Alternatif tıp hakkında

Alternatif (yani Türk Lisan Kurumu'nun sunduğu karşılık olarak "seçenek") olabilmek için bir tedavi usulünün, asıl tedavi tekniğinin geçtiği testlerden geçmiş olmalıdır diye düşünülebilir. Ki, bu testler de takdir edersiniz ki yapılmış çalışmalardır. Uzun uğraşlar sonucunda ortaya konulan tedavi usullerine "seçenek" olabilmek için bu meşakatli yollardan geçmemiş olmak bir mahzur oluşum eder mi? Sonuçta bilimsellik ismine Kanıta Dayalı Tıp vazgeçilmez bir anlayıştır ve bu bu türlü de olmaldır. Fakat, garp tıbbının kanıta dayalı olmasına karşın sağlayamadığı güzellik halinin, hastaya zarar vermemek, ve eğitimli ve yetkili kimselerce uygulanmak koşulu ile, farklı formüllerle sağlanabildiğinin kabul edilmesi gerektiği kanaatindeyim. Ki bu "seçenek"lerin arasında akupunktur, nöralterapi, osteopati ve manuel terapi üzere çok değerlerli sistemler bulunmaktadır.

Bu tedavi teknikleri kendi felsefelerini içermektedir. Kanıta Dayalı Tıp açısından bu tedavilerin hala "seçenek" tedavi olarak kalmasının tahminen de en değerli sebeplerinden biri, tedavi formülünün aktifliğini, etkisizliğini, yan tesirlerini gösterebilmek için dizayn edilecek bir çalışmada standartizasyonunun sağlanmasındaki sorunlar olabilir. Ayrıyeten bilimselliğin kıymetli kurallarından birisi de, ilmî malumatın kendisini geçersiz kılacak yeni haberlere açık olan malumat olmasıdır. Örneğin diyaneti malumatların bilimsellikten uzak olmasının sebebi yalnızca objektif kanıtların olmamasından yada zayıflığından değildir, bu malumatların farklı metotlarla çürütülememesinden de kaynaklandığı unutulmamalıdır. Çok olağandır ki kanıtlanamıyor ya da çürütülemiyor diye kabul etmesek bile bu malumatları yok sayamayız,kabul edenleri de yargılayamayız.

Alternatif tıbbın bu eksikliğine karşın, hastalara sağladıklarını göz gerisi etmemeliyiz. Örneğin, akupunkturun migren yada fibromyalji de ki başarısı, nöralterapinin ağrılar üzerindeki aktifliği, ya da proloterapinin ileri dejeneratif durumlarda bile ortaya koyduğu düzgünleşme, yada homeopati ile sağlanan iyileşmeleri kanıtlayamıyoruz diye nasıl görmemezlikten gelebiliriz ki. Bu tesirleri yalnızca plasebo olarak nitelndirmek ne kadar sahihtir? Ki plasebo tesiri kanıta dayalı tıp da kabul görmemiş midir? Kanıta dayalı olarak kullanılan farmakolojik ajanların plasebo tesirleri ne kadardır?

Tıp yalnızca farmakolojiden oluşmamaktadır. Ve "seçenek" olarak nitelendirilen prosedürlerin varlığı ve aktifliğini, hele de ne olduklarını tam bilmeden, yok saymak da bilimselliğe müsait düşmemektedir.

Alternatif sözü noktasına farklı tabirler kullanılmaya başladı günümüzde. Bunlar arasında en tanınan 2 tanesi tamamlayıcı tıp, oburu ise klâsik tıp'tır. Gelgelelim ne tamamlayıcı tıp, ne de klâsik tıp, bu formülleri açıklamaya yetmez. Zira bu usuller kanıta dayalı tıbbın açıklarını ya da eksikliklerini tamamlamak için dizayn edilmemiştir ki tamamlayıcı olarak nitelendirilsin. Bilakis, bir çok hastalık ve belirtisinin tedavisinde birincil tedavi sistemi olmaya adaydır. Ayrıyeten, bu usullerin kimilerinin kökeni hayli eski tarihlere dayanıyor olsa da bu sistemler klasik olarak tanımlanmayacak kadar sistematiği ve felsefesi gelişmiş ve gelişmekte olan usullerdir.

Sonuçta bu metotlar için yeni bir isim aramanın gereksiz olduğunu, velev alternatif sözünün nispeten noktasında bir tabir olduğunu düşünmektediyim. Kanıta Dayalı Tıbbın yanında Karşılığa Dayalı Tıp "alternatifi". Tabi ne olursa olsun bu iki seçeneğin en kıymetli ortak noktası kesinlikle akılda tutulmalıdır. Primum non nocere!!!