Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Ahmet Kurucan
Fethullah Gulen ve Hocaefendi okumaları 1
Ahmet Kurucan kaleme aldı
Yanlış okumadınız; Fethullah Gulen ve Hocaefendi Genelde bizim orfumuzde herhangi bir şahsa Hoca; Hocaefendinitelemesi iki sebeple verilir; birincisi ve oncelikle dini sahadaki bilgisi ve selahiyeti nedeniyle
İkincisi de yine ilim ve irfanından dolayı bir saygı ifadesi olarak Gerci son bir asırdır gerek temsilcilerinin kifayetsizliğinden, gerekse dine karşı tavır alan kişi ve grupların ideolojik tutumlarıyla amansızca ve sistematik olarak surdurduğu duşmanlıktan dolayı neredeyse kavramın ici boşaltılıp itibarı duşuk bir hale getirildi İtibarsızlaştırmason asırda dine ve dindara karşı yapılan sistematik bir psikolojik savaş taktiği idi adeta ama bu ameliye bahsi aher
Sadede gelirsek; Hocaveya Hocaefendigercekte kelimenin tam anlamıyla alimlere verilen bir sıfattır Fethullah Gulen, bu vasıfları hakkıyla haiz olduğu icin Hocave Hocaefendionun da sıfatı olmuştur Fethullah Gulen, zamanla bu vasıfla oylesine butunleşmiştir ki, sıfatona isimolmuş ve bugun Anadolu insanının zihninde Hocaefendidendiği zaman akla gelen Fethullah Gulen olmuştur Elbette başka hocaefendiler de var
Halbuki Fethullah Gulen sadece Hoca, sadece Hocaefendideğildir Onun entelektuel bir kimliği de var Cağdaş Batı ve Doğu edebiyatına, siyasi duşunce tarihine, fikir ve felsefe dunyasına yakın aşinalığı var Dunden bugune ilim, irfan ve felsefe dunyasını iyi takip eder Alternatif duşunce uretir, eleştiriler yapar Kişi, kurum ve olaylar arasında derin analizler, mukayeseler, sur'atle intikaller ve gecişler yapar Uzun gecmişi dune, dunu bugune, bugunu de yarınlara ve uzak geleceğe bağlayabilen, ideal ve hatta bir medeniyet projesi uretebilecek seyyal ve kuşatıcı bir zihin dunyası ve kişiliği var Bu yonuyle entelektuel ve geniş aydın bir kimliği de var
Diğer taraftan o, yalnızca fikir ve idealleri ile baş başa yaşayan bir entelektuel değildir Toplumsal pratikte donuşturucu bir liderlik ve rehberlik profili de var Ozellikle eğitim ve oğretim alanında, kuresel duzeyde faaliyet gosteren yuzlerce kurumun oncusu, yol gostericisi ve rehber hocası olmuştur Yine toplumsal pratikte donuşturucu bir aktor olarak catışan dunyaları barıştırma adına gosterdiği cabalardan hareketle barış gonullusu ozelliği de vardır Elbette tum bunların yanında bir de dunya geneline yayılmış gonulluler hareketine fikri acıdan mimarlık ve liderlik yapan başka bir ozelliği de vardır Butun bunlara dayanarak diyebiliriz ki Fethullah Gulen'in hocaefendiprofili, gelenek ve orfte kullandığımız klasik hocaefendiprofilini aşmış, daha cami bir profildir Bu cami şahsı anlamaya calışırken, cokları butunden parcaya değil de parcadan butune gitmeyi tercih eder ve onun icin bu farklı yonlerinden hareketle Gazzali, Mevlana ve Nizamu'lmulk benzetmeleri yapar; kimileri İbni Haldun'u ilave eder; kimileri Seyyid Kutup, Hasanu'l Benna profilinden bakar ama son tahlilde gelinen yer onun cami kimliğidir; işte Hocaefendibunu ifade eder
Bu kadar uzun girişin sebebi
Sıfatın isim, ismin musemma olması bir yana, onun kitaplarını okuma adına bir usul teklif edeceğimiz bu yazıda camiyyetine gore değil, munferid ozelliklere gore bir tasnifte bulunacağız Onun icin yazının başlığında bu ayrıma işaretle Fethullah Gulen Hocaefendi okumalarıyerine, Fethullah Gulen ve Hocaefendi okumalarıdemeyi tercih ettim Burada ilk yalın haliyle onun butuncul kimliğine, ikinci haliyle de yani Hocaefendinitelemesi ile de din adamı, alim kimliğine vurgu yapmış olacağız Ağız alışkanlığı gereği hocaefendi nitelemesini her ismi gectiğinde kullandığımız icin burada alim kimliğini kastettiğim yerlerde gecen Hocaefenasfını tırnak icinde yazacağım ki yaptığım ayırım okuyucu zihninde netlik kazansın
Peki boyle bir tasnife gerek var mı? Bence var Cunku daha sistematik bir okuma icin bunun şart olduğunu duşunuyorum Buna binaen de aşağıda Hocaefendi'nin kitaplarını kategorize ederken onun din adamlığı ve alim yonunu on plana cıkartan kitaplarını Hocaefendikitapları, sair alanlardaki kitaplarını da aydın, sivil toplum lideri vb diye nitelendireceğim Ama elbette bu tasnif biraz daha derin ve sistematik bir okuma icin gerekli Yoksa daha hazmı kolay okuma bicimleri icin illa da bir tasnife gitmeye luzum gorulmeyebilir Zira Hocaefendi'yi her seviyeden insan okuyor Onu okuma ve tanıma adına farklı duzeylerde yapılacak okumalar icin boyle bir tasnifin şart olduğunu bir kez daha tekrarlıyorum
Yanlış değerlendirmelere kapı acmaz mı bu? Bence acmaz ve acmamalı Acmaması icin meramımı anlatma adına giriş kısmını bu kadar uzun tuttum
Oncelikle zorlandığımı ifade etmeliyim İşin zorluğu şurada; onun Hocaefendiozelliğini nazara veren yonu cok daha derin bir calışmayı hak ediyor Bilindiği gibi bizde alimkimliği, tefsir, fıkıh, kelam, hadis, tasavvuf vb İslami ilimlerin hemen hepsinde vukufiyeti ifade ediyor Hocaefendi, doğrudan tum bu alanlarda eser yazmadıysa da bu arka planla konuşan bir alim Sohbet, makale ve kitapları, bu zengin arka planla dinlenip okunarak ancak hakkıyla anlaşılabilir Bazı alanlarla doğrudan ilgili mustakil kitapları var Bunları değerlendirmek ve tasnif etmek nispeten daha kolay Ama ceşitli sohbet vesileleri ile dile getirdiği ve bircok yazısında oylesine değerlendirmeleri var ki bunların her birinin ayrı ayrı ele alınması gerekir Nitekim merhum İbrahim Canan hadis, Suat Yıldırım Kur'an, İsmail Albayrak tefsir, Faruk Beşer fıkıh diyerek bu tur eser ve konuşmalarından yola cıkarak mustakil birer eser kaleme aldılar Selman Unlu'nun Fethullah Gulen'in Eserlerinde Duakitabının ve akademik konferanslarda tebliğ konusu olan bircok makalelerin de bu cercevede zikredilmesi lazım Kaldı ki bunların yeterli olduğunu soylemek de oldukca zor İhtimal soz konusu kitapların muelliflerine sorsak bu soruyu; onlar da yazdıklarını yeterli gormeyecek, kapsayıcı olmadıdiyecek, sadece bir vecheden muttali olduğumuz kadarıyla bazı yonlerini nazara verdikturu izahlarda bulunacaklardır Bir de bunlara yukarıda ifade ettiğimiz gibi Hocaefendi'nin Fethullah Gulenolarak kaleme aldığı kitapları ilave edecek olursak, işin zorluğu kendiliğinden ortaya cıkıyor Mevzum Hocaefendi'yi anlatmak değil; ama F Gulen ve Hocaefendiokumaları icin bir usul onereceğimiz yazıda baştan bunların bilinmesi lazımdı bana gore Yukarıda soyledim; sozu uzatmamın sebebi bu
Madem sozu uzattım; bir hususa daha işaret ettikten sonra yazıya gireyim; Hocaefendi'nin sozlu mudevvenatı Henuz matbaa murekkebiyle dahi buluşmamış; kağıdakaleme dokulmemiş vaaz ve sohbetlerini kastediyorum Bunlar o kadar buyuk bir yekun teşkil ediyor ki; gercekten kelimenin tam anlamıyla mudevvenatolarak nitelendirmeye değer Cunku Hocaefendi'nin ozellikle İzmir hayatından bu yana ki başlangıcı 1967'dir neredeyse hicbir sozu yere duşmemiştir Kahve sohbetlerinden 1980 ihtilaline kadar surdurduğu resmi vaizlik surecinde yaptığı vaazları; dar ve geniş, hususi ve umumi cevrede gercekleşen sorulu cevaplı sohbetleri de Fethullah Gulen ve Hocaefendiokumaları bağlamında mustakil olarak ele alınması gereken, tasnif ve keşfedilmeyi, umuma mal edilmeyi bekleyen ayrı bir hazinedir Belki aynı zaviyeden Fethullah Gulen ve Hocaefendi dinlemeleribaşlıklı ayrı bir usul teklifinin yapılacağı kaleme almak gerek
Şimdi gelelim zor bir iş dediğimiz işin en zor kısmına
20 Ocak 2019, Cuma
zaman gazetesi AA
Fethullah Gulen ve Hocaefendi okumaları 1
Ahmet Kurucan kaleme aldı
Yanlış okumadınız; Fethullah Gulen ve Hocaefendi Genelde bizim orfumuzde herhangi bir şahsa Hoca; Hocaefendinitelemesi iki sebeple verilir; birincisi ve oncelikle dini sahadaki bilgisi ve selahiyeti nedeniyle
İkincisi de yine ilim ve irfanından dolayı bir saygı ifadesi olarak Gerci son bir asırdır gerek temsilcilerinin kifayetsizliğinden, gerekse dine karşı tavır alan kişi ve grupların ideolojik tutumlarıyla amansızca ve sistematik olarak surdurduğu duşmanlıktan dolayı neredeyse kavramın ici boşaltılıp itibarı duşuk bir hale getirildi İtibarsızlaştırmason asırda dine ve dindara karşı yapılan sistematik bir psikolojik savaş taktiği idi adeta ama bu ameliye bahsi aher
Sadede gelirsek; Hocaveya Hocaefendigercekte kelimenin tam anlamıyla alimlere verilen bir sıfattır Fethullah Gulen, bu vasıfları hakkıyla haiz olduğu icin Hocave Hocaefendionun da sıfatı olmuştur Fethullah Gulen, zamanla bu vasıfla oylesine butunleşmiştir ki, sıfatona isimolmuş ve bugun Anadolu insanının zihninde Hocaefendidendiği zaman akla gelen Fethullah Gulen olmuştur Elbette başka hocaefendiler de var
Halbuki Fethullah Gulen sadece Hoca, sadece Hocaefendideğildir Onun entelektuel bir kimliği de var Cağdaş Batı ve Doğu edebiyatına, siyasi duşunce tarihine, fikir ve felsefe dunyasına yakın aşinalığı var Dunden bugune ilim, irfan ve felsefe dunyasını iyi takip eder Alternatif duşunce uretir, eleştiriler yapar Kişi, kurum ve olaylar arasında derin analizler, mukayeseler, sur'atle intikaller ve gecişler yapar Uzun gecmişi dune, dunu bugune, bugunu de yarınlara ve uzak geleceğe bağlayabilen, ideal ve hatta bir medeniyet projesi uretebilecek seyyal ve kuşatıcı bir zihin dunyası ve kişiliği var Bu yonuyle entelektuel ve geniş aydın bir kimliği de var
Diğer taraftan o, yalnızca fikir ve idealleri ile baş başa yaşayan bir entelektuel değildir Toplumsal pratikte donuşturucu bir liderlik ve rehberlik profili de var Ozellikle eğitim ve oğretim alanında, kuresel duzeyde faaliyet gosteren yuzlerce kurumun oncusu, yol gostericisi ve rehber hocası olmuştur Yine toplumsal pratikte donuşturucu bir aktor olarak catışan dunyaları barıştırma adına gosterdiği cabalardan hareketle barış gonullusu ozelliği de vardır Elbette tum bunların yanında bir de dunya geneline yayılmış gonulluler hareketine fikri acıdan mimarlık ve liderlik yapan başka bir ozelliği de vardır Butun bunlara dayanarak diyebiliriz ki Fethullah Gulen'in hocaefendiprofili, gelenek ve orfte kullandığımız klasik hocaefendiprofilini aşmış, daha cami bir profildir Bu cami şahsı anlamaya calışırken, cokları butunden parcaya değil de parcadan butune gitmeyi tercih eder ve onun icin bu farklı yonlerinden hareketle Gazzali, Mevlana ve Nizamu'lmulk benzetmeleri yapar; kimileri İbni Haldun'u ilave eder; kimileri Seyyid Kutup, Hasanu'l Benna profilinden bakar ama son tahlilde gelinen yer onun cami kimliğidir; işte Hocaefendibunu ifade eder
Bu kadar uzun girişin sebebi
Sıfatın isim, ismin musemma olması bir yana, onun kitaplarını okuma adına bir usul teklif edeceğimiz bu yazıda camiyyetine gore değil, munferid ozelliklere gore bir tasnifte bulunacağız Onun icin yazının başlığında bu ayrıma işaretle Fethullah Gulen Hocaefendi okumalarıyerine, Fethullah Gulen ve Hocaefendi okumalarıdemeyi tercih ettim Burada ilk yalın haliyle onun butuncul kimliğine, ikinci haliyle de yani Hocaefendinitelemesi ile de din adamı, alim kimliğine vurgu yapmış olacağız Ağız alışkanlığı gereği hocaefendi nitelemesini her ismi gectiğinde kullandığımız icin burada alim kimliğini kastettiğim yerlerde gecen Hocaefenasfını tırnak icinde yazacağım ki yaptığım ayırım okuyucu zihninde netlik kazansın
Peki boyle bir tasnife gerek var mı? Bence var Cunku daha sistematik bir okuma icin bunun şart olduğunu duşunuyorum Buna binaen de aşağıda Hocaefendi'nin kitaplarını kategorize ederken onun din adamlığı ve alim yonunu on plana cıkartan kitaplarını Hocaefendikitapları, sair alanlardaki kitaplarını da aydın, sivil toplum lideri vb diye nitelendireceğim Ama elbette bu tasnif biraz daha derin ve sistematik bir okuma icin gerekli Yoksa daha hazmı kolay okuma bicimleri icin illa da bir tasnife gitmeye luzum gorulmeyebilir Zira Hocaefendi'yi her seviyeden insan okuyor Onu okuma ve tanıma adına farklı duzeylerde yapılacak okumalar icin boyle bir tasnifin şart olduğunu bir kez daha tekrarlıyorum
Yanlış değerlendirmelere kapı acmaz mı bu? Bence acmaz ve acmamalı Acmaması icin meramımı anlatma adına giriş kısmını bu kadar uzun tuttum
Oncelikle zorlandığımı ifade etmeliyim İşin zorluğu şurada; onun Hocaefendiozelliğini nazara veren yonu cok daha derin bir calışmayı hak ediyor Bilindiği gibi bizde alimkimliği, tefsir, fıkıh, kelam, hadis, tasavvuf vb İslami ilimlerin hemen hepsinde vukufiyeti ifade ediyor Hocaefendi, doğrudan tum bu alanlarda eser yazmadıysa da bu arka planla konuşan bir alim Sohbet, makale ve kitapları, bu zengin arka planla dinlenip okunarak ancak hakkıyla anlaşılabilir Bazı alanlarla doğrudan ilgili mustakil kitapları var Bunları değerlendirmek ve tasnif etmek nispeten daha kolay Ama ceşitli sohbet vesileleri ile dile getirdiği ve bircok yazısında oylesine değerlendirmeleri var ki bunların her birinin ayrı ayrı ele alınması gerekir Nitekim merhum İbrahim Canan hadis, Suat Yıldırım Kur'an, İsmail Albayrak tefsir, Faruk Beşer fıkıh diyerek bu tur eser ve konuşmalarından yola cıkarak mustakil birer eser kaleme aldılar Selman Unlu'nun Fethullah Gulen'in Eserlerinde Duakitabının ve akademik konferanslarda tebliğ konusu olan bircok makalelerin de bu cercevede zikredilmesi lazım Kaldı ki bunların yeterli olduğunu soylemek de oldukca zor İhtimal soz konusu kitapların muelliflerine sorsak bu soruyu; onlar da yazdıklarını yeterli gormeyecek, kapsayıcı olmadıdiyecek, sadece bir vecheden muttali olduğumuz kadarıyla bazı yonlerini nazara verdikturu izahlarda bulunacaklardır Bir de bunlara yukarıda ifade ettiğimiz gibi Hocaefendi'nin Fethullah Gulenolarak kaleme aldığı kitapları ilave edecek olursak, işin zorluğu kendiliğinden ortaya cıkıyor Mevzum Hocaefendi'yi anlatmak değil; ama F Gulen ve Hocaefendiokumaları icin bir usul onereceğimiz yazıda baştan bunların bilinmesi lazımdı bana gore Yukarıda soyledim; sozu uzatmamın sebebi bu
Madem sozu uzattım; bir hususa daha işaret ettikten sonra yazıya gireyim; Hocaefendi'nin sozlu mudevvenatı Henuz matbaa murekkebiyle dahi buluşmamış; kağıdakaleme dokulmemiş vaaz ve sohbetlerini kastediyorum Bunlar o kadar buyuk bir yekun teşkil ediyor ki; gercekten kelimenin tam anlamıyla mudevvenatolarak nitelendirmeye değer Cunku Hocaefendi'nin ozellikle İzmir hayatından bu yana ki başlangıcı 1967'dir neredeyse hicbir sozu yere duşmemiştir Kahve sohbetlerinden 1980 ihtilaline kadar surdurduğu resmi vaizlik surecinde yaptığı vaazları; dar ve geniş, hususi ve umumi cevrede gercekleşen sorulu cevaplı sohbetleri de Fethullah Gulen ve Hocaefendiokumaları bağlamında mustakil olarak ele alınması gereken, tasnif ve keşfedilmeyi, umuma mal edilmeyi bekleyen ayrı bir hazinedir Belki aynı zaviyeden Fethullah Gulen ve Hocaefendi dinlemeleribaşlıklı ayrı bir usul teklifinin yapılacağı kaleme almak gerek
Şimdi gelelim zor bir iş dediğimiz işin en zor kısmına
20 Ocak 2019, Cuma
zaman gazetesi AA
