Büyük Selçuklularda Ordu

Büyük Selçuklu Devletinde Ordu
Büyük Selçuklu Devletinde Ordu Yönetimi
Büyük Selçuklu Devletinde Ordunun Yapısı

Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve timarlı sipahilerden meydana eliyordu sarayda özel oarak yetiştirilip, doğrudan sultana ast olan Gulamânı saray askerleri çeşitli milletlerden seçilirdi Bunlar senede dört defa ücret alırlardı Hassa ordusu; melik, vali, vezir ve öteki yüksek rütbeli devlet memurlarının emri altında, her lahza harekete hazırlanmış askerler olup maaşlıydılar

Sipahiler; süvari kuvvetleriydi Sipahi ordusu mensuplarından herkes, ülkenin dağıtılmış bölgelerinde kendilerine atama edilen toprakların (ikta dirlik) gelirlerinden geçimlerini sağlıyordu Selçuklular, askerî iktalar doğruca, ücret ödemeden bir orduyu beslemiş, önemli bir Türkmen nüfusunu toprağa ve devlete bağlayarak iskân etmişti Bu sayede üretimin artmasını, halk müziği ile hükümet aralarında yeni askerî ve idarî bir kadronun kurulmasını tedarik etmişti Bin süvariden artı asker besleyen ikta sahipleri vardı Büyük Selçuklularda ordu mevcudu, 400000'e değin çıktı Bunun 46000'i merkezde, geri kalanı devletin diğer bölgelerine dağılmış durumdaydı İkta sistemiyle, ülke menfaatlerini âhenkleştirip, kudretli askerî ve idarî teşkilata sahip oldular Benzer sistem, Osmanlıları da etkiledi Millet arasından Haşer denilen ücretli askerler de alınırdı Keza gönüllü Gâziyân ve farklı alanlara yönlendirilmiş askerî sınıflar da vardı

Selçuklu ordusunun gezici hastaneleri ve Çerge denilen hamamları vardı Orduda hafif silah olarak ok, yay, kılıç, kalkan, mızrak, harbe, sökü, bozdoğan da denilen topuz, gürz, balta, nacak, çekre, zemberek, pala, cevşen (zırh) ve çokal kullanılırdı Ordunun silahları ülke içinden, en iyi araç gereç kullanılarak, sanatında pek mahir ustalar kadar üretim edilirdi Büyük Selçuklularda deniz kuvvetleri olmamasına rağmen, ast devletlerde vardı Ordunun ihtiyacının karşılanması ve meselelerin halline Dîvanü'lceyş bakardı *