Esir düşen Mehmetçiklerin öyküleri

Esir düşen Mehmetçiklerin öyküleri mehmetçiğin başarı öyküleri çanakkale savaşlarında mustafa kemal in ve mehmetçiğin başarı öyküleri mustafa kemal in ve çanakkale savaşında AA muhabirinin farklı alanlara yönlendirilmiş kaynaklardan yaptığı derlemeye göre, 1 Dünya Savaşı'nda müttefik güçlerin tutsak aldığı ve emin rakamı bilinmese de 200 bini aşkın Türk asker ve sivil, kamplarda hayatta kalmak için büyük mücadele verdi, vatana kavuşma arzularını da hiç kaybetmedi Esaret hayatının zorluğuna ve yokluklar karşı koymak için sportif ve kültürel faaliyetler aranjör Türk esirler, kamplarda gazete ve dergi bile çıkarmayı başardılar ESIR ALINAN TÜRKLER Osmanlı Devleti'nin 1 Dünya Savaşı'nda en fazla esir verdiği ülke İngiltere olurken, bu esirler Hindistan'dan Mısır'a, Kıbrıs'tan Hindiçini'ne dek birçok değişik bölgelerde kurulan kamplarda tutuldu Ruslar, Kafkasya, Romanya ve Galiçya cephelerinde esir aldıkları Osmanlı askerlerini Kazan ve Sibirya'nın muhtelif yerlerindeki kamplarda, Fransa Marsilya adasında, Romanya da Moldova'da yer alan kamplarda tuttular İtalyanların ise çok eksik sayıda Türk askerini tutsak aldığı biliniyor İNGİLİZLERİN ESIR KAMPLARI Kaynaklarda, İngiltere'nin elinde yer alan Türk askerlerini, Sumerpur, Ahmet Nagar, Belgaum, Belary, Kataphar, Tongnung, Thatmyo, Meiktila, Raseltin, Seydibeşir, Bilbeis, Maadi, Kasrı Nil Kışlası gibi kamplarda tutsak tuttuğu anlatılıyor İngiltere, kadın ve çocuk esirleri ise Kahire Kalesi Kampı'nda tuttu İngilizlerin Mısır'daki esir kamplarındaki Türk esirleri aralarında yoğun olarak göz hastalığı yaşandığı ve buradan dönen binlerce askerin gözlerini kaybettiği acı bir reel olarak çıkıyor karşımıza Esir Türklere, İngilizler ve Ermeniler kadar yapılan işkenceler sonucu çok sayıda sakatlık ve ölümlerin yaşandığı vurgulanan tarihi belgelerde, 28 Haziran 1921'de TBMM'ye verilen soru önergesiyle, Mısır'da 15 bin esiri mahsus sakat bırakan İngiliz hekim ve subaylarının takibatının başlatılmasına karar verildiği biliniyor RUSYA'NIN ELİNDE YER ALAN TÜRK ESİRLERİ Rusların, Erzurum, Sarıkamış Hamamlı, Kars Satılmış birleştirme ve karantina merkezlerine getirdikleri Türk esirleri Tiflis ve Nargin Adası'ndan iç bölgelere sevk ettikleri biliniyor Rusya'daki aşina esir kamplarında bazıları şöyle: Kozohova, Varnavin, Vetluga, Domçirkina, Varansofsky, Zabiliskidom, Malaşovadom, Lebedov, Arhanjelsk, Makaryef, Kaluga, Uralsk, Krasnoyarsk, Tomsk, İrkutsk, Troyskosavsk, İrbit, Çita, Barnaul, Kazan, Simbirsk, Ufa Türk esirlerin, kamp yerlerine sevk işlemlerinde bir takım zorluklarla ve yaşamsal tehlikelerle de karşılaştıklarına yer veren kaynaklar, Rus yüzbaşı Cologriof'un raporunda ''Türk esirlerinin durumunun, tutsaklık bölgelerinde Ermenilerin yer alıp almamasına tarafından değiştiğini, Ermenilerin Türk askerlerini işkenceyle öldürdükleri'' görüşüne yer verdiğine dikkati çekiyor FRANSA'DAKİ TUTSAK KAMPLARI Fransa'nın tutsak aldığı Türk askerlerini önce Limni Adası'nın Mondros şehri ve Korsika adasına, oradan da Fransa'nın güney kesiminde yer alan kamplara yerleştirildikleri anlatılıyor Bu kamplarının bilinenleri ise şöyle: Beziers, Boujan, Pradelaine, Mas Du Ministre, Mote, Bastia, Borgo, Ortale, Casabianda, De Lounge, Pontmain, La Chartrouse, BezyePinyan Romanya'da yer alan esir kamplarının isimleri ise şöyle idi: Dobrovat, Şipote, Barland, Mascatani HER ŞEYE KARŞIN DIRENÇ Türk esirler, vatanlarına dönme arzularını hiç kaybetmezken, bu dirençleri artırmak için başvurdukları farklı alanlara yönlendirilmiş yollardan biri de gazete ve dergi dışlamak oldu Çıkarılan gazete ve dergilerin bilinenlerin isimleri ise şöyle: Kafes, Badiye, Nasrettin Hoca, Türk Varlığı, Yarın, Esaret, Esaret Albümü, İzmir, Garnizon, Karikatür, Kızılelma, Nilüfer, Sada, Tetebbu, İravadi, Traş, Güvercin, Püsküllü Bela, Köpük, Tulü, Kara Günler, Şimal Yağı, Kurultay, Altay, Gaye, Vaveyla, Kurtuluş, Ne Münasebet ESİRLERİN MÜCADELESİNDEN ÖRNEKLER Türk esirler, değişik bölgelerdeki kamplarda yönetimlerin tutumlarına kadar farklı alanlara yönlendirilmiş kültürel ve sportif faaliyetleri, hayatta kalma arzularını diri tutmayı başarmaları, misal alınacak olaylar olarak geçiyor tarihi belgelere Esirlerin, ibadetin serbest bırakıldığı kamplarda dini vazifelerini yerine getirmeyi dikkatsizlik etmediği, Thatmyo tutsak kampında ise 1917'de cami yaptıkları biliniyor Benzer kampta Türk esirler, çıkardıkları gazeteleri civar kamplara gönderdikleri, ayrıca bulabildikleri müzik aletleriyle bir orkestra kurdukları, tavuk yetiştirdikleri kaydediliyor Heliopolis kampında ise esirlerin keman ve gitar imal ettiği, ayrıca tanıdık olmayan dil eğitimi aldıkları, tiyatro çalışmaları yaptıkları vurgulanıyor id ESARETTE ÖLENLER İÇİN ANIT Atatürk Üniversitesi FenEdebiyat Fakültesi öğretim üyesi Yrd Doç Dr Cemil Kutlu, binlerce Türk esirin kamplarda ve kamplardan kaçışta yaşamını yitirdiğini belirterek, birçoğunun mezar yerlerinin bile bilinmediğini kaydetti Kutlu, ''Yurtları için esir düşen ve yaşamını kaybeden askerlerimiz için temsili olsa bile bir anıt kabir yaptırmalı ve sene içinde belirlenecek bir günde geleneksel olarak düzenlenecek törenlerle anmalıyız Bu bizim onlara vefa borcumuzdur'' diye konuştu