Yavuz Sultan Selim Dönemi

Yavuz Sultan Selim Dönemi

I Selim Dönemi

Yavuz Sultan Selim 10 Ekim 1470 günü doğdu Babası Sultan İkinci Bayezid, annesi Gülbahar Hatun'dur Gülbahar Hatun Dulkadiroğulları beyliğindendir Yavuz Sultan Selim, uzun boylu, geniş omuzlu, kalın kemikli, omuzlarının arası geniş, yuvarlak başlı, kırmızı yüzlü, uzun bıyıklı ve yiğit bir padişahtı Sert tabiatlı ve cesurdu Kaslı bir ilim tahsili yapmıştı

Babası Sultan İkinci Bayezid, padişah olduktan sonradan, askeri sevk ve devlet idareciliğini öğrenmesi için, Şehzade Selim'i Trabzon Sancağı'na ödev etti Şehzade Selim, Trabzon'da devlet işlerinin yanında, ilimle uğraşır ve büyük alim Mevlana Abdülhalim Efendi'nin derslerini peşine düşüp takip ederdi Trabzon'u fazla güzel yöneten Şehzade Selim'in giderken komşu devletler de ilişkisi oldu Valiliği esnasında Trabzon halkını bakımlı bırakmayan Gürcüler üstüne üç sefer yaptı En önemlisi olan Kütayis seferinde Kars, Erzurum, Artvin illeri ile birçok yeri fethederek Osmanlı topraklarına kattı (1508) Buralarda yaşayan Gürcülerin tümü müslüman oldular

Fazla hoş ata biniyor, devrin en ünlü silahşörlerini daha aşağı edecek kadar iyi kılıç kullanıyordu Güreşmekte, ok ve yay yapmada üstüne yoktu Harpten hoşlanmakla beraber çok ince bir ruha da sahipti Çok iddiasız bir kişiliğe sahip olan Yavuz Sultan Selim, her öğün yemekte tek çeşitlilik yemek yerdi ve ağaçtan tabaklar kullanırdı Gösterişten hoşlanmaz, devlet malını tutumsuzluk etmezdi Babasından devraldığı tatminkar hazineyi ağzına dek doldurdu Hazinenin kapısını mühürledikten daha sonra, söyle vasiyet etti: Benim altınla doldurduğum hazineyi, torunlarımdan her kim doldurabilirse kendi mührü ile mühürlesin, huysuz halde Definei Humayun benim mührümle mühürlensinBu vasiyet tutuldu O tarihten sonra gelen padişahların hiçbiri hazineyi dolduramadığından, hazinenin kapısı defalarca Yavuz'un mührüyle mühürlendi Yavuz Sultan Selim, ataları daima sakal uzattıkları halde sakalını keserdi Bunun sebebini soranlara Sakalımı ele vermemek için kesiyorumdediği rivayet edilir Bir kulağına da küpe takardı 22 Eylül 1520'de Aslan Pençesidenilen bir apse yüzünden henüz 50 yaşında iken vefat etti Hayatının son dakikalarında Yasini Şerif okuyordu Kanuni Sultan Süleyman, Fatih Camii'nde babasının cenaze namazını kıldıktan sonra, onu Sultan Selim Camii avlusundaki türbeye defnettirdi Tarihçiler, Yavuz Sultan Selim'i sekiz yıla seksen takvim meslek sığdırmış büyük bir padişah olarak değerlendirdiler

ÇALDIRAN SAVAŞI
Yavuz Sultan Selim, babası Sultan İkinci Bayezid ve kardeşleri ile taht mücadeleleri vererek tahta çıktığında, Osmanlı Devleti tedirgin bir dönem yaşıyordu Bu bunalımlı dönemin en büyük sebebi Doğu'daki ŞiiSafevi Devletiydi Bu devletin ortadan kalkmasıyla refah sağlanacak ve Türkistan yolu Osmanlılara açılacaktı Yavuz Sultan Selim'in en büyük amacı doğudaki bütün Türk İslam devletlerini tek bir devlet çatısı aşağıda birleştirmekti Yavuz Sultan Selim, 1514 yılı baharında ordusuyla birlikte İran seferine çıktı Osmanlı kuvvetleri, Erzincan'dan Tebriz'e doğru yürüyüşüne devam etti Çaldıran'da 23 Ağustos 1514'te yapılan savaşta Osmanlı kuvvetleri büyük bir başarı kazanırken, Safeviler bozguna uğradılar Şah, kaçarak hayatını güç kurtardı Yavuz yoluna devam ederek Tebriz'e girdi Şehirdeki birçok usta ve ilim adamı İstanbul'a gönderildi Bu galibiyet sonucunda Şah İsmail eski prestijini kaybetti Bu sayede Doğu Anadolu'da Osmanlılar için bir tehlike kalmamış oldu 15 Eylül 1514'te de Tebriz'den Karabağ'a hareket eden Yavuz'un amacı, kışı orada geçirip, baharda İran'ı büsbütün almaktı Fakat koşullar müsait olmadığı için Amasya'ya gidildi Çaldıran Zaferi'nden sonra, Erzincan, Bayburt kesinkes Osmanlı hakimiyetine geçti Kemah kalesi alındı 12 Haziran 1515'de kazanılan Turnadağ zaferi ile Dulkadiroğlu beyliğine son verildi Diyarbakır, Mardin ve Bitlis Osmanlı hakimiyetine girdi Böylece Anadolu'da Türk birliği sağlanmış oldu

MERCİDABIK ZAFERİ
Fatih Sultan Mehmed devrinden kalan uyuşmazlık ve İran Seferi, Mısırlıların ve Safevilerin ittifak yapmalarına neden oldu Yavuz Sultan Selim, bu ittifakın yapılacağını öğrenince Mısır seferine karar verdi Yavuz Sultan Selim, 5 Haziran 1516'da Darı seferine çıktı 27 Temmuz günü Osmanlı Ordusu Mısır sınırına dayanmıştı Mısır Sultanlığına emrindeki Antep (18 Ağustos 1516) ve Besni (19 Ağustos 1516) kaleleri birer gün arayla teslim oldular Fakat esas savaş 24 Ağustos 1516'da Mercidabık'da oldu Mısır Ordusu Osmanlıların ezici top ateşi karşısında pozitif dayanamadı Darı hükümdarı Gansu Gavri ölü olarak bulundu Kazanılan Mercidabık zaferi sonunda Suriye'nin kapıları Osmanlılara gevşemiş oldu

MEMLÜKLER VE RİDANİYE ZAFERİ
28 Ağustos 1516'da Halep'e giren Yavuz Sultan Selim hiçbir direnmeyle karşılaşmadan şehri teslim aldı Hama (19 Eylül 1516), Humus (21 Eylül 1516) ve Şam (27 Eylül 1516) benzer şekilde teslim olurken, Lübnan emirleri de Osmanlı hakimiyetini kabul ettiler Yoluna devam eden Yavuz 30 Aralık 1516'da Kudüs'e, 2 Ocak 1517'de Gazze'ye girdi Mercidabık Savaşı'ndan sonra Darı'ın başına Tumanbay geçti Tumanbay Osmanlı hakimiyetini kabul etmediği gibi, barış teklifi için gelen Osmanlı elçisini öldürmüş ve Venediklilerden top ve silah alarak Ridaniye'de adaleli bir savunma hattı kurmuştu Yavuz Sultan Selim, ordusuyla birlikte, ilkçağdan beri hiçbir komutanın zorla geçemediği Sina çölünü 13 günde geçerek, Ridaniye'de Darı Ordusu ile karşılaştı Mısır Ordusu'na, ElMukaddam Dağının etrafını dolaşarak güneyden saldıran Yavuz Sultan Selim, bu manevra tamamen Mısır Ordusunun yönleri sabit olan toplarını etkisiz hale getirdi 22 Ocak 1517'de Ridaniye Zaferi kazanıldı Bu zaferle birlikte Memlük Devleti tarihe karıştı

HALİFE YAVUZ SULTAN SELİM
24 Ocak 1517'de Kahire alındı 4 Şubat 1517'de Yavuz büyük bir törenle Kahire'ye girdi ve Darı Memlüklerine tabi Abbasi halifeliğine son verdi Yakalanan Tumanbay idam edildi Mısır Seferi sonunda Suriye, Filistin ve Mısır Osmanlı hakimiyetine girdi Hem Hicaz ve yöresi de Osmanlı topraklarına katıldı Doğu ticaret yolları ayrıntılarıyla Osmanlıların eline geçti Elde edilen ganimetler ve alınan vergilerle Osmanlı Hazinesi doldu 6 Temmuz 1517'de Emaneti Mukaddese (Mukaddes Emanetler) denilen ve arasında HzMuhammed'in (SAV) hırkası, kadınsı, sancağı ve kılıcı da yer alan eşyaları, Hicaz'dan Yavuz Sultan Selim'e gönderildi 29 Ağustos 1516'da Hilafet Abbasi soyundan Osmanlı Soyuna geçti Yavuz Sultan Selim, Ayasofya Camii'nde yapılan bir törenle, son Abbasi halifesi Üçüncü Mütevekkil'den (kendi deyimiyle Hadimi Haremeyni Şerifeyn) Haremeyni Şerifeyn, yani Mekke ve Medine'nin hizmetkarı ünvanını devraldı ve böylece tüm Müslümanların dini ve siyasi lideri oldu Rivayete kadar, Üçüncü Mütevekkil kürsüye çıkıp, Halifeliği Osmanlı Padişahı Sultan Selim Han'a devrettiğini açıkladı Sırtındaki cübbeyi Yavuz'a elleriyle giydirdi Halifelik nişanlarından sayılan kılıcı elleriyle Yavuz'un beline bağladı Yavuz Sultan Selim, o andan itibaren Müslümanların dini ve dünyevi lideri oldu Artık yalnız padişah olarak değil, halifeolarak da anılacaktı ve ondan sonra gelen tüm padişahlar bununla beraber halife de olacaklardı Yavuz Sultan Selim, tahtı devraldığında 2375000 kmkare olan Osmanlı topraklarını sekiz sene gibi kısa bir sürede 6557000 kmkareye çıkarmayı başardı Devletin gelişmesi için de bir fazla faaliyeti oldu Çok düzenli çalışan bir casus teşkilatı vardı Bu sayede ülke içinden ve dışından istediği bilgileri bölge Yavuz Sultan Selim'in adam seçiminde büyük bir isabet yeteneği vardı

İMAR ÇALIŞMALARI (MİMARİ)
Yavuz Sultan Selim, dedesi Fatih Sultan Mehmed zamanında yapılan Haliç Tersanesini kapasite olarak arttırdı Medreselerin yanına, sosyal ve ticari alanda hizmet verecek birçok bina yapı ettirdi Hayatı yoğun savaşlarla geçen Yavuz Sultan Selim, Diyarbakır Fatih Paşa, Elbistan Ulu Camii, Şam Salihiye'de Muhyiddini Arabi'ye Camii, İmaret ve Türbesi gibi hayır eserleri de yaptırmaya fırsat bulmuştur Keza temelini attırdığı İstanbul Sultan Selim Camii'ni bitirmeye ömrü yetmemiş, bu eser oğlu Kanuni Sultan Süleyman tarafından tamamlanmıştır


alıntı *