Türkiyede Bayan Hakları SIFIR Türkiye Yerel Yönetimlerde Bayan Temsili Açısından Dünya’da Son Sıralarda 78 Sene önce bugün çıkarılan Belediye Kanunu ile kadınların lokal seçimlerde seçme ve seçilme hakkını kazandığı Türkiye, son derece düşük olan bayan temsili oranıyla, Dünya ve Avrupa ortalamasının fazla aşağı bu nedenle olsa lüzum ancak, Türkiye’de kimse “3 Nisan tarihini hatırlamayıhatırlatmayı düşünmüyor! 3 NİSAN’I UNUTMAYALIM ! 1548597575 1548597575 turkiyedekadinhaklarisifir5c4db94b3c081turkiyedekadinhaklarisifir5c4db94b3c081 http:wwwhizliresimcom2008526648 3 Nisan 1930’da kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan Belediye Kanunu’nun çıkarıldığı gün! Aradan bütün 78 yıl geçti ama Türkiye’de yerel yönetimlerde kadınların temsili değil denecek kadar az KADIN SAYISI TOPLAM SAYI KADIN ORANI (%) 2004 seçimleri Belediye Başkanı 18 3225 id 0,56 Belediye Meclis Üyesi 817 34477 2,37 İl Genel Meclisi Üyesi 57 3208 1,78 1999 seçimleri Belediye Başkanı 18 3215 0,56 Belediye Meclis Üyesi 541 34084 1,59 İl Genel Meclisi Üyesi 44 3122 1,41 Kaynak: Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (2007) Kadınların siyasete katılımlarının birincil basamağını yaratıcı muhtarlık ve ihtiyar heyetlerinde kadın oranları konusunda ise verilere ulaşılamamaktadır 18 Şubat 2008 tarihinde Yüksek Tercih Kurulu’ndan, veri edinme kanunu zarfında istek ettiğimiz Türkiye’deki toplam muhtar sayıları ve kadın muhtarların sayılarına dair data, yasal vakit aşıldığı halde henüz elimize ulaşmamıştır! Bu konuda cinsiyet temelli olarak veri üretilmesi gerekliliği ve seçimlerde namzet olanların cinsiyetlerinin de adaylık sırasında belirtilmesine dair uzun senelerdir yaptığımız talepler ne yazık oysa gerçekleştirilmemiştir Belediye Başkanı olan kadınların il, ilçe ve belde düzeyindeki rakam ve oranları şöyledir: BELEDİYE KADIN SAYISI ( % ) KADIN ORANI ( % ) İl Belediye Başkanlığı 1 1,23 İlçe Belediye Başkanlığı 9 1,06 Belde Belediye Başkanlığı 8 0,35 Birleşmiş Kentler ve Lokal Yönetimler (United Cities and Local Governments) istatistiklerine kadar Dünya’da kadınların yerel yönetimlerde temsil oranı şöyle: ALAN LOKAL MECLİSLERDE KADIN ORANI ( % ) BELEDİYE BAŞKANI KADIN ORANI ( % ) Dünya ortalaması (67 ülke) 20,9 9 Avrupa (30 ülke) 23,9 10,5 Latin Amerika (9 ülke) 26,1 5,5 Afrika (4 ülke) 30,1 12,2 AsyaPasifik (12 ülke) 17,5 5,6 Orta Amerika (8 ülke) 24,1 4,8 Orta Doğu ve Akdeniz (8 ülke) 2,1 0,8 Türkiye 2,32 0,56 Kaynak: “World Cities and Local Governments web sitesi wwwcitieslocalgovernmentsorg Görüldüğü üzere, Türkiye’de kadın belediye başkanı oranı, yöresel olarak en düşük olan Orta Doğu ve Akdeniz ülkeleri ortalamasının bile altındadır Benzer örgütün değişik ülkeler bazında derlemiş olduğu kimi istatistikler de şöyledir: ÜLKE LOKAL MECLİSLERDE KADIN ORANI ( % ) BELEDİYE BAŞKANI KADIN ORANI ( % ) Hindistan 38 Finlandiya 34,4 10 Fransa 33 10,9 Uganda 33,3 2,5 İsveç 29,4 16,7 Güney Afrika 29,1 15,5 Danimarka 27 9,2 Pakistan 25,2 0,8 Belçika 22,5 7,1 Arjantin 7,1 Çek Cumhuriyeti 22,7 Tunus 20,5 1,6 İspanya 20,2 11 Bulgaristan 20 9,5 Ürdün 18,8 1 Kıbrıs Rum Kesimi 18,6 3 Meksika 15,9 3,5 Macaristan 14,5 12,3 Malta 14,5 8,1 Filipinler 14,2 18 Estonya 14 9,5 Brezilya 12 5 Malezya 8,9 0,7 Türkiye 2,32 0,56 Lübnan 1,8 0,4 Demokrasinin ve siyasi yaşamın ilk adımı sayılabilecek yerel yönetimlerde kadınların bu derece düşük temsili Türkiye açısından utanç vericidir Lokal nüfusun yarısını yaratıcı kadınların yerel meclislerde eşit ve bu denklik sağlanıncaya değin minimum %30 oranında temsilcilik edilmeleri zorunludur Zira en azından, uluslararası kadın hareketince geliştirilip BM’in milletlerarası hedefleri arasına da girmiş ve resmi kabul görmüş yer alan %30’luk “en düşük temsil eşiğine ulaşmadan, kadınların kendi cinslerinin sorun ve gereksinimlerini temsil etmeleri olası görülmemektedir Bu oranın güvence altına alınması, ilk önce anayasa edinmek üzere, siyasal partiler ve tercih yasalarında özel önlemler getirilmesini gerekli kılmaktadır Belçika, Fransa, Hindistan, Brezilya, Arjantin ve Uganda gibi çoğu ülkede kota uygulamasına karşın yasal önlemler alınmıştır Bu utanç verici tabloyu başkalaştırmak için önümüzde altın bir fırsat var: Mart Yerel Seçimleri KADER’in 11 yıldır sürdürdüğü geçici özel önlemler (kota) talepleri bugüne değin hiçbir hükümet ve belli başlı muhalefet partisi göre ciddiyetle ele alınmamış ve tüzük, siyasi partiler ve seçim yasalarında kadınlar lehine geçici özel önlemler alınmasına dair şansın dönmesi maalesef hala yapılmamıştır Önümüzdeki lokal seçimlere, mevcut antidemokratik ve cinsiyetçi yasa düzenlemeleriyle gideceğimiz ortadadır Bu durumda, ilk önce iktidar partisi elde etmek üzere, tüm siyasi partilere önemli bir tayin ve sorumluluk düşmektedir seçimlerinde listelerinde daha çok sayıda ve seçilebilir yerlerde kadının yer almasını sağlamaları gerekmektedir Siyasi parti liderlerinin ve karar organlarının bilmesi gereken şey, lokal seçimlerinde ortaya çıkacak olan tablo adamakıllı onların sorumluluğunda olacaktır Tüm siyasi parti liderlerini ve karar organlarını bu önemli talebin ve sorumluluğun gereğini yerine getirmeye çağırıyoruz KADER olarak, seçimlerinde namzet elde etmek isteyen kadınlara takviye tahsis etmek amacıyla bir dizi etkinlik ve proje hayata geçireceğiz Bunların başında Nisan 2008’de başlayacak olan Kadınlar için Siyaset Okulları gelmektedir 9 ilde takriben 250 kadına karşın olarak gerçekleşecek okullarımız 5’er gün sürecektir Türkiye’de fiili kadınerkek eşitliğinin sağlanması ve demokrasinin tam anlamıyla yerleşmesi için, anayasa, siyasi partiler ve seçim yasalarının bir lahza önce değiştirilmesi ve kadınların atamayla ve seçimle gelinen bütün karar alma pozisyonlarında EŞIT temsili için, kota uygulamalarının yasalarda yer almasını bir kere daha istek ediyoruz!
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.