Çene kemiği eklemi (temporomandibular eklemi -TME), alt çene eklem başının kafatası içindeki yuvada iki istikametli hareket yapabilen ve aralarında eklem diski denilen bir kıkırdak yapı ve bunlara bağlı lifcikler ve kaslardan oluşan dinamik bir yapıdır. Çağdaş topluluğun oluşması ile artan gerilim faktörünün vücudumuızda yaptığı yıkıcı tesirlerin en sık görüldüğü mahallerden biri de TME dir. Yemek yeme üzere fonksiyonlar sırasında ses gelmesi ağrı olması, esnerken yahut konuşurken tarafından çıkması yahut tam karşıtı tam açılamaması üzere durumlar gündelik yaşantımızın kalitesini düşürebilmektir. TME marazlarının tedavisinde eklem cerrahisi en son başvurduğumuz tekniktir. Fakat kimi durumlar vardır ki artık kaçınılmaz olur cerrahi müdehale. Bu durumları şu halde özetleyebiliriz;
Tekrarlayan eklem tedavileri ve eklem içi enjeksiyonlara karşın düzelmeyen ağız açıklığının azlığı durumu
Tekrarlayan eklem tedavileri, egzersizleri ve eklemiçi enjeksiyonlara karşın düzelmeyen çene ekleminin konumundan çıkması ve geri oturmaması durumu
TME ve ortamında tümör yapıların oluşması durumu
TME yerini içine alan kırıkların olması durumu
TME kemik yapılarının birbirine kaynaması sonucu çenenin kilitli kalması ya da çok az açılması durumu
Romatizmal illetler vb durumlarında TME yapılarının ölçüsüz bozulması ve mütemadi ağrı oluşması durumu...
Yukarıdaki klinik durumlar şayet hastanın hayat kalitesini düşürüyorsa artık cerrahi müdahale kaçınılmazdır. TME açık cerrahisinde illete neden olan durum düzeltildikten sonra tekrarlamasını engellemek için kimi önlemler gereklidir. Örneğin çocukken düşen ve çene ucunu çarptığı için çene eklemi her iki tarafta kırılan bir evlatta bu durum gözden kaçarsa, kırık çene eklemi kafatası ile kaynar ve evlat bir mühlet sonra ağzını açamaz . velev ve velev ergenlik periyoduna geldiğinde çene büyümeyi sağlayamaz ve alt çenesi gelişemez; kuşyüzü görünümü ortaya çıkar. Bu türlü bir durumu yaşamış 20 li yaşlarda bir hasta geldiğinde kaynamış olan çene kemiği serbestleştirilir, çene hareketli hale getirilir ve tekrarlamasın diye çene eklemine yapay eklem ya da total çene eklemi protezi yerleştirilir. Daha önceleri bu protezler yok iken hastanın kendi kas ya da yağ dokusunu yahut silikon yastıkçıkları yerleştiriyorduk. Gelgelelim hepsinde farklı cinsten başarısızlıklar ortaya çıkabiliyordu. Çene eklemi protezi pratiğinde başarıyı etkileyen faktörler, cerrahın çene eklemi operasyonlarında ki tecrübesi, operasyon sonrası uzun vadeli fizik tedavi pratiği ve hastanın işbirliğidir. Geçmişten günümüze kalça protezleri nasıl muvaffakiyet ile uygulanıyorsa artık çene eklemi protezleri de muvaffakiyet ile uygulanıyor.
DOÇ DR MUSTAFA SANCAR ATAÇ
Tekrarlayan eklem tedavileri ve eklem içi enjeksiyonlara karşın düzelmeyen ağız açıklığının azlığı durumu
Tekrarlayan eklem tedavileri, egzersizleri ve eklemiçi enjeksiyonlara karşın düzelmeyen çene ekleminin konumundan çıkması ve geri oturmaması durumu
TME ve ortamında tümör yapıların oluşması durumu
TME yerini içine alan kırıkların olması durumu
TME kemik yapılarının birbirine kaynaması sonucu çenenin kilitli kalması ya da çok az açılması durumu
Romatizmal illetler vb durumlarında TME yapılarının ölçüsüz bozulması ve mütemadi ağrı oluşması durumu...
Yukarıdaki klinik durumlar şayet hastanın hayat kalitesini düşürüyorsa artık cerrahi müdahale kaçınılmazdır. TME açık cerrahisinde illete neden olan durum düzeltildikten sonra tekrarlamasını engellemek için kimi önlemler gereklidir. Örneğin çocukken düşen ve çene ucunu çarptığı için çene eklemi her iki tarafta kırılan bir evlatta bu durum gözden kaçarsa, kırık çene eklemi kafatası ile kaynar ve evlat bir mühlet sonra ağzını açamaz . velev ve velev ergenlik periyoduna geldiğinde çene büyümeyi sağlayamaz ve alt çenesi gelişemez; kuşyüzü görünümü ortaya çıkar. Bu türlü bir durumu yaşamış 20 li yaşlarda bir hasta geldiğinde kaynamış olan çene kemiği serbestleştirilir, çene hareketli hale getirilir ve tekrarlamasın diye çene eklemine yapay eklem ya da total çene eklemi protezi yerleştirilir. Daha önceleri bu protezler yok iken hastanın kendi kas ya da yağ dokusunu yahut silikon yastıkçıkları yerleştiriyorduk. Gelgelelim hepsinde farklı cinsten başarısızlıklar ortaya çıkabiliyordu. Çene eklemi protezi pratiğinde başarıyı etkileyen faktörler, cerrahın çene eklemi operasyonlarında ki tecrübesi, operasyon sonrası uzun vadeli fizik tedavi pratiği ve hastanın işbirliğidir. Geçmişten günümüze kalça protezleri nasıl muvaffakiyet ile uygulanıyorsa artık çene eklemi protezleri de muvaffakiyet ile uygulanıyor.
DOÇ DR MUSTAFA SANCAR ATAÇ
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.