Yeni medya okuma ve yazma alışkanlıklarını değiştirdi

Yazarlık da dönüşüme uğradı!


Sosyal medyanın yaygınlaşması ile birlikte müelliflik da dijital mecralar ile etkileşime girdi. Toplumsal medya mecralarının çok tanınan hale gelmesiyle insanların kendilerini söz etmenin yeni yollarını bulduklarını belirten Doç. Dr. Gül Esra Atalay, yazılan içeriklere bakıldığında dilbilgisi kurallarına uyulmadığını ve bilhassa gençlerin yazım kurallarını önemsemediğini söz ediyor. Atalay, yeni medyanın okuma ve yazma alışkanlıklarını değiştirdiğini vurgulayarak artık e-okuma ya da ekran okuma üzere kavramların kullanılmaya başlandığına dikkat çekti.

Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Gazetecilik Kısmı Doç. Dr. Gül Esra Atalay, toplumsal medya ile birlikte dönüşüme uğrayan müelliflik ile ilgili görüşlerini paylaştı.

Yazmak benliği sunma biçimi oldu

Sosyal medyanın yaygınlaşması ile birlikte birçok farklı kültürel alan üzere yazarlığın da dijital mecralarla etkileşime girdiğini belirten Doç. Dr. Gül Esra Atalay, “Son yıllarda toplumsal medya mecralarının çok tanınan hale gelmesiyle beşerler kendilerini tabir etmenin ve benlik sunumun yeni yollarını buldular. Münasebetiyle bu mecralarda yazmak da bir benliği sunma biçimi haline geldi.” dedi.

Sosyal medyada iştirakçi kültür oluştu

Doç. Dr. Gül Esra Atalay, dijital metinlerin klasik metinler üzere tekil ve bağımsız yapılar değil, oluşturuluş biçimleri nedeniyle bozulmaya, yeniliğe ve değişime açık, daima değişen kolajlar olduğunu söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:

“İnternetteki, toplumsal medyadaki paylaşım iktisadı nedeniyle şiir ya da başka edebi cinsleri, onları oluşturan ve okuyan topluluklardan ve platformlardan bağımsız olarak ele almak mümkün değil. Toplumsal medya mecralarında paylaşılan içeriklerin sirkülasyona girmesiyle bir ‘katılımcı kültür’ oluştu. Toplumsal medya kullanıcıları, daha evvelki kitle irtibat araçlarında örneğin kitapta olduğu üzere evvelden şekillendirilmiş bildirileri alımlayan pasif tüketiciler olmaktan çıkarak paylaşım, yorum ve beğenileri ile medya içeriğine katkı sağlayan, onu şekillendiren etkin bir duruma geçtiler. Münasebetiyle toplumsal medya mecralarında hem okur hem muharrir olarak yer alıyoruz.”

Gençler yazım kurallarını önemsemiyor

Sosyal medyada yaygın olarak kullanılan, kabul gören, olağan olan lisanın edebiyat olma tezindeki yayınlarda da kullanılır olduğunu söz eden Doç. Dr. Gül Esra Atalay, “Sosyal medyadan paylaşılan içeriklere baktığımızda ise yazım lisanının klasik kurallarının görmezden gelindiğini, önemsenmediğini, noktalama işaretleri ya da lisan bilgisi kurallarına uyulmadığını görüyoruz. Bilhassa gençler toplumsal medyada yazarken bu kuralların değerli olmadığını düşünüyorlar. Evvelki yıllarda Üsküdar Üniversitesi’nde “netiket” yani internetteki davranış kurallarına ahenk konusunda lise ve üniversite öğrencilerini karşılaştıran bir araştırma gerçekleştirmiştik ve bu araştırma sonuçları da gençlerin toplumsal medyada yazım kurallarının değersiz olduğunu düşündüklerini göstermişti.” dedi.

Yazar ve okur etkileşimi kolaylaştı

Dijital teknolojilerle ve yeni medyayla birlikte yeni bir müellif tipinin ortaya çıktığına dikkat çeken Doç. Dr. Gül Esra Atalay, “Bu muharrir, okurla kurduğu etkileşimi yapıtına de yansıtabilen, okurdan aldığı yorumlar, dönüşlerle yapıtını güncelleyebilen bir muharrir. Yeni medya okuma yazma alışkanlıklarını değiştirdi. E-okuma ya da ekran okuma üzere kavramlar kullanılmaya başlandı. Artık basılı bir kitabı okumak yerine ekrandan da kitap okumak mümkün ve bu gitgide yaygınlaşıyor. Yeni medyada yazar-okur etkileşimi artık çok daha kolay hale geldi.” diye konuştu.

Sosyal medya lisanı klişelere dayanıyor

Yeni muharrirlerin seslerini duyurabilmeleri, hatta özgürce yapıtlarını yazarak kitlelere ulaştırabilmelerinin de yeni medya teknolojileri ile kolaylaştığını vurgulayan Doç. Dr. Gül Esra Atalay, “Ücretsiz platformlarda kitap yazabilmek ve dağıtmak ekonomik olarak avantaj sağlıyor. Bugün kitabevlerinin raflarını toplumsal medyanın lisanıyla yazılmış, derinlik ve itinadan mahrum kitaplar dolduruyor. Toplumsal medya mecralarının kendine has bir yapısı ve buna uygun bir lisan kullanım kültürü var. Bu, yazılı kültürden çok kelamlı kültürden beslenen, münasebetiyle dilbilgisi, imla kuralları üzere klâsik yazarlıkta çok değerli olan konuların değersizleştiği bir kültür. Toplumsal medya lisanı klişelere, kuralsızlığa, tekrara dayanıyor. Toplumsal medyanın popülerliği ve çok ağır formda kullanılması buradaki alışkanlıkların kitapları da tesiri altına almasına neden oluyor.” dedi.

Yeni medya yayınevi ve editörü süreçten çıkardı

Herkes yazabileceğini ve yazılan metnin pahasını ise okuyucu belirlediğini belirten Doç. Dr. Gül Esra Atalay, “Özellikle yeni medya mecraları yayınevi ve editör üzere karar vericileri süreçten çıkartarak bireylerin istedikleri özgürlükte yazmalarına imkan tanıdı. Hasebiyle isteyen herkes kendisini ‘yazar’ olarak tanımlayabilir. Yazılan metinlerin hatırı sayılır bir okuyucu kitlesi edinip edinmemesi ise işin öteki yüzü.” sözlerini kullandı.

Metinler titizlikten uzak oluyor

Dijital platformların şiirler, kıssalar ve romanların görselleştirilebildiği, farklı formlarla alaka içerisinde transmedya formunda kurgulanabildiği bir imkanlar dünyası sunduğunu belirten Doç. Dr. Gül Esra Atalay, “Wattpad üzere platformlar bu tecrübenin yaşandığı dijital yerler. Bunlar da birer toplumsal medya mecrası. Hem kıssa, kitap yazılabiliyor hem de yazılmış olanlar okunabiliyor. Bu platformların klasik yayıncıların müellif üzerindeki hakimiyetini ve eşik bekçisi rollerini ortadan kaldırarak yayıncılık faaliyetini demokratikleştirici bir fonksiyonu de olabiliyor. Ama rastgele bir editöryel süreçten geçmeyen bu metinler edebiyatın sahip olduğu titizlik, ihtimam ve gerekliliklerden uzak oluyor.” diye konuştu.

Kendi şeklini yaratan âlâ müellifler çıkacaktır

Doç. Dr. Gül Esra Atalay, Wattpad’de yayımlandıktan sonra yayınevlerinin dikkatini çekerek basılan kitapların da olduğunu söyledi ve kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bunların amaç kitlesi gençler. Muhakkak bir nesle hitap ediyor. Dijital çağın içerisine doğmuş, dijital medya, toplumsal medya kültürüyle büyümüş bir kuşağın eserleri olduklarını söyleyebiliriz. Bu metinler toplumsal medyanın lisanını ve usulünü yansıtıyor, kolay tüketime uygun metinlerden oluşuyor. Öte yandan bu bir nesil sıkıntısı. Gençler her devir eski formları reddeder, kendi şekillerini getirirler. Hasebiyle bu nesilden da kesinlikle kendi üsluplarını yansıtan yeterli müellifler çıkacaktır.”

Kaynak: (BYZHA) - Beyaz Haber Ajansı