Webtekno Özel: Çin ve Huawei’nin Eline Geçen Korkunç Fırsat

Çin’in tüketici elektroniği meydanında yükselişe geçen firmaları akıllı telefon piyasasını domine ediyor. Rakamlar üzerinden konuşacak olursak, yerkürenin en çok akıllı telefon satan birinci 10 şirketinden 7’sinin Çin merkezli olduğunu hatırlatmak gerek. ABD’nin akıllı telefon piyasasındaki en büyük tezi ise düşünüldüğü üzere birinci 10’daki tek temsilcisi Apple değil. Bunun haricinde Çinli ya da Koreli dahil tüm üreticilere yazılım desteği sunan Google var.

Aslında ABD’nin akıllı telefon piyasasındaki rolü, Truva savaşında maket atın içine erlerini yerleştiren Odysseus ile tıpkı. Tek fark, o Truva atının büyük kısmının Çin tarafından üretilmesi. Bu türlü düşününce, aslında bütün tarafların birbirlerine da muhtaç olduğunu görüyoruz. Lakin ABD’nin attığı son adıma ayak uyduran Google, Huawei’yi saf dışı bırakınca, işin rengi biraz daha değişti. Yerkürenin en çok telefon satan 2. firması, Çin’in en büyüğü olan Huawei, oyunun dışında kaldı (mı?).

Huawei’nin Truva atında artık ABD’nin askeri değil, kendi askeri olacak. Firma kendi işletim sistemini geliştirecek, kendi telefonlarıyla bu işletim sistemini sunacak. Geçtiğimiz gün ortaya çıkan detaylara nazaran bu işletim sistemine HongMeng diyeceğiz. Hakikaten ne dediğimizden çok neler yapabileceğimiz değerli.

Huawei’nin saf dışı kalması, kağıt üzerinde gayri Çinli üreticilere yaradı. Lakin iş dayanışmaya gelince, tüm Çinliler Huawei’ye katılabilir. 

Artık rakipler firmalar değil, bayraklar:


Öncelikle Google’ın Huawei kararının Apple’a nasıl yaradığını çözümlemek gerek. Akıllı telefon satışlarında tarihinde hiç olmadığı kadar büyük kayıplar yaşayan Apple, kaçırdığı müşterilerin birçoklarını Huawei’ye kaptırdı. Çinli firma, son çeyrek itibariyle, ABD’de yasaklı olmasına karşın, satışlarını %50 nispetinde arttırmıştı. Google’ın Apple’ı 2. sıradan eden Huawei’ye çelme takması çok manidar bir hamleydi. 

Bu türlü bir hamle, artık milletlerarası bir arenaya taşınan yazılım savaşında Çinlilere yanıt hakkı doğurdu. O yanıt hakkı da Çin hükümetinin tek bir hamlesine bakıyor. Huawei kendi işletim sistemiyle üzerine düşeni yapıyor. Gelgelelim yarışma firma logolarından çıkıp memleket bayraklarına taşınınca, bu adımın ehemmiyeti de artıyor.

ABD’de bir tane bile fabrikası olmayan ABD’li şirket Apple’ın üzerinde bir müddettir önemli bir pres var. Hükümet, Apple’a fabrikalarını Tayvan ve Çin üzere memleketlerden çekmesi ve kendi sonları içerisine taşıması için pres yapıyor. Yarışmanın sair tarafındaki Çinliler ise aslında akıllı telefonları kendi hadleri içinde üretiyorlar. 


Açık bir halde bu savaşta ABD’nin Çin’e benzeri adımlar atmaya çalıştığını, daha örtülü bir sisteme özendiğini görüyoruz. ABD’nin dönüşüm için hiçbir talihi kalmıyor. Elindeki tek gücü ise 2,5 milyar insan tarafından kullanılan Android. Google ise bu yaygınlaşmanın büyük bir kısmını Çinli firmalara borçlu olduğunu biliyor. El mahkum hükümetinin lafını dinliyor. Sonuç olarak paydaşlık bozuluyor, lakin öküz hâlâ yaşıyor. 

Halihazırda Çin’de Google, Facebook üzere ABD’li firmalar faaliyet gösteremiyorlar. Yani Google’ın Huawei’den desteğini çekmesi 1,5 milyar Çinli için çok mana söz etmiyor. Tamam tüm Çinliler yalnızca Huawei kullanmıyorlar, fakat herkes elinden geldiğine yerli firmaları tercih ediyor. 1,5 milyar insan ise Yerküre pazarının yaklaşık %20’sine tekabül ediyor. Çinli firmalar, yerli yazılım hamlesiyle zati zarar etmeyeceklerini biliyorlar.

İşte tam bu noktada, teorimize nazaran, Çin Hükümeti devreye giriyor:


Çin Hükümeti, tıpkı ABD’nin yaptığı üzere resmi bir karar alarak, tüm üreticilere “yerli işletim sistemi kullanma zorunluluğu” getiriyor. Yani Huawei başta olmak üzere Xiaomi, Oppo, Vivo, Lenovo üzere üreticilerin hepsi HongMeng üzere yerli işletim sistemini kullanmaya başlıyorlar. Bu da otomatik olarak birinci 10’daki 7 şirketin, piyasa umumunda ise tüm akıllı telefonların yaklaşık %50’sinin Çinli bir yazılıma geçmesi demek oluyor. 

Bu mümkün hamle açık bir formda ABD’ye ve ABD’nin devlerine “şah çekmek” demek. Evet tüm Çinliler, Huawei’nin işletim sistemine geçiş yaparsa bunun kullanıcıda bir karşılığı olur mu?



Açıkçası mobil işletim sistemleri konusunda pazar yeteri kadar doygun, lakin kişilere yeni alternatifler sunmak mantıklı olabilir. Burada en değerli husus, kelam konusu alternatifin nasıl sunulacağı. Google, esasen Android’in filini çekip gelecekte tarafına Fuchsia isminde bir bulut tabanlı işletim sistemi sunmak istiyor. ABD’li şirketin emeli yalnızca cep telefonlarına değil, bir işlemciye sahip tüm cihazlara bağlanacak ekosistem geliştirmek. Fuchsia, arabalardan kahve makinelerine, buzdolaplarından bilgisayarlara kadar her yanda olacak. 

İşte bu nedenle HongMeng ya da ismi her ne olacaksa Huawei’nin sunacağı işletim sistemi, Android ya da iOS’un değil, Fuchsia üzere web tabanlı işletim sistemlerini de rakip olarak görecek. Bir gayrı değişle Çin ve ABD; bizim Android, Fuchsia, iOS yahut HongMeng olarak bildiğimiz “piyonlarla”, küresel çapta savaş verecek. Bu savaş sonucunda ulaşılmak istenen tek şey var:

HABER.

Tüm bunlar dönerken, bizler bu metinde ismini geçirdiğimiz tüm firmalar için yalnızca birer “tüketiciden” ibaretiz. Tüketici kimliğimizden sıyrılıp “üretici ve yönlendirici” olmadığımız sürece, bizim için tek kıymetli olan cebimizden çıkan para olacak. Evet ya üretip satacak mıyız? 

Geçtiğimiz gün yayımladığımız YouTube videomuzda da dediğimiz üzere, “Filler tepişirken çimenler ezilirler.” 

Bir taraf seçmeden evvel, çalışmanın kıymetini görüp kavrasak, daha çok şey başarabiliriz.