Türkiye’nin En Köklü İlaç Firmalarından Atabay İlaç 83 Yaşında

Atabay İlaç ve Kimya 83 yıldır gereksinim duyan her haneye girebilecek ilaçlar geliştirerek, Türkiye’yi ilaç açısından bağımsız kılmak gayesiyle çalışıyor. İlaç faal husus sentezi ve biyobenzer geliştirmek için Türkiye’de Ar-Ge yatırımı yapan ve insan kaynağı yetiştiren öncü firmalar ortasında yer alan Atabay, ülkemizde yetiştirilmiş bitkilerden 100 yerli ilaç geliştirmeyi planlıyor.

‘Türkiye’yi ilaçta kendine kâfi hale getirebilme’ maksadıyla yola çıkan ve ilaç faal hususu üretimi ile müstahzar ilaç geliştirmede bölümün öncü şirketlerinden biri haline gelen Atabay İlaç, 83. yılını kutluyor. Temelleri 1939’da Eczacı Ö. Kemalettin Atabay tarafından ‘Şark Merkez’ Ecza Deposu’nun kurulmasıyla atılan Atabay İlaç ve Kimya, tüm tesislerinde Sıhhat Bakanlığı tarafından GMP (İyi Üretim Uygulamaları) onayına sahip. Biyoteknolojik ilaç ve biyobenzer geliştirmede Türkiye’de Ar-Ge yatırımı yapan ve insan kaynağı yetiştiren öncü firmalar ortasında yer alan Atabay; Parasetamol, Oseltamivir, Favipiravir hammaddelerinin geriye dönük entegrasyonunda ve vakitle geliştirilen güzel sentez sistemi sayesinde bu hammaddelerin Avrupa ve yakın coğrafyadaki tek üreticisi pozisyonuna geldi. Bu hammaddeleri dünyanın 35 ülkesine ulaştıran Atabay’ın, 2013 yılında Türkiye’nin birinci biyoteknolojik üretimlerinden biri olan Enoksaparin’i geliştirerek başlayan biyoteknoloji yatırımı, mikrobiyal biyobenzer Ar-Ge ve üretim tesisi kurulumuyla devam etti. 2019 yılında Acıbadem Ar-Ge Tesisi için ve 2022 yılında Gebze Ar-Ge Tesisi için T.C. Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı’ndan akreditasyonunu alarak Biyoteknoloji ve Aşı Ar-Ge’sini, Küçük Molekül Sentezini, Standardize Bitki Ekstraksiyonu Ar-Ge’sini yüksek teknolojik analitik laboratuvarlarla tıpkı çatı altında toplayan tek Ar-Ge Merkezi oldu.

Ülkemizdeki Üniversite Teknoloji Transfer Ofisi ve Teknoparkı ile işbirliklerini güçlendiriyor

Atabay, pandemi devrinde, Covid-19’a karşı gayrette geliştirdiği ilaç ve aşı Ar-Ge yatırımlarıyla 2020 yılında ‘Turkish Time Ar-Ge 250’ sıralamasında 75. sırada yer alıp güç periyotlarda de halkın muhtaçlığı olan ilaçları karşılamak üzere çıktığı yolda kararlılığını bir sefer daha gösterdi. Atabay Biyoteknoloji, ülkemizde aşı üretim müsaadesine sahip T.C. Sıhhat Bakanlığı’ndan GMP onayı almış 5 tesisten ve mikrobiyal biyobenzer üretim müsaadesine sahip 3 tesisten biri. TÜBİTAK takviyeli İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (IBG) tarafından Covid-19 pandemisi için geliştirilen ve bir platform aşı teknolojisi olma açısından çok kritik olan ‘Rekombinant Protein RBD Subunit Aşısı’ GMP onaylı Atabay Biyoteknoloji Tesisi’nde klinik çalışmalar için üretiliyor. Türkiye’nin 10 üniversitesi ile kamu - üniversite - sanayi işbirliği projeleri geliştiren Atabay, ayrıyeten TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ile stratejik Ar-Ge projeleri yürütüyor. Üniversite Sanayi İşbirliği Merkezi Platformu - ÜSİMP’e üyeliği sayesinde ülkemizdeki birçok Üniversite Teknoloji Transfer Ofisi ve Teknoparkı ile işbirliklerini güçlendiriyor.

150’nin üzerinde ilaç faal unsuru sentezledi, 100’ün üzerinde ilacı ruhsatlandı

Temel yetkinliği ve ideolojisi ilaç aktif hammaddesi üretimi olan tek şirket pozisyonundaki Atabay, yerli ve ulusal ilaç üretimini ileriye taşıma, ilaçta dışa bağımlılığı azaltma gayesiyle çalışıyor. Bugüne kadar 150’nin üzerinde ilaç faal hususu sentezleyen Atabay’ın, 100’den fazla ilacı ruhsatlandı. Yerli ilaç aktif hususu üretim kapasitesini arttırmak üzere Teknoloji Odaklı Sanayi Atak Programı’na başvuran Atabay her yıl kârını üretim tesisi, eser geliştirme ve Ar-Ge için ayırıyor.

Ağustos 2021’de TÜBİTAK KAMAG dayanaklı ulusal biyobenzer Ar-Ge’sini klinik çalışmalar basamağına kadar getirip bitiren birinci şirket olan Atabay, 2021 yılında Biyoteknoloji Tesisi’ne Mikrobiyal Aşı GMP Pilot Üretim Tesisi müsaadesi alarak, klinik çalışmalar için aşı numunesi hazırladı. Atabay, TÜBİTAK MAM, Üniversiteler ve startup’lar ile işbirliğini güçlendirip, geliştirdiği GBTÜ eser portföyünde yeni bir platform kurarak, ülkemiz tarlalarından ‘tohumdan-rafa’ yerli ve ulusal bitkisel ilaç projesini daha da genişletti.

İhracata tartı verecek

Atabay Kimya İdare Konseyi Lideri Zeynep Atabay, 100 yerli ilaç geliştirmeyi hedeflediklerini vurguladı. Atabay şöyle konuştu: “İnsan sıhhatini ve tabiatın korunmasını temel alan, halkın muhtaçlığı olanı ekonomik bir halde üreten ve bu ilaçları geliştiren; bu işi bir vatani vazife olarak üstlenmiş üçüncü kuşak aile şirketiyiz. ‘Geçmişten geleceğe sağlık’ misyon şuuruyla bilim, deneyim ve işbirliklerine inanarak yakın coğrafyasında tesir yaratan sentez, biyoteknoloji ve müstahzar eser geliştirmeye devam ediyoruz. Önümüzdeki periyotta ihracata daha fazla yük vereceğiz. Şu an ülkemizde kullanılan ilaç hammaddelerinin 90’ının üstü yurtdışından karşılanıyor. Yerli üretimde önde giden birkaç şirketten biriyiz. Yurtdışına bağımlılığı azaltmayı hedefliyoruz.”

“Birçok ilaç için gerekli hammaddeyi ülkemizde geliştireceğiz”

İlaç bölümünün bir ülke için eğitim, savunma, güç ve tarım kesimlerinin yanında en önde gelen stratejik alanlardan biri olduğunu lisana getiren Zeynep Atabay, “İklim değişikliği, pandemi, ekonomik belirsizlikler ile birlikte gördük ki stratejik mevzularda ülke içinde kendine kâfi olabilmelisin. Atabay olarak yıllardır içimizde kurduğumuz ‘paydaş kültürü’ ve ‘sosyal emel ‘ odaklı yaklaşımımız, pandemi devrinde birçok şirketten çok daha süratli bir biçimde gerekli ilaçları üretmemizi sağladı. Önümüzdeki periyot Covid-19 ve gerisinden gelebilecek bulaşıcı hastalıklar ile ilgili yeni ilaçlar ve aşıları geliştirmeye devam edeceğiz. Bunun yanında, uzmanlık alanımız olan ilaç faal hususu (API) üretim tesisimizde kapasite artırılması sayesinde birçok ilaç için gerekli hammaddeyi ülkemizde geliştirmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.

Şirketler startup’lar ile işbirliğine daha fazla kıymet verecek

Sektörde biyoteknolojik ilaçların ön plana çıktığına değinen Zeynep Atabay, “Aşı geliştirmede de biyoteknolojik sistemler kullanılıyor. Aşı ve biyoteknoloji alanındaki yatırımların artmasını ve devletin de bunu desteklemesini bekliyoruz. ‘Yeni eserler, teknolojiler’ dediğimiz vakit bunlar, dünyada spin-off ismi verilen, üniversite bünyesinde buluşçu akademisyenler tarafından Ar-Ge’si yapılmış, sonrasında teknoparklarda şirketleşmiş yapılar üzerinden oluyor. Ülkemizde de bu yaklaşımı yakın vakitte göreceğiz. Şirketler bu spin-off startup’lar ile işbirliğine girip, yenilikçi eserler geliştirebilecekler” dedi.

“Amacımız gereksinim duyan her haneye girebilecek ilaçlar geliştirmek”

“Atabay olarak her vakit gayemiz, gereksinim duyan her haneye girebilecek ilaçlar geliştirerek Türkiye’yi ilaç açısından bağımsız kılmak oldu” diyen Zeynep Atabay, bu vizyon doğrultusunda ilaç faal husus tesislerini, dışa bağımlılığı kesecek halde büyütmeyi planladıklarını söyledi. Atabay, “Geleneksel Bitkisel Tıbbı Eser (GBTÜ), yani bitkisel ilaçları çok değerli görüyoruz. Ülkemizde yetişen bitkilerden, düzgün tarım uygulamaları (GAP) kullanılarak endüstriyel tarım ile yetiştirilmiş bitkilerden 100 yerli ilacımızı geliştirmeyi planlıyoruz. Ayrıyeten, tesislerimiz için sıfır atık gayesi de koyduk. Bu sebeple konutumuza, yani tabiata yükümüzü azaltmak üzere endüstriyel simbiyoz projelerine daha da değer vereceğiz.” tabirlerini kullandı.
Kaynak: (BYZHA) - Beyaz Haber Ajansı