Uskumru Köpek Balıkları

İlk bakışta, büyük cam göz köpek balığı ile büyük beyaz arasında çok fazla benzerlik yokmuş gibi görünebilir Büyük camgöz, okyanusların gerçek centilmenlerinden biridir
Dalgıçlar, beslenen bir grup büyük camgöz köpek balığının yanında korkmadan yüzebilirler; *ancak kuyruklarının bir hareketi bile kötü yaralanmalara veya ölüme neden olabilir Oldukça devasa ağızları ve bir o kadar da iştahları olmasına rağmen büyük camgöz köpek balıkları, sakin canlılardır Sadece planktonlar ve minik organizmalarla beslenirler
Büyük beyaz köpek balığı ise tamamen farklı bir hayvandır En azından beslenme alışkanlığı ve davranış tarzı bakımından öyledirler Çok az dalgıç korunma önlemi olmadan ortalama bir büyük beyazın yanında yüzmeye cesaret edebilir Bu mutlaka saldırıyla sonuçlanmaz, büyük beyazla karşılaşan ve çoğu yakından gözlem yapanlar ne dalgıcın ne de köpek balığının yaralanmadan yüzdüklerine tanık olmuşlardır Ancak şu bir gerçektir ki; büyük beyaz köpek balığı çok yırtıcı ve tehlikeli bir hayvandır Korkunç güçlü dişlerle donatılmış çenesi çoğu avını bir ısırıkla ikiye parçalayabilir Büyük camgöz istese bile bunu yapamaz

Ortak Özellikler
Bu önemli farklılıklara rağmen her iki köpek balığı da aynı takıma yani Lamniformes’e aittirler Büyük camgözün familyası Cetorhinidae iken, büyük beyazın familyası, içinde dört farklı tür ile birlikte Lamnidae’dir Bu familyanın yaygın ismi uskumru köpek balıklarıdır, fakat kafa karıştırıcı biçimde bu isim aynı zamanda takımın da ismidir
Takımın diğer familyaları: Kum kaplan köpek balıkları (Familya Odontaspididae veya Carchariidae), Saban balıkları, alışılmadık goblin köpek balığı (Familya Mitsukurinidae veya Scapanorhynchidae), timsah köpek balığı Familya Pseudocarchariidae, dev ağızlı köpek balığı (Familya Megachasmidae)
Sadece tek bir özellik, bu karışık köpekbalığı familyalarını diğer benzer gruplardan ayırır Bu özellik; hiçbiri koruyucu göz kapağına veya diğer adıyla göz kırpma zarına sahip değildir Bu zar, köpek balığı avına çarptığı anda gözü korumak için gözün üzerinde kayarak iner En yakın takım olan taban köpek balıklarının göz kırpma zarı vardır ve aralarındaki şüphe götürmez benzerliklere rağmen, Lamniformeslerden bu özellik sayesinde kolayca ayırt edebilirler
Ortak özelliklerden bir tanesi ağızlarının yeridir, her iki takımda da ağız gözün epey arka tarafına uzanır Bir başka ortak benzerlik, iki sırt yüzgecinin önünde yer alan omurgalar uskumru köpek balıklarında yoktur Taban köpek balıklarında ve halı köpek balıklarında (Takım Orectolobiformes) da bu özellik yoktur

Isı Değiştiriciler
Tüm uskumru köpek balıkları iç organlarıyla ilgili birçok ortak özelliği paylaşırlar En ilginç olanı ise zıt akım damar sistemi ya da diğer bir isimle harika ağ’dır
Bu ısı alışverişine yarayan sistem yoğun bir kılcal damar ağından oluşur Bu ağlardan bir kısmı kaslardan ve iç organlardan gelen kanı kalbe doğru taşırlar Buradaki kan oksijen bakımından zayıf ama daha sıcaktır Çünkü kaslar tarafından yayılan ısıyla ısınmıştır Harika ağ’da damarlar arterlere çok yakındır Bu arterler daha soğuk kan taşırlar, solungaçlar’da ki oksijeni kaptıktan sonra kaslara ve iç organlara yönelirler*Birbirlerini geçerken daha sıcak olan damarlar içeri gelen soğuk kanı kaslara ulaştıkları anda ısıtmış olur Soğuk kan içerilere ulaştığında başta solungaçlar’da ki ısısından çok daha sıcaktır
Bu dikkat çekici ısı değiştirici ağ sayesinde uskumru köpek balığı iç vücut ısısını korur ve bu ısı 58 C kadardır İçinde bulunduğu sudan daha yüksektir Neticede yüksek vücut ısısı köpek balığının avını soğuk ortamlarda bile kovalamasına olanak sağlar

Kaynakça:
BBC John Dawes