Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Zaturre ve pnomorok Aşısı
Zaturre Nedir?
Akut solunum yolları hastalıkları ozellikle 5 yaşından kucuk cocuklarda, daha cok kış aylarında gorulen yaygın hastalıklar olup, bunlardan “pnomoni (zaturre) dunyanın pekcok ulkesinde olduğu gibi ulkemizde de cocuk olumlerinde birinci sırayı almaktadır
Hastalığa neden olan “pnomokok adlı bakteri, damlacık enfeksiyonu şeklinde aksırık ve hapşırıkla hasta insanlardan sağlam kişilere bulaşmakta, solunum yolları vasıtası ile kısa surede akciğerlere yerleşmekte ve halk arasında zaturre olarak bilinen akciğerlerin iltihaplanmasına neden olmaktadır Zaturre hastalığı yuksek ateş, iştahsızlık, oksuruk ve halsizlik ile seyretmekte ve etkin şekilde tedavi edilmez ise solunum yetmezliğine neden olmakta ve yaşamsal tehdit oluşturmaktadır
Eğer oksuruklu bir cocuk, normalden cok daha sık ve hızlı nefes alıp veriyor ise (dakikada 50 ’nin uzerinde yada siz bir kez nefes alıp verene kadar cocuk 23 kez yada daha fazla nefes alıp veriyorsa), cocuk nefes alırken, goğus (kaburgalarının) alt kısmı normalde olduğu gibi dışarıya doğru genişleyeceğine, ice doğru cokuyor ise, ememiyor yada hicbirşey icemiyorsa, aile vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmemelidir
Erken donemde ve etkin tedavi edilemeyen kişiler bu hastalık nedeniyle yaşamlarını yitirebilmektedirler Dunyada heryıl bir milyon, Turkiye ’de ise her yıl yaklaşık olarak 65000 cocuk zaturreden olmektedir Ulkemizde yapılan ceşitli araştırma ve calışmalar cocuk olumlerinin %25 ila 32 ’sinin zaturre ’den kaynaklandığını gostermektedir
Pnomokok bakterisinin bir başka ozelliği ise, cocuklarda sık gorulen orta kulak iltihaplarının (otit) %30 ila 60 ’ında hastalık etkeni olmasıdır Ote yandan pnomokok mikrobunun, kan yoluyla yayılması ve beyin ’e ulaşması sonucunda, “menenjit adı verilen beyin zarı iltihaplanması da oluşabilmektedir Yapılan araştırmalar sonucunda, cocukluk donemi bakteriyel menenjit etkenleri sıralamasında, Hemofilus Influenza (HiB) ’dan sonra ikinci sırada Pnomokok bakterisi yer almaktadır Yetişkinlerde gorulen tum menenjitlerin nedenleri arasında ise %6070 oranla pnomokok bakterisi birinci sırada sorumlu tutulmaktadır
Son zamanlarda oldukca artan ve doktor kontrolu dışındaki antibiyotik kullanımı, ozellikle pnomokok bakterisinin ilaclara karşı direncini artırmış, sonucta bircok antibiyotik bu mikroba karşı etkisiz kalmıştır Yine yapılan bircok araştırmaya gore pnomokok tiplerinin %50 ’sinden fazlası en az bir, yada daha fazla antibiyotiğe karşı direnc geliştirmiştir
Pnomokok bakterisi cocukluk donemi dışında, ozellikle 65 yaşın uzerindeki yaşlılarda yine benzer enfeksiyonların oluşumuna ve olumlere neden olur Bağışıklık sisteminde yaşa bağlı olarak meydana gelen olumsuz değişiklikler ve kronik hastalıkların sık gorulmesi, ileri yaştaki kişilerde akciğer absesi, kalp zarı iltihabı, peritonit, ve beyin odemi gibi ciddi komplikasyonların oluşumuna yol acmaktadır İyi beslenmeme, sigara ve alkol kullanımı tabloyu daha da zorlaştırmaktadır
Pnomokok enfeksiyonu (zaturre) yaşlılar ve cocuklar haricinde “yuksek risk grubu diye adlandırılan kronik hastalığı bulunan her yaştaki kişiler icin de olumcul bir tehlike oluşturmaktadır Kronik bronşit, astım, yada kalp yetmezliği olan hastalar, kronik bobrek ve diabet hastaları, kanser tedavisi goren ve bağışıklık sistemi baskılanmış cocuk ve erişkinler Pnomokok enfeksiyonu gelişimi acısından yuksek risk gruplarını oluşturmaktadır Ozellikle bu riskli gruplardaki hastalarda pnomokokların hassas olduğu antibiyotikler kullanılsa bile, olum oranı maalesef % 4050 arasında değişmektedir
Hastalıktan Korunma Yolu Nedir?
Dunyada, bakterinin ilaclara karşı her gecen gun arttırdığı direnc nedeniyle pnomokok enfeksiyonlarının hala hastalıklara ve olume yol acması, pnomokok aşısı araştırmalarının yoğunlaşmasına yol acmıştır Gunumuzde, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Fransa, Almanya, İngiltere gibi bircok gelişmiş ulkede onerilen ve uygulanan pnomokok aşısı polivalan “karma bir aşı olup, pnomokok enfeksiyonlarının % 90 ’ından sorumlu olan 23 serotipine karşı koruyucu olacak şekilde geliştirilmiştir Ulkemizde Sağlık Bakanlığının gerekli kontrolleri ve izni ile ithal edilen “Pneumo23 adlı bu aşı, 2 yaşından itibaren herkese guvenle uygulanabilmekte ve 0,5 ml ’lik tek doz ile, aşılananlarda 5 yıllık bir koruma sağlamaktadır
Gelişmekte olan ulkeler de dahil, yapılan değişik calışmalarda zaturre aşısının risk gruplarındaki klinik etkinliğinin % 75 ila 84 olduğu, cocuklardaki Alt Solunum Yolları Enfeksiyonlarına bağlı olumleri ise % 59 oranında duşurduğu gosterilmiştir
Hastalar tarafından gayet iyi tolere edilen aşının, nadiren enjeksiyon bolgesinde kızarıklık, ağrı, hafif şişkinlik, hafif ateş gibi yan etkileri olabilmekte ancak bu belirtiler genellikle 24 saat icerisinde kendiliğinden yok olmaktadır Gebelerde ise ancak gercek bir risk sozkonusu olduğunda aşı uygulanmalı ve riskli anne adaylarının gebe kalmadan once aşılanması onerilmektedir Pnomokok aşısı, grip aşısı ve Tetanoz aşısı ile birlikte aynı anda ve farklı bolgelerden guvenle uygulanabilmektedir
Unutulmamalıdır ki ; Pnomokok enfeksiyonları artan bir hızla toplum sağlığını tehdit eden, antibiyotiklere hızla direnc gosteren ancak, aşı ile korunabilinen hastalıklardır
Zaturre Nedir?
Akut solunum yolları hastalıkları ozellikle 5 yaşından kucuk cocuklarda, daha cok kış aylarında gorulen yaygın hastalıklar olup, bunlardan “pnomoni (zaturre) dunyanın pekcok ulkesinde olduğu gibi ulkemizde de cocuk olumlerinde birinci sırayı almaktadır
Hastalığa neden olan “pnomokok adlı bakteri, damlacık enfeksiyonu şeklinde aksırık ve hapşırıkla hasta insanlardan sağlam kişilere bulaşmakta, solunum yolları vasıtası ile kısa surede akciğerlere yerleşmekte ve halk arasında zaturre olarak bilinen akciğerlerin iltihaplanmasına neden olmaktadır Zaturre hastalığı yuksek ateş, iştahsızlık, oksuruk ve halsizlik ile seyretmekte ve etkin şekilde tedavi edilmez ise solunum yetmezliğine neden olmakta ve yaşamsal tehdit oluşturmaktadır
Eğer oksuruklu bir cocuk, normalden cok daha sık ve hızlı nefes alıp veriyor ise (dakikada 50 ’nin uzerinde yada siz bir kez nefes alıp verene kadar cocuk 23 kez yada daha fazla nefes alıp veriyorsa), cocuk nefes alırken, goğus (kaburgalarının) alt kısmı normalde olduğu gibi dışarıya doğru genişleyeceğine, ice doğru cokuyor ise, ememiyor yada hicbirşey icemiyorsa, aile vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmemelidir
Erken donemde ve etkin tedavi edilemeyen kişiler bu hastalık nedeniyle yaşamlarını yitirebilmektedirler Dunyada heryıl bir milyon, Turkiye ’de ise her yıl yaklaşık olarak 65000 cocuk zaturreden olmektedir Ulkemizde yapılan ceşitli araştırma ve calışmalar cocuk olumlerinin %25 ila 32 ’sinin zaturre ’den kaynaklandığını gostermektedir
Pnomokok bakterisinin bir başka ozelliği ise, cocuklarda sık gorulen orta kulak iltihaplarının (otit) %30 ila 60 ’ında hastalık etkeni olmasıdır Ote yandan pnomokok mikrobunun, kan yoluyla yayılması ve beyin ’e ulaşması sonucunda, “menenjit adı verilen beyin zarı iltihaplanması da oluşabilmektedir Yapılan araştırmalar sonucunda, cocukluk donemi bakteriyel menenjit etkenleri sıralamasında, Hemofilus Influenza (HiB) ’dan sonra ikinci sırada Pnomokok bakterisi yer almaktadır Yetişkinlerde gorulen tum menenjitlerin nedenleri arasında ise %6070 oranla pnomokok bakterisi birinci sırada sorumlu tutulmaktadır
Son zamanlarda oldukca artan ve doktor kontrolu dışındaki antibiyotik kullanımı, ozellikle pnomokok bakterisinin ilaclara karşı direncini artırmış, sonucta bircok antibiyotik bu mikroba karşı etkisiz kalmıştır Yine yapılan bircok araştırmaya gore pnomokok tiplerinin %50 ’sinden fazlası en az bir, yada daha fazla antibiyotiğe karşı direnc geliştirmiştir
Pnomokok bakterisi cocukluk donemi dışında, ozellikle 65 yaşın uzerindeki yaşlılarda yine benzer enfeksiyonların oluşumuna ve olumlere neden olur Bağışıklık sisteminde yaşa bağlı olarak meydana gelen olumsuz değişiklikler ve kronik hastalıkların sık gorulmesi, ileri yaştaki kişilerde akciğer absesi, kalp zarı iltihabı, peritonit, ve beyin odemi gibi ciddi komplikasyonların oluşumuna yol acmaktadır İyi beslenmeme, sigara ve alkol kullanımı tabloyu daha da zorlaştırmaktadır
Pnomokok enfeksiyonu (zaturre) yaşlılar ve cocuklar haricinde “yuksek risk grubu diye adlandırılan kronik hastalığı bulunan her yaştaki kişiler icin de olumcul bir tehlike oluşturmaktadır Kronik bronşit, astım, yada kalp yetmezliği olan hastalar, kronik bobrek ve diabet hastaları, kanser tedavisi goren ve bağışıklık sistemi baskılanmış cocuk ve erişkinler Pnomokok enfeksiyonu gelişimi acısından yuksek risk gruplarını oluşturmaktadır Ozellikle bu riskli gruplardaki hastalarda pnomokokların hassas olduğu antibiyotikler kullanılsa bile, olum oranı maalesef % 4050 arasında değişmektedir
Hastalıktan Korunma Yolu Nedir?
Dunyada, bakterinin ilaclara karşı her gecen gun arttırdığı direnc nedeniyle pnomokok enfeksiyonlarının hala hastalıklara ve olume yol acması, pnomokok aşısı araştırmalarının yoğunlaşmasına yol acmıştır Gunumuzde, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Fransa, Almanya, İngiltere gibi bircok gelişmiş ulkede onerilen ve uygulanan pnomokok aşısı polivalan “karma bir aşı olup, pnomokok enfeksiyonlarının % 90 ’ından sorumlu olan 23 serotipine karşı koruyucu olacak şekilde geliştirilmiştir Ulkemizde Sağlık Bakanlığının gerekli kontrolleri ve izni ile ithal edilen “Pneumo23 adlı bu aşı, 2 yaşından itibaren herkese guvenle uygulanabilmekte ve 0,5 ml ’lik tek doz ile, aşılananlarda 5 yıllık bir koruma sağlamaktadır
Gelişmekte olan ulkeler de dahil, yapılan değişik calışmalarda zaturre aşısının risk gruplarındaki klinik etkinliğinin % 75 ila 84 olduğu, cocuklardaki Alt Solunum Yolları Enfeksiyonlarına bağlı olumleri ise % 59 oranında duşurduğu gosterilmiştir
Hastalar tarafından gayet iyi tolere edilen aşının, nadiren enjeksiyon bolgesinde kızarıklık, ağrı, hafif şişkinlik, hafif ateş gibi yan etkileri olabilmekte ancak bu belirtiler genellikle 24 saat icerisinde kendiliğinden yok olmaktadır Gebelerde ise ancak gercek bir risk sozkonusu olduğunda aşı uygulanmalı ve riskli anne adaylarının gebe kalmadan once aşılanması onerilmektedir Pnomokok aşısı, grip aşısı ve Tetanoz aşısı ile birlikte aynı anda ve farklı bolgelerden guvenle uygulanabilmektedir
Unutulmamalıdır ki ; Pnomokok enfeksiyonları artan bir hızla toplum sağlığını tehdit eden, antibiyotiklere hızla direnc gosteren ancak, aşı ile korunabilinen hastalıklardır
