Yumurta mı masum yoksa kanıta dayalı tıp mı yanılıyor?

Bir besin hususu olarak tüketilen yumurta; döllenmiş olması durumunda içerisinde oluşan embriyoyu dış yerküre kaidelerine dayanıklı hale gelinceye kadar besleyip gelişmesini sağlayan molekülleri barındıran çok bedelli bir eserdir. Bilinen en güçlü antioksidan aminoasit olan metiyoninin en ziyade bulunduğu besin unsuru de yumurtadır. Metiyonin, günümüzde antioksidan özelliğine ilaveten Karaciğer kanserleri ile osteoartrit üzere halk arasında kireçlenme diye bilinen hastalıklarda umut vaat eden bir tedavi metodu olarak denenmektedir. Metiyonin antioksidan özelliğini sahip olduğu karbon sülfür bağı sayesinde kazanmaktadır. Karbon sülfür insan organizmasında üretilememektedir. “Bu kadar kıymet arz eden bir aminoasitin olumsuz özelliği yok mudur” sorusuna ne yazık ki hayır karşılığını verememekteyiz. Organizmada bulunan metiyonin; son nokta yararlı ve bir o kadar da kıymetli reaksiyonlara katıldıktan sonra zararlı bir molekül olan homosisteine dönüşmekte ya da vazife aldığı antioksidan yansımalar sonrasında okside olmaktadır. Oksitlenme; metiyoninin sahip olduğu sülfür atomunun oksijen radikalleri diye nitelendirilen yaşlanmaya neden olan artık eserlerle etkileşimi sonucu meydana gelmektedir. Sonuç olarak oksitlenen sülfür iyonu renk değiştirerek koyu bir renk almaktadır. İşte bu nokta bize çokça pişirilen yumurtada meydana gelen renk değişimini hatırlatmaktadır. Bir diğer deyişle pişirilen yumurta sarısı; içerdiği metiyonin amino asitlerindeki sülfür iyonlarının oksitlenmesi sonucu antioksidan özelliğini kaybetmektedir. Okside metiyonin ise; tıpkı kolesterol esterleri yani atık kolesterol olan LDL üzere pıhtılaşmaya yatkınlığı arttırmaktadır. Özetle okside metiyonin de okside kolesterol üzere damarların tıkanmasına neden olan aterom plaklarının gelişmesine taban hazırlayan mekanizmaların başlamasına neden olmaktadır. Yumurta içerisinde bulunan kolesterol de; embriyonun büyüme ve gelişme müddetinde gerekli olan steroid kaynaklı hormonların sentezi için temel kaynağı oluşturmaktadır. Böylesi yaşamsal fonksiyonlar için yumurta içerisinde depolanmış olan kolesterolün bu denli insan hayatını tehdit eder bir konum kazanmış olması akla tutarlı düşmemektedir. Vazgeçilmez olan, neden ölümcül özellik kazanmakta bunu sorgulamalıyız. İşte bu noktada kolesterolün de tıpkı metiyonin üzere benzeri bir konuma sahip olduğu sonucunu çıkarabiliriz. Isı nasıl ki metiyonini ölümcül hale dönüştürmekte birebir ısı kolesterolü de ölümcül hale çevirmektedir. Bu mevzunun kanıta dayalı tıpla ne alakası var derseniz artık o noktaya geliyoruz. Kanıta dayalı tıp deneylerin yahut gözlemlerin anlaşılır bir lisanla aktarılmasıyla oluşturulmuş istatistiksel hakikat ya da yanlışlardan oluşan bir yüzdeler sistemidir. Yani yüzde yüz sahih ya da mutlak sahih üzere bir yaklaşım içermez. O güne kadar var olan yahut kayıt altına alınmış olan baskın görüşü lisana getirir.

Yumurta ile ilgili kolesterol hakkında son devirlerde lisana getirilen kanıta dayalı tıpla çelişkili görüşlerin nedeni işte bu ısı aşamasının standardize edilememiş deneyimlerde yol açtığı farklı sonuçlardır. Herkes kendi görüş açısıyla yumurtaya yaklaşırken ısı standardizasyonunun olmazsa olmaz olduğunu ne yazık ki atlamışlardır. Bu tıpkı ideoloji kuramcılarının saplandığı kör nokta açmazına benzemektedir. Topluluğun bütün bireylerini kendi kişiliğiyle özdeşleştirerek yola çıkan kuramcılar; geliştirdikleri hipotezleri tek tip prototip topluluklarda idealize ederek mantıkla birebir örtüşen güçlü ve kusursuz tezler ortaya koymuşlardır. Gelgelelim uygulandığı topluluğun baskın kişiliğiyle uyuşmayan kelam konusu tezler; insanlık tarihi sürecinde çok büyük acıların yaşanmasına neden olmuş ve uygulayıcılarının elinde adeta birer irtihal makinelerine dönüşmüşlerdir.

Sonuç olarak ısıya maruz kalmayan yumurta, paktır. Kanıta dayalı tıp; ama elinde var olanı ortaya koyar mutlak doğruyu değil. Hatalı olan ise bu hususa at gözlüklerinin akabinde bakmaya devam eden insanoğludur.

Hekim yumurta çığ tüketilmeli dediyse de; bu kural âlâ koşullarda saklanan, kabuğu sağlam olan ve taze tüketilecek yumurta için makbuldür. Aksi halde besin zehirlenmesi denen gayrı bir sıhhat sorunu ile yüzleşmek zorunda kalabileceğimiz de kulağa küpe olması gereken kıymetli bir mevzudur.