Aristotales Bilgi Anlayışı

Aristotales Bilgi Anlayışı


Aristotales Bilgi Anlayışı Hakkında Bilgi

Bu belirleme Aristoteles'in bilgide temel bir işlevi olan neden kavramına nasıl baktığının da ip uclarını vermesi bakımından cok onemlidir

Cunku her ne kadar başlangıcta belirtildiği gibi, Aristoteles algılardan acıklayıcı ilkeye ve oradan da tekrar tekil durumlara gecmenin insana ozgu bir yeti olduğunu tanımlamışsa da, aynı zamanda bu yetinin icinde gercekleştiği mantıksal bicimleri de hakkıyla incelemiştir Bu, kavramsal bilginin elde edilmesi anlamına gelmektedir ve ozellikle de mantık tarihi bakımından son derece onemli bir bulgudur

Cunku artık boylece varlıktan uzak, konu ile yuklem arasındaki bağda varlığını hissettiren kavramsal bir gerceklik on plana cıkmaktadır Bu gerceklik aslında bir bicimler, kalıplar gercekliğidir Artık verilen yargıların varlıkla ilgisi aranmaksızın, zorunlu, zorunlu olmayan, yanlış veya doğru olup olmadığına bakmak yeterlidir

Bu anlamda her nesne madde ve formun birliğinden oluşur Madde belirsizliktir Form ise onu benzer şeylerin oluşturduğu bir sınıfın uyesi yapan şeydir Bir maddenin formunu belirlemek onun diğer maddelerle paylaştığı ozellikleri belirlemektir Burada Aristoteles'in bilimsel yontem acısından taşıdığı onemi ortaya koyan bir diğer belirlemesinden de soz etmek konunun ayrıntılandırılabilmesi acısından onemlidir

O ancak form aracılığıyla gercek bir anlam kazanabilir Aristoteles, maddenin bu şekilde bicim almasına, tumel aracılığıyla varlığın tekilde gercekleşmesine entelechia adını vermektedir Tek bir olayda gercekliğin bulunması, ona tumelin, formun eklenmesi ile olanaklıdır Bundan dolayı tekilsiz bir tumelin kendi başına varolması soz konusu olamaz Bu nedenle bilimsel bir acıklama da, bu tekilin tumele bağlanması ile olanaklıdır

Duşuncenin ilerleyişine yol gosterecek olan ise tasımdır (tumdengelim) O halde yapılacak şey oncelikle geometrinin nasıl işlediğini, orada problemlerin nasıl cozulduğunu belirlemek, aynısını doğa bilimine uygulamak ve elde edilecek formlar arasındaki ilişkileri de, en uygun akıl yurutme bicimi olan deduksiyonla kurmak

Boylece Aristoteles, hocası Platon tarafından farklı bir bicimde ortaya konulmuş olan madde ve formkavramlarına dayanarak, sonucta form uzerinde yurutulen ve sonucları kesin ve zorunlu olan apodeiktiği kurmayı hedeflemiştir

Bu belirlemesiyle Aristoteles'in bilime kanıtlama fikrini getirdiği ve bu bakımdan da bir onceliği olduğunu vurgulamak gerekmektedir