Ali Kuşcu Matematiğe Katkıları

Ali Kuşcu ve Matematik
Ali Kuşcunun matematik dalındaki calışmaları

Kucuk yaşta astronomi ve matematiğe buyuk ilgi duyan Ali KUŞCU, ilk oğrenimini Uluğ Bey ’in hukumdarlığı sırasında doğum yeri olarak kabul edilen Semerkant ’ta tamamladı Hukumdar ve cağın unlu bilgini Uluğ Bey ’den, Kadızade Rumi, Gıyasuddin Cemşid ve Muinuddin Kaşi ’den astronomi ve matematik dersleri aldı Daha sonra gizlice Kirman ’a gidip orada oğrenimini tamamladı Kirman ’da Ay ’ın evrelerine ilişkin yazdığı Risalei Hallu ’lKamer adlı incelemesini, kacışını affettirmek icin donuşunde Uluğ Bey ’e sundu Bunun uzerine Uluğ Bey, ali KUŞCU ’ya Kadızade Rumi ’nin olumu nedeniyle boşalan Semerkant Rasathanesi (gozlemevi) ’nin mudurluğu gorevini verdi 1449 ’da uluğ Bey, oğlu Ruknettin ’in başlattığı bir ayaklanmada oldurulunce Ali KUŞCU Tebriz ’e gidip, Akkoyunlu hukumdarı Uzun Hasan ’a sığındı Bir sure sonra Akkoyunlularla Osmanlılar arasındaki barış goruşmeleri icin İstanbul ’a gelip Fatih Sultan Mehmet ’le goruşen Ali KUŞCU, Fatih ’in teklifi uzerine elcilik gorevini tamamladıktan sonra ailesi ve yaklaşık yuz kişiden oluşan yakınları ile birlikte İstanbul ’a geldi Burada Fatih ’in buyuk ilgisini goren Ali KUŞCU, Ayasofya Medresesi (bugunku anlamıyla universite) ’inde verdiği derslerle bilim tarihinde adları saygı ile anılan Mirim Celebi Sarı Lutfu, Sinan Paşa gibi değerli bilginler yetiştirdi 6 aralık 1474 yılında arkasında bircok eser ve yukarıda adları bulunan bircok bilginler gibi bilginleri bırakarak dunya hayatını tamamladı Mezarı İstanbul ’da Eyyub Sultan turbesindedir

BİLİME KATKILARI

Ali KUŞCU ’nun bilime katkılarını sıralamadan once, ozellikle onun yalnız telif eserlerle değil, eğitimoğretim ve yetiştirdiği bilginlerle cağını aşan bir bilgin olduğunu belirtmekte yarar var Ayrıca Ali KUŞCU ’ya evrensel bilim adamlığı unvanını kazandıran etkenin Semerkant Rasathanesi ’nde calışması ve Zici Uluğ Bey ’e (Uluğ Bey ’in Kataloğu) katkıda bulunması olduğunu da belirtmemiz gerekir Bilndiği gibi Zici Uluğ Bey yada Zici Gurgani olarak adlandırılan yıldız kataloğu, başta Uluğ Bey olmak uzere Gıyaseddin Cemşid, Kadızade Rumi ve Ali KUŞCU ’nun rasathanede yaptıkları ortak calışmanın bir urunudur Eserin hazırlanması sırasında once Gıyaseddin Cemşid ’in arkasından Kadızade Rumi ’nin oldurulmesi ile yarıda kalan katalog, Ali KUŞCU tarafından tamamlandığından, ozellikle onun esere buyuk katkısı oldu ki, Uluğ Bey eserin on sozunde Ali KUŞCU icin “değerli oğlumuz sozunu kullanarak, hem bir oğrenciden cok dost ve evlat olarak yaklaştığını ve hem de esere buyuk katkısını ortaya koymaktadır Bu nedenle Zici Uluğ Bey ’e Ali KUŞCU ’nun bir eseri olarak bakılabilir Bu duşunceden hareketle sozunu ettiğimiz eserin astronomiye katkısını belirtmeye calışalım ki bu, aynı zamanda Ali KUŞCU ’nun da bilime yapmış olduğu katkılardır
1018 yıldızın konumunu iceren Zici Uluğ Bey, dort bolumu kapsar
Birinci bolum, farklı kimseler tarafından kullanılan değişik kronoloji sistemlerini ,
İkinci bolum pratik astronomi,
Ucuncu bolumyer merkezli evren sistemine gore hareket eden gok cisimlerinin gorunen hareket konularını,
Dorduncu bolum ise, astroloji konusundadır
Astronomi ve matematik konusunda ortaya koyduğu eserlerin yanı sıra bilime yaptığı katkılardan bir diğeri ise, Fatih ’in teklifi ile İstanbul ’a geldikten sonra başlattığı bilimsel calışmalardır İstanbul ’da Ayasofya Medresesi (Univeristesi) muderrisliğine (profesorluğune) getirildikten sonra, Osmanlı Devleti ’nin ilk matematik ve astronomi hocası unvanını kazanan Ali KUŞCU, ozellikle astronomi, ve matematik konularında cağının sınırlarını aşacak kadar onemli eğitim ve oğretim calışmalarında bulunmuş ve universitesinin programlarını yeniden duzenlemiştir