Yeşil bitkisel gıdalara karşı hayvansal yiyecekler

Besin alımınız dengede değilse sağlık problemleri oluşabilir Orneğin, betakaroten guclu bir antioksidan ve antikanser vitamini olarak tanıtılmıştır Oysa, yakın yıllarda betakarotenin beş yuz kadar karotenoidden sadece bir tanesi olduğunu keşfettik Bilim adamları betakaroten tamamlayıcısı almanın risksiz olmadığını ve tamamlayıcıların, gerceğinin (bitkilerde bulunan ceşitli karotenoid bileşenleri) yerini tam anlamıyla doldurmadığını bulmuşlardır
Bilim adamlarının, betakarotende bu kadar guclu bir antikanser etki olduğuna inanmalarının nedeni, kan dolaşımla­rında yuksek oranda betakaroten bulunan toplumlarda kan­sere cok az rastlanmasıydı Gunumuzde bu insanların kansere karşı korunduklarını, cunku tukettikleri sebze ve meyvelerden yuzlerce karotenoid ve fitokimyasal aldıklarını artık biliyoruz Kanserin az gorulmesinin nedeni betakaroten değildi; o sa­dece bol sebze ve meyve tuketen toplumları işaret eden bir bayrak gibiydi ve bircok bilim adamı bayrağı gemi zannettiler
Yakın zamanlarda, geniş olcekli araştırmalar tamamlayıcı olarak betakaroten (ya da A vitamini) almanın o kadar harika bir fikir olmadığını gostermiştir
Fin deneylerinde betakaroten tamamlayıcısı alımı akciğer kanserini onlememiş, hatta gorulme sıklığını artırmıştır8 Araş­tırmacılar, cok miktarda betakaroten ve A vitamini alan katı­lımcılar arasında akciğer kanserinden dolayı olum oranının yuzde 28 arttığını gorunce bu araştırma durdurulmuştur Da­hası, tamamlayıcı verilen deneklerde kalp hastalığından dolayı olum oranı, plasebo (sahte ilac) verilenlere oranla yuzde 17 daha fazlaydı
Bir başka guncel araştırma da, betakaroten tamamlayıcısı kullanımı ve prostat kanserindeki artış arasında benzer bir iliş­kiyi gostermiştir Avrupa’da yapılan bu araştırmaların ve Bir­leşik Devletler’de yapılan benzer araştırmaların sonucunda,’0 Journal of the National Cancer Institute, Lancet ve New England Journal of Medicine’deki makalelerin hepsi betakaroten tamamlayıcısı almaktan kacınmamız konusunda bizi uyarmak­tadırlar
Bu araştırmadan bir ders cıkarabiliriz Ayrıştırılmış betakarotenin fazla miktarda alımı, diğer karotenoidlerin emilimini engelleyebilir Betakaroten ya da A vitamini alımı, zeaxanthin, alfakaroten, likopen, lutein ve diğer bircok onemli bit­kisel kaynaklı karotenoidin antikanser etkisini engelleyebilir Hastalarım bana hangi multivitamini kullanmaları gerektiğini sorduklarında, A vitamini veya betakaroten icermeyen yuksek kaliteli bir multivitamin almalarını tercih edeceğimi soylu­yorum Tamamlayıcı, bitkisel kokenli karotenoidlerin karı­şımını icermelidir, sadece ayrıştırılmış betakaroteni değil
Doğa onu bircok başka besinle birleştirip sunarken, bir besinden tek başına cok miktarda almak, sağlığınızı iyileştir­mek yerine kotuleştirebilir Biz insanların, ozellikle doktor­ların, daha iyisini bildiğimizi duşunerek doğaya mudahale etmek konusunda adımız cıkmıştır Bazen daha iyisini biliriz, ama coğunlukla bilmeyiz Ancak sonradan, cok gec olduğunda işleri daha kotu hale getirdiğimizi fark ederiz
Tam gıdaların sağlığı nasıl daha iyi hale getirdiğini anla­mak yıllar alabilir, ama doğada bulunan yiyeceklerin turlerin biyolojik ihtiyaclarını ideal bir şekilde karşıladığı gerceğini kabul etmeliyiz Harvard Kamu Sağlığı Fakultesi Beslenme Bolumu başkanı ve Amerikan Kanser Araştırma Birliği soz­cusu Dr Walter C Willett, “Son on yıldaki araştırmalar, meyve ve sebzelerde bulunan ve coğu henuz tanımlanmamış olan koruyucu faktorlerin onemine işaret etmektedir, demiştir
Diğer bir deyişle, meyve, sebze ve diğer doğal bitkisel yiyeceklerin kalorilerin coğunu sağladığı bir diyet, hastalıklara karşı guclu bir koruma sağlar Doğal hallerindeki fitokimyasallar guclu kanser onleyicilerdir Orneğin, Journal of the National Cancer Instituteda yayımlanan guncel bir araştırma, haftada uc ya da daha cok porsiyon sebze yiyen erkeklerin, haftada bir porsiyondan daha az yiyen erkeklere gore prostat kanseri olma risklerinin yuzde 41 azaldığını bulmuştur Brokoli ve lahana gibi sebzeler, butun hucrelerde bulunan ve kanserojenleri temizleyen enzimleri harekete geciren izotiosianatlar acısından zengindir Diğer bitki ceşitlerini tuketmek kanser riskini daha da azaltmıştır Yeşil sebzeler, soğanlar ve pırasa da sonucta kansere neden olan anormal hucre deği­şikliklerini onleyen organosulfur fitobesinleri icerirler Butun haldeki bitkisel yiyecek ceşitlerini tuketmek kansere karşı tek gercek stratejidir
Doğal bitkisel yiyeceklerde bulunan bazı antikanser maddeler
Allium bileşikleri – Flavonoidler – Fenolik asitler
Aliyi sulfitler – Glukosinolatlar – Fitoesteroller
Antosianinler – İndoleler – Poliasetilenler
Kafeik asit – İzoflavonlar – Polifenoller
Katecinler – İzotiosianatlar – Proteaz inhibitorleri
Koumarinler – Lignanlar – Saponinler
Dithiolthiones – Liminoidler – Sulforofan
Ellagic asit – Pektinler – Steroller
Ferulik asit – Perilil alkol – Terpenler
Yukarıdaki liste faydalı bileşenlerin sadece kucuk bir kıs­mıdır ve her gun bir yenisi keşfedilmektedir Meyve ve sebze­lerdeki tam icerik ya da icerik kombinasyonunu bulmaya calı­şan kanser onleme calışmaları devam etmektedir; fakat bu araştırmalar, buyuk olasılıkla kendilerinden onceki pek cok araştırma gibi kaynakların israfından başka bir anlam taşıma­yacaklardır Birkac tane aynştınlmış madde alarak onemli bir fayda gormeyi hayal edemeyeceğimiz kadar cok fazla sayıda ve birbiriyle sinerji icinde calışan koruyucu faktor vardır Bu faydalı bileşenlerin birbiriyle ortuşen ve birbirini tamamlayan hareket mekanizmaları vardır Hucresel yaşlanmayı engeller­ler, detoksifikasyon enzimlerini harekete gecirirler, sindirim yolundaki kanserojenleri tutarlar ve hucresel onarım mekaniz­malarına yakıt oluştururlar