iltasyazilim
FD Üye
Doğal afetler insanları negatif etkileyen doğal olaylardır Büyük oranda can ve mülk kaybına neden olurlar İnsanlara ve ülkelere büyük hasar verirler Doğal afetlerin teftiş altına alınıp durdurulması da mümkün değildir Bir Takım doğal afetleri şöyle sıralayabiliriz;
a Depremler
Yer kabuğunda meydana gelen ani sarsıntılara yer sarsıntısı denir Yeryüzünün belirli yerlerinde çoğunlukla görülür Buralara yer sarsıntısı kuşakları denir
Bunların en önemlisi Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı ’dır Bu kuşak Saros körfezinden başlayarak Marmara denizinin kuzeyinden İzmit körfezi ve Karadeniz Bölgesi ’ndeki sıradağların arasındaki çukurluklardan Van gölünün kuzeyine değin ulaşır
Ülkemizdeki deprem alanlarının dağılışı
Yer Sarsıntısı öncesi alınması gereken önlemler;
· Yer Sarsıntısı kuşağına ikâmetgâh yeri kurulmamalıdır
· Zemini sağlam olmayan yerlere yerleşilmemelidir
· Binalar yüksek katlı olmamalı ve inşaat tekniklerine uygun yapılmalıdır
· Halka yer sarsıntısı konusunda eğitim verilmelidir
Deprem esnasında yapılması gerekenler;
· Sakin davranılmalıdır
· Balkon ve pencereden atlanmamalıdır
· Elektrik sigortası ve hava gazı vanası kapatılmalıdır
· Bina içinde sağlam eşyaların yanında çömelmiş durumda bulunulmalıdır
· Sarsıntı biter bitmez binadan çıkılmalıdır
Ülkemizin büyük bir kısmı yer sarsıntısı tehlikesi aşağı olduğu için depreme karşısında daima hazırlıklı olmalıyız Kısacası depremle yaşamayı öğrenmeliyiz
b Erozyon
Su Baskını suları ve rüzgârlar göre aşındırılarak taşınan toprakların barajlara göllere ve denizlere biriktirilmesine erozyon denir
Yurdumuz sanki verimsiz bir iklime sahip olduğu için önemli bir kısmı bitki örtüsünden yoksundur
aynı zamanda yurdumuz çok zorlu bir araziye sahiptir
Bunlardan nedeniyle ülkemizde çok şiddetli erozyon meydana gelmektedir Sağanak yağışlar orman ve otlakların tahribi ile arazilerin yanlış kullanımı da erozyonu artıran faktörlerdendir
Erozyon sonucunda toprağın en bereketli olan kısmı taşındığı için tarım alanlarında azalma meydana gelir Taşınan toprağın bir kısmı baraj göllerine dolarak barajların başvuru sürelerinin kısalmasına neden olur
Toprak erozyonu ülkemiz için çok manâlı bir sorundur Çünkü yıkım edilen toprakta ur yetişmeyecektir Bu yüzden topraklarımızda tarım gerçekleştirmek zorlaşacaktır Bu durumda ülkeler istek tehlikesi ile karşısında karşıya kalabilirler
Erozyonla mücadele için özel bir kuruluş olan TEMA (Türkiye Erozyonla Uğraş Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) kurulmuştur TEMA erozyon konusunda eğitici araştırmalar yaparak erozyonu durdurmak için faaliyetlerde bulunur
Erozyonu önlemek için;
· Orman alanları korunmalı
· Anlamsız araziler ağaçlandırılmalı
· Meralar korunmalı
· Eğimli yamaçlar taraçalandırılmalı
· Tarlalardaki anız örtüsü yakılmamalıdır
Kısacası erozyonu durdurmak için bitki örtüsü korunmalıdır
c Toprak kayması
Yamaçlarda yer alan toprağın kütle halinde kayarak altında doğru inmesi olayına toprak kayması denir Toprak kaymasına heyelân da denir Ara Sıra toprakla birlikte altındaki kayanın bir bölümü de yer değiştirir
Toprak kaymasının nedenleri;
· Yer şekillerinin artı eğimli olması
· Yağışlar ve eriyen kar sularının toprağı kaygan ışık halkası getirmesi
· Özellikle killi toprakların yağış sularını emerek kayganlaşması
· İnsanların yol yapımı ve inşaat çalışması gibi faaliyetleri de toprak kaymasına niçin olabilir
Ülkemizde görülen heyelânların mevsimlere dağılış oranları
Ülkemizde toprak kaymaları en fazla ilkbahar mevsiminde görülmektedir Bunun en önemli nedeni kar erimeleridir Toprak kayması maksimum Karadeniz Bölgesi ’nde meydana gelmektedir Bilhassa Doğu Karadeniz Bölümü ’nde heyelânlar fazla pozitif olmaktadır
Toprak kayması sonucunda göller de oluşur Vadi boyunca akıcı bir akarsuyun önü toprak kayması ile kapanarak göller oluşabilir Trabzon ’daki Sera ve Erzurum ’daki Tortum gölleri buna misal olarak verilebilir
d Su Baskını baskınları ve önleme çalışmaları
Su Baskını sağanak yağış ve seri kar erimeleri sonucu çok miktarda suyun akışa geçmesi ile meydana gelir Su Baskını önüne gelen taşları toprakları bitkileri sökerek taşımaktadır Sel ülkemizde çok görülen bir doğal afettir Her yöremizde su baskını felaketleri meydana gelebilir Ama en fazla Doğu Karadeniz Bölümü ’nde görülür en fazla ilkbahar mevsiminde su baskını meydana kazanç Bu mevsimde artan yağmurlar selleri oluşturur Yaz aylarında görülen sellerin nedeni sağanak yağışlardır
Ülkemizde sellerin oluş nedenleri;
· Sağanak yağışlar ve seri kar erimeleri
· Arazinin bitki örtüsünden yoksun olmasıdır
Su Baskını baskınları verimli tarım topraklarını taşır Tarım alanlarındaki ürünlere hasar verir Konut yol ve köprülere zarar verir Seller sonucunda ulaşım ve haberleşmede aksamalar olur Sellerin zararlarından korunmak için
· Dere yataklarına yerleşilmemelidir
· Akarsu yataklarının kenarlarına taşkınları durdurmak için setler yapılmalıdır
e Çığ
Doğal Afetler ve Doğal Afetler Aleyhinde Alınması Gereken Önlemler
Çığ büyük kar yığınlarının yamaç boyunca hareket etmesidir Yüksek dağlık alanlardaki düşey yamaçlarda yer alan karların değişik seslerle harekete geçmesi sonucu oluşur Çığ ülkemizde azami Doğu Anadolu Bölgesi ’nde görülür Bunun nedeni kar yağışlarının artı olmasıdır
f Yangınlar
Yangınların bir kısmı mesken yerlerinde meydana kazanç Bunlara millet neden olmaktadır Fakat özellikle orman yangınları büyük doğal afetler aralarında gösterilebilir Orman yangınları maksimum yaz ve güz mevsimlerinde görülür Orman yangınları doğal çevreye zarar verdiği gibi ülke ekonomisine de büyük hasar verir Orman yangınları; erozyon sel heyelân ve kuraklığa neden olur Orman yangınlarına aleyhinde alınacak önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz;
· Ormanlarda yapılan pikniklerde ateş yakılmamalı sigara izmariti atılmamalıdır
· Orman içinde yollar açılmalıdır
· Orman içinde haberleşme ve yangın söndürme sistemi kurulmalıdır *
a Depremler
Yer kabuğunda meydana gelen ani sarsıntılara yer sarsıntısı denir Yeryüzünün belirli yerlerinde çoğunlukla görülür Buralara yer sarsıntısı kuşakları denir
Bunların en önemlisi Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı ’dır Bu kuşak Saros körfezinden başlayarak Marmara denizinin kuzeyinden İzmit körfezi ve Karadeniz Bölgesi ’ndeki sıradağların arasındaki çukurluklardan Van gölünün kuzeyine değin ulaşır
Ülkemizdeki deprem alanlarının dağılışı
Yer Sarsıntısı öncesi alınması gereken önlemler;
· Yer Sarsıntısı kuşağına ikâmetgâh yeri kurulmamalıdır
· Zemini sağlam olmayan yerlere yerleşilmemelidir
· Binalar yüksek katlı olmamalı ve inşaat tekniklerine uygun yapılmalıdır
· Halka yer sarsıntısı konusunda eğitim verilmelidir
Deprem esnasında yapılması gerekenler;
· Sakin davranılmalıdır
· Balkon ve pencereden atlanmamalıdır
· Elektrik sigortası ve hava gazı vanası kapatılmalıdır
· Bina içinde sağlam eşyaların yanında çömelmiş durumda bulunulmalıdır
· Sarsıntı biter bitmez binadan çıkılmalıdır
Ülkemizin büyük bir kısmı yer sarsıntısı tehlikesi aşağı olduğu için depreme karşısında daima hazırlıklı olmalıyız Kısacası depremle yaşamayı öğrenmeliyiz
b Erozyon
Su Baskını suları ve rüzgârlar göre aşındırılarak taşınan toprakların barajlara göllere ve denizlere biriktirilmesine erozyon denir
Yurdumuz sanki verimsiz bir iklime sahip olduğu için önemli bir kısmı bitki örtüsünden yoksundur
aynı zamanda yurdumuz çok zorlu bir araziye sahiptir
Bunlardan nedeniyle ülkemizde çok şiddetli erozyon meydana gelmektedir Sağanak yağışlar orman ve otlakların tahribi ile arazilerin yanlış kullanımı da erozyonu artıran faktörlerdendir
Erozyon sonucunda toprağın en bereketli olan kısmı taşındığı için tarım alanlarında azalma meydana gelir Taşınan toprağın bir kısmı baraj göllerine dolarak barajların başvuru sürelerinin kısalmasına neden olur
Toprak erozyonu ülkemiz için çok manâlı bir sorundur Çünkü yıkım edilen toprakta ur yetişmeyecektir Bu yüzden topraklarımızda tarım gerçekleştirmek zorlaşacaktır Bu durumda ülkeler istek tehlikesi ile karşısında karşıya kalabilirler
Erozyonla mücadele için özel bir kuruluş olan TEMA (Türkiye Erozyonla Uğraş Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) kurulmuştur TEMA erozyon konusunda eğitici araştırmalar yaparak erozyonu durdurmak için faaliyetlerde bulunur
Erozyonu önlemek için;
· Orman alanları korunmalı
· Anlamsız araziler ağaçlandırılmalı
· Meralar korunmalı
· Eğimli yamaçlar taraçalandırılmalı
· Tarlalardaki anız örtüsü yakılmamalıdır
Kısacası erozyonu durdurmak için bitki örtüsü korunmalıdır
c Toprak kayması
Yamaçlarda yer alan toprağın kütle halinde kayarak altında doğru inmesi olayına toprak kayması denir Toprak kaymasına heyelân da denir Ara Sıra toprakla birlikte altındaki kayanın bir bölümü de yer değiştirir
Toprak kaymasının nedenleri;
· Yer şekillerinin artı eğimli olması
· Yağışlar ve eriyen kar sularının toprağı kaygan ışık halkası getirmesi
· Özellikle killi toprakların yağış sularını emerek kayganlaşması
· İnsanların yol yapımı ve inşaat çalışması gibi faaliyetleri de toprak kaymasına niçin olabilir
Ülkemizde görülen heyelânların mevsimlere dağılış oranları
Ülkemizde toprak kaymaları en fazla ilkbahar mevsiminde görülmektedir Bunun en önemli nedeni kar erimeleridir Toprak kayması maksimum Karadeniz Bölgesi ’nde meydana gelmektedir Bilhassa Doğu Karadeniz Bölümü ’nde heyelânlar fazla pozitif olmaktadır
Toprak kayması sonucunda göller de oluşur Vadi boyunca akıcı bir akarsuyun önü toprak kayması ile kapanarak göller oluşabilir Trabzon ’daki Sera ve Erzurum ’daki Tortum gölleri buna misal olarak verilebilir
d Su Baskını baskınları ve önleme çalışmaları
Su Baskını sağanak yağış ve seri kar erimeleri sonucu çok miktarda suyun akışa geçmesi ile meydana gelir Su Baskını önüne gelen taşları toprakları bitkileri sökerek taşımaktadır Sel ülkemizde çok görülen bir doğal afettir Her yöremizde su baskını felaketleri meydana gelebilir Ama en fazla Doğu Karadeniz Bölümü ’nde görülür en fazla ilkbahar mevsiminde su baskını meydana kazanç Bu mevsimde artan yağmurlar selleri oluşturur Yaz aylarında görülen sellerin nedeni sağanak yağışlardır
Ülkemizde sellerin oluş nedenleri;
· Sağanak yağışlar ve seri kar erimeleri
· Arazinin bitki örtüsünden yoksun olmasıdır
Su Baskını baskınları verimli tarım topraklarını taşır Tarım alanlarındaki ürünlere hasar verir Konut yol ve köprülere zarar verir Seller sonucunda ulaşım ve haberleşmede aksamalar olur Sellerin zararlarından korunmak için
· Dere yataklarına yerleşilmemelidir
· Akarsu yataklarının kenarlarına taşkınları durdurmak için setler yapılmalıdır
e Çığ
Doğal Afetler ve Doğal Afetler Aleyhinde Alınması Gereken Önlemler
Çığ büyük kar yığınlarının yamaç boyunca hareket etmesidir Yüksek dağlık alanlardaki düşey yamaçlarda yer alan karların değişik seslerle harekete geçmesi sonucu oluşur Çığ ülkemizde azami Doğu Anadolu Bölgesi ’nde görülür Bunun nedeni kar yağışlarının artı olmasıdır
f Yangınlar
Yangınların bir kısmı mesken yerlerinde meydana kazanç Bunlara millet neden olmaktadır Fakat özellikle orman yangınları büyük doğal afetler aralarında gösterilebilir Orman yangınları maksimum yaz ve güz mevsimlerinde görülür Orman yangınları doğal çevreye zarar verdiği gibi ülke ekonomisine de büyük hasar verir Orman yangınları; erozyon sel heyelân ve kuraklığa neden olur Orman yangınlarına aleyhinde alınacak önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz;
· Ormanlarda yapılan pikniklerde ateş yakılmamalı sigara izmariti atılmamalıdır
· Orman içinde yollar açılmalıdır
· Orman içinde haberleşme ve yangın söndürme sistemi kurulmalıdır *
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.