Hafta hafta gebelik gelişimi

1 Hafta

GEBELİĞİN BIRINCIL HAFTASI
Birçok insan için hayret verici olmakla birlikte gebeliğin başlangıcı olarak, hamile kalınan ilişkinin olduğu gün yok, bundan takriben 14 gün öncesi yani son adet kanamasının birincil günü (SAT) kabul edilir Bu durumda kanamanızın başladığı gün istatistiksel anlamda gebeliğiniz başlar Bu şekilde hesaplandığında insanlarda hamilelik 280 gün yani 40 hafta sürer Ay hesabı yerine getirmek karışıklığa neden olabileceğinden gebeliğinizi peşine düşüp takip ederken hafta olarak açıklama etmeyi öğrenmelisiniz
28 günde bir adet gören bayan için yumurtlama zamanı kanamanın başlangıcından itibaren 14 gün civarıdır Bu günler zararlı alışkanlıklardan vaz geçmek için en uygun dönemdir Örneğin sigara içmeye son verilip, içki ve hap alımını kısıtlayın Yerinde ve sağlıklı gıda alışkanlığı elde etmeye çalışın Bu alışkanlıklar dar bir hamilelik süreci için kayda değer bol miktarda taze meyve ve sebze tüketmeniz, yapay maddeler taşıyan besinlerden uzakta durmanız ve olabildiğince pozitif su içmeniz gerekiyor Daha evvelden başlanmadı ise bu zaman içinde folik asit alımına başlanabilir Folik asit sayesinde nöral tüp defekterinin yaklaşık %50 ’lik bir kısmı önlenebilir Eğer mümkünse alıştırma gerçekleştirmek yine epeyce fayda sağlar Bu hamilelik öncesi dönemde pozitif dikkate almak ve olası olduğunca dinlenerek stresden uzakta durmak dünyaya getirmeye çalıştığınız bebeğiniz için oldukça iyi bir başlangıç olur

2 Hafta

HORMONLAR MESLEK BAŞINDA
Anne adayının yumurtalıklarında yumurta hücresi gelişimi devam eder Bu esnada endometrium adı verilen rahim zarı da kalınlaşmaya başlar Bu kalınlaşmanın amacı döllenme meydana geldikten daha sonra oluşacak embryonun rahim içinde rahatlıkla tutunmasını sağlamaktır Yeni gelişecek olan canlının ihtiyaçlarını yerine getirmek üzere vücudun bu kısmında kanlanma artar Bu haftanın sonunda artan yumurta çatlayarak yumurtalıktan atılır Yani yumurtlama meydana gelir Bir adet döneminde kadında yalnızca 1 yumurta üretilir ve çatlar
Çift yumurta ikizlerinde ve üçüzlerinde öbür olarak tek bir yumurta yok ansızın fazla yumurta atılır Bu yumurtaların tümü döllenir ise çoğul gebelik olur

3 Hafta

HAYATIN BAŞLADIĞI ANDASINIZ
Yumurtalıklardan atılan yumurta hücresi ile erkekden gelen sperm fallop tüplerinde karşılaşır Pekçok sperm, yumurta civarda kümelenmesine karşın bunlardan sadece 1 tanesine yumurtanın zarını geçerek içine girer ve kendi genetik materyali ile yumurtanın genetik materyali birleşir Yani döllenir Döllenme ile birlikte namına yaşam denilen mucize başlar Fertilizasyon yani döllenme tek bir spermin yumurta hücresinin içine girmesi ile başlar ve zigot adı bahşedilen oluşumun ortaya çıkması ile sonlanır Fertilizasyon süreci yaklaşık 24 saat kadardır Bir sperm takriben 48 saat canlı kalabilir İlişki sırasında vajina içine yaklaşık 300 milyon sperm bırakılır Spermlerin sadece %1 ’i yani 3 milyon kadarı rahim içine girebilir Rahim içine giren spermler kadının üreme organları içinde ilerleyerek tüplere dek ulaşırlar 10 saat süren bu seyahat sonunda yumurta hücresine dek gelen spermleri diğer bir tahsis bekler; yumurta hücresinin kabuğunu kırarak içine girmek Yumurta hücresi zona pellucida adı verilen bir zar ile çevrilidir Spermlerden yalnızca 1 tanesi bu zarı delerek yumurtanın içine girebilir Penetrasyon adı bahşedilen bu işlem 20 dakika kadar sürer ve bir sperm penetre olduktan sonradan zona pellucida tamamen kapanarak başka bir spermin girişine izin vermez Sperm ve yumurta hücrelerinin çekirdeklerinin birleşmesi ile zigot ortaya çıkar ve döllenme sona erer
Zona pellucida ’nın içindeki tek hücreli zigot döllenmeden 153 gün sonra bölünmeye başlar Bu ilk bölünmeye klivaj adı verilir Ortaya meydana çıkan hücrelere ise blastomerdir Klivajı takiben süratli bir ayrılma süreci başlar Yaklaşık her 20 saatte bir hücreli sayısı ikiye katlanır ve her ayrılma ile birlikte zona pellucida içinde bulunan blastomerlerin çapı küçülür Hücreli sayısı 16 ’ya ulaştığında artık zigot morula adını alırTüm bu olaylar gerçekleşirken zigot tüp içinde rahim boşluğuna içten olan seyahatini devam ettirmektedir 4 güne gelindiğinde morula uterus içine ulaşmıştır Bu aşamada hücreli bölünmesi çabucak devam etmektedir ve morulanın merkezinde bir avarelik oluşmaya başlar Bu aşamadaki oluşuma blastokist adı verilir Zona pellucida boyutları değişmez olmakla birlikte içindeki hücreler düzleşir ve yoğunlaşır Blastokist aşamasında artık hücresel faklılaşmasıda balşamaktadır Hücrelerin bir kısmı embryoyu oluşturacak olan embryobalastlar iken geri kalan hücreler plasentayı yapmak üzere trofoblast olarak farklılaşır
Döllenmeden 56 gün daha sonra implantasyon yani rahim içine yerleşme başlar Blastokist zona pellucida ’yı yırtarak çıkar Buna Hatching adı verilir Bu esnada trafoblastlar bir enzim salgılayarak rahim içindeki hücre yapısını değiştirir ve blastokist için bir implantasyon alanı sağlar Benzer anda trofoblastlardan hCG hormonu da salgılanmaya başlar Bu hormon gebelik testlerinin pozitif olmasını karşılayan hormondur İmplantasyonu takiben endometriumun (rahim iç zarı) o bölümünde kanlanma artar ve gebeliğin devamı için zorunlu olan kan dolaşımı başlar
Döllenme hemencecik bebeğin cinsiyeti bellidir Eğer dölleyen sperm X kromozomu taşıyor ise bebek kız, Y kromozomu taşıyor ise erkek olacaktır Dolayısı ile bebeğin cinsiyetini belirleyen erkek, yani babasıdır Kadının bebek cinsiyetinde en ufak bir rolü yoktur Bu devrede cinsiyeti belirlemek fakat kalıtımsal çözümleme ile mümkündür Bu aşamada emin olan sadece cinsiyet değildir 38 hafta sonradan dünyaya merhaba diyecek olan bireyin göz renginden kan grubuna değin bütün genetik yapısı bellidir ve değiştirilemez
Annedeki şansın dönmesi
Bu aşamada anne adayında herhangi bir fiziki veya ruhsal değişiklik yoktur Yanlız implantasyon esnasında hafif bir lekelenme şeklinde kanama olabilir

4 Hafta

ANNE OLACAĞIM
Bu haftanın sonunda bütün dünyaya anne olacağınızı ilan edebilirsiniz Normalde adet görmeniz gerekirken adetiniz gecikti ara sıra bu tür gecikmeler olabileceğini biliyorsunuz ama gerçi heyecanlısınız O halde neden daha artı merakta kalacaksınız Derhal eczaneden bir hamilelik testi alıp evde yapın Netice olumsuz çıkarsa hemencecik ümitsizliğe kapılmayın çünkü ara sıra gebelik testleri olumsuz olabilir Bu durumda yapılması gereken en akıllıca meslek anında doktorunuzdan randevu almakdır Demin bir doktorunuz yahut hemen arkadaşlarınıza sormaya başlayın Günümüzde bilinçli bir kadının düzenli görüştüğü ve aklına takılanları sorabildiği bir jinekoloğunun olmaması fazla eyvah Doktorunuz sizi tetkik edecektir Bu dönemde yapılan ultrasonografide gebelik kesesini bakmak çoğunlukla muhtemel değildir Ancak kanda yapılan hamilelik testi %100 ’e yakın doğrulukla gebeliğin olup olmadığını tespit edebilir Eğer gebelik varsa doktorunuz size önerilerde bulunacaktır
Gebelik yahut veya adet görürseniz fazla üzülmemeye çalışın Ilk denemede gebe kalma oranının yalnızca %25 olduğunu aklınızdan çıkarmayın Denemeye devam edin Eğer adet gecikmesine karşın gebe değilseniz doktorunuz size adet gördürecek bir çare verecektir
Gebe bir kadında bazı fizyolojik ve ruhsal değişiklikler olur Bu aşamadaki belirtiler adet öncesi belirtilerle adeta aynıdır Halsizlik, takâtsizlik ve göğüslerde hassasiyet bulunur
sırası gelmişken içerilerde neler olduğuna bir göz atalım Döllenmeden yaklaşık 1 hafta daha sonra impalantasyon gerçekleşmiştir ve trofoblast adı bahşedilen hücreler endometrium hücrelerini hasarlayarak ufak kan göllenmelerine neden olmaktadırlar Bu göllenmeler yeni damar oluşumunu tetikler ve oluşacak olan plasentanın dolaşımı başlar Embryoblast adı bahşedilen hücreli grubu ise tez çoğalarak 2 tabakalı bir disk oluşturur Bu tabakalardan tepede olanı amniyon zarı ve embryo olarak gelişimine devam ederken alt katman ise yolk sac adı bahşedilen oluşumu meydana getirir
4 haftanın sonunda koriyonik villus adı bahşedilen doku rahmin içine doğru ilerler ve embryoda kan damarları teşekkül etmeye başlar Yolk sac ise kan sistemini meydana getiren hücreleri üretmeye başlamıştır Bu haftanın sonunda embryo ile plasenta arasında connecting stalk adı verilen bir yaradılış bulunur ve bu sonradan göbek kordonunu meydana getirir
Yeniden embryonik disk üzerinde ince bir hücresel tabakasının ortaya çıkması gastrulasyon adı verilen devreye gelindiğini belirler Bu işlemin sonunda embryonun 3 katmanı; ektoderm, endoderm ve mesoderm oluşur

5 Hafta

ŞU GEBELİĞE BİR GÖZ ATALIM
Salgılanan hormonların etkisi ile erken gebelik belirtilerini hissedeceksiniz Memelerde dolgunluk ve hassasiyet bu haftada en sık karşılaşılan yakınmadırSürekli uyku hali ve halsizlik çoğunlukla görülen bulgulardandır Uterusunuzdaki artış mesanenizin kapasitesini azalltığı için sıkça tuvalete gitme ihtiyacı duyabilirsiniz Eğer hala daha doktorunuza gitmediyseniz biran önce gidin çünkü içinizdeki canlı ile tanışma zamanı geldiDoktorunuz vajinal ultrasonografi ile hamilelik kesesini uterus içinde size gösterecektir Eğer ultrasonda kese görülemez ise bu bir dış gebelik olabilirDış hamilelik hayati tehlike yaratabilen ciddi bir durumdur, bu nedenle birincil kontrolünüzü geciktirmemeniz kendi menfaatiniz icabıdır
Döllenmeden sonraki 16 günde gelişim ayrıntılarıyla hızlanır Endoderm tabakasından akciğerleri çevreleyen zarlar, dil, bademcikler, ürethra, mesane ve sindirim sistemi gelişirken, mesodermden kaslar, kemikler, lenf sistemi, dalak, kan hücreleri, kalp, akciğerler ile üreme ve boşaltım sistemleri farklılaşırCilt, tırnaklar, saç, gözün lens tabakası, işitme sistemi, burun, sinüsler, ağız, anus, diş mineleri, hipofiz bezi, meme dokusu ve asap sitemi ise dışderi tabakasından farklılaşır Döllenmeden 1719 gün daha sonra embryonik alan bir armuta aynı Kafa kısmı kuyruk kısmına oranla daha geniştir Ektoderm tabakası nöral plakayı oluşturmak üzere kalınlaşır Bu plakanın kenarları kıvrılır ve nöral oluk adını alır Bu embryonun sinir sisteminin taslağıdır ve ilk artan organ sistemlerinden birisidir
Bu haftanın sonunda bebeğin kan hücreleri oluşmuştur ve epitel hücreler arasında kanallar oluşturmaya başlamıştır 21 güne ulaşıldığında mesodermden köken alan somitler nöral oluğun her iki yanına ve kuyruk kısmından başlayarak belirmeye başlar Endokardial hücreler ise erken embryodaki ilkel kalp tüplerini meydana getirmiştir

6 Hafta

UYARI ÇALIŞMA VAR!
Şayet de hala daha hamile olduğunuzu size ayrım ettirecek şikayetleriniz yok Gebelik öncesi yaşantınız ile hiçbir ayrım göremiyorsunuz Bilmelisiniz oysa içinizde bir fabrika var ve düş bile edemeyeceğiniz değin seri çalışıyor Embryonun tek tek her hücresi sürekli faaliyet halinde Bu faliyetin sonucu olarak bazı şikayetlerde yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlıyor Öyle fazla kadın gibi sizde özelikle sabahları uyandığınızda midenizin bulandığını ayrım edebilir hatta kusabilirsiniz Bir Zamanlar sizi cezbetme yemek kokuları artık size tiksinti veriyor ya da eşinizin o fazla sevdiğiniz parfümünün birden bire aslında hiç de hoş olmadığını ayrım ettiniz Iş arkadaşınızın sigarası hiç sizi bu değin rahatsız etmemişti Gerçekten tüm bu kokular yeniden eskisi gibi Değişen sizsiniz Gebelik hormonlarının beyninizdeki bulantı merkezini uyarması neticesinde olan bu şart emesis gravidarum olarak adlandırılır Eğer bulantı ve kusmalar sizin yaşantınızı ve beslenmenizi etkileyecek dek şiddetli olur ise hiperemesis gravidarum tablosu gelişti demektirBu durumda ilaç kullanmanız gerekebilir
Bu dönem bebeğin organ gelişimi için kritik olduğundan içki, sigara gibi bebeğe zararlı olabilecek maddelerden uzakta durulmalıdır Pek fazla anne adayı bu dönemde gebe olduğunu sevdikleri ve dostları ile paylaşmak ister ve aileye yeni bir bireyin katılacağı müjdesi bu haftada verilir Bir Takım anne adayları ise mutlu haberi paylaşmak için düşük riski olan dönemin geçmesini ve gebeliğin olağan seyrettiğinden belirlenmiş olmayı beklerler Her iki tutum şekli de normaldir
Döllenmeden sonradan 2123 günlerde embryonun boyu 153 mm dek olmuştur Bu dönemde fazla süratli birbüyüme ve başkalaşım laf konusudur Somitlerin sayısı 412 çift kadardır Göz ve kulak taslakları meydana gelmiştir Nöral tüp yavaş yavaş kapanmaya başlar Nöral taç adı verilen kısım ise kafatası ve kafayı oluşturmaya başlarOluşan 2 endokardial tüp birleşir ve S şeklinde tek bir tüp meydana getiriler Bu asimetrik yaradılış ilkel kalpdir ve bu dönemde kasılmaya başlar Yani embryonun kalbi atmaya başlamıştır Fakat damarlar bütün anlamı ile gelişmediğinden tam bir dolaşım olmaz
Embryo connecting stalk ile gelişen plasentaya bağlıdır En gelişmiş sistem merkezi sinir sistemidir ve önbeyin iyice kapanmıştır27 Günün sonunda embryo C şeklini almıştır Yüz ve boyunu oluşturacak olan kıvrımlar belirgindir Kalpde karıncık ve kulakcıkları ayıracak olan septalar belirirKapakçıklar gelişmeye başlar Sindirim sitemini oluşturacak olan hücreler karaciğer, mide ve pankreas üretmek üzere farklılaşmaya başlar Sindirim siteminde ilk farklılaşan hücreli grubu karaciğer yapacak olan hücrelerdir Embryo boyu 5 mm değin olmuştur

7 Hafta

TOMURCUKLAR AÇIYOR
Siz hala dışarıdan birşey ayrım etmesenizde embryonuzda hummalı faliyet devam etmektedir Bu haftanın sonunda bebeğinizin boyu bir fasülye tanesine değin olacaktır Eğer rahimin içine direk olarak bakma ya da bir kamera sıralama şansınız olsa idi göreceğiniz tıpkı bir fasülye tanesi gibi bir beden olacaktıBu fasülyenin tepe kısmına dikkat ettiğinizde iki ufak siyah noktacığı ayrım edebilecektiniz İşte bu iki ufak nokta bebeğinizin gözleri olacaktır, hatta gözün ağ tabakası olan retina oluşmaya başlarBiraz daha kenarda bulunan topluiğne başından ufak çukurluklar da kulaklar olarak gelişecektirBu organlar ayrıca denge hem de işitmede tahsis alır İlkel bir ağız ve dil fark edilebilirYine bu haftada kol ve ayak tomurcukları oluşmaya başlar İnce bir tabaka halinde cilt belirir 3040 somite ulaşılırBeyin 3 esas kısmına ayrılır Tiroid bezi gelişimini sürdürür, lenfatik sistem ilk kez oluşmaya başlarYürek kısımları plasma ve kan hücreleri ile dolarKan dolaşımı başlamıştırŞimdilik iki bölümden oluşan yürek dakikada 150 defa atmaktadır Doppler ultrason ile bebeğinizin yürek atımını doktorunuz size dinletebilirAkciğer gelişimi devam etmektedirSafra kesesi, mide, barsaklar ve pankreas gelişimini sürdürür Plasentadan gelen kan karaciğere ulaşır Amniyon connecting stalk ’ı çevreler ve içine alır Connecting stalk daha sonra erişkinde umbilikal vesicle adı verilen bir yaradılış olarak kalırKol tomurcukları artık epeyce belirgindir buna karşılık bacak tomurcukları yeni oluşmaya başlar Embryo artık iyice amniyon kesesi içinde yerleşmiştirSomitler adale ve kemikleri oluşturmak üzere farklılaşmaya başlar
Dışarıdan gebe olduğunuzu ayrım ettirecek hiçbir metamorfoz yoktur Bu dönemde 12 kilo alınabilir veya verilebilir Her iki koşul da normaldir Gebeliğin erken belirtileri ağır ağır azalmaya başlar, buna rağmen bulantı ve kusmalar artabilir Bu şikayetler bilhassa sabahleyin erken saatlerde daha artı olur

8 hafta

EL FALI BAKILIR !
Terminolojik açıdan bebeğiniz hala daha embryo olarak adlandırılmaktadır Bunun nedeni daha aşağı kısmında kuyruğa aynı bir çıkıntının olmasıdır Gelişmekte olan bebeğinizde küçülen tek birim bu çıkıntıdır Öteki bölümler ise süratle büyümeye devam etmektedirÖzellikle beyin ve kafa hızla büyümeye devam ederGöz kapakları kıvrım şeklinde ayırd edilebilir Daha Alçak çene belirginleşmeye başlarOmurilik gelişimini sürdürürÜst ağız tadı farklılaşır Burnun ucu oluşur Dişetlerinin altında dişler gelişimini başlatırYemek borusu farklılaşır ve nefes borusundan ayrılırYürek içinde kapakçıklar ayrım edilmeye başlarKalbin 4 odacığı ayırdedilebilir Akciğerler yemek borusunun iki yanında yer alırlar Böbrek oluşmaya başlarKollar silindirik şekilde uzamaya başlarken uçlarında el ayaları belirmeye başlar Kollarda sinir iletimi başlarTekrar kollar kıvrımlanır Bu kıvrım gelecekdeki dirsekdir
Hala daha kendinizi hamile gibi hissetmiyor musunuz? Önemli yok Önünüzde daha fazla süre ve yaşanacak şey var Mesela hamilelik öncesinde kapalı bir yumruk değin olan rahiminiz artkı hemen hemen portakal dek oldu bile Rahimdeki bu büyümeler sizde zaman zaman hissedeceğiniz karın kramplarına neden olabilir sırası gelmişken kendinizi erginlik döneminde gibi hissedebilirsiniz Çünkü hormonal değişimlere emrindeki olarak cilt değişiklikleri baş göstermeye başlayacaktır Yağlı bir cilt ve sivilcelenme bunun en tipik göstergeleridir Psikolojik durumunuz ağır ağır düzelmeye başlar ve hamilelik kabullenilir Artık gebeliğe alışmaya başlıyorsunuz

9 hafta

ÇİŞİM GELDİ!
Embryonik kuyruk en ince ayrıntısına kadar kaybolmuştur Kıkırdak ve kemik dokuları oluşmaya başlamıştır Barsaklar göbek kordonu içinden karın boşluğuna doğru göç etmeye başlarlarBeyin hala daha en büyük organdır Yutak belirli olmaya başlarAğız boşluğu oluşumu görülebilir Kulak kepçesi farklılaşır Gözde retina ayrıntılarıyla belirlenmiş olabilir Göz kapakları fark edilebilirBurun delikleri belirirKoku almaya yarayan sinir oluşurYemek borusu uzar ve kalpden meydana çıkan kan iki bambaşka yönde pompalanmaya başlarMeme uçları belirgindirİnce barsaklar uzar, böbrek oluşumu tamamlanır ve ilk olarak idrar üretmeye başlarİlkel cinsiyet hücreleri oluşmaya başlar Dış genital organların farklılaşması başlamıştırFakat hala daha kız yada erkek olduğu bellli değildir El ve dirsek belirginleşir Bacaklarda asap iletimi başlarBebek içinde yüzdüğü suyun içinde hafif hafif hareket etmeye başlar
Sizde ise ikinci adet dönemi de gecikmiştir Belirgin bir kilo artışı olmasa da memeler büyürler ve dolgunluk ve hassasiyet olur Bu dönemde destekleyici sütyen giymeye açtırmak gerekebilir Mide içeriğinin yemek yemek borusuna kaçması sonucu yanma duygusal olabilir Bu dönemde jurnal kalori gereksiniminiz takriben 300 kalori artmıştır Yeterli kalsiyum alabilmek için bol bol süt içmelisiniz Eğer süt içmeyi sevmiyor iseniz özel ilaçlar ya da üstüne yağsız peynir gibi süt ürünleri tüketebilirsiniz

10 hafta

HAREKET ZAMANI
Fertilizasyondan 4748 gün sonra öncelikle beyin dalgaları üretilmeye başlarKafa düşey durumdadır ve iç kulakda denge sağlayan kısımlar gelişir Dudakların gelişimi tamamlanır Gözler kapalıdırGonadlar gelişir ve testis ya da over olarak farklılaşır Kalp gelişimini büyük ölçüde tamamlar Gövdenin haricen gelişmiş olan barsaklar karın boşluğu içine içten adamakıllı hareket ederlerDiz ve üçgenin taban olmayan kenarı belirginleşir Üçgenin Taban Olmayan Kenarı parmakları ve tırnakları muhakkak olur Kaslar şiddet kazanmaya başlarKız bebeklerde klitoris erkek bebeklerde ise penis gelişirHemen anında bütün eklemler ve kasların oluşumu tamamlandığı için bebek artık su kesesi içinde hareket etmeye başlar, ama bu hareketler sizin hissetmeniz için yeterli değildirBu haftanın sonunda bebeğinizin organogenez adı bahşedilen organ gelişimi dönemi tamamlanmıştır Gebeliğin geri kalan kısmında bu organların olgunlaşması olacaktır
Bu dönemlerde anne adayının duygu durumunda dalgalanmalar çok sık görülür Kendinizi ara sıra melankolik zaman zaman da fazla mutlu hissedebilirsiniz Bu fazla normal bir durumdur keza çoğalan bebeğinizin dişleri ayrıca de kendi diş etlerinizin sağlığı için yeteri dek flor aldığınızdan kesin olmalısınız Kan hacminiz arttığı için cildinize yakın toplardamarlarda koyulaşmalar ayrım edebilirsiniz Bu şart özellikle bacaklar ve memelerde belirgindir Kilonuz da bundan böyle artmaya başladıBulantı ve kusmalarınızın azalmaya başlaması bu dönemlerde beklenebilir *