içkinin hükmü

??? ???????? ????????? ???????? ???????? ????????? ????????????? ???????????? ????????????? ?????? ????? ?????? ???????????? ?????????????? ??????????? ??????????? ???? ???????

KELİME MANASI (90) MAİDE
??? ???????? ????????? ???????? Ey iman edenler! ???????? ????????? muhakkak ki şarap, daha? ????????????? kumar, daha? ???????????? dikili taşlar, daha? ????????????? fal okları, nedir? ?????? birer pisliktir, öyle pislik ki, ????? ?????? ???????????? şeytan amelindendir, yani şeytanın tezyin ve tesvil (süslemesi ve iyi göstermesi)nden kaynaklanmaktadır, ???????????? o halde kaçının, neden? ?? ondan (o pislikten), ??????????? umulur ki siz, ??????????? kurtuluşa erersiniz

MEALİ ŞERİF
Ey iman edenler! şarap (içki), kumar, (tapılmak için) dikili taşlar (putlar), fal (ve şans) okları ancak birer şeytan işi pisliktir, bunlardan uzak durun ki, kurtuluşa eresiniz

İZAHAT
İmamı Fahrurrazî (Rahimehullah) ın beyanına göre: Hamrkelimesinin neden iştikak ettiği (alındığı) hususunda iki açıklama vardır

1 Hamr: Örtmek manasındadır İçki de, aklı bürüyüp, ona karışarak, onu örtüp gizlediği için hamr adını almıştır

2 İbnü'lArabî (Rahimehullah) ın beyanına göre, bu tabir;

???????? ???????????? Bir müddet bırakıldı da, böylece kokusu değiştideyiminden almıştır

1 ? ?? ???? ?????? ?? ?????? ????: ?????? ????????? ????????? ?????? ?????? ?????? ???? ???????? ???????: ???? ????????? ?????????? ??????????? ???????????? ??????????? ??????????? ??? ??????? ??????????

l İbni Ömer (Radıyaliahu Anhuma) Hazreti Ömer (Radıyallahu Anh) ın şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: (Bu ayeti celile ile) Şarabın haramiyeti inmiştir Şarap; arpa, buğday, üzüm, hurma ve bal olmak üzere beş şeyden elde edilir Şarap, aklı örten herşeydir(ibni EbîHatim, No6742,41196;

Meysir: Kelimesi, arapların kesilecek develer hakkında oynamış oldukları kumarlarıdır

Ensâb: Kelimesi, onların dikip de ibadet ettikleri ilâhlarıdır

Ezlâm: Kelimesi ise, üzerinde Hayırve Şerkelimelerinin yazılı olduğu fal oklarıdır

Şu bilinsin ki, hamr ve meysir kelimelerinin manaları, Bakara Suresinin 219 ayeti kerimesinde (Ruhul Furkan: 2557 562), yine böylece Nusubve Ezlâmkelimelerinin de, ne demek oldukları Maide suresinin 3 ayeti kerimesinin tefsirinde (Ruhul Furkan: 6233235) zikredilmiştir Dolayısıyla bu meselelere iyice vakıf olmak isteyen herkes buralara müracaat edebilir

Görüldüğü üzere, Allahu Tealâ ayeti celilede zikredilen dört şeyi şu iki sıfatla vasıflamıştır

l Rics: Pislik, murdaranlamında olup, arapçada rics kelimesi pis ve çirkin sayılan amellere verilen isimdir Bu kelimenin aslı, (ra) harfinin fethasıyla olan recs ??? kelimesindendir ki, bu da şiddetli ses anlamına gelir Nitekim gök gürültüsünün sesi çok şiddetli olduğu zaman:??????? ???????? Gürleyen bulutdenir Dolayısıyla: Rics, çirkinlikte zirveye ulaşmış ve kötülükte derecesi çok kuvvetli olan amel (iş) manasına gelmektedir

2 Şeytanın amelindensıfatı: Bu da onun bir rics (pislik) olması manasını tamamlamaktadır, çünkü şeytan kâfir olduğu için necis (pis) tir

Kâfir de necistir Zira Allahu Tealâ:

?????????????????????? ??????

Müşrikler ancak bir neces (pislik) tir(Tövbe suresi:28 den) buyurmuştur Pis olan, ancak pis olan şeylere davet eder Nitekim Mevlâ Tealâ:

?????????????? ??????????????

Kötüler (kadınlar veya sözler) kötüleredir(Nur suresi: 26 dan) buyurmuştur Ayrıca şeytana izafe edilen herşeydeki bu nisbet o şeyin çok aşırı derecede çirkin olduğuna delâlet eder, nitekim Mevlâ Tealâ:

?????????? ?????? ??????? ???????? ????? ????? ???? ?????? ????????????

Bunun üzerine (Musa (Aleyhisselâm)) ona bir yumruk vurup onu öldürdü ve 'Bu, şeytanın işindendir* dedi(Kasas suresi:15 den) buyurmuştur

Mevlâ Tealâ, bu dört şeyi, belirtilen bu iki sıfatla vasfettikten sonra:

?????????????? ??????????? ???????????

Ondan kaçının ki felah bulasınızkavli şerifiyle, bu sayılan dört şeyden uzak bulununuz ki kurtuluşa eresiniz buyurmak istemişti ?????????????? emrindeki ?? zamiri geride geçen rics kelimesine râci'dir, bu kelime de, zikredilen dört şeye şâmil olduğundan, Kaçınınemri hepsini içine almış olur

??? ??? ???? ?? ???? ??? ???? ????? ?? ??? ????? ???? ?? ??????: ???: ?? ?? ???????: ?? ???? ?? ??? ???? ???? ????? ?? ?????? ????? ?? ????? ????????? ????????? ?????? (?????) ???????? ???????? ?????? ????? ??? ????? ?? ?????? ??? ??? ?? ?????? ??? ????? ??? ??????? ??? ????? ??? ?? ?????? ??? ????? ????? ?????(??? ????? ??? ?? ??????? ????????? ????? ?? ??? ???????)

Abdullah ibni Amr (Radıyallahu Anh) şöyle buyurmuştur: Kur'anı Kerimdeki bu ayet, Tevratı Şerifte aynen şöyledir:

Şüphesiz ki Allahu Tealâ hakkı indirerek batılı gidermiş ve onunla (indirdiği hak hükümler vasıtasıyla tavla, satranç gibi) bütün oyunları (ney, kaval, flüt, klarnet, düdük gibi nefesle çalınan) çalgı aletlerini, raks (dönerek oynanan dans, bale gibi oyunlar) ı, gitar (davul, darbuka, dümbelek gibi elle çalınan çalgılar) ı, def ve tanburları (çalanlar ve dinleyenler için), şarkıyı (söyleyenler ve dinleyenler için), şarabı da tadanlar için iptal etmiş (yasaklamış) tır

Allahu Tealâ, yeminine ve izzetine kasem ederek: 'Ben içkiyi haram ettikten sonra, herkim onu içerse, elbette kıyamet günü onu susuz bırakacağım, herkim ben onu yasakladıktan sonra, onu bırakırsa, elbette Firdevs cennetinde ona onu (cennet şarabını) içireceğim buyurmuştur(İbni Ebî Hatim, No:6744,41196, Süyûtî, Dürrül Mensur, 3163, îbni Kesir: 290)

İmamı Taberî (Rahimehullah) bu ayeti celilede müminlere buyurulmak istenen manayı şöyle özetlemiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in ashabından keşiş ve ruhbanlara benzemek için kadınları, uykuyu ve eti kendilerine haram eden kimseleri, bu yaptıklarından engellemek için:

??? ???????? ????????? ???????? ??? ???????????? ?????????? ??? ??????? ?????? ?????? ????? ??????????? ????? ?????? ??? ??????? ??????????????

Ey iman edenler! Allah'ın size helâl kıldığı lezzetli şeyleri (kendinize) haram etmeyin ve haddi aşmayın, şüphesiz ki Allah haddi aşanları sevmez(Maide suresi:87) ayeti celilesini indirerek, Benim sınırlarım hususunda haddi aşarak haram ettiğim şeyleri helâl etmeyin, zira helâl ettiğim şeyi haram etmeniz caiz olmadığı gibi, haram kıldığım şeyi helâl saymanız da sizin için caiz değildirbuyurmak istemiş, Sonra da onlara, evvelce helâl sayarak çok alıştıkları ve tüketiminde haddi aştıkları bazı haramları bildirmek üzere bu ayeti celileyi indirerek şöyle buyurmak istemiştir:

Ey Allah ve Resulünü tasdik eden kimseler! İçtiğiniz şarap, oynadığınız kumar, yanında kurbanlar kestiğiniz dikili taşlar ve kısmet açmak için kullandığınız fal okları, Allahu Tealâ'nın gazap ettiği ve çirkin saydığı günah ve pis olan şeyler olup, bütün bunlar rabbinizin, sizin için razı olduğu ve sizi teşvik ettiği amellerden olmayıp bilakis şeytanın süsleyerek, sizi kendisine çağırdığı kötü işlerindendir O halde bunları bırakın ki, böylece rabbiniz katında kurtuluşa erişebilesiniz

Kurtubî tefsirinde zikredildiğine göre, içkinin haramiyeti Uhud vakasından sonra inmiştir Uhud vakası hicretin üçüncü senesi şevval ayında meydana gelmiştir Ashabı Kiram, şarab haram edilmeden evvel içkiye çok düşkün olduklarından şarabın haramiyeti dört merhalede tedricen (yavaş yavaş) inmiştir Bu hususta ilk inen:

?? ????????????? ???? ????????? ????????????? ???? ???????? ?????? ??????? ??????????? ????????? ????????????? ???????? ??? ????????????

Sana şarap ve kumar (ın hükmün) den sorarlar, de ki: İkisinde de hem büyük günah, hem de insanlara (bazı) menfaatler vardır Fakat günahları menfaatlerinden daha çoktur(Bakara suresi:219 dan) ayeti kerimesidir

Bu ayeti celile inince, bir takım insanlar: Kendisinde büyük günah olan şeye bizim ihtiyacımız yokturdiyerek içkiden vazgeçtiler, fakat diğer bir kısmı Faydasını alırız, günahını bırakırızdiyerek içki içmeye devam ettiler, bunun üzerine:

??? ???????? ????????? ???????? ??? ??????????? ?????????? ????????? ????????43

Ey iman edenler! Sarhoş iken namaza yaklaşmayın(Nisa suresi:43 den) ayeti kerimesi inince bazı insanlar:

Bizi namazdan alıkoyan şeye ihtiyacımız yokturdiyerek içkiyi bıraktılar Yine de namaz vakitleri dışında bir kısımları içmeye devam edince, tefsirinde bulunduğumuz bu ayeti celile inerek, içki bütünüyle haram oldu, o derece ki sahabei kiramdan bazısı: Allahu Tealâ şaraptan daha şiddetli bir şekilde hiçbir şeyi haram kılmamıştırdediler

Ayeti celilenin iniş sebebi hakkında müfessirler üç görüş üzere ihtilâf etmişlerdir:

1 Bu ayeti celile Hazreti Ömer (Radıyallahu Anh) ın duası ve isteği üzerine inmiştir, nitekim:

? ?? ?????? ??? ?????????? ????: ????? ?????? ????????? ????????? ???? ??????: ???????? ?????? ????? ?? ????????? ????????? ???????? ?????????? ??????? ????? ?? ???????????: ???????? ???????? ?????? ?????????? ????????? ????: ???????? ?????? ????? ?? ????????? ???????? ???????? ?????????? ??????? ????? ?? ????????? ??????? ???????? ??????? ???? ??? ???? ???? ???? ???? ????????? ????????? ????????: ???? ?? ?????????? ????????? ????????? ???????? ?????? ?????????? ????????? ?????: ???????? ?????? ????? ?? ???????? ???????? ??????? ?????????? ?????? ??????? ???? ??????: ????????????

2 Ömer ibni Şurahbîl ebî Meysere (Radıyallahu Anh) dan rivayet edildiğine göre, Ömer ibnil Hattab (Radıyallahu Anh): Ey Allahım! Şarap hakkında bize yeterli bir açıklama yapdiye dua etmesi üzerine Bakara süresindeki: Sana şarap ve kumardan sorarlarayeti celilesi indi

Bunun üzerine Hazreti Ömer çağrılarak bu ayeti kerime kendisine okunduysa da, O yine: Ey Allahım! içki hakkında bizi şifaya kavuşturan bir açıklama yapdiye duada bulundu

O zaman Nisa süresindeki: Ey iman edenler! Sarhoşken namaza yaklaşmayınayeti celilesi indi (bu ayeti celileden sonra Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in müezzini kamet getirirken 'Sarhoş olan namaza yaklaşmasın diye nida ederdi)

Tekrar Hazreti Ömer çağrılarak bu ayeti kerime okundu Sonra O tekrar: Ey Allahım! İçki hakkında bizi tam manasıyla aydınlatan bir beyanda bulundiye dua etti

Bu sefer Maide suresinin: Şüphesizki şeytan, içki ve kumar ile aranıza düşmanlık ve kin sokmayı, sizi Allahın zikrinden ve namazdan menetmeyi ister Artık bunlardan vazgeçmez misiniz?ayeti kerimesi nazil oldu

Yine Hazreti Ömer (Radıyallahu Anh) çağrılarak kendisine bu ayeti kerime okunduğunda O: Vazgeçtik, vazgeçtikbuyurdu (Tirmizî,Tefsir:6, No:3049,5253, Ebû

Davud, Eşribe:!, No:3670, 2349, Ahmet ibni Hanbel, Müsned, No:378, 1118, Beyhakî, Süneni Kübra, Eşribe:l, No:l 7324,8495)

2 Ayeti kerime Sa'd İbni Ebî Vakkas (Radıyallahu Anh) hakkında inmiştir Nitekim:

???? ?? ??? ?? ????? ??? ?????: ?????????? ?????? ?????? ???? ??????????? ?????????????????? ?????????: ??????? ?????????? ??????????? ??????? ???????? ?????? ???? ???????? ????????? ?????: ?????????????? ??? ???? ????????? ???????????? ??????? ?????? ??????? ???????? ??????????? ?????? ???? ?????? ?????: ?????????? ?????????? ???????? ?????: ?????????? ??????????? ????????????????? ?????????? ????????: ??????????????? ?????? ???? ??????????? ?????: ???????? ?????? ?????? ???????? ???????? ??????????? ???? ???????? ????????? ?????????? ??????? ?????? ??? ???? ???? ???? ?????????????? ?????????? ?????? ???? ?????? ???? ??????? ???????? ?????? ?????????: (5 ??????? ??????: )

3 Mus'ab ibni Sa'd (Radıyallahu Anh) babasının şöyle dediğini rivayet etmiştir: Benden sebep Kur'anı kerimde bir takım ayetler inmiştirBir keresinde ensar ve muhacirlerden oluşan bir topluluğa rast geldim

Onlar: 'Gel seni yedirelim ve sana şarap içirelim' dediler, bu hadise şarap haram edilmeden evveldi Onların yanına, bir bostan içindeyken vardım Birde baktım, yanlarında kızartılmış bir deve kellesi, bir testi de şarap var, onlarla beraber yedim, içtim,

Derken, onların yanında ensarla muhacirlerin lâfı oldu Ben: Muhacirler ensardan daha hayırlıdırdeyince, bir adam kızartılmış kellenin iki çene kemiğinden birini yakalayıp onunla bana vurarak burnumu yaraladı

Hemen Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in yanına gelerek bunu haber verdim Bunun üzerine Allahu Tealâ benim hakkımda şarabın hükmünü (beyan eden):

???????? ????????? ????????????? ???????????? ????????????? ?????? ????? ?????? ????????????

Şarap, kumar, dikili taşlar ve oklar ancak şeytan işi pis şeylerdirayeti kerimesini indirdi

(Müslim, Fezailü'sSahabe:5, No:1748,41877, Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No:1614,1393)

3 Abdullah ibni Abbas (Radıyallahu Anhuma) bu ayeti kerimenin ensardan iki kabile hakkında indiğini söylemiştir, onlar içki içmişler, sarhoş olunca da birbirleriyle şakalaşmışlar ve kavga etmişlerdir

Ayılınca yüzlerinde ve sakallarında bulunan kötek izlerini gördüklerinde herbiri kendi kendine: Benim kardeşim bana bunu yaptı ha? Şayet o bana karşı esirgeyici ve acıyıcı olsaydı bana bunu yapmazdıdiye söylendi

Bu kişiler birbirlerine karşı kalplerinde kin taşımayan insanlar iken, bu hadiseden sonra birbirlerine karşı kin beslemeye başladılar, bunun üzerine

bu ayeti celile nazil oldu (Taberî, Camiu'lBeyan, No:12526,535)

Müfessirler, bu ayeti kerimenin sebebi nüzulü hakkında bir kaç sebep daha zikretmişlerse de, bunun iniş sebebi Hazreti Ömer (Radıyallahu Anh) ın duası da olabilir, Sa'd ibni Ebî Vakkas (Radıyallahu Anh) ın içine düştüğü hadise de olabilir, kumar oynama sebebiyle kişinin malını kaybetmesi de olabilir, elimizde buna dair kesin bir delil yoktur

Ancak şurası bir gerçektir ki, bu ayetin hükümleri bütün mükellefleri bağlamaktadır, iniş sebeblerinin kesin olarak bilinmemesi, kimse için bir özür sebebi sayılmaz, dolayısıyla bu ayeti celileyi öğrenen her mükellefin içki, kumar, tapınmak için dikilen taşlar ve fal oklarından kaçınması farzdır

Kurtubî tefsirinde zikredildiğine göre, geride zikredilen rivayetler, evvelce şarap içmenin mubah olup, insanlar arasında tatbik edilen, kimse tarafından inkâr edilmeyen, hatta Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) tarafından bile ikrar edilen bir şey olduğuna delâlet etmektedir Bu konuda hiçbir ihtilâf söz konusu değildir

Ancak sarhoş edecek kadar içmenin evvelce mubah olup olmadığı hususunda bir ihtilâf varsa da usul âlimlerinin beyanına göre sarhoş olmak her şeriatta haramdır, zira şeriatlar kulların faydalarını gözetmektedir, bütün menfaatların aslı ise akıldır, bütün kötülüklerin temeli, aklın kaybolması olduğuna göre, aklı giderecek veya bulandıracak her şeyin yasak olması icabeder

İçki haram edilmeden evvel bazı sahabelerin sarhoş olacak kadar içtikleri hakkında rivayetler varsa da muhtemeldir ki, onlar sarhoş olmak için içmemişler, lâkin anlamadan fazla kaçırarak içkiye mağlûp olmuş olabilirler

Her hâlu kârda islâm dininde içkinin haram oluşu, ayeti celilede geçen;????????????? Ondan sakınınifadei celilesindeki emir sîğasından kesinen anlaşılmakla birlikte, diğer bir çok sağlam hadisi şeriflerin nasları (delilleri) de bu haramiyeti tekidlemiş, ümmetin icmaı (görüş birliği) de bu hususta münakid olmuş (karar kılmış) tır

Müslümanların âlimleri arasında içkinin haramiyetinin Maide suresinde nazil (inmiş) olduğu hususunda hiçbir ihtilâf söz konusu değildir Çünkü Maide suresi Medinei Münevvere'de son inen surelerdendir

Lâşenin, atılan kanın ve domuz etinin haramiyeti Enam suresinin 145 ayeti kerimesinde haber suretiyle bildirilmiş, Maide suresinin bu ayeti kerimesinde içkinin haramiyeti ise nehy ve zecr (engelleme ve yasaklama) yoluyla açıklanmıştır ki, tahrim (yasaklama) ifadelerinin en kuvvetlisi de bu yoldur

İbni Abbas (Radıyallahu Anhuma) nın şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: Şarabın haramiyeti inince Resulullah (SalMlahu Aleyhi ve Sellem) in ashabı birbirlerinin yanına gelerek Şarap haram edildi ve şirke muâdil (benzer) kılındıdediler Onlar, bu manayı ayeti celilede şarabın, şirk manasında olan dikili taşlara kurban kesme ile birlikte zikredilmesinden çıkarttılar

Ayrıca ayeti celilenin sonunda kurtuluş ümidinin bu haramlardan sakınmaya bağlanması da, onların bu anlayışının doğruluğuna delâlet etmektedir

Cumhûru ulema, şarabın haram edilmesi, şeriatın onu pis sayması ve onun hakkında rics ismini kullanması ve ondan sakınılmasını emretmesinden yola çıkarak içkinin necasetine hükmettiler

Bazıları, sahabei kiramın içki haram edildiğinde ellerinde bulunan şarapları Medinei Münevvere sokaklarına dökmelerinden delil alarak şarabın içilmesinin haram, fakat kendisinin temiz olduğunu söylemişlerse de, böyle bir istidlal (delil çıkartma) uygun değildir, zira o zaman sahabenin şarabı dökecek sarnıçları ve kuyuları yoktu, hatta evlerinde helâ çukurları bile yoktu Nitekim Hazreti Aişe (Radıyallahu Anha) ashabı kiramın evlerinde kenef ittihaz etmekten iktizar ettiklerini (tiksindiklerini) açıklamıştır

O durumda ellerinde bulunan şarapları Medine dışına çıkarmakta büyük külfet ve meşakkat bulunduğundan, onlar da bu emri hemen uygulamak istedikleri için sokaklara dökmüşlerdir

Ayrıca Medine sokakları geniş olup, şarap da ırmak gibi bütün yolu kaplamayacağından kenardan akan şaraptan sakınmak mümkün olmuştur, üstelik bu, haramiyet hükmünün yayılmasına ve içkiden hiç bir şekilde istifade edilemeyip telef edilmesi gerektiği fikrine yardımcı olmuştur Nitekim birbirinden gören insanlar da bu şekilde uygulamada bulunmuşlardır

Katade (Radıyallahu Anh) ın rivayetine göre bu ayeti kerime indiğinde Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) :

?? ???? ????? ?? ???? ?? ??? ????? ??? ??? ???? ??? ??? ????? ??? ????????

4 Ey insanlar! Şüphesiz ki Allahu Tealâ şarabı haram kılmıştır Yanında (içkiden) bir şey bulunan onu tatmasın ve onu satmayınbuyurmuştur Bu emir üzerine Medinei Münevvere sokaklarına o kadar şarap dökülmüştür ki, müslümanlar bir süre onun kokusunu duymuşlardır (Süyûtî, Dürrül Mensur, 3161)

Şarabın satılmasının hükmü:

Ayeti celilede geçen: Sakınmaifadesinin mutlak oluşu şaraptan hiçbir surette faydalanılamayacağını ifade etmektedir, dolayısıyla içmek, satmak, tedavide kullanmak ve başka bir surette faydalanmak caiz değildir Bu hususta varid olan hadisi şerifler de bu görüşü tekid etmektedir, nitekim:

???? ????? ??????? ??????????? ????? ???????? ??????? ?????? ??? ???? ???? ???? ???????? ?????????????? ?????: ??? ??????? ??????? ??? ?????? ????????? ???????? ???????????? ???????? ?????? ?????????? ?????? ???????? ?????? ????? ???????? ??????? ?????? ???????????? ?????????????? ???? ?????: ????? ????????? ???? ???????? ????? ????? ???????? ??? ???? ???? ???? ??? ???? ???????? ?????? ????????? ?????? ???????????? ?????? ???????? ?????????? ??????? ?????? ????? ???????? ????? ???????????: ????????????? ??????? ????? ????? ???????? ???????? ??? ??????? ????????????? ????????????

5 Ebû Saidil Hudrî (Radıyallahu Anh) şöyle buyurmuştur: Ben Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in Medinei Münevvere'de hutbe okurken şöyle buyurduğunu işittim: Ey insanlar! Allahu Tealâ şaraba tariz (dokundurma) da bulunuyor; galiba onun hakkında yakında bir emir indirecek Binaenaleyh kimde ondan bir şey varsa hemen satsın da faydalansın

Az bir zaman sonra Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Şüphesiz ki Allahu Tealâ şarabı haram kılmıştır, artık kimin elinde ondan bir şey bulunduğu halde bu ayet kendisine ulaşırsa ne içsin ne de satsınbuyurdu

Bunun üzerine yanında şarap bulunan bazı kimseler bu emri Medine yolunda duyar duymaz derhal şarapları döktüler (Müslim, Müsâkât:12, No:1578,31205)

???? ?????? ?????????? ???? ???????? (?????? ???? ?????? ??????) ?????? ????? ?????? ?????? ???? ???????! ? ??????????? ????? ????????? (?????????? ????): ??????????? ????? ??????: ??????????? ??????? ???? ????? ??????????? ???? ?????? ???? ????????? ???? ?????? ?????????? ???? ???????? ?????????? (???? ?????? ??????) ?????? ?????? ?????? ?????? ???? ??????? ????? ???????? ???? ?????????? ??????? ????? ???????: ??? ??????? ???????? ????????? ?????? ??? ???? ???? ???? ????????? ??????? ??????? ???? ??????? ?????? ??? ???? ???? ???? ???? ???????? ???? ?????? ???? ???????????????: ???? ??????? ?????????? ??????? ???? ??????? ?????? ??? ???? ???? ???? ???? ???????????????????: ?????????? ??????????? ???????: ??? ?????? ?????? ????????? ?????? ??????????????: ?????? ???????????? ?????? ?????? ??? ??????

6 (Mısır ehlinden) Abdurrahman ibni Va'le es Sebeî (Radıyallahu Anh) bir kere Abdullah ibni Abbas (Radıyallahu Anhuma) ya üzümden sıkılan (şarab) ın hükmünü sorduğunda İbni Abbas (Radıyallahu Anhuma) şöyle dedi:

Bir adam Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e bir tulum şarap hediye edince, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Bilir misin ki Allahu Tealâ bunu haram kılmıştırbuyurdu Adam, Hayırdedi ve hemen birine bir şeyler fısıldadı

Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) : Ona ne fısıldadın?diye sorunca, O kişi: Şarabı satmasını emrettimdedi

Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) : Onun içilmesini haram kılan (Allahu Tealâ) satılmasını da haram kılmıştırbuyurdu

O zaman adam tulumu açtı ve içindeki (şarap) akıp gitti (Müslim, Müsakât:12, No:1579,31206)

İşte bu hadisi şerif şaraptan hiç bir şekilde faydalanmanın caiz olmadığını göstermektedir, eğer böyle olmasaydı elbette Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onun bir faydasını açıklardı, nitekim lâşe'nin derisinden istifade edilebileceğini beyan etmiştir, şöyle ki:

???? ????? ??????? ???? ???????? ??? ???? ???? ???? ???? ??????? ??????????? ????????????? ???????: ????? ????????????? ?????????????

7 İbni Abbas (Radıyallahu Anhuma) dan rivayet edildiğine göre, bir kere Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Meymune (Radıyallahu Anha) validemizin cariyesine ait olan (ölmüş de atılmış) bir koyuna rastladığında: Onun derisi ile neden faydalanmadınız?buyurdu (Müslim, Hayız:27, No:365,1277, Ebu Davud, Libas:41, No:4121,2464, Nesâî, Fere':4, No:4248,7194, Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No:2003,1489)

Bu hadisi şeriflerin delaletiyle şarabı içmek ve satmak bütün ulemanın ittifakıyla haramdır ve Allahu Tealâ'nın lanetine sebeptir Nitekim:

???? ???????? ???????? ?????? ???? ??????? (???? ?????????? ??????) ?????: ?????? ??????? ????? ??? ???? ???? ???? ??? ????????? ????????: ??????????? ???????????????? ???????????????? ????? ????????????? ???????????????? ????? ????????????? ???????????????? ????? ????????????? ???????????????? ???? ?????? ????? ???????? ???? ???? ?????????

8 İbni Ömer (Radıyallahu Anhuma) dan rivayet edilen bir hadisi şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

Allahu Tealâ şaraba, içene, sakisine (içmek isteyenlere sunana), satana, satın alana, sıkana (içki yapılmak üzere üzüm veya benzeri bir maddeyi imal edene), sıktırana (imal ettirene), taşıyana ve taşıtana lanet etmiştir(Ebu Davud, Eşribe:2, No:3674,2350, İbni Mace, Eşribe:6, No:3380,21121)

? ?? ???????? ??? ??????????? ??? ???????? ?? ??????????? ??? ???????? ???? ???? ??????? ???? ??? ???? ???? ????: ???? ????? ????????? ???????????? ?????????????

9 Muğiyre ibni Şu'be (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadisi şerifte de Resulullah (Sallallu Aleyhi ve Sellem): Şarap satan, domuzları parçalasın (domuz kasaplığı yapsın, içki satışını helâl gören domuz yemeği de helâl Saysın)buyurmuştur (Ebu Davud, Büyû':66, No:3489, 2302, Dârimî, Eşribe:9, No:2027, 1549, Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No:18240,6343, Beyhakî, Sünen, Büyû':119, No:11046, 620)

?? ????? ??? ???? ????: ??? ???? ???? ???? ?????? ?? ?????? ??? ????? ??? ???? ???? ???? ????: (???? ??????? ?? ?????)

10 Aişe (Radıyallahu Anha) şöyle buyurmuştur: Bakara suresinin son ayetleri (275 Alış verişin helal kılınıp, faizin haramiyetiyle ilgili 281 e kadar) inince, (her türlü ticaret helal sayılmasın diye) Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), çıkıp (gelip): Şarabın ticareti haram kılınmıştırbuyurdu (Buharî, Büyû':105, No:2113,

2775, Ebu Davud, Büyü ':66, No:3490,2302)

???? ??????? ???? ?????? ??????? ?????? ??????? ????????? ??????? ?????? ??????? ??????? ?????? ??????? ???????? ????????? ??????? ????? ????????? ?????? ????????? ????? ??????? ??????????? ??????? ?????? ????????? ????????????? ?????????????? ?????????????? ??????? ??? ??????? ??????? ?????????? ??????? ??????????? ?????????? ??????? ????? ????????? ?????????? ????? ?????????? ?????????????? ????? ???????? ??????? ??? ???? ??????? ????? ????? ??????? ??????? ?????? ??????? ???????? ????????? ?????? ?????? ??????? ??????? ?????????? ????? ??????? ?????? ??????? ?????????? ????????? ????? ???????? ?????????? ????????

(Radıyallahu Anh), fetih senesi Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in Mekke'de şöyle buyurduğunu işitmiştir: Şüphesiz Allah ve Resulü, şarabın, meytenin, domuzun ve putların satışını haram kılmıştır

Bunun üzerine Ya Resulallah! Murdar ölen hayvanın iç yağları hakkında ne dersiniz? Çünkü onunla gemiler cilalanır, deriler yağlanır ve onunla insanlar (mum yapıp) ışıklanırdiye sorulunca, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Hayır! O haramdırbuyurduktan sonra, Allah yahudilere lanet etsin! Allah murdar ölen hayvanın iç yağlarını haram kıldığı zaman, onlar bu yağı eritip sattılar da parasını yedilerbuyurdu (Buharî, Büyû':in, No:2121, 2779, ibni Mace,Ticaret:11, No:2167,2732, Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No:14479,571)

İşte bütün bu hadisi şerifler, gerek içkinin imali (yapımı), gerekse alım satımı veya içilmesiyle ilgilenen kimselerin hepsinin Allah ve resulü tarafından lanetlendiklerini ifade etmektedir Lanetlenmek Allah'ın rahmetinden uzak olma anlamına gelir

Şaraptan sirke yapmanın hükmüne gelince; İmamı Şafiî, Ahmed ve Malik (Rahimehumullah) bunun haram olduğunu söylemişlerdir, ancak kendiliğinden sirkeye dönüşen şarap bilittifak temiz ve kullanılması mubahtır Çünkü o, sarhoş edicilik vasfını kaybettiğinden şarap olmaktan çıkıp sirke ismini almıştır

İmamı Evzâ'î, Leys, İmamı Azam ve bir rivayette İmamı Malik (Rahimehumullah) şaraptan sirke yapmaya cevaz vermişlerdir Zira:

? ?? ????? ?? ????? ??? ????? ???? ???? ???: ??? ??????? ????

12 Cabir (Radıyallahu Anh)dan rivayet edilen: Sirke ne güzel bir katıktır(Ebu Davud, Etime:40, No:3820,2387, Tirmizi, Etime:35, No:1840,4278, Nesâî, İman:21, No:3805, 719, ibni Mace, Etime:33, No:3316,21102, Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No:14229,525) hadisi şerifinde Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) sirkeyi methetmiştir

Ayrıca şarabı sirke yapmak suretiyle şarabın ifsad edici olan sarhoş edicilik vasfı kaybolup, safrayı dindirmek, şehveti kırmak ve gıdalanmak gibi güzel sıfatlar meydana çıkmış olur ki, müfsit olan bir şeyi ıslah etmek görüş birliğiyle mubahtır, (îmamı Aynî, el Binâye fî şerhil Hidaye: 11456)

Cumhura göre şarap kapları kırılmaz, tulumları yarılmaz, yalnız içlerindeki şarap dökülür, içi sıcak suyla yıkandıktan sonra kullanılabilir

İmamı Malik (Rahimehullah) in kırılması hakkındaki fetvası ise aynı günaha dönmek ihtimali olan kimseleri caydırmak için olabilir (Kazî İyaz, Şerhu sahihi Müslim, 5252)

Yine yukarda geçen, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e şarap tulumu hediye eden kişinin hadisinden anlaşıldığına göre, haram olduğunu bilmeyerek bir masiyet işleyen kimseye dünyevî ve uhrevî bir ceza yoktur, ayrıca bir kimsenin bazı sırlarını sormak caizdir, sorulan şahıs gizlenmesi icap eden cihetleri gizler, diğerlerini söyler

Tefsir: RUHUL FURKAN Mahmud USTAOSMANOĞLU