Yüksek tansiyona bağlı beyin kanaması

Dimağ içindeki atar damarlardan birinin yırtılması nedeniyle dimağ içine kanama olması dimağ kanaması olarak isimlendirilir. Dimağ kanaması olduğu hengam kafatası esnek olmayan bir yapı olduğu için dimağ, içine dolan sıvının oluşturduğu basınç altında kalarak ezilir ve buna bağlı olarak farklı bulgular ortaya çıkar.

Dimağın içine olan kanama intraserebral kanama olarak isimlendirilir. Bu tip kanamalar dimağın içindeki küçük atardamarlardan biri yırtıldığı devir dimağ içine kanama formundadır. Bu kanamalarda kanamanın görüldüğü yerdeki dimağ dokusu üzerine bası yaparak dimağın o yerinin denetim ettiği vücut yerinde işlev bozuklukları oluştururlar. Dimağ içine olan kanamaların en sık rastlanan nedeni denetim edilemeyen yüksek tansiyondur. Yüksek tansiyonun küçük damarlar üzerindeki yıllarca var olan ve denetim edilemeyen tesiriyle damarlar zayıflarken yırtılmaya da yatkın hale gelirler. Bu çeşit dimağ kanamalarından korunmanın en tesirli yolu kan basıncını olağan sonlar içinde tutarak ani yükselmesini engellemektir.

Dimağ kanaması olduğunda bası tesiri olduğu için tanı konulurken hekimin yapacağı nörolojik muayenenin sonucunda bası yapan bir durumun olduğu anlaşılmaktadır. Muayene bulgularında ense sertliği, vücudun farklı yerlerinde nörolojik bozuklukların bulunması ve göz dibi muayenesinde kanamanın görülmesi yahut staz olması dimağ kanaması tanısı koymaya büyük orantıda yardımcı olur. Yapılan dimağ BT yahut dimağ MRG’de intraserebral ismini verdiğimiz dimağ içine olan kanama görülürse tanı tam desteklenmiş olur ve acil tedavisi planlanır. Kanama nedeni olarak yüksek tansiyon değil de öbür etkenler düşünülüyorsa ayırıcı tanıda dimağ damarlarının anjiyografisi ile de anevrizmalar yahut başka damar bozuklukları gösterilebilir ve kanamanın tarafı tam olarak saptanır.

Dimağ kanamasının tedavisinin hedefi; öncelikle hayatı kurtarmak akabinde da en düzgün ömür kalitesiyle yaşatmak ismine nörolojik hasar bulgularını düzeltmek, kanamanın sebebini ortadan kaldırmak ve istenmeyen durumların gelişmesini önlemektir. Hasta komada ise öncelikle hastanın müsait konumda yatırılması, hava yolunun açık tutulması, ömür desteği sağlanması ve baş içi basıncının azaltılması hedeflenmelidir.

Şayet kişi komada değil de bilinci açıksa kesin yatak istirahati önerilir. Bu aşamada baş içi basıncını artıracak her türlü aktiflikten kaçınmak ismine aşağıya sahih eğilmek, gerinmek, aniden durum değiştirmek ve emsal şeyler yasaklanır. Büyük abdestini yaparken ıkınma yoluyla baş içi basıncının artmasının önlenmesi için de dışkı yumuşatıcıları ya da laksatifler kullanılabilir.

Baş ağrısının giderilmesi için ağrı kesiciler ve anksiyolitikler üzere gerginlik azaltıcı ilaçlar kullanılabilir. Kan basıncı çok yüksekse bunu düşürmek için elverişli ilaçlar kullanılmalı ve hasta havale (epilepsi nöbeti, sara) geçiriyorsa bunların önlenmesi için iyi ilaçlar başlanmalıdır. Kan damarlarında spazm olmasını önlemek için de tabip ilaç kullanabilir. Cerrahi tedaviye kanama büyükse ve ağır nörolojik hasar oluşturmuşsa muhtaçlık duyulur. Bu da ya kraniotomi yoluyla kafatası açılarak dimağ içindeki kanamanın durdurulması ve boşaltılması sağlanarak bası ortadan kaldırılmalı varsa anevrizma klipsleme ameliyatı ile anevrizma kapatılmalı, ya da kasık atardamarlarından biri kullanılarak dimağın içindeki damara endovasküler teşebbüs ile müdahale edilmelidir.

Dimağ kanamalarını önlemenin en tesirli yolu kan basıncını denetim altına almak ve alışılagelmiş hadler içinde tutmaktır. Bunun için verilen ilaçların düzgün kullanılması, gerekiyorsa çokça kiloların verilmesi ve tertipli olarak egzersiz yapılması kıymetlidir. Önemsenmeyen, hengam zaman yükselen tansiyonunuz dimağ içi kanamaya yol açarak ölümünüze yahut felç kalmanıza yol açabilir. Biz doktorlar öncelikle gözetici hekimliğe değer vererek sizlerin illetlerden uzak, sağlıklı olmasını sağlamalıyız. Benim için değerli olan ayırıcı tanının güzel yapılması, vücudun bir bütün olarak düşünülüp kıymetlendirilmesi ve hastaların güzel bilinçlendirilmesidir.