Yeni Bir Yıldız Patlaması Türü Keşfedildi: Mikronova

Uzay ile ilgili araştırmalar, her geçen gün insanoğlunu biraz daha şaşırtıyor. Gezegenlerden uydulara, galaksilerden göktaşlarına kadar sayısız hususa konut sahipliği yapan devasa boşluk, garip olaylarıyla da büyülüyor. Hakikaten yıldız patlamaları, bu garip olaylar verilebilecek en uygun örneklerden. Gökbilimciler, bu sıradışı olayları takip ederken keşfedilenlere bir yenisini daha ekledi.

Süpernova ismi verilen yıldız patlamaları, gücü biten büyük yıldızların şiddetle patlaması olarak tanımlanıyor. Kimi patlamaların Güneş'in parlaklığının 100 milyon katına ulaşabildiği bilinirken, gökbilimciler yeni bir patlama çeşidi keşfetti: İşte karşınızda Mikronova!

Ay'ın binde birini anca etkileyebiliyor...


Yıldızın yalnızca küçük bir kısmında meydana gelen, saatlerce süren ve epey tesirli olan Mikronova patlaması, beyaz cüce olarak bilinen bir tıp zombi yıldız üzerinde meydana geldi. Aslında meyyit yıldızların çekireği olan bu madeler, Dünya kadar küçük olmalarına karşın güneş kadar ağır olabiliyorlar.

Sadece patlamalarda değil, birçok uzay harketinde garip davranışlar sergileyen bu kozmik çekirdeklerin 'mikronova' olarak isimlendirilen bir patlama ile yok oldukları keşfedildi.

Patlama, beyaz cücelerden birinin adeta bir boşluk üzere davranması ile birlikte devasa bir çekim gücünün yakındaki yıldızdan hidrojeni emmeye başlaması ile gerçekleşiyor. Beyaz cücenin tüm yüzeyi hidrojen ile kaplandıktan sonra buradaki basınç yükseliyor ve termonükleer bir patlamaya yol açıyor. Patlama sonucunda cüceyi kapayan hidrojen saatlerce yanabiliyor.

Haftalarca süren patlamaların tersine: Mikronova 10 saat sürüyor





Ancak yeni keşfedilen durum bu değil. Gökbilimcilerin yeni keşfettiği şey; beyaz cüce sistemlerini izlerken bir beyaz cücenin 10 saat kadar parlayıp söndüğüydü. Orta ara artan parlakık daha evvel fark edilmemişti. Zira bu küçük gezegenlerde yaşanan saatlik değişimleri fark edebilmek için uzun müddet sadece bu gezegenleri takip etmek gerekecekti.

Bilim adamları bu yaşananlara mana vermeye çalışırken, yıldız patlaması ihtimalini hesaba dahi katmadılar. Zira patlamalar çok kısa ve vakit zaman parlayıp vakit zaman loşlaşacak düzeydeydi. Fakat bir mühlet sonra farklı beyaz cücelerde de birebir durum keşfedildi. Nihayetinde billim adamları yapboz modülleri misali boşlukları doldurdu ve bu patlamaların kısa müddetli yıldız patlamaları olduğunu anladı. Şimdi birçok ayrıntısı bilinmeyen bu patlamalara mikronova ismi verildi.

Açıklanana nazaran yakın bir ikili yoldaştan faal olarak malzemeyi bulamaçlayan beyaz cüce yıldızların yüzeyinde gerçekleşen Mikronova patlaması, kentilyonlarca kilogram yıldız gereci yakıyor. Bu ölçünün, birkaç milyar Büyük Giza Piramidi'nin yanmasına eş paha olduğu söyleniyor.