HIV aşısı nasıl işe yarıyor?

Dunyada 40 milyon kişi HIV’le ya da AIDS’le yaşıyor Her gun bu sayıya 14 bin kişi daha ekleniyor HIV ilacları bu insanların bircoğunun yaşam kalitelerini yukseltmeye yeterli Ancak henuz kesin tedavi yontemi bulunamadı Bu yuzden bilim insanları HIV aşısı bulma derdine duşmuş durumdalar
Aşılar nasıl işe yarıyor?

Aşı tıbbi bir urun Vucudun bağışıklık sistemini belli enfeksiyonlara karşı uyarıyor ve kontrol ediyor Yıllar boyunca sayısız hastalık icin aşı uretilmiş Grip, kızamık, tifo ve cicek aşısı gibi
Neden henuz bir HIV aşısı yok?

Amerika’da yapılan bir ankete gore 5 Amerikalıdan biri HIV aşısının zaten var olduğuna inanıyormuş Gercekten bu kadar uzak başka bir inanc yoktur diye tahmin ediyorum Dunya capında universitelerdeki araştırmacılar, ilac şirketleri ve yoneticiler HIV aşısı hayalini gerceğe donuşturmek icin canla başla calışıyor Gecmişte uretilmiş aşılarla kıyaslandığında avuc dolusu para HIV aşısı calışmalarına dokuluyor
Peki neden HIV aşısını uretmek bu kadar zaman aldı? Virusun ortaya cıkmasından bu yana 20 yıldan fazla zaman gecti Ancak aşı geliştirmenin her zaman uzun bir surec olduğunu unutmamak lazım Cocuk felci aşısının geliştirilmesi 47 yıl surmuş HIV aşısı cok daha sıkıntılı Neden mi?
• HIV cok cabuk coğalan bir virus
• HIV’in bircok turu var ve yeni turleri cıkmaya devam ediyor
• HIV son derece zeki bir şekilde bağışıklık sistemine yerleşiyor HIV bir kez bulaştı mı vucuttan tamamen temizlemek cok mumkun değil
• Bağışıklık sisteminin HIV virusune karşı nasıl tepkide bulunacağını bilim insanları hala anlamaya calışıyor
Test edilen HIV aşısı turleriTest edilen HIV aşılarının iki ana turu var: onleyici ve tedavi edici
Onleyici HIV aşısı:
• HIV negatif olan kişilerde test edildi
• Bağışıklık sistemi HIV’i fark edip kişiyi hasta etmeden once yok etti
• 25 ulkede 35 gonulluyle test edildi
• Başarı derecesi değişse de bir gun işe yarayacağından umutlular Enfeksiyonu tamamen engellemede, devam eden enfeksiyona engel olmada ya da AIDS’i geciktirmede ya da engellemede işe yarayabilir
Tedavi edici HIV aşısı:
• HIV pozitif kişilerde test edildi (bu kişilerin henuz bağışıklık sistemleri sağlamdı)
• Enfeksiyonu kontrol etmeye ve yayılmasını onlemeye yaradı
• Sadece birkac gonullude denenebildi
Canlı HIV icermediklerinden bu aşılarla kişiye HIV verilmiyor Ancak vucudu HIV’e karşı antikor oluşturmaya yoneltiyor
Test edilen HIV aşıları ne kadar onleyici?HIV aşısının insanlar uzerinde denenmesi icin onlarca yıl boyunca laboratuvarda ve hayvanlar uzerinde test edilmesi gerekmiş Cunku insanlar icin guvenli olduğuna ikna olana kadar denemek şart Klinik denemelerde aşılar 3 aşamada denenmiş
İlk aşama Birkac sağlıklı (HIV negatif) gonulluyle 12 – 18 ay boyunca devam ettirilir Guvenlik ve dozaj ayarlaması icin yapılır Bu aşamada sorun cıkmazsa araştırma diğer aşamaya ilerler
İkinci aşama Yuzlerde HIV negatif gonulluyle yurutulur 2 yıla kadar devam ettirilir Dozlar ayarlanır ve bağışıklık sisteminin tepkileri olculur Bu aşamada da sorun cıkmadıysa sonraki aşamaya gecilir
Son aşama Binlerce HIV negatif gonulluyle 3 – 4 yıl boyunca surdurulur HIV aşısının guvenli ve etkili olduğunu gosteren en iyi aşama budur
Her uc aşamada da gonullu katılımcılar cinsel hayatlarına devamlı olarak korunarak devam etmiş İnanılanın aksine aşıdan sonra HIV pozitif olmamışlar
HIV aşısı umuduHIV aşısı icin bilim insanlarına gore bir umut ışığı soz konusu Birkac iyi gelişme var Bu gelişmeler şunlar:
• Aşılar maymunları HIV’e karşı korumaya yeterli Tam olarak korumaya yetmediği yerde bile daha uzun yaşama şansı tanıyor
• Test tupu calışmaları HIV’e karşı nadir de olsa antikor oluştuğunu gosteriyor