iltasyazilim
FD Üye
çocukta akıl geriliği,çocuklarda akıl geriliği nasıl anlaşılabilir akıl geriliği tedavi edilebilir mi ?
ÇOCUKLARDA ZEKA GERİLİĞİ
Zeka nedir?
Zeka gelişimi bebeklikten itibaren reşitlik dönemi de içine alan bir süreçte önemli şartların değişmesi geçirerek devam eder Akil, kişinin hafıza, seziş, soyutlama, gerçeği değerleme, kavramsallaştırma vb gibi bilişsel işlevlerini düşünebilme, öğrenme ve ahenk amaçları için bütünleştirerek kullanabilme yetilerini içeren geniş bir kavramdır Akil ölçümü için öbür testler uygulanarak, zeka bölümü denen ve IQ terimiyle tanımlanan değerler elde edilerek kişinin akıl seviyesi belirlenir
Zeka Geriliği nedir?
Akil geriliğinin kişinin yaşına ve konumuna yerinde işlevselliği gösterememesiyle belirlidir Bunun yanı sıra motor gelişimi, dili faydalanma yeteneği bozuk, anlama ve algılama yaşıtlarından geride bir düzeydedir
Zeka geriliği tanısı konması için, başlangıcının 18 yaşından önce olması ve ortalamanın aşağıda zeka işlevselliğinin görülmesi, yani uygulanan zeka testinde 70 veya aşağıda IQnun olması gerekir Bunun yanına, irtibat, kendine bakım, konut yaşamı, toplumsalkişiler arası beceriler, toplumun sağladığı olanakları faydalanma, kendi kendini yönetip yönlendirme, okulla ilgili fonksiyonel beceriler, is, manâsız zamanlar, sıhhat ve güvenlik alanlarından asgari ikisinde o sıradaki uyum işlevinde eşzamanlı yetersizliklerin veya bozuklukların olması gerekir
Araştırmalara tarafından, zeka geriliğinin yaygınlığı %1 olarak bildirilmektedir Erkeklerde kızlardan daha sık gözlenir Hafif derecede akıl geriliklerinin toplumda görülme oranı %23 iken orta ve ağır derecedekilerin oranı % 0,3 nesil
Zeka Geriliği Nedenleri
Akil geriliği nedenleri aralarında en sık olarak kromozomal anormallikler görülmektedir (%40) Zeka geriliği olan şahısların yaklaşık %35 ’inde kalıtımsal bir neden görülmektedir Enfeksiyon, merkezi sinir sistemini etkileyen hastalıklar, travma ve toksinler gibi dış etkenler, doğum sırasındaki bir takım travmalar ve doğumun uzun sürmesi, premature doğma gibi etmenler niçin olarak gösterilmektedir Bir kısmının ise nedeni bilinmemektedir Çocukta belirtilmiş bir zihinsel kapasite olmasına karşın çocuğun gelişim döneminde beceriksiz uyarana maruz kalması ve zorunlu eğitim ve öğretimin tamamen verilememesi, öbür gerginlik etkenlerinin aileyi etkilemesi, çocuğa ilginin eksik olması, nedeni ile de yapay bir mental motor gelişim geriliği veya var olan kapasitenin gelişmemesi görülebilmektedir
Çare için zeka geriliği ile karısan özel öğrenme bozuklukları ile fark yapılması gerekir Özel öğrenme güçlüğü durumunda akıl sıradan veya normale yakın olmasına rağmen zihni fonksiyonların bazılarındaki yetersizlik yüzünden öğrenmede güçlük ortaya çıkar Bu durumlar zeka geriliği değildir ve tedavileri mümkündür Çocukta zeka geriliği olmadığı halde, yaşına yerinde zihinsel tatminkarlık gösterememesinin nedeni çocukta olabilecek psikiyatrik rahatsızlıklar olabilir Bunlar aralarında DEHB (Uyarı Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk depresyonu, reaktif bağlanma bozukluğu sayılabilir Bu durumlarda çocukta suni bir mental motor gelişim geriliği görülebilir Eğer bu yapay durumun nedeni ortadan kaldırılırsa zihinsel kapasite bayağı ışık halkası gelir
Birlikte Bulunan Engeller ve Psikiyatrik Bozukluklar
Akil geriliği olan birey keza bir ya da pat diye fazla bedensel veya ruhsal bozukluk gösteriyorsa buna çoğul engellilik denir Çoğul engellilik eğitimsel, toplumsal ve meslek uyumunda önemli etkiler yapar Görme bozuklukları, işitme kaybı, söylev ve dil sorunları, sara ve serebral palsi gibi fiziksel engellerin yanı sıra psikotik bozukluklar, nevrotik bozukluklar, karakter bozuklukları ve çocukluğun psikiyatrik bozuklukları, bunalım, mani, anksiyete bozukluğu ve fobiler gibi psikiyatrik rahatsızlıklar da birlikte bulunabilir Hafif derecede zeka geriliği olan çocuklarda davranım bozukluğu yaygınlığı %33 dolaylarındadır Zeka geriliği olan çocuklarda stereotipik davranışlara, kendine zarar verici davranışlara ve pika gibi yeme bozukluklarına da sık rastlandığı görülmektedir
Dereceleri
Dağıtılmış zeka testleri ile çocukların akıl düzeyi hesaplanarak, sonuca kadar zamanında yapılacak zorunlu eğitim ile çocukların mevcut kapasiteleri artırılabilir Akil gerilikleri; zeka, hafıza, görselmekansal yetiler, motor yetiler, sosyoemosyonel tutum ve harmoni yetenekleri gibi temel bilişsel alanların değerlendirildiği pikometrik yöntemlerle anlaşılması mümkün Bu yöntemlerden en sık kullanılan yöntemler: 46 yaş grubu için Wechsler Okul Öncesi Çocuklar için Akil Ölçeği, 616 yaş grubu için Weschler Çocuklar için Akil Ölçeği, 218 yaş grubu için StanfordBinet Zeka Ölçeği, Kaufman Çocuklar için Değer Biçme Bataryasıdır Akil geriliği ultrasonografi, amniyosentez, fetoskopi, korionik villus örnekleri gibi yöntemlerle doğum öncesinde de kavranabilir
Hafif derece zeka geriliği: 5069 arasında akıl bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır Zeka geriliklerinin takriben %85 ’i bu gruptadır Genellikle okula başlamadan önce zihinsel yetersizlikleri annebaba ya da çevre tarafından fark edilmez Bu gruptaki çocukların motor gelişimi genelde normaldir, bir arz hitabe geriliği görülür Jurnal yaşamlarında birçok işi kendileri yapabilirler ve ihtiyaçlarını karşılayabilirler Erişkin yaşlarında uygun bir destekle veya denetimle, başlıca da kendi başlarına yaşayabilirler
Orta derecede akıl geriliği: 3549 arasında akıl bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır akıl geriliklerinin %10 ’u bu gruptadır Bu çocuklarda kavrama ve dil yetisi, kendine bakma işlevleri ve motor becerilerde gerilik vardır Fakat denetimle kişisel bakımlarını yapabilirler ve karışık uyumun gerekmediği soysal aktivitelere katılabilirler Özel eğitim uygulanırsa 2sınıf düzeyinde okuma yazma ve saymayı öğrenebilirler lakin düzeyden ileri gidemezler Yetişkinlikte tatmin edici denetimle, pozitif hüner istemeyen işlerde çalışabilirler ve toplum yaşamına ahenk sağlayabilirler
Ağır derece akıl geriliği: 2034 aralarında akıl bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır Bu çocuklara çok erken yaşlarda teşhis konulur, keskin motor gerilikleri vardır ve konuşma yetilerini ya geç ve fazla az kazanırlar veya kazanamazlar Gerekli kendine bakım becerilerinin kazandırılması için eğitilebilirler Yaşam boyu özel desteğe gereksinim duyarlar ve denetime bağımlı kalırlar
Fazla ağır derecede zeka geriliği: 20 ’nin altında zeka bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır Bu çocukların çoğunda akıl geriliğine niçin olan bir nörolojik sorun vardır Çoğunda ağır motor gerilik vardır ve bu nedenle dingin kalırlar veya yardımla hareket edebilirler Kendilerine bakmaları mümkün olmayıp gereksinimleri ancak başkaları kadar karşılanabilir
Tedavi
Zeka geriliğini tedavi edecek ilaç yoktur Fakat akıl geriliği olanlarda ergenlik çağında buluğ çağı çağında görülebilecek saldırganlık, tavır bozuklukları ya da psikiyatrik rahatsızlıklar için ilaç kullanılabilir Başlıca bu çocuklarda keza görülebilen maddi hastalıklar için de keza tedavi gerekir
Akil geriliği olan çocukların tedavisi için, kendilerine bakabilmeleri ve ileride başkalarına bağımlı olmadan yaşamlarını sürdürmeleri için zorunlu becerilerin kazandırılması, mevcut kapasitelerinin tamamını kullanabilmeleri için zorunlu eğitimin verilmesi ve ailelerinin psikolojik danışmanlık alması gereklidir Eğitimlerinin muhakkak bir seviyeye getirilmesi için olası olduğunca erken müdahale edilerek, eğitim sisteminde bu çocuklara daha fazla olanak tanınması önemlidir Yetişkinlik döneminde aile üyesi, işçi, öğrenci, tüketicilik ve yurttaşlık gibi toplumsal rolleri üstlenebilmeleri önemlidir Bu noktada çocukların kişisel farklılıkları ve yapabildikleri göz önüne alınarak eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi ve gereksinimlerine uygun eğitim ortamlarının sunulması gerekir Çünkü akıl geriliği olan çocuklar birçok özellikleriyle kayda değer kişisel farklılıklar göstermektedirler
Çocukların ailelerinin, çocukların bakımı ve eğitimi için fazla çaba ve süre gerektiği için idareli ve psikososyal anlamda desteğe ihtiyaçları vardır Aile, çocuğunun akıl geriliği olduğunu öğrendiğinde önce kabullenemez, kabullendiğinde ise suçluluk, öfke, çaresizlik ve umutsuzluk duyguları hisseder Çocuklarını, ihtiyacı olan sevgi, şefkat ve ilgiden mahrum bırakabilirler, reddedebilirler ve kötü davranabilirler bu nedenle ailenin rehberliğe ve desteğe ihtiyacı vardır
kaynak:ruhsagligiorg *
ÇOCUKLARDA ZEKA GERİLİĞİ
Zeka nedir?
Zeka gelişimi bebeklikten itibaren reşitlik dönemi de içine alan bir süreçte önemli şartların değişmesi geçirerek devam eder Akil, kişinin hafıza, seziş, soyutlama, gerçeği değerleme, kavramsallaştırma vb gibi bilişsel işlevlerini düşünebilme, öğrenme ve ahenk amaçları için bütünleştirerek kullanabilme yetilerini içeren geniş bir kavramdır Akil ölçümü için öbür testler uygulanarak, zeka bölümü denen ve IQ terimiyle tanımlanan değerler elde edilerek kişinin akıl seviyesi belirlenir
Zeka Geriliği nedir?
Akil geriliğinin kişinin yaşına ve konumuna yerinde işlevselliği gösterememesiyle belirlidir Bunun yanı sıra motor gelişimi, dili faydalanma yeteneği bozuk, anlama ve algılama yaşıtlarından geride bir düzeydedir
Zeka geriliği tanısı konması için, başlangıcının 18 yaşından önce olması ve ortalamanın aşağıda zeka işlevselliğinin görülmesi, yani uygulanan zeka testinde 70 veya aşağıda IQnun olması gerekir Bunun yanına, irtibat, kendine bakım, konut yaşamı, toplumsalkişiler arası beceriler, toplumun sağladığı olanakları faydalanma, kendi kendini yönetip yönlendirme, okulla ilgili fonksiyonel beceriler, is, manâsız zamanlar, sıhhat ve güvenlik alanlarından asgari ikisinde o sıradaki uyum işlevinde eşzamanlı yetersizliklerin veya bozuklukların olması gerekir
Araştırmalara tarafından, zeka geriliğinin yaygınlığı %1 olarak bildirilmektedir Erkeklerde kızlardan daha sık gözlenir Hafif derecede akıl geriliklerinin toplumda görülme oranı %23 iken orta ve ağır derecedekilerin oranı % 0,3 nesil
Zeka Geriliği Nedenleri
Akil geriliği nedenleri aralarında en sık olarak kromozomal anormallikler görülmektedir (%40) Zeka geriliği olan şahısların yaklaşık %35 ’inde kalıtımsal bir neden görülmektedir Enfeksiyon, merkezi sinir sistemini etkileyen hastalıklar, travma ve toksinler gibi dış etkenler, doğum sırasındaki bir takım travmalar ve doğumun uzun sürmesi, premature doğma gibi etmenler niçin olarak gösterilmektedir Bir kısmının ise nedeni bilinmemektedir Çocukta belirtilmiş bir zihinsel kapasite olmasına karşın çocuğun gelişim döneminde beceriksiz uyarana maruz kalması ve zorunlu eğitim ve öğretimin tamamen verilememesi, öbür gerginlik etkenlerinin aileyi etkilemesi, çocuğa ilginin eksik olması, nedeni ile de yapay bir mental motor gelişim geriliği veya var olan kapasitenin gelişmemesi görülebilmektedir
Çare için zeka geriliği ile karısan özel öğrenme bozuklukları ile fark yapılması gerekir Özel öğrenme güçlüğü durumunda akıl sıradan veya normale yakın olmasına rağmen zihni fonksiyonların bazılarındaki yetersizlik yüzünden öğrenmede güçlük ortaya çıkar Bu durumlar zeka geriliği değildir ve tedavileri mümkündür Çocukta zeka geriliği olmadığı halde, yaşına yerinde zihinsel tatminkarlık gösterememesinin nedeni çocukta olabilecek psikiyatrik rahatsızlıklar olabilir Bunlar aralarında DEHB (Uyarı Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk depresyonu, reaktif bağlanma bozukluğu sayılabilir Bu durumlarda çocukta suni bir mental motor gelişim geriliği görülebilir Eğer bu yapay durumun nedeni ortadan kaldırılırsa zihinsel kapasite bayağı ışık halkası gelir
Birlikte Bulunan Engeller ve Psikiyatrik Bozukluklar
Akil geriliği olan birey keza bir ya da pat diye fazla bedensel veya ruhsal bozukluk gösteriyorsa buna çoğul engellilik denir Çoğul engellilik eğitimsel, toplumsal ve meslek uyumunda önemli etkiler yapar Görme bozuklukları, işitme kaybı, söylev ve dil sorunları, sara ve serebral palsi gibi fiziksel engellerin yanı sıra psikotik bozukluklar, nevrotik bozukluklar, karakter bozuklukları ve çocukluğun psikiyatrik bozuklukları, bunalım, mani, anksiyete bozukluğu ve fobiler gibi psikiyatrik rahatsızlıklar da birlikte bulunabilir Hafif derecede zeka geriliği olan çocuklarda davranım bozukluğu yaygınlığı %33 dolaylarındadır Zeka geriliği olan çocuklarda stereotipik davranışlara, kendine zarar verici davranışlara ve pika gibi yeme bozukluklarına da sık rastlandığı görülmektedir
Dereceleri
Dağıtılmış zeka testleri ile çocukların akıl düzeyi hesaplanarak, sonuca kadar zamanında yapılacak zorunlu eğitim ile çocukların mevcut kapasiteleri artırılabilir Akil gerilikleri; zeka, hafıza, görselmekansal yetiler, motor yetiler, sosyoemosyonel tutum ve harmoni yetenekleri gibi temel bilişsel alanların değerlendirildiği pikometrik yöntemlerle anlaşılması mümkün Bu yöntemlerden en sık kullanılan yöntemler: 46 yaş grubu için Wechsler Okul Öncesi Çocuklar için Akil Ölçeği, 616 yaş grubu için Weschler Çocuklar için Akil Ölçeği, 218 yaş grubu için StanfordBinet Zeka Ölçeği, Kaufman Çocuklar için Değer Biçme Bataryasıdır Akil geriliği ultrasonografi, amniyosentez, fetoskopi, korionik villus örnekleri gibi yöntemlerle doğum öncesinde de kavranabilir
Hafif derece zeka geriliği: 5069 arasında akıl bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır Zeka geriliklerinin takriben %85 ’i bu gruptadır Genellikle okula başlamadan önce zihinsel yetersizlikleri annebaba ya da çevre tarafından fark edilmez Bu gruptaki çocukların motor gelişimi genelde normaldir, bir arz hitabe geriliği görülür Jurnal yaşamlarında birçok işi kendileri yapabilirler ve ihtiyaçlarını karşılayabilirler Erişkin yaşlarında uygun bir destekle veya denetimle, başlıca da kendi başlarına yaşayabilirler
Orta derecede akıl geriliği: 3549 arasında akıl bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır akıl geriliklerinin %10 ’u bu gruptadır Bu çocuklarda kavrama ve dil yetisi, kendine bakma işlevleri ve motor becerilerde gerilik vardır Fakat denetimle kişisel bakımlarını yapabilirler ve karışık uyumun gerekmediği soysal aktivitelere katılabilirler Özel eğitim uygulanırsa 2sınıf düzeyinde okuma yazma ve saymayı öğrenebilirler lakin düzeyden ileri gidemezler Yetişkinlikte tatmin edici denetimle, pozitif hüner istemeyen işlerde çalışabilirler ve toplum yaşamına ahenk sağlayabilirler
Ağır derece akıl geriliği: 2034 aralarında akıl bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır Bu çocuklara çok erken yaşlarda teşhis konulur, keskin motor gerilikleri vardır ve konuşma yetilerini ya geç ve fazla az kazanırlar veya kazanamazlar Gerekli kendine bakım becerilerinin kazandırılması için eğitilebilirler Yaşam boyu özel desteğe gereksinim duyarlar ve denetime bağımlı kalırlar
Fazla ağır derecede zeka geriliği: 20 ’nin altında zeka bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır Bu çocukların çoğunda akıl geriliğine niçin olan bir nörolojik sorun vardır Çoğunda ağır motor gerilik vardır ve bu nedenle dingin kalırlar veya yardımla hareket edebilirler Kendilerine bakmaları mümkün olmayıp gereksinimleri ancak başkaları kadar karşılanabilir
Tedavi
Zeka geriliğini tedavi edecek ilaç yoktur Fakat akıl geriliği olanlarda ergenlik çağında buluğ çağı çağında görülebilecek saldırganlık, tavır bozuklukları ya da psikiyatrik rahatsızlıklar için ilaç kullanılabilir Başlıca bu çocuklarda keza görülebilen maddi hastalıklar için de keza tedavi gerekir
Akil geriliği olan çocukların tedavisi için, kendilerine bakabilmeleri ve ileride başkalarına bağımlı olmadan yaşamlarını sürdürmeleri için zorunlu becerilerin kazandırılması, mevcut kapasitelerinin tamamını kullanabilmeleri için zorunlu eğitimin verilmesi ve ailelerinin psikolojik danışmanlık alması gereklidir Eğitimlerinin muhakkak bir seviyeye getirilmesi için olası olduğunca erken müdahale edilerek, eğitim sisteminde bu çocuklara daha fazla olanak tanınması önemlidir Yetişkinlik döneminde aile üyesi, işçi, öğrenci, tüketicilik ve yurttaşlık gibi toplumsal rolleri üstlenebilmeleri önemlidir Bu noktada çocukların kişisel farklılıkları ve yapabildikleri göz önüne alınarak eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi ve gereksinimlerine uygun eğitim ortamlarının sunulması gerekir Çünkü akıl geriliği olan çocuklar birçok özellikleriyle kayda değer kişisel farklılıklar göstermektedirler
Çocukların ailelerinin, çocukların bakımı ve eğitimi için fazla çaba ve süre gerektiği için idareli ve psikososyal anlamda desteğe ihtiyaçları vardır Aile, çocuğunun akıl geriliği olduğunu öğrendiğinde önce kabullenemez, kabullendiğinde ise suçluluk, öfke, çaresizlik ve umutsuzluk duyguları hisseder Çocuklarını, ihtiyacı olan sevgi, şefkat ve ilgiden mahrum bırakabilirler, reddedebilirler ve kötü davranabilirler bu nedenle ailenin rehberliğe ve desteğe ihtiyacı vardır
kaynak:ruhsagligiorg *