Bir Döneme Damga Vuran Cine5'in Kapanma Hikâyesi

Afacan Dennis, Türkiye ve Avrupa Ligi maç yayınları, gece nesli, Afacan Louie, Carl², Ninja Kaplumbağalar, Hugo, Emmy ödüllü Tutenstein, Oz, Çocuklar Duymasın, Ayrılsak da Beraberiz, A Kadrosu, Doctor Who ve 8 yaşındaki Cedric...

Ufak bir çocuktan yetişkin bir bireye, erkek bayan ayırt etmeksizin genç yaşlı herkese hitap edebilen ve sahip olduğu başarıyı elbet ki hitap ettiği geniş kitleye borçlu olan Cine5’in kıssasını sizlerle paylaşıyoruz. Hazırsanız şayet; baş aşağı pozisyona geçin, Cine5’in hikâyesi sizlerle...

Cine5’in doğuşu

• Cine5'in de kurucusu olan iş insanı Erol Aksoy'un İktisat Bankası Davası'ndan dolayı hakkında yakalama kararı çıkarıldı. Kendisinin şu an Fransa'da olduğu varsayım ediliyor.

Cine5; 1993 yılında “bankacılığın altın çocuğu” olarak anılan, İktisat Bankası’nın sahibi ve Show TV’nin de kurucusu olan medya işvereni ve iş insanı Erol Aksoy tarafından kuruldu.

Cine5 kurulurken, neredeyse hiç kimse Cine5’in Türkiye’deki televizyon yayıncılığında orijinal bir çağ açmasını beklemiyordu lakin Cine5 yayın hayatına başladığı birinci günden ülkemizde apayrı bir çehre oluşturdu.

Oda spreyi ve ayna ile çözülen (!) şifreli yayın


Cine5, ülkemizdeki birinci özel televizyon kanalı değildi ama şifreli yayın yapan birinci özel televizyon kanalı olarak kayıtlara geçti. Analog şifreleme sistemine sahip olan Cine5 için o yıllarda ortaya atılan argümanlar her ne kadar kulağa şu an komik gelse de hepimiz bir sefer de olsa bu efsanelere inanmışızdır.

Efsaneye nazaran, Cine5’in analog şifreleme sisteminin en ucuz tahlili; aynaya oda spreyi ya da deodorant sıkıp ekranı aynadan seyretmektir ya da yayını baş aşağı izlerseniz şayet; yayını rahatça şifresiz bir biçimde görebilirsiniz... Üstüne üstlük uslu bir çocuk olursanız; hoşları bile görebilirsiniz.

Gece jenerasyonu ve spor yayınlarında hislerimizle oynanırdı


Cine5, şifreli olduğu periyotta müşteri çekebilmek için günümüzdeki ismiyle Harika Lig’in yayın haklarını elinde bulunduruyordu ve o periyotlar için mükemmel bir sayı olan 700 bin kadar üye sayısına ulaşmıştı.

Spor yayınları dışında gece jenerasyonu ismi altında yetişkin içerikler de yayınlayan Cine5, hem spor yayınlarında hem de yetişkin içeriklerde birinci 5-10 dakikayı şifresiz olarak yayınlardı. Burada maksat; izleyiciyi Cine5’e özendirmek ve müşteri olarak çekebilmekti.

Cine5’in üyelik fiyatı ve halkın satın alma gücü


Cine5’in fiyat siyasetine bakacak olursak şayet; seçkin kesite hitap ettiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Örneğin eski parayla 1994 yılında asgari fiyat yaklaşık 3,5 milyonken, yıllık Cine5 üyeliği 15 milyondu (5 milyonu depozito). Bu da yılda yaklaşık 42 milyon eden minimum fiyatın 1/3’ne denk geliyordu. Yani Cine5 şayet günümüzde de tıpkı fiyat siyasetini sürdürmüş olsaydı; aylık fiyatı 1400 liraya, yıllık fiyatı ise 17 bin liralara dayanmış olacaktı. Yani elhasıl Cine5 kıymetli bir hizmetti.

Bu kadar kıymetli bir hizmet bilgisayar programlarıyla çözülebiliyordu

• Daha evvel görmemiş olanlar için Cine5 dekoder

Bahsettiğimiz üzere Cine5 değerli bir hizmetti ama kullandığı şifreleme sistemi analogdu ve ilkel bir sistemdi. Cine5 dekoderi ya da kartı bulunmayan bireyler, çok daha ucuz maliyetlerde bilgisayar üzerinden şifreyi kırarak Cine5’in şifreli yayınlarına erişebiliyordu. Bu durumun artması üzerine Cine5 şifresiz yayın hayatına geçti.

Cine5’te TMSF Periyodu başlıyor


2004 yılında, Cine5’i de elinde bulunduran iş insanı Erol Aksoy’un İktisat Bankası üzerinden doğan borçlarından dolayı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Cine5’e el koydu ve Cine5’in idaresini devraldı.

İki yıl boyunca Cine5’in idaresinde kelam sahibi olan TMSF, Erol Aksoy’un mevcut borçlarını ödeyeceğine dair taahhüt vermesiyle birlikte Cine5’in idaresini yine Erol Aksoy’a verdi. İkinci Aksoy Dönemi’nde Cine5 istediği çıkışı yakalayamadı zira en çok gelir sağladığı spor karşılaşmaları yayın haklarını Lig Tv’ye (günümüzdeki Beinsports) kaptırmıştı ve ekonomik olarak eski günlerini mumla arıyordu.

Cine5, geri dönüşü olmayan yola girdi


TMSF, 2006 yılında borçlarını ödeme kelamı karşılığında Erol Aksoy’a iade ettiği Cine5 idaresini; 2008 yılında Aksoy’un yerine getir(e)mediği taahhütlerden dolayı bir defa daha almak durumunda kaldı ve Cine5’te II. TMSF Periyodu resmen başlamış oldu.

Kanalın girdiği darboğazdan ve yerine getirilemeyen ödeme taahhütlerinden dolayı bu sefer kanalın satışı gündeme geldi ve bu husus basında oldukça dillendirildi. Basında çıkan bu haberlerden sonra satış (ihale) yapılmadan evvel Aksoy, kanalın pahasının altında satılması halinde satışı hukuksuz kılmak için dava açacağını ilan etti.

Katarlıların Türkiye aşkı yalnızca günümüzden ibaret değil


Günümüzde pek çok bedelli konut, arsa ve fabrikayı gerek devlet gerek şahsi olarak satın alan (ya da kiralayan) Katar menşeli şirketler, geçmişte de vardı ve 2011 yılında Cine5, TMSF tarafından Katar merkezli medya kümesi Al Jazeera (El Cezire)’ye 40,5 milyon dolara satıldı.

Aksoy, iki dava birden kazansa da Türk Halkı Cine5’i sonsuza kadar kaybetti


Kanalın kurucusu iş insanı Erol Aksoy’a nazaran TMSF, Katarlı medya kümesi Al Jazeera’ye Cine5’i bedelinin altında satmış ve kamu ziyanına sebep olmuştu. Erol Aksoy, hem satış süreçleri öncesinde hem de satıştan sonra Al Jazeera ve TMSF’yi uyarmasına karşın derdini anlatamadı ve Danıştay’a açtığı davanın sonucunu beklemeye koyuldu.

Danıştay, 3 yıl sonra verdiği karar sonucunda, 2011 yılında gerçekleştirilen satışta Cine5’in en az bedelinin 50,2 milyon dolar olduğuna ve TMSF’nin Cine5’i en az 9,7 milyon dolar kamu ziyanına uğratarak sattığına karar verdi. Aksoy davayı 2011 yılında açmıştı ve Danıştay belgeyi 2014 yılında karara bağlayabildi.

Geciken adalet, maalesef ki adalet değil


Danıştay’ın “satış iptal edilmeli” kararını uygulamayan TMSF, satışı 2011 yılında tamamladığını ve 3 yıl evvel devletin yaptığı bir satışı iptal etmesinin Türkiye’nin dışarıdaki imajına ziyan vereceğini sav ederek kararı uygulamayacağını açıkladı.

TMSF, Danıştay’ın kararını yok sayınca Aksoy bu defa de 2014 yılında Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Al Jazeera, Anayasa Mahkemesi'nin de emsal bir karar vereceğini sezmiş olacak ki; 30 Aralık 2015’te Anayasa Mahkemesi’nde dava devam ederken Cine5’i kapatma kararı aldı ve Cine5 kapatıldı.

Anayasa Mahkemesi de Erol Aksoy’u haklı buldu


Anayasa Mahkemesi’nde 2015 yılında başlayan hukuk gayreti 2020 yılında sona erdi ve Anayasa Mahkemesi de tıpkı Danıştay’ın verdiği karar üzere Erol Aksoy’u haklı buldu. Erol Aksoy bu süreçte periyodun parasıyla Cine5’e İngiltere’de 100 milyon dolara müşteri bulduğunu lakin TMSF’nin Cine5’i ziyanına Katarlı medya şirketine sattığını da açıkladı.

Peki ya sizler Cine5’in öyküsü hakkında neler düşünüyorsunuz? Sizce birtakım talihsizlikler yaşamış olmasaydı Cine5’in kıssası nasıl devam ederdi? Günümüzdeki Netflix üzere bir rakibi varken piyasada yeri nasıl olurdu? Cine5 ile ilgili anı, niyet ve fikirlerinizi bizlerle yorumlar kısmında paylaşabilirsiniz.

Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 / 9 / 10 /