Ürgüp Peri Bacaları Hakkında Bilgi

Ürgüp Peri Bacaları



Ürgüp Peri Bacaları Hakkında Kısa Veri

Peri Bacaları Kapadokya bölgesinde bulunan doğal yapılara verilen isimdir Peri bacaları Kapadokya çevresinde bulunan yanardağlardan püsküren lavların milyonlarca sene her tarafında akarsuların ve rüzgarın aşındırması ile şekillenmişlerdir

Kapadokya Bölgesi'ndeki Erciyes, Hasandağı ve Göllüdağ jeolojik devirlerde faal birer volkandı Bu volkanla birlikte öteki fazla sayıdaki volkanların püskürmeleri Üst Miyosen'de ( 10 milyon sene önce) başlayıp, holosen'e (Günümüze) dek sürmüştür Neojen gölleri altındaki yanardağlardan meydana çıkan lavlar, platoda, göller ve akarsular üstünde 100150m kalınlığında ayrı sertlikte tüf tabakasını oluşturmuştur

Asıl volkanlardan püsküren maddelerle şekillenen yayla, şiddeti daha az minik volkanların püskürmeleriyle kesintisiz değişime uğramıştır Üst Pliosen'den başlayarak ilk önce Kızılırmak elde etmek üzere dere ve göllerin bu tüf tabakasını aşındırmaları nedeniyle bölge bugünkü halini almıştır
PeribacalarıPeri bacaları nasıl oluştu:

Vadi yamaçlarından inen su baskını suşarının ve rüzgarın, tüflerden oluşan yapıyı aşındırmasıyla Peribacasıadı bahşedilen garip oluşumlar ortaya çıkmıştır

Sel sularının dikey yamaçlarda kendine yol bulması, sert kayaların çatlamasına ve kopmasına niçin olmuştur Daha Aşağı kısımlarda yer alan ve daha kolay aşınan malzemenin derin bir şekilde oyulması ile yamaç gerilemiş, bu nedenle üsy kısımlarda bulunan şapka ile aşınmadan korunan konik biçimli gövdeler ortaya çıkmıştır

Daha fazla Paşabağı civarında yer alan şapkalı peribacaları konik gövdeli olup, yokuş kısımlarında bir kaya bloku bulunmaktadır Cisim tüf, tüffit ve volkan külünden oluşmuş kayaçtan; şapka kısmı ise lahar ve ignimbirit gibi sert kayaçlardan oluşmaktadır Yani şapkayı yaratıcı kaya türü, gövdeyi yaratıcı kaya topluluğuna oranla daha dayanıklıdır Bu peribacasının oluşumu için ilk koşuldur

Peri bacalarının çapları ise 1 m ile 15 m aralarında değişmektedir Çatlak aralığının 1 m'den küçük olması ya da 15 m'den büyük olması durumunda ise peri bacası gelişimi gözlenmemektedir

Kapadokya Bölgesi'nde erozyonun oluşturduğu peribacası tipleri; şapkalı, konili, mantar biçimli, sütunlu ve sivri kayalardır Peribacaları en yoğun şekilde Avanos Uçhisar Ürgüp üçgeni arasında kalan vadilerde, Ürgüp Şahinefendi arasındaki bölgede Nevşehir Çat kasabası civarında, Kayseri Soğanlı vadisinde ve Aksaray Selime köyü civarında bulunmaktadır Peribacalarının açık havada vadi yamaçlarında yağmur sularının oluşturduğu ilginç kıvrımlar bölgeye öbür bir nitelik katmaktadır

*