Uyku Hastalıkları

Uyku Hastalıkları Uyku Hastalıkları Uyku hastalıkları Uyku hastalıkları, hastanın uykusu sırasında ya da uyuklamak istediğinde ortaya meydana çıkan klinik durumlardır Bugün seksenden fazla uyku hastalığı varlığını ve bunlardan bazılarının görülme sıklığının diğerlerine oranla daha artı olduğunu biliyoruz Toplumda ve hekimler aralarında uyku hastalığı denilince yalnızca fazla uyuklamak ve uyuyamama, uyku hastalığı olarak anlaşılmaktadır Fakat uyku hastalıkları uyku esnasında görülen uyku kalitesini bozarak bireyin dinlenememesi, bilincinin tazelenememesi,gündüz aktivitelerinin bozulması ve bireyin sağlıklı olduğu dönemdeki kapasite ve becerilerinin azalması ile seyreden hastalıklardır Uyku hastalıkları ile ilgili hakiki anlamda bilimsel incelemeler geçen yüzyılın başında Amerika ve Avrupa'da başlamış Ilk Olarak rüya içeriğini açıklama yapmak için yola çıkılmış Ancak bu incelemeler esnasında insan yaşamında çok kayda değer sağlık durumu problemlerinin oluşmasına neden olan, klinik durumların ortaya çıktığı gözlenmiş Bu temeller üstüne geliştirilen ve yapılan araştırmalar uyku tıbbının altmışlı yılların ortaları ve yetmişli yılların başında ayrı bir disiplin, bambaşka bir uzmanlık alanı olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır Yetmişlerden sonra uyku hastalıkları ile ilgili teknolojik ve bilimsel gelişme şaşkın hızla artmıştır Bizde, konuyla ilgilenme seksenli yılların başında bir kaç bilim adamının yurtdışı çalışmaları ve yurda döndüklerinde bu işle ilgilenmeleri ile başlamıştır Doksanlı yıllara kadar iki üniversite kliniğinde çalışan, ama uğraşanların dışında kimsenin fazla ilgilenmediği bir tıp alanı olarak varlığını sürdürmüştür Ilk Olarak uyku hastalıkları bizde fantazi olarak algılanmış Oysa doksanlı yılların başında, nöröloji ve psikiyatri haricen, biz göğüs hastalıkları uzmanlarının da konuyla ilgilenmesi ie bu konuya olan ilgiyi artmıştır Toplum ve hekim kitlesinin konu hakkında bilgilenmesinin artması ve ilginin odaklanması, uyku hastalıkları ile ilgilenen tahlilci ve hekimlerin düzenlediği konferanslar, sempozyumlar, seminerler ve yaptıkları yayınlar sonucunda olmuştur enli yıllarda iki olan merkez sayısı bugün yirmilere çıkmıştır Şu lahza, başlangıçta sanıldığı gibi fantazi değil, uyku biliminin de farklı ve kayda değer bir bilim dalı olduğu kabullenilmiştir Uyku hastalıkları ile kim ilgilenir? Uyku hastalıkları geniş bir bilimsel yelpaze gösteren bilim alanıdırBir fazla uzmanlık alanını ilgilendirir Bazı hastalıklar nörölogları, bazıları psikiyatrisleri, bazıları göğüs hastalıkları ve kulak burun boğaz uzmanlarını ilgilendirir Şu an ülkemizde uzmanlık alanı olmamasına rağmen, bir fazla disiplinin aktivite göstereceği, bir bilim dalıdır Benim kanaatim çok yakın gelecekte dahiliye, cerrahi, çoçuk ve bayan–doğum gibi bir asıl tıp dalı olacaktır Tıpta günümüzde ulaşılan data birikimine rağmen, halen bilinmez sayısı fazla artı Bir çok klinik durum var ki nasıl oluştuğu açıklanamıyor ; ya esansiyel, ya idiopatik diye adlandırılıyor Reel nedeni açıklanamıyor, yalnızca sonuçları tedavi edilmeye çalışılıyor Bugün uyku tıbbının yaşamamıza girmesi ile, açıklayamadığımız ve hastaların sorununa çözüm bulmak için hekim hekim dolaştığı; idiopatik,esansiyel veya psikolojiktir denilen bir fazla klinik durumun uyku sırasında gözlenen hastalıklara bağlı geliştiği anlaşılmıştır Uyku hastalıklarının görülme sıklığı nedir, yaş, cins farkı gösterir mi ? Uyku hastalıklarının herkes farklı sıklıkda görülmektedir Çok aralıklı görülen hastalıklar olmasına karşın, fazla sık görülen hastalıklar da vardır Bu konuda örnek verecek olursak astım ve diyabet gibi hastalıklar dek sık görülen hastalıklar olup, hayat kalitesini en düşük onlar değin bozarlarHastalıklar her yaşta görülmesine karşın, bazılarının sıklığı yaşın ilerlemesine tabi olarak artmaktadırCinse görede bir takım hastalıkların dağılımı değişmektedir Mesela, uyku apne sendromu erkek cinste daha çok görülmektedir En sık görülen uyku hastalıkları insomnia,uyku apne sendromu, tedirgin ayak sendromu, narkolepsi gibi hastalıklardır Bu hastalıklardan en sık görüleni insomnia olup, ABD istatistiklerine kadar %17 oranındadır Bu görülme sıklığı kronik obstrüktif akciğer hastalığı (kronik bronşit + amfizem)sıklığı kadardır Yeniden uyku apne sendromunun ülkesel boyutta farklılıklar göstermesine karşın % 25 oranında görüldüğü bildirilmiştir Bu hastalığında sıklığı şeker hastalığı görülme sıklığından fazla olup,astım sıklığı kadardırTekrar sıkıntılı but sendromu sıklığı %5 dolayındadır Narkolepsi diğerlerine tarafından daha az görülmekle birlikte % 005 dolayında görülmektedir Bu hastalıkların önemi, gündüz aşırı uyku eğilimini artırıyor olmalarıdır ve başka klinik durumların gelişmesinde tetikleyici rollerinin varlığıdır Gündüz fazla uyku eğilimi Gündüz fazla uyku eğilimi uyku hastalıklarına alt olarak çoğunlukla gelişen, gece uyku kalitesinin bozulması sebebiyle dinlendirici uykunun olmamasına emrindeki olarak, kişinin gündüz yaşamında uyku eğiliminin artması ve kimi vakit iş başında bile minik uyku ataklarının olması halidir Buna hipersomnolens ya da excessive daytime sleepness denir Yaşamımızda önemi muhakkak fazla fazladır Kişinin egzersiz kapasitesini ve becerisini ilk elden etkileyen manâlı bir durumdur Diğer bir önemi ise trafik kazaları ve meslek kazalarında oynadığı roldür İnsomnia id İnsomnia, uykuya baskı dalma, uykudan sık uyanma, uyku zamanın kısalması ve huzur veren olmayan uykuya bahşedilen addır İnsomniaya ast olarak hasta uykudan dinlenmemiş kalkar, yorgundur, egzersiz kapasitesi azalmış, mutsuz, depresiftir ve anksiyetesi olabilir Kişinin günlük davranışlarında şansın dönmesi olur Yine en çok yakınılan konu gündüz aşırı uyku eğilimidir Tedavisi zordur, uyku hijyenini sağlayarak, davranışsal ve ilaç tedavisi yapılarak kişinin yakınmalarının üstesinden gelinmeye çalışılır Narkolepsi Narkolepsi, gündüz aşırı uyku eğilimi, uykuda paralizi, katapleksi ve hipnogagik halüsinasyonlarla giden bir hastalık sendromudur Narkolepsi nedeni emin olmayan bir sendromdur Gündüz aşırı uyku eğilimi nedeniyle jurnal yaşamsal aktiviteyi bozar Gece uyku kalitesi bozulmuş ve REM uykusunda patolojik değişiklikler olmuştur Öteki sık görülen hastalıklara tarafından seyrek görülmekle birlikte,sık görülen bir hastalıktırHastalığın oluşumunda kalıtımsal geçiş olduğu gösterilmiştir Rahatsızlık erkeklerde daha artı görülür Rahatsızlık çoçukluk yaşından başlayarak, 50'li yaşlara kadar ortaya çıkabilir Narkolepsi yaşam boyu süren bir hastalık olup, devamlı tedavi gerektirir Tedavide santral asap sistem uyaranı olan ilaçlar kullanılır Ilaç tedavisinde ast etkiler, ilaca tolerans gelişebilir