Fibromiyalji sendromunuz olabilir mi?

Fibromiyalji sendromu (FMS), yaygın vücut ağrısı ve belli anatomik ortamlarda hassas noktaların varlığı ile karakterize etyolojisi bilinmeyen bir romatizmal hastalıktır. Fibromiyalji sendromunda ağrıya yorgunluk, sabah tutukluğu, depresyon, uyku bozukluğu başta olmak üzere çeşitli somatik ve ruhsal semptomlar eşlik etmektedir. Fibromiyalji sendromu, his durum bozuklukları ve uyku bozukluklarının sıklıkla ağrıya eşlik etmesi nedeniyle uzun yıllar ruhsal bir hastalık olarak düşünülmüştür. Ruhsal faktörler başta kronik ağrı olmak üzere her türlü ağrının kıymetli bir bileşenidir ve kısır döngü içinde birbirlerini besleyen bir etkileşim oluştururlar.

Yumuşak doku ağrısı, umumide servikal ve lomber spinal segmentlerde, el ve ayaklarda görülür. Tansiyon, çok fizikî aktivite, hareketsizlik, soğuk ve nemli hava, dinlendirmeyen uyku ile şikayetler artar. Sıcak duş, ılık ve kuru hava, programlanmış aktivite, tatil ve dinlendirici uyku ile azalır. Ağrı ekseriyetle iki taraflı ve simetriktir.

Tutukluk yaygın olup eklem sahalarından çok gövdede algılanır.

Eşlik eden semptomlar

Yorgunluk: birçok hasta önemli, günlük ömrü etkileyecek yorgunluk hisseder, sabah yataktan yorgun kalkar ve fizikî aktivite ile yorgunluk artar.

Bellek yakınmaları: Konsantrasyon bozuklukları, ani bellek kaybı, zayıflık duygusu.

Parestezi: Lokal yahut yaygın olabilir.

Şişlik hissi: Yumuşak dokularda şişlik duygusu olağandır, hastaların %50’si eklemlerinin şiştiğini söyler ama şişlik gözlenmez, artrit tanısı konulabilir.

Uyku bozukluğu: Gece sık sık uyanır, sabah kalktığında kendini yorgun hisseder, uyku dinlendirici değildir.

Sicca kompleksi: Kuru göz, kuru ağız yakınmalarını olmasına karşın objektif bulgular yoktur.

Baş ağrısı: Migren tipi baş ağrısı hasta ve yakınlarında sık.

İrritabl bağırsak sendromu: Karın ağrısı, konstipasyon, diare.

İrritabl mesane sendromu: Sık idrara gitme, retropubik ağrı.

Başka: Otonomik hudut sistemi disfonksiyonu, haddinden fazla terleme, üst skapuler kesim üzerinde deri kıvrımına hassaslık ile hiperestez

Etyolojide;

-Santral had sistemi

Kronik ağrının tekrar yapılanması yahut nöroplastisitesi

Ağrı oluşumunda disfonksiyon

Serotonin metabolizmasında genetik anormallikler

-Otonom had sistemi disfonksiyonu

Nöroendokrin disfonksiyon

Gerilim karşılığında bozukluk

-Hormonal aks disfonksiyonu

-Uyku bozukluğu

-Kas ve tendonlara mikrotravma

-Travma

-Psikiyatrik yahut ruhsal bozukluk

-Biyopsikososyal faktörler ( kombinasyon) vardır.

Fibromiyalji farklı bir illetle birlikte olmadığı sürece tüm laboratuar incelemeleri olağandır.

Tedavide; non-farmakolojik ve farmakolojik tedavi kombinasyonları planlanır. Tedavinin maksadı, semptomları ortadan kaldırmak ve illetin kronik bir hastalık olduğunun eğitimini vermektir. Hastanın illeti hakkında bilgilendirilmesi ve kendi kendisini denetim ederek şikayetlerini azaltabileceği öğretilmelidir. Illetin ruhsal kökenli bir rahatsızlık olmadığı lakin gerilim, depresyon, anksiyete, uyku bozukluğu, travma, çok çalışma ve makûs postürün şikayetleri arttırabileceği belirtilmelidir.Tanı konduktan sonra hastaya marazın selim bir hastalık olup doku hasarı yapmadığı vurgulanmalıdır.

Aerobik egzersiz en çok muteberliği olan tedavilerden birisidir. Sıcak su havuz tedavisi egzersiz ile birlikte yahut egzersiz olmadan fibromiyaljide tesirlidir. Gevşeme, rehabilitasyon, fizik tedavi ve ruhsal destek üzere öbür tedaviler hastanın kişisel muhtaçlığına nazaran kullanılabilir.

Tedavide en sık SNRI’ler ( duloxetine ve milnacipran ), sair SSS’ni etkileyen ajanlar pregabalin ve gabapentin kullanılır