Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Ali Kuşcunun Matematiğe Katkıları Nelerdir
ALİ KUŞCU XV YUZYILIN UNLU ASTRONOM VE MATEMATİK BİLGİNİ
Babası, Horasan ve Maveraunnehir bolgesinin hukumdarı Uluğ Beyin kuşcubaşı (doğancıbaşı) olduğundan, daha cok bu adla meşhur olan Ali, XV Yuzyılın başlarında dunyaya geldi Doğum yeri ise, Maveraunnehir bolgesinin Semerkant şehri kabul edilmektedir
Kucuk yaşta astronomi ve matematiğe buyuk ilgi duyan Ali KUŞCU, ilk oğrenimini Uluğ Beyin hukumdarlığı sırasında doğum yeri olarak kabul edilen Semerkantta tamamladı Hukumdar ve cağın unlu bilgini Uluğ Beyden, Kadızade Rumi, Gıyasuddin Cemşid ve Muinuddin Kaşiden astronomi ve matematik dersleri aldı
Ali KUŞCUnun bilime katkılarını sıralamadan once, ozellikle onun yalnız telif eserlerle değil, eğitimoğretim ve yetiştirdiği bilginlerle cağını aşan bir bilgin olduğunu belirtmekte yarar var
Ayrıca Ali KUŞCUya evrensel bilim adamlığı unvanını kazandıran etkenin Semerkant Rasathanesinde calışması ve Zici Uluğ Beye (Uluğ Beyin Kataloğu) katkıda bulunması olduğunu da belirtmemiz gerekir Bilndiği gibi Zici Uluğ Bey yada Zici Gurgani olarak adlandırılan yıldız kataloğu, başta Uluğ Bey olmak uzere Gıyaseddin Cemşid, Kadızade Rumi ve Ali KUŞCUnun rasathanede yaptıkları ortak calışmanın bir urunudur Eserin hazırlanması sırasında once Gıyaseddin Cemşidin arkasından Kadızade Ruminin oldurulmesi ile yarıda kalan katalog, Ali KUŞCU tarafından tamamlandığından, ozellikle onun esere buyuk katkısı oldu ki, Uluğ Bey eserin on sozunde Ali KUŞCU icin değerli oğlumuz sozunu kullanarak, hem bir oğrenciden cok dost ve evlat olarak yaklaştığını ve hem de esere buyuk katkısını ortaya koymaktadır Bu nedenle Zici Uluğ Beye Ali KUŞCUnun bir eseri olarak bakılabilir Bu duşunceden hareketle sozunu ettiğimiz eserin astronomiye katkısını belirtmeye calışalım ki bu, aynı zamanda Ali KUŞCUnun da bilime yapmış olduğu katkılardır
1018 yıldızın konumunu iceren Zici Uluğ Bey, dort bolumu kapsar
Birinci bolum, farklı kimseler tarafından kullanılan değişik kronoloji sistemlerini ,
İkinci bolum pratik astronomi,
Ucuncu bolumyer merkezli evren sistemine gore hareket eden gok cisimlerinin gorunen hareket konularını,
Dorduncu bolum ise, astroloji konusundadır
Astronomi ve matematik konusunda ortaya koyduğu eserlerin yanı sıra bilime yaptığı katkılardan bir diğeri ise, Fatihin teklifi ile İstanbula geldikten sonra başlattığı bilimsel calışmalardır İstanbulda Ayasofya Medresesi (Univeristesi) muderrisliğine (profesorluğune) getirildikten sonra, Osmanlı Devletinin ilk matematik ve astronomi hocası unvanını kazanan Ali KUŞCU, ozellikle astronomi, ve matematik konularında cağının sınırlarını aşacak kadar onemli eğitim ve oğretim calışmalarında bulunmuş ve universitesinin programlarını yeniden duzenlemiştir
ESERLERİ
Ali KUŞCUnun matematik ve ozellikle astronomi kitapları, Osmanlı medreselerinde Batı bilim anlayışının yerleşmesinden sonra da uzun sure okutulmuştur Bunlardan ortak bir calışma olarak bahsettiğimiz Zici Uluğ Beyi dışarıda tutacak olursak, en onemli eserlerinden bazıları şunlardır:
1 Zici Uluğ Bey Şerhi : Zici Uluğ Bey adlı yıldız kataloğunun acıklaması olan eser, Farsca yazılmış olup, cağını en ileri kuramsal matematik bilgilerini icerir
2 RisaltulFethiye : 19 yuzyılda İstanbul Muhendishanesinde (Teknik Universitesi) ders kitabı olarak okutulan bu eser, Ali KUŞCUnun Risale filHeye adlı eserinin Arapcasıdır Ali KUŞCU bu eserin sonuna gok cisimlerinin yere uzaklıklarını gosteren bir bolum ekleyerek, Otlukbeli Zaferinin bir armağanı olarak Fatihe sunmuştur Bu eserde Ali KUŞCU ekliptiğin eğimini 23o 30 17 olarak tespit etmiştir ki bu, gunumuz modern astronomi verilerine de oldukca yakındır
3 Risalei Muhammediye : Ali KUŞCUnun Semerkantta iken Frasca olarak yazdığı Risale fil Hesab adlı kitabını sonradan Arapcaya cevirerek gene Fatihe sunduğu eser, matematik konusunda yazılmıştır
4 Risalei Hisap (Aritmetik Risalesi)
5 Tecrid'ul Kelam (Sozun Tecridi)
6 Risalei Adudiye
7 Unkuduz zvehir fi Manul Cevahir (Mucevherlerin Dizilmesinde Gorulen Salkım)
8 Vaaz
9 İstiarad
ALİ KUŞCU XV YUZYILIN UNLU ASTRONOM VE MATEMATİK BİLGİNİ
Babası, Horasan ve Maveraunnehir bolgesinin hukumdarı Uluğ Beyin kuşcubaşı (doğancıbaşı) olduğundan, daha cok bu adla meşhur olan Ali, XV Yuzyılın başlarında dunyaya geldi Doğum yeri ise, Maveraunnehir bolgesinin Semerkant şehri kabul edilmektedir
Kucuk yaşta astronomi ve matematiğe buyuk ilgi duyan Ali KUŞCU, ilk oğrenimini Uluğ Beyin hukumdarlığı sırasında doğum yeri olarak kabul edilen Semerkantta tamamladı Hukumdar ve cağın unlu bilgini Uluğ Beyden, Kadızade Rumi, Gıyasuddin Cemşid ve Muinuddin Kaşiden astronomi ve matematik dersleri aldı
Ali KUŞCUnun bilime katkılarını sıralamadan once, ozellikle onun yalnız telif eserlerle değil, eğitimoğretim ve yetiştirdiği bilginlerle cağını aşan bir bilgin olduğunu belirtmekte yarar var
Ayrıca Ali KUŞCUya evrensel bilim adamlığı unvanını kazandıran etkenin Semerkant Rasathanesinde calışması ve Zici Uluğ Beye (Uluğ Beyin Kataloğu) katkıda bulunması olduğunu da belirtmemiz gerekir Bilndiği gibi Zici Uluğ Bey yada Zici Gurgani olarak adlandırılan yıldız kataloğu, başta Uluğ Bey olmak uzere Gıyaseddin Cemşid, Kadızade Rumi ve Ali KUŞCUnun rasathanede yaptıkları ortak calışmanın bir urunudur Eserin hazırlanması sırasında once Gıyaseddin Cemşidin arkasından Kadızade Ruminin oldurulmesi ile yarıda kalan katalog, Ali KUŞCU tarafından tamamlandığından, ozellikle onun esere buyuk katkısı oldu ki, Uluğ Bey eserin on sozunde Ali KUŞCU icin değerli oğlumuz sozunu kullanarak, hem bir oğrenciden cok dost ve evlat olarak yaklaştığını ve hem de esere buyuk katkısını ortaya koymaktadır Bu nedenle Zici Uluğ Beye Ali KUŞCUnun bir eseri olarak bakılabilir Bu duşunceden hareketle sozunu ettiğimiz eserin astronomiye katkısını belirtmeye calışalım ki bu, aynı zamanda Ali KUŞCUnun da bilime yapmış olduğu katkılardır
1018 yıldızın konumunu iceren Zici Uluğ Bey, dort bolumu kapsar
Birinci bolum, farklı kimseler tarafından kullanılan değişik kronoloji sistemlerini ,
İkinci bolum pratik astronomi,
Ucuncu bolumyer merkezli evren sistemine gore hareket eden gok cisimlerinin gorunen hareket konularını,
Dorduncu bolum ise, astroloji konusundadır
Astronomi ve matematik konusunda ortaya koyduğu eserlerin yanı sıra bilime yaptığı katkılardan bir diğeri ise, Fatihin teklifi ile İstanbula geldikten sonra başlattığı bilimsel calışmalardır İstanbulda Ayasofya Medresesi (Univeristesi) muderrisliğine (profesorluğune) getirildikten sonra, Osmanlı Devletinin ilk matematik ve astronomi hocası unvanını kazanan Ali KUŞCU, ozellikle astronomi, ve matematik konularında cağının sınırlarını aşacak kadar onemli eğitim ve oğretim calışmalarında bulunmuş ve universitesinin programlarını yeniden duzenlemiştir
ESERLERİ
Ali KUŞCUnun matematik ve ozellikle astronomi kitapları, Osmanlı medreselerinde Batı bilim anlayışının yerleşmesinden sonra da uzun sure okutulmuştur Bunlardan ortak bir calışma olarak bahsettiğimiz Zici Uluğ Beyi dışarıda tutacak olursak, en onemli eserlerinden bazıları şunlardır:
1 Zici Uluğ Bey Şerhi : Zici Uluğ Bey adlı yıldız kataloğunun acıklaması olan eser, Farsca yazılmış olup, cağını en ileri kuramsal matematik bilgilerini icerir
2 RisaltulFethiye : 19 yuzyılda İstanbul Muhendishanesinde (Teknik Universitesi) ders kitabı olarak okutulan bu eser, Ali KUŞCUnun Risale filHeye adlı eserinin Arapcasıdır Ali KUŞCU bu eserin sonuna gok cisimlerinin yere uzaklıklarını gosteren bir bolum ekleyerek, Otlukbeli Zaferinin bir armağanı olarak Fatihe sunmuştur Bu eserde Ali KUŞCU ekliptiğin eğimini 23o 30 17 olarak tespit etmiştir ki bu, gunumuz modern astronomi verilerine de oldukca yakındır
3 Risalei Muhammediye : Ali KUŞCUnun Semerkantta iken Frasca olarak yazdığı Risale fil Hesab adlı kitabını sonradan Arapcaya cevirerek gene Fatihe sunduğu eser, matematik konusunda yazılmıştır
4 Risalei Hisap (Aritmetik Risalesi)
5 Tecrid'ul Kelam (Sozun Tecridi)
6 Risalei Adudiye
7 Unkuduz zvehir fi Manul Cevahir (Mucevherlerin Dizilmesinde Gorulen Salkım)
8 Vaaz
9 İstiarad
