iltasyazilim
FD Üye
Vanın Bölgesel Oyunları,Vanın Millet Oyunları,Vanın Bölgesel oyunlar,Vanın Bölgesel Ahali folklorleri
Van Insanlar Oyunları bakımından en varlıklı yörelerden biridir Dağıtılmış kültürlerin etkisi ve çok yönlü insanları ile yöre konuları ile fazla nitelik teşkil etmektedir Yörenin oyunları kuzey ve güneyde ayrı ayrı karekter gösterebilmektedir Örneğin kuzey tarafı Erzurum ve Ağrı'dan esinlenmiş olacak oysa burda ara sıra bar oyunlarına rastlanmaktadır
Güneyde ise daha fazla Hakkâri, Siirt, Bitlis gibi illerle benzerlik gösterir
Bu yörelerde oyunlar HALAY GÜVENK GOVENT adlarını alırlar Doğumdan ölüme kadar Ahali Oyunları ile iç içe olan yöre
insanı yaratıcılığınada buna katarak fazla hoş ürünler elde etmişlerdir Oyunlarda genelde bir nedensellik ilkesi aranmış ve ortaya
bu ilişki ile örnekler sunulmuştur Bu bazen bir hayvan taklidi, bazen insan taklidi, ara sıra gök, ara sıra toprak, ara sıra tabiat vs olmuştur
Alt kaynağın ana yeri insan aklı ve çabası olmuştur
Vandaki folklor zenginliği içindeki Irk Oyunları, geçmişteki çevre ülkeleri kültürü, çevre illerdeki kültür ve bölgesel kültürle bütünleşmiş
ortaya hoş ürünler vermiştir Hele çok uygarlık geçirmiş olan bir il olan Van'ın OsmanlılardanAraplara, IranIrakSuriye den,Ermenilere
dek büyük bir topluluğa hizmet vermiş bir il oluşu bütün bunların kalışları, yerleşmeleri, geçişleri bu yöreye çeşitli kültürlerle birlikte geniş
folklorik kaynaklarda bırakmışlardır
Van'da oynanan oyunlar KızlıErkekli olduğu gibi yalnız erkek ve yalnız kız oyunlarıda vardır Kızlı erkekli oyunlarda el ele tutulduğu vakit
akrabalık ilişkileri aranır Govent tutulacağı vakit ekip başında oynacak kişi ya fazla deneyimli, ya çok büyük yada mükemmel oyuncu olması gerekir
Çünkü ekip başında oynayacak insana meziyet lazımdır
Ekip başında oynayan kişiye GÜVENK BAŞI, veya GOVENT BAŞI denir Ekip sonunda oynayacak kişide yeniden iyi oyuncu olmalıdır Buna da
POÇİK denir
Ekip başı ve sonunda oynayan Govent başı ve Poçik'in ellerinde paçavra olur ve bu kırpıntı sallandığı vakit göbek altına veya belin arkasına gitmemelidir Buda bir saygınlık ifadesidir
Oyun esnasında oyunculara ŞABAŞ verilir ve bu parada davulcuya gider, davulzurnacılar genel olarak yörede MITRIP veya MUTRIP diye aşina
yerli kişilerdir Ağırlama ve düğünler DavulZurna yegane çalgıdırAncak zamanla bunlara ZİLLİ DEF, DABRUKA, MEY, KAVAL'da eklenmiştirGünümüzde ise yöre oyuncularına diğer müzik aletleride katılmaya başlanmıştır *
Van Insanlar Oyunları bakımından en varlıklı yörelerden biridir Dağıtılmış kültürlerin etkisi ve çok yönlü insanları ile yöre konuları ile fazla nitelik teşkil etmektedir Yörenin oyunları kuzey ve güneyde ayrı ayrı karekter gösterebilmektedir Örneğin kuzey tarafı Erzurum ve Ağrı'dan esinlenmiş olacak oysa burda ara sıra bar oyunlarına rastlanmaktadır
Güneyde ise daha fazla Hakkâri, Siirt, Bitlis gibi illerle benzerlik gösterir
Bu yörelerde oyunlar HALAY GÜVENK GOVENT adlarını alırlar Doğumdan ölüme kadar Ahali Oyunları ile iç içe olan yöre
insanı yaratıcılığınada buna katarak fazla hoş ürünler elde etmişlerdir Oyunlarda genelde bir nedensellik ilkesi aranmış ve ortaya
bu ilişki ile örnekler sunulmuştur Bu bazen bir hayvan taklidi, bazen insan taklidi, ara sıra gök, ara sıra toprak, ara sıra tabiat vs olmuştur
Alt kaynağın ana yeri insan aklı ve çabası olmuştur
Vandaki folklor zenginliği içindeki Irk Oyunları, geçmişteki çevre ülkeleri kültürü, çevre illerdeki kültür ve bölgesel kültürle bütünleşmiş
ortaya hoş ürünler vermiştir Hele çok uygarlık geçirmiş olan bir il olan Van'ın OsmanlılardanAraplara, IranIrakSuriye den,Ermenilere
dek büyük bir topluluğa hizmet vermiş bir il oluşu bütün bunların kalışları, yerleşmeleri, geçişleri bu yöreye çeşitli kültürlerle birlikte geniş
folklorik kaynaklarda bırakmışlardır
Van'da oynanan oyunlar KızlıErkekli olduğu gibi yalnız erkek ve yalnız kız oyunlarıda vardır Kızlı erkekli oyunlarda el ele tutulduğu vakit
akrabalık ilişkileri aranır Govent tutulacağı vakit ekip başında oynacak kişi ya fazla deneyimli, ya çok büyük yada mükemmel oyuncu olması gerekir
Çünkü ekip başında oynayacak insana meziyet lazımdır
Ekip başında oynayan kişiye GÜVENK BAŞI, veya GOVENT BAŞI denir Ekip sonunda oynayacak kişide yeniden iyi oyuncu olmalıdır Buna da
POÇİK denir
Ekip başı ve sonunda oynayan Govent başı ve Poçik'in ellerinde paçavra olur ve bu kırpıntı sallandığı vakit göbek altına veya belin arkasına gitmemelidir Buda bir saygınlık ifadesidir
Oyun esnasında oyunculara ŞABAŞ verilir ve bu parada davulcuya gider, davulzurnacılar genel olarak yörede MITRIP veya MUTRIP diye aşina
yerli kişilerdir Ağırlama ve düğünler DavulZurna yegane çalgıdırAncak zamanla bunlara ZİLLİ DEF, DABRUKA, MEY, KAVAL'da eklenmiştirGünümüzde ise yöre oyuncularına diğer müzik aletleride katılmaya başlanmıştır *