Endokrin - tiroid

Tiroid bezi boğaz tabanında yan alır. Biri solda oburu sağda olmak üzere iki lobdan oluşur. Tiroid bezleri vücudun sıradan halde fonksiyonlarına devam etmesine yardımcı olur.

Tiroid Nodülü

Tiroid nodülleri, çoklukla tiroid bezinde ortaya çıkan yumrulardır. Tiroid nodüllerinin birçok hiçbir belirtiye neden olmaz.Tiroid nodülü fark edildiğinde, düzgün huylu mu istenilmeyen huylu mu olduğu belirlenmelidir. Tiroid nodüllerinin %95'i selimdir ve yalnızca %5'i habistir.

İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB), soliter tiroid nodülünün değerlendirilmesinde birinci testtir. İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) bir nodülün kanser olup olmadığını belirlemek için inançlı, tesirli ve kolay bir yoldur. İğne, nodülün içine birkaç sefer sokulur ve hücreler şırınga içerisine aspire edilir. Hücreler patolojist tarafından boyanır, mikroskop lamına yerleştirilir ve incelenir. Nodül daha sonra, non-diagnostik, selim, kuşkulu yahut habis (kanser) olarak sınıflandırılır.

Selim nodüller izlenebilir ve ameliyat edilmeden farklı tıbbi pratiklerle tedavi edilebilir.

Habis tümörlerde, tiroid bezinin bir kısmının ya da tamamının ameliyatla alınması gereklidir.

Non-diagnostik terimi, aspiratta ehliyetsiz sayıda tiroid hücresi bulunmasını ve rastgele bir tanının mümkün olmadığını tabir etmektedir. Non-diagnostik bir İİAB tekrar edilmelidir; tekrar ahir tanı konma orantısı %50'dir. Birinci İİAB’de nondiagnostik olarak gözlenen vakaların en az %50’sinde yine yapılan aspirasyon ehil doku alımına imkan sağlar. Yani tekrarlanan aspirasyonlar akıllıca tanı orantılarını arttıracaktır. Tüm İİAB'lerin %10'u kuşkulu sınıfındadır. Bu İİAB'lerden elde edilen tiroid hücreleri kesin olarak ne selim ne de habistir.

Kuşkulu aspirasyon elde edilen tiroid nodüllerinin tedavisinde cerrahi önerilmektedir. Şayet ince iğne aspirasyon biyopsisi ile bir tanı konulamıyorsa, hekim nodülü ameliyat ile alabilir. Daha sonra patolog dokuyu kanser hücreleri bakımından denetim eder.

Guatr

Guatr, şiddetli tiroid hormonu üretimi yahut habislik ile bağlı olmayan tiroid büyümesi manasına gelir. Tiroidin genişlemesinde bir seri faktör taraf alır: iyot bakımından eksik bir diyet ya da tiroid bezinin olağan hormon sentezindeki bir sıkıntıya yanıt olarak tiroid stimüle edici hormon (TSH) artışı.

Cerrahi Guatr Tedavisi

Küçük ve orta boyutlu guatrların birçok, hap formunda tiroid hormonu verilmesiyle tedavi edilebilir. Tiroid hormon tedavisine cevap vermeyen hastalar, şayet tiroid büyümeye devam ediyorsa çoklukla ameliyat için sevk edilirler.

Hasta, öksürük, ses değişikliği, boğulma ve yutkunmada zorluk çekme üzere semptomlar yaşıyor olabilir, bu durumda semptomları güzelleştirmek ismine guatrın cerrahi olarak alınmasında daha yaygın olarak izlenen bir tedavi tekniği ise tiroid bezinin külliyen alınmasıdır.

Büyümüş bir tiroidte habislik kuşkusu varsa, tiroidin alınması, uygulanan bir tedavi metodudur

​Tiroid kanseri


Tiroid kanseri, 25-65 yaş arası kişilerde daha sık görülür.

Bebeklik (infant) ve çocukluk devrinde radyasyona maruz kalmış yahut baş ve boyun kesiminde radyasyon tedavisi almış şahıslarda, tiroid kanseri gelişme talihi daha ziyadedir.

Daha evvel guatr geçirmiş kimseler yahut ailesinde tiroid marazı hikayesi olanlarda tiroid kanserine yakalanma riski daha yüksektir.

Tiroid kanseri erkeklere nazaran bayanlarda daha sık görülmektedir. Tiroid kanserinin dört ana çeşidi vardır: papiller, foliküler, medüller ve anaplastik.

Tiroid kanserinin evrelenedirilmesi

TNM (tümör, nod, metastaz) sistemi, tüm yerkürede, en yaygın olarak kullanılan evreleme usulü olup papiller ve foliküler tiroid kanserlerinin her ikisi içinde uygulanır. TNM:

T: Tümör boyutu (cm)

T1 tümör 1 cm'den küçükse

T2 tümör 1-4 cm arası ise

T3 tümör 4 cm'de büyükse

T4 tümör tiroid bezinin dışına taşıyorsa

N: Nod metastazı – lenf nodu metastazı varlığında ya da yokluğunda (kanserin boyun lenf nodlarına yayılmış olması anlamında)

N0 hiçbir lenf nodu etkilenmediyse

N1 kanser lenf nodlarına sıçradıysa

M: Uzak metastazlar (kanserin uzunluğundan vücudun öteki ortamlarına örneğin akciğer yahut kemiklere yayılması)

M0 kanser boyun yerinin dışına yayılmadıysa

M1 uzak metastazlar varsa

Bu üç kategoriye dayandırılarak, kanser 1., 2., 3. yahut 4. evre olarak isimlendirilir. Evre 1, en az gelişmiş ve prognozu en yeterli olan kanser formu iken Evre 4 en gelişmiş kategoridir.

Tiroid Marazları için Cerrahi Operasyonlar

Cerrahi, tiroid kanserinde en sık uygulanan tedavidir. Cerrah, tiroidin tamamını alabilir. Cerrahinin tipi, tiroid kanserinin evresine, tipine, nodülün boyutuna ve hastanın yaşına nazaran değişir.

Tiroid lobektomisi: Tiroidin yarısı alınır. Bu operasyon çoklukla telaş verici tiroid nodülleri ya da İİAB sonucu non-diagnostik olarak tanısı koyulan nodüller için gerçekleştirilir.

Subtotal Tiroidektomi: Neredeyse tüm tiroid alınır. Tiroidin kalan kısmı fonksiyon sağlaması ismine bırakılır. Bu operasyon çoklukla guatr için gerçekleştirilir.

Total Tiroidektomi:Tüm tiroid bezi alınır. Bu ameliyat ekseriyetle, tipine bakılmaksızın tüm tiroid kanserleri için gerçekleştirilir.