Türkiye’de hukuk

Türkiye’de hukuk 1 İdarî Yargının Ortaya Çıkışı ve Gelişimi 36 Türkiye’de 1868 yılında Fransız Conseil d'État’sı örneğine tarafından bir “Şurayı Devlet kuruldu ve “hükûmet ile eşhas beyninde (yöneticilik ile bireyler arasında) ortaya çıkacak uyuşmazlıklara görmek görevi kendisine verildi37 Şurayı Devlet kararları Sadrazamın onayı ve Padişahın iradesiyle yürürlüğe konuluyordu38 Fakat 1876 Kanunu Esasîsi “hükûmet ile eşhas beynindeki davalar zeka mehakimi umumiyeye aittir (m85) diyerek genel yargıdan bambaşka bir “idarî adalet sisteminden vazgeçmiştir39 bununla beraber lüzum birinci, gerekse ikinci meşrutiyet dönemlerinde yöneticilik ile memur arasındaki uyuşmazlıkların ve özellikle “memurin muhakematı işlerinin Şurayı Devletin görev sahasında kaldığı anlaşılmaktadır40 Şurayı Devlet, saltanatın kaldırılmasıyla birlikte, öteki Osmanlı kurumları gibi, 1 Kasım 1922 tarihinde kaldırılmıştır41 Görüldüğü gibi Osmanlı döneminde bir Fransız Conseil d'État’sı örneğinde bir Şurayı Devlet resmileşmiş olsa da bu dönemde genel yargıdan öbür bir idarî yargının, ülkenin genel ve ortak hukukundan ayrı bir idare hukukunun gelişmiş olduğunu bildirmek güçtür42 Cumhuriyet döneminde 1924 Teşkilâtı Esasiye Kanununun 51’inci maddesi “idarî dava ve ihtilafları rü’yet etmek üzere bir Şurayı Devlet kurulmasını öngörmüştür Şurayı Devlet , 23 Kasım 1925 tarih ve 669 sayılı Kanunla yerleşmiş ve 6 Temmuz 1927 tarihinde göreve başlamıştır 1961 Anayasasının 140’ıncı maddesi “Danıştay, idarî uyuşmazlıkları ve davaları bakmak ve tahlil etmek(le) görevlidir demiştir 1961 Anayasası döneminde Danıştayın kuruluşu, devir ve yetkileri 24 Aralık 1964 tarih ve 521 sayılı Danıştay Kanunu ile düzenlenmiştir 1982 Anayasası da Danıştaya yer vermiş ve “Danıştay, davaları bakmak, idarî uyuşmazlıkları incelemekle görevlidir denmiştir (m155) Bu Nedenle Türkiye’de Cumhuriyet döneminde adlî yargının açık havada, başında Danıştayın bulunduğu ayrı bir idarî yargı mevcut olmuştur Ve Danıştay, Fransa’da olduğu gibi, idarî uyuşmazlıklara özel hukuku yok, özel hukuktan ayrı bir hukuk olan yöneticilik hukukunu uygulamıştır