Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Hangi gıda ve besinlerde yağ bulunur
Tereyağ
Margarin
İçyağ (Et, Sakatat)
Süt ve süt ürünleri (süt peynir yoğurt krema kaymak dondurma)
Hindistan cevizi
Palmiye yağı
Kakao yağı
Kümes hayvanlarının derisi
Yumurta sarısı
Marketlerde satılan özel işlem görmüş yiyecekler, örneğin bisküviler ve kekler raf ömürlerini uzatmak için başlıca doymuş yağla yapılırlar
Doymuş yağlar, tercih edilmemesi gereken gıda maddeleri arasında yer alırlar çünkü sağlığa son derece zararlıdırlar
Dolu yağlar vücutta kolesterolün yükselmesine niçin olur Bu da kalp hastalığı riskini artırır
Lipitler (Yağlar)
Yağ ve kolesterol gibi yağ sanki tüm maddelere lipit adı verilir Suda çözünmeyen lipitler aralarında eter, yakıt, kloroform gibi yağ çözücülerle eriyenlere ham lipit denir Ham lipitlerin içinde değişik kimyasal yapıya sahip; yağlar, fosfolipitler, glikolipitler, steroidler ve mumlar gibi maddeler yer alır
Yağlar
Yağlar, karbonhidrat ve proteinlerle birlikte vücudumuza enerji sağlayan 3 gıda grubudur Yiyeceklerle beraber vücuda giren karbonhidrat ve proteinlerin fazlası, vücudumuzda yağ olarak depolanır
Yağlar çoğunlukla bir gliserol molekülünün 3 yağ asidi ile birleşmesi sonucu meydana gelen trigliseritlerdir
Trigliseritler
Besinlerden aldığımız ve vücudumuzda yer alan yağlara trigliserid adı verilir Bunlardan birisi olan kolesterol, hayvansal kaynaklı besinlerde ve bütün hücrelerde bulunan mum sanki bir yağdır Kan dolaşımında yer alan kolesterolün çoğunu cisim kendisi üretir Kolesterol yalnızca hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur
Kan dolaşımında lipoproteinlerle taşınan kolesterol ikiye ayrılır Bunlardan ilki, iyi kolesterol olarak da tanıdık HDL, diğeri kötü kolesterol olarak aşina LDL ve VLDL ’dir
Dokulardaki kolesterolü toplayarak, dışarı atılmasını sağladığı için iyi kolesterol olarak adlandırılan HDL, yiyeceklerden sağlanır Kalp sağlığı için kayda değer bir kolesterol olan HDL ’nin düzeyi, maddesel aktivite ile artırılabilir
LDL ve VLDL, kolesterolü dokulara taşıyarak, kan damarlarının duvarlarında birikmesine neden olur bu nedenle kötü kolesterol olarak da bilinen LDL ve VLDL, besinlerle alınmaz, karoser kadar üretilir
Yağ asitleri
Yağların temelini oluşturan yağ asitleri, karbon, oksijen ve hidrojenden oluşan moleküllerdir genellikle yağ asitleri; doymuş, tekli doymamış, çoklu doymamış ve hidrojenle doymuş olarak sınıflandırılır
Tekli doymamış yağ asitleri: Oda sıcaklığında değişken formunda olan tekli doymamış yağ asitlerine fındık, zeytinyağı ve kanola yağı örnek verilebilir Ceset tarafından sentezlenemeyen bu yağların mutlaka besinlerle alınması gerekir Akdeniz ülkelerinde kalp hastalıklarının daha eksik görülmesinin nedeni, ağırlıklı olarak tekli doymamış yağlarla beslenmeleridir
Çoklu doymamış yağ asitleri: Oda sıcaklığında istikrarsız ya da yumuşak formda olan bu yağlara örnek olarak darı, soya, ayçiçek yağı ve deniz ürünleri verilebilir Omega 3 ’de çoklu doymamış yağ asitlerine misal bir yağdırÖzellikle soğuk deniz balıklarından somon, ton balığı ve uskumruda yer alan Omega 3, yürek ve damar sağlığı açısından son derece önemlidir
Doymuş yağ asitleri: Daha fazla hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur Et, tavuk, yumurta, süt, peynir, yoğurtta bulunan batmış yağ asitleri; bitkisel kaynaklardan sadece Hindistan cevizi yağında yer alır
Hidrojenlenmiş yağlar: Doymamış yağları daha dayanıklı hale getirmek için hidrojenle kimyasal işlemden geçirerek elde edilir Bütün margarinler bu sınıfa girer
Yağların sindirimi nasıl gerçekleşir?
İncebağırsakta sindirilen yağlar, burada safra ile karışarak, suyun içine katılır Emüsyon adı verilen bu durumdan sonradan, lipaz enzimi ile parçalanır ve ince bağırsaklardan kan ve lenf sistemindeki dolaşıma katılırlar
Ne işe yararlar?
Yağlar vücuda, benzer miktardaki karbonhidrat ve proteinlerin 2 katından pozitif enerji verirler 1 gram yağ, 9 kilokalori enerji sağlar
Özellikle balık ve su ürünlerinde bulunan yağlar, retina ve beyin gelişimi için gereklidir Kalp ve damar hastalıklarını durdurmak için bu besinlerde bulunan Omega 3 yağı, daha artı tüketilmelidir
Gövde için mutlaka zorunlu olan elzem yağ asidi, zeytinyağı ile alınır
A, D, E ve K vitaminlerinin vücutta kullanılmasını sağlarlar
Derinin altında bulunan yağ tabakası, beden ısısının kaybını önler
İç organları çevreleyerek, onları dış etkenlerden korurlar
Midenin boşalmasını geciktirerek, tokluk hissi verirler
Östrojen ve testesteron hormonunun yapısında bulunurlar Yeterince yağ alınmazsa, salgılanma bozulur
Vücudun yağa ne değin ihtiyacı vardır?
Tükettiğimiz yağlar, görünür ve görünmez olarak ikiye ayrılır Tereyağı, sıvıyağ gibi yağlar görünür yağlar iken; et, süt gibi daha fazla hayvansal kaynaklarda bulunan yağlar görünmez yağlardır Vücuda alınan yağların yarısı, görünmez yağlardan oluşur
Sağlıklı bir bireyin alması gereken yağ miktarı, kilosu, boyu gibi bireysel özelliklerine tarafından belirlenir çoğunlukla jurnal alınan enerjinin yüzde 30 ’u yağlardan karşılanmalıdır Buna göre herkes 1 gram yağın 9 kilokalori olduğunu unutmadan, kendi kişisel özelliklerine kadar tüketeceği yağ miktarını düzenlemelidir *
Tereyağ
Margarin
İçyağ (Et, Sakatat)
Süt ve süt ürünleri (süt peynir yoğurt krema kaymak dondurma)
Hindistan cevizi
Palmiye yağı
Kakao yağı
Kümes hayvanlarının derisi
Yumurta sarısı
Marketlerde satılan özel işlem görmüş yiyecekler, örneğin bisküviler ve kekler raf ömürlerini uzatmak için başlıca doymuş yağla yapılırlar
Doymuş yağlar, tercih edilmemesi gereken gıda maddeleri arasında yer alırlar çünkü sağlığa son derece zararlıdırlar
Dolu yağlar vücutta kolesterolün yükselmesine niçin olur Bu da kalp hastalığı riskini artırır
Lipitler (Yağlar)
Yağ ve kolesterol gibi yağ sanki tüm maddelere lipit adı verilir Suda çözünmeyen lipitler aralarında eter, yakıt, kloroform gibi yağ çözücülerle eriyenlere ham lipit denir Ham lipitlerin içinde değişik kimyasal yapıya sahip; yağlar, fosfolipitler, glikolipitler, steroidler ve mumlar gibi maddeler yer alır
Yağlar
Yağlar, karbonhidrat ve proteinlerle birlikte vücudumuza enerji sağlayan 3 gıda grubudur Yiyeceklerle beraber vücuda giren karbonhidrat ve proteinlerin fazlası, vücudumuzda yağ olarak depolanır
Yağlar çoğunlukla bir gliserol molekülünün 3 yağ asidi ile birleşmesi sonucu meydana gelen trigliseritlerdir
Trigliseritler
Besinlerden aldığımız ve vücudumuzda yer alan yağlara trigliserid adı verilir Bunlardan birisi olan kolesterol, hayvansal kaynaklı besinlerde ve bütün hücrelerde bulunan mum sanki bir yağdır Kan dolaşımında yer alan kolesterolün çoğunu cisim kendisi üretir Kolesterol yalnızca hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur
Kan dolaşımında lipoproteinlerle taşınan kolesterol ikiye ayrılır Bunlardan ilki, iyi kolesterol olarak da tanıdık HDL, diğeri kötü kolesterol olarak aşina LDL ve VLDL ’dir
Dokulardaki kolesterolü toplayarak, dışarı atılmasını sağladığı için iyi kolesterol olarak adlandırılan HDL, yiyeceklerden sağlanır Kalp sağlığı için kayda değer bir kolesterol olan HDL ’nin düzeyi, maddesel aktivite ile artırılabilir
LDL ve VLDL, kolesterolü dokulara taşıyarak, kan damarlarının duvarlarında birikmesine neden olur bu nedenle kötü kolesterol olarak da bilinen LDL ve VLDL, besinlerle alınmaz, karoser kadar üretilir
Yağ asitleri
Yağların temelini oluşturan yağ asitleri, karbon, oksijen ve hidrojenden oluşan moleküllerdir genellikle yağ asitleri; doymuş, tekli doymamış, çoklu doymamış ve hidrojenle doymuş olarak sınıflandırılır
Tekli doymamış yağ asitleri: Oda sıcaklığında değişken formunda olan tekli doymamış yağ asitlerine fındık, zeytinyağı ve kanola yağı örnek verilebilir Ceset tarafından sentezlenemeyen bu yağların mutlaka besinlerle alınması gerekir Akdeniz ülkelerinde kalp hastalıklarının daha eksik görülmesinin nedeni, ağırlıklı olarak tekli doymamış yağlarla beslenmeleridir
Çoklu doymamış yağ asitleri: Oda sıcaklığında istikrarsız ya da yumuşak formda olan bu yağlara örnek olarak darı, soya, ayçiçek yağı ve deniz ürünleri verilebilir Omega 3 ’de çoklu doymamış yağ asitlerine misal bir yağdırÖzellikle soğuk deniz balıklarından somon, ton balığı ve uskumruda yer alan Omega 3, yürek ve damar sağlığı açısından son derece önemlidir
Doymuş yağ asitleri: Daha fazla hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur Et, tavuk, yumurta, süt, peynir, yoğurtta bulunan batmış yağ asitleri; bitkisel kaynaklardan sadece Hindistan cevizi yağında yer alır
Hidrojenlenmiş yağlar: Doymamış yağları daha dayanıklı hale getirmek için hidrojenle kimyasal işlemden geçirerek elde edilir Bütün margarinler bu sınıfa girer
Yağların sindirimi nasıl gerçekleşir?
İncebağırsakta sindirilen yağlar, burada safra ile karışarak, suyun içine katılır Emüsyon adı verilen bu durumdan sonradan, lipaz enzimi ile parçalanır ve ince bağırsaklardan kan ve lenf sistemindeki dolaşıma katılırlar
Ne işe yararlar?
Yağlar vücuda, benzer miktardaki karbonhidrat ve proteinlerin 2 katından pozitif enerji verirler 1 gram yağ, 9 kilokalori enerji sağlar
Özellikle balık ve su ürünlerinde bulunan yağlar, retina ve beyin gelişimi için gereklidir Kalp ve damar hastalıklarını durdurmak için bu besinlerde bulunan Omega 3 yağı, daha artı tüketilmelidir
Gövde için mutlaka zorunlu olan elzem yağ asidi, zeytinyağı ile alınır
A, D, E ve K vitaminlerinin vücutta kullanılmasını sağlarlar
Derinin altında bulunan yağ tabakası, beden ısısının kaybını önler
İç organları çevreleyerek, onları dış etkenlerden korurlar
Midenin boşalmasını geciktirerek, tokluk hissi verirler
Östrojen ve testesteron hormonunun yapısında bulunurlar Yeterince yağ alınmazsa, salgılanma bozulur
Vücudun yağa ne değin ihtiyacı vardır?
Tükettiğimiz yağlar, görünür ve görünmez olarak ikiye ayrılır Tereyağı, sıvıyağ gibi yağlar görünür yağlar iken; et, süt gibi daha fazla hayvansal kaynaklarda bulunan yağlar görünmez yağlardır Vücuda alınan yağların yarısı, görünmez yağlardan oluşur
Sağlıklı bir bireyin alması gereken yağ miktarı, kilosu, boyu gibi bireysel özelliklerine tarafından belirlenir çoğunlukla jurnal alınan enerjinin yüzde 30 ’u yağlardan karşılanmalıdır Buna göre herkes 1 gram yağın 9 kilokalori olduğunu unutmadan, kendi kişisel özelliklerine kadar tüketeceği yağ miktarını düzenlemelidir *
