Ülkemizde Sanayi Faaliyetleri

Türkiyede sanayi faaliyetleri
Yurdumuzdaki sanayi faaliyetleri nelerdir

Sanayi tesisleri, başlıca düz sahalarda daha basit kurulabilmektedir Dağlık ve zorlu yerlerde sanayinin kurulması zordur
BESLENME SANAYİİ
Hammaddesi tarımsal ve hayvansal ürünlerden oluşan Sanayi dalıdır
Ülkemizde tarım ve hayvancılık geliştiğinden ve nüfus fazla olduğundan besin sanayii oldukça gelişmiştir Kuruluş yerleri başlıca hammaddenin fazla olduğu yerlerde veya büyük şehirlerin kenarlarında toplanmıştır
Şeker fabrikaları: Birincil kere 1926 yılında kurulmuştur Şekerpancarı kıyı kesimler hariç yeniden yetişir Hemencecik işlenmesi gerektiğinden fabrikaları imal alanları yakınında kurulmuştur derhal ülkemizde 30'a yakın şeker fabrikası bulunmaktadır
Çay Fabrikaları
Trabzon Rize arasındaki bölgede bulunmaktadır
Un Fabrikaları
Gıda Sanayi ürünleri içerisinde en büyük yeri un ve unlu mamuller almaktadır Bu sektörde, yılda yaklaşık 10 milyon ton buğday unu ve buna tabi olarak, 10 milyon tona yakın ekmek üretimi gerçekleşmektedir
Türkiye, bisküvi daha aşağı sektöründe 780 bin ton takvim üretim kapasitesi ve 400450 bin ton üretim düzeyi ile ihracatçı ülke konumunda bulunmaktadır 1994 yılında 353 bin ton olan bisküvi üretimi, 2000 yılında 441 bin tona ulaşmıştır
İhracata karşın sanayileşme stratejisi sonucunda, makarna ihracatında gözlenen canlanma ve iç talepteki artma, bu sektörde kayda değer gelişmelere neden olmuştur Bugün, 900 bin ton kurulu kapasitesi ve 480 bin ton üretim düzeyi ile Türkiye, dünyanın en büyük makarna üreticisi ülkeler aralarında yer almaktadır
Buğday, Doğu Karadeniz ve Batı Karadeniz kıyıları dışarıya yeniden yetiştirilir bununla birlikte halkın esas gida maddesidir böylece un fabrikaları her bölgeye dağılmıştırMakarna ve bisküvi fabrikaları daha fazla İç Anadolu ’da yoğunlaşmıştır
Bitkisel Yağ ve Margarin
Bitkisel yağ üretiminde dünyanın imalatçı ülkeleri arasında yer alan Türkiye, zeytinyağı üretiminde dünyanın dördüncü büyük üreticisi konumundadır Öteki önemli bitkisel yağ ürünlerinin başında ayçiçeği, soya, darı gelmektedir Son yıllarda fındık ve öteki bazı tarım ürünlerinden elde edilen nebati yağlar kullanıma sunulmaktadır
Nebati yağ açısından zeytinyağı hariç, ülkemizde önemli bir yağ açığı bulunmakta olup, bu açık takvim sıradan 300350 bin ton aralarında değişen miktarlarda ithal edilerek giderilmektedir bundan başka, son yıllarda çekirdek ve ham yağ olarak ithal edilen ürün, işlenerek ihraç edilmektedir
Zeytin yağı fabrikaları Ege ve Güney Marmara ’da yoğun olarak görülür Özellikle Edremit, Ayvalık, Burhaniye, Açık Fikirli, İzmir çevresinde yoğunlaşmıştırAyçiçekyağı fabrikaları ise Trakya ’da yoğun olmakla birlikte, İç Anadolu, Ege ve Güneydoğu Anadolu ’da da görülür Soya ve mısırdan ise Akdeniz Bölgesi ’nde yağ elde edilir
Tütün Fabrikaları
Türkiye tütün endüstrisinde etkinlikler TEKEL ve özel sektör firmaları Philsa ve RJR kadar gerçekleştirilmektedir TEKEL; sigara, puro, tömbeki gibi tütün mamulleri, özel sektör firmaları ise yalnızca sigara üretimini gerçekleştirmektedir Tütün mamulleri Sanayi üretiminde en büyük yeri 15 bin ton aralarında değişen imal miktarı ile sigara almakta, bunu, purolar ve diğerleri izlemektedir
Türkiye, şark tipi tütün üretimi ve ihracatında dünyanın en büyük ülkeleri aralarında yer almaktadır 1995 yılı işlenmiş yaprak tütünde 136 bin ton olan ihracat miktarı, 2000 yılında 100 bin ton dolayında gerçekleşmiştir 1995 yılında 19 bin ton olan tütün ithalat miktarı 1999 yılında 62 bin tona yükselmiştir
Konserve ve Salça Fabrikaları
1900 ’li yıllarda kurulan ve büyük gelişmeler kaydedilen meyvesebze işleme sanayinde turşu, konserve sebze ve meyve, meyve suyu ve dondurulmuş meyvesebze üretmektedir Dondurulmuş meyve ve sebze üretimi Türkiye ’de yeni olmasına karşın şipşak artan gıda Sanayi ürünleri arasındadır
Konserve işleme sanayinde ağırlıklı olarak, bezelye, fasulye, bamya ve karışık sebzeler ile şeftali, kayısı ve vişne kullanılmaktadır
Işlenmiş tarım ürünleri aralarında domates salçası öbür bir yere sahiptir Türkiye ’de üretilen domatesin %2530 ’u işlenmektedir İşlemeye alınan toplam miktarın %80 ’i salça, kalan kısım ise konserve, ketçap, domates suyu gibi ürünlerde kullanılmaktadır Üretilen toplam domates salçasının %5060 ’ı ihraç edilmektedir
Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinin kıyı kesimlerinde yaygındır
Şeker ve Şekerli Ürünler
Bonbon ve kakao katkılı ürünler, ülkemiz ihraç ürünleri aralarında yer almaktadır Son yıllarda çoğaltma belirten şeker stoklarının dengelenmesi amacıyla, şekerpancarı ve dolayısıyla şeker üretimi sınırlandırılmış ve şeker üretim miktarı iç ve dış talepler doğrultusunda belirlenmiştir
Sektörde, geleneksel imal yöntemleriyle birlikte, çağdaş üretim teknolojisi kullanılmaktadır Şekerli ve çikolatalı mamulleri, çiklet, şekerlemeler, lokum, helva, çikolata ve kakaolu ürünleri kapsamaktadır Bu sektörde üretim son 8 takvim süreçte %59 oranında çoğalma göstermiştir 1993 yılında 324 bin ton olan üretim, 2000 yılında 428 bin tona dolaylarına yükselmiştir
Süt Ürünleri Fabrikaları
Türkiye, bölgede süt ve süt ürünlerinde en büyük üretici ülke olarak dikkat çekmektedir Üretim; tamamlanmış içme sütü, yoğurt, beyaz peynir ve tereyağında yoğunlaşmıştır 2000 yılı itibariyle, bitmiş içme sütü üretimi 350 bin ton, beyaz peynir üretimi 220 bin ton ve tereyağı üretimi 130 bin ton düzeyine çıkmıştır Keza, son yıllarda, süt mamulü olan dondurma üretimi ve ihracatında kayda değer artışlar kaydedilmiştir
İzmir, Balıkesir, Edirne, Erzurum, Elazığ, Kars, İstanbul, Trabzon ve Bursa çevresinde süt ürünleri sanayii yoğunlaşmıştır
Dokuma, Tekstil ve Cilt Sanayii
Tekstil ve giyim, Türkiye ’de en gelişmiş ve üretimin kayda değer bir kısmının ihraç edildiği bir Sanayi koludur Gelişmiş ülkelerle rekabet edilebilmekte ve onların pazarlarına dahi girebilmektedir Böylece ülkemize fazla artı döviz girdisi sağlanmaktadır
Tekstil ve Konfeksiyon Sanayi
Türkiye ’de dokuma ve konfeksiyon sanayi, 1980 ’li yıllarda başlayan ihracat hamlesi ile birlikte, hızla çoğaltma ve gelişme sürecine girmiştir Türk dokumakonfeksiyon sanayi, dünya dokuma ihracatında %2,2 ’lik, konfeksiyon ihracatında %3,5 ’lik ve tekstilkonfeksiyon ihracatında %3 ’lük payı ile en büyük üretici ve ihracatçı ülkeler arasında yer almaktadır

Makine Sanayii
Türkiye otomotiv sanayiinde son yıllarda yabancı marka otomobillerin de fabrikalarının kurulmasıyla üretimde çoğalma meydana getirmiştir Bursa, İstanbul, İzmir, İzmit, Adapazarı, Konya, Adana gibi merkezlerde otomobil, kamyon ve otobüs fabrikaları bulunmaktadır
Eskişehir ve Adapazarı ’nda lokomotif ve vagon fabrikaları, Ankara Mürted ’de uçak fabrikası, İstanbul, Tuzla, Pendik, Gölcük ve İzmir ’de gemi tersaneleri bulunmaktadır
Maden Sanayii (Metalurji Sanayii)
Demir çelik fabrikaları: Karabük, Ereğli, İskenderun, Kırıkkale, Sivas ve İzmir ’de bulunmaktadır
Alüminyum fabrikaları: Seydişehir ’de bulunmaktadır
Bakır işleme fabrikaları: Samsun ve Artvin (Murgul) de bulunmaktadır
Kurşun ve çinko fabrikaları: Elazığ ve Kayseri ’de bulunmaktadır
Krom işleme fabrikaları: Menteşe Yöresi ’ndeki krom madeni Antalya ’da, Elazığ ve çevresindeki kromlar da Guleman ’daki fabrikalarda işlenmektedir
Kimya Sanayii
Petrokimya: Batman, İzmit, Mersin, İzmir ve Kırıkkale ’de petrol rafinerileri bulunmaktadır
IlaçTemizlik Maddesi fabrikaları: İstanbul, İzmir, Ankara, Adapazarı çevresinde yoğunlaşmıştır 130 civarında ilaç fabrikamız bulunmaktadır
Lâstik fabrikaları: İzmit, Adapazarı ve Kırşehir ’de bulunmaktadır
Gübre fabrikaları: Mersin, Bandırma, Elazığ, Kütahya, Tekirdağ ve İskenderun ’da bulunmaktadır Ülkemizdeki gübre üretimi tatmin edici değildir

Orman Ürünleri Sanayii
Ağaç malzemeden üretilen bütün malzemeler orman ürünleri endüstrisine girer Karadeniz Bölgesi ’nde hammadde artı bulunduğundan burada gelişmiştir
Başlıca kereste fabrikaları Düzce, Bartın, Ayancık, Rize, Ordu, Ardeşen, Burdur, Antalya ve Isparta ’da bulunur
Mobilya Sanayii: Adapazarı, Ankara, İnegöl, İstanbul, İzmir ve Kayseri ’de gelişmiştir Türkiye mobilya ürünlerini ihraç edebilmektedir
Kâğıt fabrikaları: İzmit, Balıkesir, Giresun, Zonguldak, Taşucu (Mersin), Dalaman (Muğla), Bolvadin (Afyon), Bartın ve Denizli çevresinde bulunur
Çimento, Sırça, Seramik Sanayii
Bu Sanayi koluna taşa, toprağa yan Sanayi kolu da denilmektedir
Çimento fabrikaları: Hammaddesi basit tedarik edilir Her bölgede inşaat sanayiinde kullanılır Ayrıca ulaşım masrafları maliyeti artırır böylece çimento fabrikaları Türkiye ’nin her bölgesine dağılmıştır İstanbul, İzmit, Adana, İzmir, Elazığ, Mersin, Yozgat, Denizli, Adıyaman, Ordu gibi merkezler bunlardan bazılarıdır
Cam fabrikaları: İstanbul(Kapandı2004), Denizli, Mersin, Kırklareli ve Sinop ’ta cam fabrikaları bulunmaktadır Ülkemiz cam ürünleri üretiminde ve ihracatında Dünya ’da sayılı ülkeler arasındadır
Seramik fabrikaları: Çanakkale, Bilecik, Kütahya, İstanbul ve İzmir ’de bulunmaktadır Üretimin bir kısmı yurt dışına ihraç edilir *