümleri, örgüt kurmak, yönetmek yahut örgüte üye olmak cürümleri, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen hatalar, taammüden öldürme cürümleri, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen kabahatler ve uyuşturucu yahut uyarıcı husus imal ve ticareti cürümlerinden mahkûm olanların kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına ait yönetim ve müşahede şurası kararları, infaz yargıcının onayından sonra uygulanacak.

Direkt açık ceza infaz kurumuna alınanlar dahil olmak üzere bu kurumlarda bulunan mahkumlardan;

Firar edenler yahut öteki bir fiilden ötürü haklarında tutuklama kararı verilenler, kınamadan öbür bir disiplin cezası alıp, bu cezası katılaşmış olanlar yahut asayiş ve sistemin sağlanması hedefiyle disiplin cezası katılaşmamış olsa bile aksiyonu kurum nizamı ya da kişi güvenliği bakımından tehlike oluşturanlar ile açık ceza infaz kurumu kurallarına yahut çalışma şartlarına ahenk sağlayamayacakları saptananlar yönetim ve müşahede konseyinin kararı ve infaz yargıcının onayıyla kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilecek.