Uyku Adabı

Uyku adabı



YANIT: Günümüzün sıradan üçte biri uyku ile geçmektedir Gafletle geçmemesi için uykuyu da ölçmek gerekir Müminin her hareketi şuurlu olmalıdır Gafletle yatıp gafletle kalkmamalıdır!

Tesadüfen yatağa girip uyumak içten değildir

1 Yatağa abdestli girmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki:

(Abdestli yatanın ruhu Arşa yükselir ve gördüğü rüyalar içten olur Abdestsiz yatanın ruhu yükselmez, gördüğü rüyalar, karmakarışık olur, dürüst çıkmaz) İGazali

(Abdestli yatan, gece ibâdet eden ve gündüz oruç tutan kimse gibi sevab kazanır) Hakim

2 Misvaklanıp sağ yanı üzere kıbleye aleyhinde uzanmak sünnettir Uyku, ibâdetleri kuvvetle ve sağlam yapmak niyetiyle olursa ibâdet olur Hadisi şerifte buyuruldu ama: (Âlimlerin uykusu ibâdettir) İGazali

Vasiyetini Yazmalı

3 Borçları ve kayda değer işleri olan kimse, vasiyetini yazmadan yatmamalıdır! Çünkü sabaha çıkacağını kimse bilemez Eğer vasiyetsiz ölürse, Kıyamete kadar konuşamaz Ölüler kendini ziyaret eder, onunla konuşmaya çalışırlar, fakat o cevap veremez O zaman (Bu miskin vasiyetsiz ölmüş) derler Vasiyet olarak, varsa kul borçlarını, namaz ve oruç kazaları gibi Yargı borçlarını yazmalı, ölümünden daha sonra ne yapılmasını istiyorsa bildirmelidir!

4 Günahlarına tevbe edip uyumalıdır! Herkese iyilik yapacağına, uyandığı vakit kimseye fenalık etmiyeceğine gaye ederek yatmalıdır! Hadisi şerifte buyuruldu ancak: (Hiç kimseye cefa ve kin hissi duymadan yatanın günahları affolur) İEbiddünya

5 Yatarken, gece ibâdete kalkmaya hedef etmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ancak:

(Gece ibâdet etmek niyetiyle yatan, lakin uyku galebe çalıp sabaha kadar uyanamayan, niyeti nedeniyle gece ibâdet etmiş gibi sevaba kavuşur Uykusu da kendisine Allahü teâlânın ihsan ettiği bir sadaka olur) İMace

6 Tamamen uyku gelmeden yatmamalıdır! Kıymetli ömrü uyku ile geçirmemelidir! Gereksinim dek uyumalıdır!

7 Yatarken Ayetelkürsi, üç İhlas ve bir Fatiha, iki Kuleuzüyü okumalıdır! Salevatı şerife getirmelidir! Amenerresulüyü yatsıdan sonradan okumayı adet edinmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Gece Bekara suresinin son iki ayetini okuyana, bu iki ayet, herşey için kâfidir) Müslim

8 Uykunun bir nevi ölüm, uyanmanın da dirilmek olduğunu düşünmelidir! Hz Lokman, oğluna (Oğlum, ölümden şüphen varsa, uyuma! Uyumak mecburiyetinde kaldığın gibi, ölmeye de mahkumsun Eğer dirilmekten kesin olmama ediyorsan, uykudan uyanma! Uykudan uyandığın gibi öldükten sonra da dirileceksin) buyurmuştur

9 Yatarken yarınki uğurlu işleri yapabilmek için istirahat etmeye, sabahleyin namazına kalkmaya ve ertesi gün hayırlı işler yapmaya amaç etmeli! Böyle maksat edenin uykusu ibâdet olur Gece uyanınca duâ etmeyi adet haline getirmeli! Hadisi şerifte buyuruldu ancak:

(Uykudan uyanınca, Allahümmağfir liderse, duâsı kabul olur) İ Ebiddünya

10 Hemen Şimdi sabahtan namazının vakti girmeden, yani seherde kalkmaya çalışmalıdır Seher vakti kalkmak berekettir Hele sabahleyin namazının vakti girdikten sonra, güneş doğana kadar uyumak rızık yönünden de zararlıdır Hadisi şerifte buyuruldu fakat: (Sabahtan uykusu, rızka manidir) Beyhekî

İbni Abbas hazretleri, sabah vakti oğlunu uyur görür görmez buyurdu fakat: (Oğlum, rızıkların dağıtıldığı saatte uyunur mu? Bu saatte uyuklamak, aylaklık alametidir, unutkanlığa sebep olur) Şira

Yatarken
Hadisi şerifte buyuruldu ama:

(Yatarken Fatiha ve İhlası okuyan, vefat hariç, her şerden belirli olur) Bezzar

(Yatarken Kâfirun suresini okuyan şirkten beri olur) Tirmizî

(Yatarken Mal Tebareke suresini okumadan yatma! Çünkü ölürsen kabirde sana yoldaş olur) Ey Oğul İlmihâli

Tok Karnına Uyumak
Olası mertebe yemeği yatarken yememelidir! Hadisi şerifte buyuruluyor ancak:

(Tok karnına uyuklamak, kalbi katılaştırır) Taberânî

Yenilen yemekleri namaz kılarak veya helal kazanç yollarında eritmeye çalışmalıdır!



Çok Uyumak

Fazla eser vermiş zatların hayatını incelerseniz, az uyuyup fazla çalıştıkları görülür Ancak zaruret ya da ihtiyaç miktarı uyumalıdır! Hadisi şeriflerde buyuruldu fakat:

(Annesi, Hz Süleymana Evladım, çok uyuma, fazla uyuklamak, Kıyamette insanı fakir bırakırdedi) İbni Mace

(Cehennemden kaçın, Cenneti isteyenin gözüne uyku girmez Dünya, tat ve şehvetlerle kuşatılmıştır Bunlar sizi ahıretten alıkoymasın) İMende

(Ümmetim için en fazla korktuğum şey, göbek büyüklüğü, uykuya devam, tembellik ve iman zayıflığıdır) Deylemî


Az Uyuklamak
Az ye kalbini pakla, artı uykuyu mezara sakla! Eksik uyuklamak nimettir, fazla uyumak gaflettir Gaflet ise zarardır, kalbimizi karartır Fazla uykuyu beygir, seherde dağıtılır murat Seher ne kadar kutludur, o süre kurnaz olan mutludur Seherde rahmet kapıları açılır, uyanıklara nimet saçılır Fazla uyku eziyettir, az uyku meziyettir Eksik ye, az uyu, çok konuşma, evliya olursan şaşkınlık! Çünkü evliyalığa bu üç meziyetle girilir, sonradan sayısız nimet verilir Çok uyuklamak çok fazilet götürür, gaflet ve aylaklık getirir Eksik ört yorganları, çünkü uyku tembelleştirir organları Uyku ölüme eştir, gafletle uyuyanın sonu ateştir Arifler sehere hasrettir, onlara fazla uyumak musibettir Cenabı Adalet her gece, buyurur şöylece: Duâ eden değil mu, duâsını kabul edeyim, benden isteyen yok mu istediğini vereyim) Buharî

Geceleri ne güneşler doğar, fakat gafletle yatanı zulmet boğar Kurnazlık huzurda edeptir, çok uyku pişmanlığa sebeptir Arif, huzurda durmaktan lezzet alır, gafiller bundan yoksun kalır Eksik uyku kalbe ciladır, fazla uyku ise belâdır Sanma çok yemek yemek kan olur Fazla uyuyan unutkan olur Çok uyumak ayıptır, kıymetli vakitten kayıptır Midesi manâsız olana uyku gelmez, eksik uyuyana korku gelmez

Bir talebe, bir âlimi çok seviyormuş Sohbetinde bulunmaya can atarmış Âlime durumu bildirmişler Âlim de (Gece beklesin, belli geleceğim) demiş Talebe saatin zilini kurarak biraz uyuklamak üzere yatmış Âlim gelince talebeyi uyur hâlde bulmuş Saatin zilini bağlamış Cebine birazcık ceviz ve üzüm koyarak gitmiş Talebe sabahleyin olup uyanınca yaptığı hataya pişman olmuş, uyuyarak beklenilmeyeceğini, sevenin gözüne uyku girmeyeceğini, girmemesi gerektiğini anlamış *