Alkenler ve alkinler nedir - Alkenler ve alkinler konu anlatımı

Alkenler ve alkinler hakkında bilgi
Alkenlerin ozellikleri
Alkenlerin adlandırılması

Alkanlarda karbon karbon bağlarının daima tek bağ olduğunu gorduk Alkenler ise zincirdeki karbonlardan en az ikisi arasında bir cift bağın oluştuğu bileşiklerdir Alkenlerin IUPAC adlandırılması, icerdiği karbon sayısına karşı gelen alkan adının sonundaki an eki kaldırılarak yerine en ekinin getirilmesinden ibarettir Diğer bir adlandırılma şekli ise karşılık gelen alkil kokunun sonuna en ekinin getirilmesidir
Propan Propen
Butan Buten
Pentan Penten
Heksan Heksen
Heptan Hepten
Oktan Okten

Alkenlerin genel formulu C n H 2n olup bunlarda CH 2 farkı ile bir homolog seri oluştururlar Cift bağ oluşturan karbonlar arasındaki bağlardan biri s diğeri p bağıdır Cift bağ yapan karbonlar daima sp 2 hibridizasyonuna uğrarlar Alkenlerin ilk temsilcisi eten olup iki karbon arasında cift bağ vardır
CH 2 CH 2 CH 2 CH CH 3 CH 3 CH 2 CH CH 2
Eten(etilen) Propen(propilen) 1Buten (butilen)
imagesalkenlervealkinlernediralkenlervealkinlerkonuanlatimi5afd21c185a9c

Dort karbonlu alkenlerden itibaren cift bağ sayısının da artması yani birden fazla olması soz konusu olabilir Bu şekilde birden fazla cift bağ icerenleri adlandırırken cift bağın olduğu karbonların numaraları baş tarafa yazılır ve cift bağ sayısı en ekinden once latince sayılarla di, tri, tetra şeklinde belirtilir
Alkenlere hidrojen ve halojenler kolaylıkla katılabilmektedir Yani hidrojen bakımından doymamış bir yapı gosterdiklerinden bunlara doymamış hidrokarbonlar adı da verilmektedir Alkenlerin en karakteristik reaksiyonları katılma reaksiyonlarıdır

Alkinler

İki karbon arasında altı elektron ortaklığı yani uc bağ vardır Bu bağlardan birisi s diğerleri p bağlarıdır Bu sınıfın ilk temsilcisi asetilen olup bunlara asetilenler genel adı da verilmektedir Turedikleri hidrokarbonlardaki an eki kaldırılarak yerine in eki getirilerek adlandırılırlar Alkinlerin genel formulu C n H 2n2 şeklindedir Karbonlar arasında bağ sayısı uc olduğundan bunlar da doymamış hidrokarbonlar sınıfına girerler ve katılma reaksiyonları verirler

Propan Propin
Butan Butin
Pentan Pentin
Heksan Heksin
Heptan Heptin
Oktan Oktin
imagesalkenlervealkinlernediralkenlervealkinlerkonuanlatimi5afd21c296698

Alkenler

Alkenlerin fiziksel ozellikleri turedikleri alkanlara benzerler Ancak donma noktaları biraz daha duşuktur Sudaki cozunurlukleri alkanlara oranlara biraz daha fazladır

Elde Edilmeleri
imagesalkenlervealkinlernediralkenlervealkinlerkonuanlatimi5afd21c3a0024

Laboratuarlarda ceşitli grupları veya halojenleri iceren hidrokarbonlardan bu grupların uzaklaştırılması ile alkenler elde edilmektedir

Alkan Alken
Buradaki R ler alkil gruplarını gostermektedir
imagesalkenlervealkinlernediralkenlervealkinlerkonuanlatimi5afd21c4af97d

Alkanların Dehidrojenasyonu İle Elde Edilmeleri : Katalizorlerin etkisiyle alkanların iki komşu karbon atomlarındaki birer hidrojenin uzaklaştırılması ile alkenler elde edilirler

Alkan Alken
imagesalkenlervealkinlernediralkenlervealkinlerkonuanlatimi5afd21c5b9a92

Alkollerden Bir Mol Su Cıkararak Elde Edilmeleri : Uzun yıllardan beri etil alkolun dehidrojenasyonu ile eten elde edilmektedir Su cekici olarak sulfurik asit veya fosforik asit kullanılmaktadır

Etanol Eten

Alkanların Halojen Bileşiklerinden Elde Edilmeleri : Doymuş hidrokarbonların halojen bileşiklerindeki komşu iki karbondaki birer halojenin uzaklaştırılması ile alkenler elde edilirler Halojenlerin uzaklaştırılmasındaki kolaylık sırası elektron ilgilerinin tersidir I Br Cl F şeklindedir En kolay iyot en zor flor uzaklaşır
imagesalkenlervealkinlernediralkenlervealkinlerkonuanlatimi5afd21c6c733c

1,2 dibrom etan Etilen (eten)

Alkinlerin Hidrojenasyonu İle Elde Edilmeleri : Uclu bağ iceren alkinlerin uc bağdan birinin acılarak birer hidrojenin karbonlara bağlanmasıyla elde edilebilirler
imagesalkenlervealkinlernediralkenlervealkinlerkonuanlatimi5afd21c7e06d6