Dehidratasyon
Bu sıcak gunlerde sık rastlanan sağlık problemlerinden biri de bizim tıp dilinde 'dehidratasyon' ismini verdiğimiz bir tablo, yani vucudumuzun susuz kalmasıdır
Dehidratasyonun başlıca iki nedeni vardır Birincisi, vucuttan fazla sıvı kaybedilmesidir Kusma ve ishaller, fazla idrara cıkma, aşırı terleme ve yuksek ateş gibi İkincisi ise bulantı, iştahsızlık gibi nedenlerle yeteri kadar sıvı alınamamasıdır Yeteri kadar sıvı alınmadığı takdirde sıcak havada yapılan ağır egzersiz ve sporlar da dehidratasyona yol acabilir
Kısa zamanda kilo vermek amacıyla ozellikle halterci, gureşci gibi bazı sporcuların saunaya girerek, idrar sokturucu veya bağırsakları calıştırıcı ilac alarak vucutlarından aşırı su kaybı yaratmaları da dehidratasyona yol acabilir
Normal bir erişkin, terleme ile, nefes alıp verme ile, idrar ve dışkı ile gunde ortalama olarak 25 litre sıvı kaybeder
Bu sıvılar ile vucudun sıvı dengesini duzenleyen sodyum, potasyum ve kalsiyum gibi elektrolitler de yitirilir Ancak, yediğimiz ictiğimiz besinlerle ve iceceklerle kaybettiğimiz sıvı ve elektrolitleri yerine koyarız ve her hangi bir sağlık problemi ortaya cıkmaz
BEBEKLER SUSUZLUĞA DAHA HASSAS
Dehidratasyonun hafif, orta ve ağır olmak uzere dereceleri var Vucut ağırlığının %12' sinin kaybedilmesi hafif dehidratasyona yol acarken, bunun %1015'i bulması ağır dehidratasyona neden olur Ağır dehidratasyonun olume kadar giden onemli bir sağlık problemi olduğunu hemen hatırlatmak istiyorum
Bebekler, kucuk cocuklar dehidratasyona daha duyarlıdırlar, cunku vucutlarının daha buyuk bir bolumu su icerir, metabolizmaları daha hızlıdır, terleme kapasiteleri daha duşuktur, bobrekleri de erişkinlerinki kadar su tutamaz
TANSİYON DUŞMEYE BAŞLARSA TEHLİKE VAR
Vucudumuzun susuz kaldığını nasıl anlarız:
Ağzın ve dudakların kuruması, tukuruğun azalması ve daha yapışkan olmaya başlaması
Bebeklerde bıngıldakların iceriye doğru cokmesi
İdrar miktarının azalmaya ve idrar renginin koyulaşmaya başlaması
Derinin kuruması ve terlemenin ortadan kalkması
Susama hissi
Halsizlik, bitkinlik, iştahsızlık, uyku hali
Baş ağrısı, baş donmesi, carpıntı, karın ağrısı
Dehidratasyonun dercesine gore uyku halinden komaya kadar giden bilinc değişiklikleri
Vucudumuzun susuz kalmasının ilk belirtilerinden biri kan basıncımızın, yani tansiyonumuzun duşmeye başlaması ve kalp atışlarının hızlanmasıdır Bu duşuşu, ozellikle yatar durumdan birden ayağa kalktığımızda daha belirgin hissederiz, başımız doner, gozumuz karar, gozumuzun onu pul pul olur
Deri kurudur ve elastikliği azalmıştır Mesela, derimizi elimizin ust kısmından cimdikleyip bıraktığımızda normalde hemen eski durumuna doner, ama dehidratasyon durumu varsa derinin eski durumunu alması hayli zaman alır
DEHİDRATASYONA KARŞI ONLEMLER
Sıvı kaybını azaltmak icin, cok gerekli değilse sokağa cıkmayın (ozellikle saat 1116 arası), acık renk, bol, pamuklu kıyafetler giyin, guneş altında efordan kacının, bol su, ayran veya soda veya sporcu icecekleri icin, meyve, sebze ve salata yiyin, alkol kullanmayın, fazla kahve ve caydan uzak durun
Bu sıcak gunlerde sık rastlanan sağlık problemlerinden biri de bizim tıp dilinde 'dehidratasyon' ismini verdiğimiz bir tablo, yani vucudumuzun susuz kalmasıdır
Dehidratasyonun başlıca iki nedeni vardır Birincisi, vucuttan fazla sıvı kaybedilmesidir Kusma ve ishaller, fazla idrara cıkma, aşırı terleme ve yuksek ateş gibi İkincisi ise bulantı, iştahsızlık gibi nedenlerle yeteri kadar sıvı alınamamasıdır Yeteri kadar sıvı alınmadığı takdirde sıcak havada yapılan ağır egzersiz ve sporlar da dehidratasyona yol acabilir
Kısa zamanda kilo vermek amacıyla ozellikle halterci, gureşci gibi bazı sporcuların saunaya girerek, idrar sokturucu veya bağırsakları calıştırıcı ilac alarak vucutlarından aşırı su kaybı yaratmaları da dehidratasyona yol acabilir
Normal bir erişkin, terleme ile, nefes alıp verme ile, idrar ve dışkı ile gunde ortalama olarak 25 litre sıvı kaybeder
Bu sıvılar ile vucudun sıvı dengesini duzenleyen sodyum, potasyum ve kalsiyum gibi elektrolitler de yitirilir Ancak, yediğimiz ictiğimiz besinlerle ve iceceklerle kaybettiğimiz sıvı ve elektrolitleri yerine koyarız ve her hangi bir sağlık problemi ortaya cıkmaz
BEBEKLER SUSUZLUĞA DAHA HASSAS
Dehidratasyonun hafif, orta ve ağır olmak uzere dereceleri var Vucut ağırlığının %12' sinin kaybedilmesi hafif dehidratasyona yol acarken, bunun %1015'i bulması ağır dehidratasyona neden olur Ağır dehidratasyonun olume kadar giden onemli bir sağlık problemi olduğunu hemen hatırlatmak istiyorum
Bebekler, kucuk cocuklar dehidratasyona daha duyarlıdırlar, cunku vucutlarının daha buyuk bir bolumu su icerir, metabolizmaları daha hızlıdır, terleme kapasiteleri daha duşuktur, bobrekleri de erişkinlerinki kadar su tutamaz
TANSİYON DUŞMEYE BAŞLARSA TEHLİKE VAR
Vucudumuzun susuz kaldığını nasıl anlarız:
Ağzın ve dudakların kuruması, tukuruğun azalması ve daha yapışkan olmaya başlaması
Bebeklerde bıngıldakların iceriye doğru cokmesi
İdrar miktarının azalmaya ve idrar renginin koyulaşmaya başlaması
Derinin kuruması ve terlemenin ortadan kalkması
Susama hissi
Halsizlik, bitkinlik, iştahsızlık, uyku hali
Baş ağrısı, baş donmesi, carpıntı, karın ağrısı
Dehidratasyonun dercesine gore uyku halinden komaya kadar giden bilinc değişiklikleri
Vucudumuzun susuz kalmasının ilk belirtilerinden biri kan basıncımızın, yani tansiyonumuzun duşmeye başlaması ve kalp atışlarının hızlanmasıdır Bu duşuşu, ozellikle yatar durumdan birden ayağa kalktığımızda daha belirgin hissederiz, başımız doner, gozumuz karar, gozumuzun onu pul pul olur
Deri kurudur ve elastikliği azalmıştır Mesela, derimizi elimizin ust kısmından cimdikleyip bıraktığımızda normalde hemen eski durumuna doner, ama dehidratasyon durumu varsa derinin eski durumunu alması hayli zaman alır
DEHİDRATASYONA KARŞI ONLEMLER
Sıvı kaybını azaltmak icin, cok gerekli değilse sokağa cıkmayın (ozellikle saat 1116 arası), acık renk, bol, pamuklu kıyafetler giyin, guneş altında efordan kacının, bol su, ayran veya soda veya sporcu icecekleri icin, meyve, sebze ve salata yiyin, alkol kullanmayın, fazla kahve ve caydan uzak durun