Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Türkiye iktisadı tarihin en önemli kur dalgalanmalarından birini yaşıyor, fiyatlar daima değişiyor.
Döviz kurları eksi ve artı tarafta rekor kırıyor. Tam bu türlü bir periyotta Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon dataları de tartışılıyor. Zira, alternatif enflasyon oranı yayımlayan oluşumlarla TÜİK’in açıkladığı ortasında büyük fark var.
Tartışma nereden çıkıyor?
TÜİK’in enflasyonu yüzde 21,3 olarak açıkladığı 2021’in kasım ayında, Türk lirası dolar karşısında yüzde 40 kıymet kaybetti.
Tartışma şuradan çıkıyor: Tüketiciler; muhalefetteki siyasi partiler ve ekonomistler artırımların enflasyona yansımadığını savunuyor. Durum o denli bir yere geldi ki güya tüm ülke gerçek enflasyon nedir sorusunun karşılığını aramaya başladı.
'Gerçek enflasyon' tartışması
Toplumsal medya kullanıcıları tertipli olarak satın aldıkları eserlerdeki fiyat artışlarını kendi alışveriş etiketleri üzerinden göstermeye çalışanlardan, her ay tıpkı pazarlardan alışveriş yaparak, enflasyon günlüğü tutan muhalefet partilere uzanan bir yelpazede ülkede daima genişleyen bir ‘gerçek enflasyon’ tartışması yaşanıyor.
Pekala bu tartışma nereden çıktı, TÜİK’in enflasyon bilgilerinde öne çıkan kalite düzeltmesi nedir?
Farklılıklar neden kaynaklanıyor?
Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Hakan Kara, Koç Üniversitesi'nden Prof. Selva Demiralp ve TÜİK açıklaması ile enflasyon tartışmasında farklılıklar neler ve neden kaynaklanıyor?
Kalite düzeltmesi nedir?
BBC Türkçe'ye TÜİK tarafından yapılan açıklamada, farklılıklardan birinin 'kalite düzeltmesi' olduğu belirtiliyor ve şu halde açıklanıyor:
Araba fiyatlarında Kasım ayında fiyat seviyesinde %8,8 oranında bir artış gözlenirken endeks seviyesinden %5,2 seviyesinde gözlenmesinin nedenleri olarak;
Unsur seviyesinde fiyat ve endeks değişimlerinin farklılaşması
2 arabada kasa ve motor gücü değişikliği yapıldığı için kalite düzeltmesi yapılmasıdır.
Hakan Kara ise kalite düzeltmesini şu formda açıklıyor:
Kalite düzeltmesi denilen şey genelde yeni bir model çıktığında ya da yıl sonlarında olur. Bizde ise son 3 yıldır periyot dönem çok büyük hareketler görülüyor.
TÜİK'in buna karşılığı da 'pandemi süreci' oluyor.
Üreticiler daha değerliye mal ettiklerini ziyanına mı satıyor?
Enflasyon bilgilerindeki öteki tartışma da üretici fiyatları ile tüketici fiyatları ortasındaki makasın açılması.
Prof. Selva Demiralp ise bu durumun olağan olmamakla birlikte kurdan, pandemi süreci tedarik dertlerinden, güç fiyatlarından gelen önemli maliyetlerin yansımasının, enflasyonun yüksekliği ile baskılanan talep hasebiyle tüketiciyi kaybetmemek maksadıyla fiyatlara yansımaması halinde açıklanabileceğini belirtiyor.
Talep normalleştiğinde ise yansımama imkânı olmadığını belirtiyor.
TÜİK'in enflasyon dataları neden tartışılıyor? Bilgilerdeki kalite düzeltmesi ne manaya geliyor?
