Vasiyet

5758 İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ama:

Hakkında vasiyet edebileceği bir malı bulunan müslüman kimsenin, vasiyeti yanında yazılmış olmaksızın iki gece geçirmeye hakkı yoktur

Buhârî, Vesâya 1; Müslim, Vasiyyet 4, ( 1627); Muvatta, Vasiyyet 1, (2, 761 ); Ebu Dâvud, Vesâya 1, (2863); Tirmizi, Cenâiz 5, (974); Nesâi, Vesâya 1, (6, 238, 239)

5759 İbnu Abbâs radıyallahu anhüma: Ölen mülk bırakmışsa ebeveyn ve akrabalarına vasiyette bulunsun(Bakara 180) âyeti hakkında demiştir fakat : Miras âyeti neshedinceye değin vasiyet bu şekilde vacib idi

Ebu Dâvud, Vesâyâ 5, (2869)

VASİYETİN ZAMANI

5760 Hz Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'a: Hangi sadaka efdaldir?diye sorulmuştu:

Sağlıklı ve fakirlikten korkup, zenginliğe ümit bağladığın, mala karşısında cimri olduğun halde tasadduk etken! Bu şekilde tasadduku, can boğazına gelip de falana şu kadar, feşmekana bu kadar diyeceğin zamana değin devam ettir O sırada (yaptığın tasaddukun sana bir faydası yoktur, çünkü malın, artık) zâten birilerinin olmuştur

Buhâri, Vesâya 7, Zekât 11; Müslim, Zekât 92, (1032); Ebu Dâvud, Vesâya 3, (2865); Nesai, Vesaya 1, (6, 237)

SADAKANIN MİKTARI

5761 Sa'd İbnu Ebi Vakkâs radıyallahu anh anlatıyor: Resulullah aleyhissalâtu vesselam Veda haccı senesinde, bende zorlama peyda eden bir ağrı sebebiyle yatmakta olduğum hastalıgım için bana geçmiş olsun ziyaretine geldi

Ey Allah'ın Resûlü dedim Gördüğünüz gibi ağrım çok şiddetlendi Ben mülk mülk sahibi bir kimseyim Bana vâris olacak tek kızımdan diğer kimsem yok Malımın üçte ikisini tasadduk etmek istiyorum!dedim Anında Hayır, olmaz!buyurdular

Yarısı?dedim Yeniden olmaz!buyurdular

Üçte biri? dedim

Üçte birini mi? Üçte bundan başka fazla Senin vârislerini zenginler olarak bırakman, halka ihtiyaçlarını açan fakirler olarak bırakmandan daha hayırlıdır Sen azîz ve celîl olan Allah'ın rızasını arayarak her ne harcarsan, hatta bu, hanımının ağzına koyduğun bir lokma bile olsa mutlaka onun sebebiyle mükâfaatlanacaksınbuyurdular Ben:

Ey Allah'ın Resülü dedim Ben arkadaşlarımdan sonra burada kalacak mıyım?dedim

Eğer geri kalır, kendisiyle Allah'ın rızasını düşündüğün bir amel yapacak olursan bu ameller nedeniyle mutlaka derecen artacak, merteben yükselecektir şunu da söyleyeyim Sen daha yaşayacaksın Böylece ama Allah seninle birkısım kavimlere hayır ulaştıracak, öteki birkısımlarına da şerbuyurdular Resulullah aleyhissalâtu vesselâm daha sonra, şöyle dua ettiler:

Allahım! Ashabının hicretini tamama erdir Onları gerisin geri (başarısızlıkla) çevirme!Ve sözlerini (Hicret evi olan) Mekke'de ölmüş olan Sa'd İbnu Havle hakkında sarfettikleri Ama zavallı, Sa'd İbnu Havle'dir!mersiyesiyle tamamladılar

Buhâri, Cenâiz 37, Vesâya 2, 3, Fezâilu'lAshâb 49, Megâzi 77, Nafakât 1, Marza 13,16, 43, Ferâiz 6; Müslim, Vesâya 5, (1628); Muvatta 4, (2, 763); Tirmizi 6, (975); Ebu Dâvud, Vesâya 2, (2864); Nesâî, Vesâya 3, (6, 241, 243)

VARİSE VASİYET

5762 Amr İbnu Hârice radıyallahu anh anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselm devesinin üzerinde hitabede bulundu Ben devenin boynunun aşağıda idim Deve tekrar tekrar geviş getiriyor, hayvanın salyası omuzlarımın arasına akıyordu İşte bu esnada Aleyhissalâtu vesselâm'ın şu sözünü işittim;

Allah Teâla Hazretleri her hak sahibine hakkını verdi Bu sebeple varislerden biri Iehine vasiyet yoktur

Tirmizi Vesâya 5, (2122); Nesâî Vesaya 5, (6, 247)

5763 Talha İbnu Musarrıf anlatıyor: İbnu Ebî Evfâ radıyallahu anh: Resûlullah vasiyette bulundu mu?diye sordum

Hayır dedi Ben tekrar:

Öyleyse, kendi vasiyette bulunmaksızın halka nasıl vasiyeti farz kılar veya emrederdedim

Kitabullah'ı vasiyet etti diye cevap verdi

Buhârî, Vesâya 1, Megâzî 83, Fezâilu'lKur'ân 18; Müslim, Vasiyet 16, (1634); Tirmizî, Vesâya 4, (2120); Nesâî, 2 (6, 240)

5764 Esved İbnu Yezîd anlatıyor: Hz Aişe radıyallahu anhâ'nın yanına, Hz Ali'nin Resulullah aleyhissalâtu vesselâm'ın vasîsi olduğunu söylemişlerdi:

Resulullah ona ne süre vasiyette bulundu? Öleceği sırada o benim göğsüme yaslanmış vaziyette idi, bir leğen getirtti Kucağımda bükülmüştü, öldüğünü bile hissetmedim Öyleyse ona ne zaman vasiyet ettidiye itiraz etti

Buhârî, Vesâya 1, Megâzî 83; Müslim, Vasiyyet 19, (1636); Nesâî, Vesâya 2, (6, 240)

5765 Amr İbnu şu'ayb lahza ebîhi an ceddihî anlatıyor: Birli İbnu Vâil esSehmî (kendi adına) yüz kölenin azad edilmesini vasiyet etti Oğlu Hişam, ona bedel, elli tanesini azad etti Oğlu Amr da ona layık geri kalan elliyi âzad etmek istedi ve:

Hele Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a bir sorayım!dedi, ona gelip:

Ey Allah'ın Resûlü! Babam, kendi namına, yüz esir azad edilmesini vasiyet etmişti Hişam onun namına elli esir azad etti! Benim üzerime de elli parça başına kaldı Onun adına ben azad edebilir miyim?dedim Aleyhissalâtu vesselâm, bana: Eğer o müslüman idiyse, ona değerinde azad etseniz ya da ona değerinde sadaka verseniz ya da ona değer hacc yapıverseniz bu onâ ulaşırdıbuyurdular

Ebu Dâvud, Vesâya 16, (2883)

YETİMİN VASİSİ

5766 Ebu Zerr radıyallahu anh anlatıyor: Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular fakat:

Ey Ebu Zerr! Ben seni cılız bir kimse görüyorum Ben kendim için sevdiğimi senin için de aynen severim Öyleyse iki kişi üzerine emir olmayasın, babasız malına da velilik yapmayasın

Ebu Dâvud, Vesâya 4, (2868); Nesâi, Vesâya 10, (6, 255)

5767 Amr İbnu Şu'ayb an ebihi an ceddihi anlatıyor: Bir adam Aleyhissalâtu vesselâm'a gelerek: Ben fakirim, hiçbir şeyim değil, dahası bundan başka yetimim var!dedi Aleyhissalâtu vesselâm:

Yetimin malından ye! Fakat bunu yaparken ne israfa kaç, ne aceleci ol, ne de kendine mülk etbuyurdular

Ebu Dâvud, Vesâya 8, (2872); Nesâî, Vesaya 11, (6, 256)

5768 Hz Ali radıyallahu anh anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'dan iki şey öğrendim: İhtilamdan sonra yetimlik kalmaz, geceye değin gün boyu gürültüsüz durmak yoktur

Ebu Dâvud, Vesâya 9, (2873)



RESULULLAH'IN VASİYETİ

6790 Hz Enes anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'a ölüm vakti geldiği süre, Aleyhissalâtu vesselâm'ın can çekişirken yaptığı vasiyetin hepsi: Namaz(ı ihmal etmeyin) ve sağ ellerinizin sahip oldukları(nın yani kölelerinizin hukukuna riayet edin)çağırmak olmuştur

VASİYETE ÖZENDIRME

6791 Hz Enes anlatıyor: Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: Mahrum kişi, vasiyet etmekten mahrum kalan kişidir

6792 Câbir İbnu Abdillah radıyallahu anhüma anlatıyor: Resülullah aleyhissalatu vesselâm buyurdular ki: Kim vasiyet yapmış olarak ölürse dürüst bir yol ve sünnet üzere ölmüş olur; takva ve şehadet üzere ölmüş olur, mağfirete uğramış (günahları bağışlanmış) olarak ölmüş olur

VASİYETTE ZULÜM

6793 Hz Enes radıyallahu anh anlatıyor: Resülullah aleyhissalatu vesselam buyurdular fakat: Kim varisinin mirasçılığı (hakkı)ndan kaçarsa Allah Kıyâmet günü o kimsenin cennetten mirasçılığını keser

6794 Muaviye İbnu Kurre babasından naklen anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ama: Kim, vefat yaklaşınca vasiyette bulunur ve vasiyeti de Allah'ın kitabına yerinde olursa, bu vasiyeti, onun hayatında vermeyi ihmal ettiği zekâtına kefâret olur

SADAKA VEFAT SIRASINDA YOK HAYAT BOYU VERİLMELİ

6795 Büsr İbnu Cahhâş elKureşî radıyallahu anh anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselâm (bir gün) bir avucuna tükürdü, daha sonra bu tükrüğü sinyâl parmağıyla göstererek buyurdular fakat : Allah Teâla hazretleri diyor ama: Ey Âdemoğlu! Sen nasıl olur da beni âciz yerine koyar ve zekâtını ödemezsin! Halbuki ben seni şu tükrük damlası değin bir sudan yarattım Sen, ne süre ruhun şuraya gelince eliyle boğazını gösterdi Sadaka veriyorum!dersin Sadaka vermenin zamanı bu mu!

6796 Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular fakat: Şüphesiz, Allah Teâla hazretleri, (ahirete göndereceğiniz hayır) amellerinizi artmak için, vefatınız zamanında mallarınızın üçte birini size tasadduk etti (vasiyet etme yetkisini verdi)

6797 İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ama: Ey Ademoğlu! İki şey vardır ki, hiçbirisi senin hakkın değildir ve ben onları rahmetimle sana bağışladım:

1) (Canını olmak üzere) gırtlağından tuttuğum anda malından sana (vasiyette bulunman için üçte bir nisbetinde) bir pay ayırdım, tâ fakat onunla seni temizleyeyim, günahlarından arındırayım

2) Ecelin sona erdikten sonradan kullarımın sana (kılacakları cenaze) namazı

VARIS LEHİNE VASİYET OLMAZ

6798 Hz Enes anlatıyor: (Veda hutbesi esnasında) ben Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın devesinin (boynunun) altında idim Devenin salyası üzerime akıyordu Efendimizin şöyle söylediğini işittim: Allah Teâla Hazretleri her hak sahibine hakkını vermiştir Bilesiniz, vârise vasiyet yoktur*