Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşı
Sultan Selim tahta çıktığında Osmanlı İmparatorluğu huzursuz bir dönem yaşıyordu Bu bunalımlı dönemin en büyük nedeni doğudaki Şii Safevi Devleti olarak kabul edilmekteydi Safevi Devleti'nin ortadan kalkmasıyla Anadolu'daki Osmanlı egemenliği sağlamlaşacak ve doğudan gelebilecek tehditlere karşı dağlık Doğu Anadolu Osmanlı savunmasını güçlendirecekti Yavuz Sultan Selim'in bir başka amacı da doğudaki bütün İslam devletlerini tek bir devlet çatısı aşağı birleştirmekti
I Selim, Safevilerle girilebilecek bir savaşa karşı hazırlıklar ve araştırmalar yaptı Şah İsmail de benzer dönemde Safevilerin başında, Osmanlılara karşı bir takım hazırlıklar sürdürüyordu
Yavuz Sultan Selim bu amaçlarla, 1514 yılı baharında ordusuyla birlikte İran seferine çıkmıştır Oğlu Süleyman'ı 50000 şahsiyet kuvvetle Anadolu'da emniyet olarak bırakmıştır Osmanlı kuvvetleri, Erzincan'dan Tebriz'e dürüst yürüyüşlerine böylece başlamıştır
Osmanlı ve Safevi ordularının ikisi de Türk ve Müslümandı Sefer fazla uzun sürmüş, oysa Safevi ve Osmanlı güçleri az önce karşılaşamamıştı Osmanlı Ordusu'nda bazı zorluk ve kıtlıklar baş göstermeye başlamıştı Bu sırada, orduda seferden geri dönme düşüncesinde olanlar da vardı Yaşanan bir takım olayları ve dillendirilen bazı rahatsızlıkları ayrım eden I Selim, atına binerek askerlerine hitaben cesaret veren ve meydan okuyan bir hitabe yaptı Geri dönmeye niyeti olmadığını söyleyen I Selim, askerleri kışkırtanlarla hesaplaşmayı sefer sonrasına bıraktı
Osmanlı ve Safevi orduları Çaldıran Ovası'nda 2 Recep 92023 Ağustos 1514 tarihinde karşılaştı Osmanlı Ordusu'nun kuvvetleri daha fazla olmasına rağmen, Safevi Ordusu'nun süvarileri fazlaydı Oysa Safevi Ordusu'nda top yoktu; buna rağmen Osmanlı'da topçu kuvvetleri bulunuyordu I Süleyman döneminde hazırlanmış olan Şükrii Bitlisi'nin Selimnâme adlı eserinde; Safevi askerleri, kırmızı çubuğa dolanmış sarıklar, miğfer ve zırhla; Osmanlı Ordusu ise önde tüfek ve mızraklı dört yeniçeriyle zırhsız ve miğfersiz olarak resmedilmiştir 24 Ağustos'ta gerçekleşen savaşta Osmanlı kuvvetleri galibiyet kazanırken, Safevi'ler bozguna uğramıştır Savaşın kazanılmasında Osmanlı ordusunda ateşli silahların olması belileyici olmuştur Bu durum Safevîlerle kesintisiz çaba halinde olan Özbeklerin de menfaatlerine olmuştur Zaten daha önce Özbekler ile Osmanlılar arasında siyasi ilişkiler güçlenmiş ve ortak düşman Safevilere aleyhinde müttefiklik kurulmuştu
Muharebe, Osmanlıların lehine sonuçlandı Muharebede yaralanan ve atından düşen Şah İsmail, askerlerinden birinin atını ona vermesi ile savaş alanından kaçtı I Selim yoluna devam ederek Tebriz'e girdi, bu olayı müteakip şehirdeki çoğu sanatçı ve ilim adamı İstanbul'a gönderildi Yaşadığı ağır yenilginin ardındaki Şah İsmail eski saygınlığını yitirdi Bu sayede Doğu Anadolu'da Osmanlılar için bir risk kalmadı Çaldıran Zaferi'nden sonradan, Erzincan, Bayburt kesin olarak Osmanlı hakimiyetine geçti
15 Eylül 1514'te Tebriz'den Karabağ'a hareket eden Yavuz kışı orada geçirip, baharda İran'ı tamamen almayı amaçlasa da koşullar müsait olmadığı için Amasya'ya gitmişti Bundan önce Nahçivan'da iken askerlerin bir takım köy evlerini yakmalarını vesile ederek, askeri denetleme etmede ihmalkâr oldukları söylemişti Bu nedenden ötürü veziriazam Hersekzade Ahmed Paşa ve ikinci vezir Dukakinoğlu Ahmet Paşa azledildi
Kışı Amasya'da geçiren Sultan Selim, ilkbaharda yeniden İran seferine çıkacağı için top ve cephaneyi Şarkı Karahisarda bırakmıştır Selim, Amasya'da oturduğu sırada Dukakinoğlu Ahmed Paşa'yı veziriazam ve defterdar; Piri Mehmed Paşa'yı da üçüncü vezir duyuru etti Fakat Dukakinoğlu'nun veziriazam olmasından 2 ay sonradan, yeniden devlet adamlarının kışkırtmasıyla Muharrem 921Şubat 1515 tarihinde yeniçeri ayaklanması oldu Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim isyan sebebini araştırmış, sonuçta askeri ayaklanmaya özendirme ettiği ve hem Dulkadiroğlu'yla ittifakı olup mektuplaştığı görünen o ki Sadrazam Dukakinoğlu Ahmet Paşa idam edilmiştir Bu olay üstüne Selim bir vakit veziriazamlığa kimseyi devir etmemiştir
I Selim, askerin vaziyeti sebebiyle İran üzerine bitmiş sefer yapılamayacağından, güvenlik karşılamak nedeniyle doğu ve güney sınırlarına ait bir takım yerleri ele geçirilmesi gerektiğine karar verdi
kaynak:wikipedia *
Sultan Selim tahta çıktığında Osmanlı İmparatorluğu huzursuz bir dönem yaşıyordu Bu bunalımlı dönemin en büyük nedeni doğudaki Şii Safevi Devleti olarak kabul edilmekteydi Safevi Devleti'nin ortadan kalkmasıyla Anadolu'daki Osmanlı egemenliği sağlamlaşacak ve doğudan gelebilecek tehditlere karşı dağlık Doğu Anadolu Osmanlı savunmasını güçlendirecekti Yavuz Sultan Selim'in bir başka amacı da doğudaki bütün İslam devletlerini tek bir devlet çatısı aşağı birleştirmekti
I Selim, Safevilerle girilebilecek bir savaşa karşı hazırlıklar ve araştırmalar yaptı Şah İsmail de benzer dönemde Safevilerin başında, Osmanlılara karşı bir takım hazırlıklar sürdürüyordu
Yavuz Sultan Selim bu amaçlarla, 1514 yılı baharında ordusuyla birlikte İran seferine çıkmıştır Oğlu Süleyman'ı 50000 şahsiyet kuvvetle Anadolu'da emniyet olarak bırakmıştır Osmanlı kuvvetleri, Erzincan'dan Tebriz'e dürüst yürüyüşlerine böylece başlamıştır
Osmanlı ve Safevi ordularının ikisi de Türk ve Müslümandı Sefer fazla uzun sürmüş, oysa Safevi ve Osmanlı güçleri az önce karşılaşamamıştı Osmanlı Ordusu'nda bazı zorluk ve kıtlıklar baş göstermeye başlamıştı Bu sırada, orduda seferden geri dönme düşüncesinde olanlar da vardı Yaşanan bir takım olayları ve dillendirilen bazı rahatsızlıkları ayrım eden I Selim, atına binerek askerlerine hitaben cesaret veren ve meydan okuyan bir hitabe yaptı Geri dönmeye niyeti olmadığını söyleyen I Selim, askerleri kışkırtanlarla hesaplaşmayı sefer sonrasına bıraktı
Osmanlı ve Safevi orduları Çaldıran Ovası'nda 2 Recep 92023 Ağustos 1514 tarihinde karşılaştı Osmanlı Ordusu'nun kuvvetleri daha fazla olmasına rağmen, Safevi Ordusu'nun süvarileri fazlaydı Oysa Safevi Ordusu'nda top yoktu; buna rağmen Osmanlı'da topçu kuvvetleri bulunuyordu I Süleyman döneminde hazırlanmış olan Şükrii Bitlisi'nin Selimnâme adlı eserinde; Safevi askerleri, kırmızı çubuğa dolanmış sarıklar, miğfer ve zırhla; Osmanlı Ordusu ise önde tüfek ve mızraklı dört yeniçeriyle zırhsız ve miğfersiz olarak resmedilmiştir 24 Ağustos'ta gerçekleşen savaşta Osmanlı kuvvetleri galibiyet kazanırken, Safevi'ler bozguna uğramıştır Savaşın kazanılmasında Osmanlı ordusunda ateşli silahların olması belileyici olmuştur Bu durum Safevîlerle kesintisiz çaba halinde olan Özbeklerin de menfaatlerine olmuştur Zaten daha önce Özbekler ile Osmanlılar arasında siyasi ilişkiler güçlenmiş ve ortak düşman Safevilere aleyhinde müttefiklik kurulmuştu
Muharebe, Osmanlıların lehine sonuçlandı Muharebede yaralanan ve atından düşen Şah İsmail, askerlerinden birinin atını ona vermesi ile savaş alanından kaçtı I Selim yoluna devam ederek Tebriz'e girdi, bu olayı müteakip şehirdeki çoğu sanatçı ve ilim adamı İstanbul'a gönderildi Yaşadığı ağır yenilginin ardındaki Şah İsmail eski saygınlığını yitirdi Bu sayede Doğu Anadolu'da Osmanlılar için bir risk kalmadı Çaldıran Zaferi'nden sonradan, Erzincan, Bayburt kesin olarak Osmanlı hakimiyetine geçti
15 Eylül 1514'te Tebriz'den Karabağ'a hareket eden Yavuz kışı orada geçirip, baharda İran'ı tamamen almayı amaçlasa da koşullar müsait olmadığı için Amasya'ya gitmişti Bundan önce Nahçivan'da iken askerlerin bir takım köy evlerini yakmalarını vesile ederek, askeri denetleme etmede ihmalkâr oldukları söylemişti Bu nedenden ötürü veziriazam Hersekzade Ahmed Paşa ve ikinci vezir Dukakinoğlu Ahmet Paşa azledildi
Kışı Amasya'da geçiren Sultan Selim, ilkbaharda yeniden İran seferine çıkacağı için top ve cephaneyi Şarkı Karahisarda bırakmıştır Selim, Amasya'da oturduğu sırada Dukakinoğlu Ahmed Paşa'yı veziriazam ve defterdar; Piri Mehmed Paşa'yı da üçüncü vezir duyuru etti Fakat Dukakinoğlu'nun veziriazam olmasından 2 ay sonradan, yeniden devlet adamlarının kışkırtmasıyla Muharrem 921Şubat 1515 tarihinde yeniçeri ayaklanması oldu Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim isyan sebebini araştırmış, sonuçta askeri ayaklanmaya özendirme ettiği ve hem Dulkadiroğlu'yla ittifakı olup mektuplaştığı görünen o ki Sadrazam Dukakinoğlu Ahmet Paşa idam edilmiştir Bu olay üstüne Selim bir vakit veziriazamlığa kimseyi devir etmemiştir
I Selim, askerin vaziyeti sebebiyle İran üzerine bitmiş sefer yapılamayacağından, güvenlik karşılamak nedeniyle doğu ve güney sınırlarına ait bir takım yerleri ele geçirilmesi gerektiğine karar verdi
kaynak:wikipedia *
